|
2001
|
|
|
Kudeaketa katastrala Katastro Zuzendaritza Orokorrari dagokio (konpetentziak
|
dituzten
erkidegoetan izan ezik: Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan), eta zergaren kudeaketa udalei dagokie.
|
|
2002
|
|
|
2001ean, berunik gabeko 95 oktanoko gasolinarentzat 12 zentimoko gehienezko aldaketa izan zen, 13,1 zentimokoa super gasolinarentzat eta 10,8 zentimokoa gasolioarentzat. Alde horretatik, Kantabria izan zen Espainiako preziorik baxuenak
|
zituen
erkidegoa, bai berunik gabeko gasolinan (79,9 zentimo), bai supermerkatuan (85,4 zentimo) eta gasolioan (69,1 zentimo). Iaz, berunik gabeko gasolina garestiagoa (80,9 zentimo) ordaindu zuten auto gidariek Gaztela Mantxan, Extremaduran eta Galizian.
|
|
|
Blanca Miranda Espainiako Transplanteen Koordinakunde Nazionalak atzo azaldu zuenez, nahiz eta gure herrialdean emaileen tasa Europar Batasunekoa baino handiagoa izan, hildakoaren senideen ezezkoa da gaur egun transplanteentzako organoak emateari dagokionez dagoen muga nagusietako bat. Mirandak, gaur arte Valentzian egin den Erizaintzako IV. Kongresu Nazionalaren barruan, “XXI. mendeko transplanteen etorkizuna” hitzaldia eman ondoren, adierazpen horiek egin zituen, eta adierazi zuen hildakoaren senideek errausketa tasa altuenak
|
dituzten
erkidegoetan kalte gutxiago egiten dutela. Era berean, esan zuen hiltzen den jendearen %1 bakarrik izan daitekeela emaile, eta, beraz, behin eta berriz esan zuen herritarrak kontzientziatu egin behar direla beren organoei buruzko erabakia har dezaten eta familiakoei eman diezaieten, halako une zailetan erabakiak hartu beharrik izan ez dezaten.
|
|
|
Hezkuntzak emandako datuen arabera, azken hamarkadan beketarako aurrekontuak %15, 4 igo dira. Hala, 92 ikasturtean 807.963 bekadun izan ziren; ikasturteko behin behineko zenbatekoek, berriz, 1.352.583 onuradun izan ziren; horietatik 72.000 inguru Euskal Herrikoak dira, arlo horretan eskumenak
|
dituen
erkidego bakarra. Horrek guztiak esan nahi du bekadunen kopurua %65 handitu dela Estatu osoan.
|
|
2003
|
|
|
Klima samurragoa
|
duten
erkidegoek elektrizitatea aukeratu dute, guztirako energi kontsumoaren %12an kokatuz.
|
|
|
Andaluzia, Balear eta Kanariar Uharteak eta Katalunia dira, hurrenez hurren, horrelako igerileku gehien
|
dituzten
erkidego espainiarrak.
|
|
|
kontu korrontean hiletik hilera kobratu ahal izatea, familiako ekonomiaren beste diru sarrera bat bezala. Kenketa hori, hasiera batean, errenta aitorpena Estatuko legeriarekin egiten duten zergadunek bakarrik erabili ahal izango dute, hau da, errenta aitorpena Ekonomia Itun propioa
|
duten
erkidegoen legeriarekin egiten dutenek (Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa, etab.). oraingoz ezin izango dira hartu. Kenkari hori dela eta, estatu mailan amatasunagatiko tratamendu fiskal hobea ematen da erkidego horietan baino, eta, beraz, erkidego horietan 2004 urtean egin litezkeen hobekuntza batzuez hitz egiten da, berdintzeko.
|
|
|
Sariaren berri izan ondoren, Francisco Vallejo Andaluziako Juntako Osasun sailburuak esan zuen Erkidegoko Gobernuak “estrategia bera saritu duela, osasun sistemari aplikatutako garapen teknologikoaren buruan eta abangoardian jarri gaituen ahalegina”. Bestalde, Vallejok aurreratu zuen Batzordeak “e osasun” arloko beste proiektu batzuk garatzeko asmoa
|
duela
erkidegoan; esaterako, “Errezeta 21” programa, tratamendu luzea duten pazienteei botikak farmazietan zuzenean errezeta bidez eskuratzeko aukera emango diena, medikuaren kontsultatik pasatu beharrik gabe.
|
|
|
Lehen kalkuluen arabera, aurten 100.000 gehiago sartuko dira Espainiako hezkuntza sisteman. Madrilen eta Balearretan, kanpoko ikasle gehien
|
dituzten
erkidegoak eskola zentsuaren %8, 9 eta %8, 7 izan ziren. Atzetik dituzte Nafarroa eta Errioxa (%6, 4), Murtzia (%5, 8) eta Kanariak (%5, 5).
|
|
|
Leuzemietako Espainiako Erregistroak dioenez, Madril eta Andaluzia dira patologia horietako kasu gehien
|
dituzten
erkidegoak.
|
|
|
Metro koadro garestiena
|
duten
erkidegoak Madril, Euskadi, Katalunia eta Balearrak dira.
|
|
|
Madril (%22, 7 eta %30, 5, hurrenez hurren), Euskadi (%14, 6 eta %20, 8, hurrenez hurren), Katalunia (%17, 1 eta %19, 3, hurrenez hurren) eta Balear Uharteak (%13, 5 eta %14, 2, hurrenez hurren). Bestalde, hauek dira metro koadroko preziorik baxuenak
|
dituzten
erkidegoak: Extremadura, 624,25 euro; eta %9, 4ko igoera, bigarren hiruhilekoarekin alderatuta; Gaztela Mantxa, 810,05 euro; eta %16, 6ko igoera, Galizia, 878,31 euro eta %4, 9ko igoera; eta Murtzia, 914,44 euro, eta %7, 7ko igoera.
|
|
|
Katalunia nabarmentzen da, aurreko urtean baino %150 inguru gehiago. Arazoaren prebalentzia handiena
|
duten
erkidegoak Balear Uharteak (261 animalia aztertu dira kasu positibo bat lortzeko) eta Aragoi dira, 662 analisi/ kasu eginda, Estatu mailan aurtengo hazkunde erlatibo handiena erakutsi dutenak. Autonomia erkidego horien atzetik daude Nafarroa (705 analisi/ kasu), Katalunia, Extremadura eta Asturias, denak ere 1000 analisi/ kasu baino gutxiagokoak.
|
|
|
Autonomia erkidego horien atzetik daude Nafarroa (705 analisi/ kasu), Katalunia, Extremadura eta Asturias, denak ere 1000 analisi/ kasu baino gutxiagokoak. Emaitza horiek BSEn nagusitasun handiena
|
duten
erkidegoak erakusten dituzte, eta aurreko urteetako bilakaera berresten dute. Argi ikusten da bilakaera hori, denborak aurrera egin ahala, Katalunia, Extremadura eta Asturias kaltetuenen egoerara hurbiltzen ari direla, hau da, Balearretara eta Nafarroara.
|
|
2004
|
|
|
Telezaintzaren kasuan, erabiltzaile bakoitzeko urteko kostuek izugarrizko aldea
|
dute
erkidego batzuen eta besteen artean, esate baterako, Andaluzian 85 euro kostatzen da zerbitzua, eta Errioxan, berriz, 403.
|
|
|
Eskrituran agertzen den prezioaren %05 foru erregimena indarrean
|
duten
erkidego autonomoetan, %0, 1 aplikatzen da.
|
|
|
Eskriturako prezioaren %05 foru erregimena indarrean
|
duten
erkidego autonomoetan, %0, 1 aplikatzen da, baina ez mailegatutako kapitalaren gainean, hipotekak bermatzen duen erantzukizun guztiaren gainean baizik, hau da, kapitala, ohiko interesak, balizko atzerapenengatiko interesak, mailegua ordain ez baledi eta erakundeak higiezina saldu balu, eragiketa horrek sor litzakeen gastu eta kostuak sartzen dira oinarri horretan.
|
|
|
Araua ez da indarrean egongo 2005eko otsailaren 20ra arte, eta Espainiako Konstituzioaren eta bere Autonomia Estatutuaren arabera Euskal Autonomia Erkidegoak arrantza sektorearen antolamenduaren arloan esleituak dituen arrantza, itsaski bilketa eta akuikultura arloei eta gainerako eskumenei aplikatu beharreko arau esparrua osatzea du helburu. Arrantza baliabideak zentzuz ustiatzearen eta arrantza produktuak modu arduratsuan merkaturatzearen ondorioz, eskakizun eta eskaerei erantzungo dien egungo erregimen operatiboa izateko beharra justifikatuta dago –legearen beraren arabera–, arrantza sektoreak bere ekonomia osoan posizio garrantzitsua
|
duen
erkidego batean. Galiziako arau berriak bere kostetako itsas baliabideak babestu nahi ditu, haien ustiapena eta ingurumenaren defentsa bateragarri izan daitezen.
|
|
|
Nafarroa eta Andaluzia nabarmentzen dira, 2004ko irailera arte ez baita inolako kasurik antzeman. Arazoaren prebalentzia handiena
|
duten
erkidegoak Balearrak (kasu positibo bat lortzeko 188 animalia aztertu dira) eta Aragoi dira (395 analisi/ kasu). Autonomia erkidego hauei jarraitzen diete:
|
|
|
Alde horretatik, aurreko urteetako bilakaera berresten da. Izan ere, urte horietan argi ikusten da denborak aurrera egin ahala, komunitateak 1.000 analisi baino gutxiago
|
dituzten
erkidegoetan biltzen direla, eta kasu bakoitzeko 1.000 analisi baino gehiago dituztenetan. Maila nazionalean positibo bat lortzeko batez besteko analisi kopurua nabarmen jaitsi zen, batez beste 850 kasu baitaude azterketa bakoitzeko.
|
|
2005
|
|
|
ARS Image Gallery Hala ere, Justizia Auzitegiak gogorarazi du estatu kideek ahalmena dutela bermatu nahi duten pertsonen osasuna eta bizitza zenbateraino babestu erabakitzeko eta elikagaiak merkaturatu aurretik baimena eskatzeko. Hala ere, kontuan hartu behar
|
dituzte
Erkidegoan salgaien joan etorri askearen eskakizunak eta hartutako neurrien proportzionaltasun printzipioa. Oinarrizko baldintza horiek alde batera utzi dira kasu honetan, Erkidegoko epaileen iritziaren arabera.
|
|
|
Epaileek uste dute elikagai aberastu bat merkaturatzea debekatzeko erabakia hartu ahal izateko, beharrezkoa dela alegatutako osasun publikorako benetako arriskua behar bezala frogatzea, erabaki hori hartzeko egunean eskura dauden datu zientifiko berrienetan oinarrituta. Gertatu zena EBren arabera, Herbehereek produktu aberastuak merkaturatzeko eskatzen dituzten baldintzek ez
|
dute
Erkidegoko zuzenbidea betetzen 1995 eta 1996 urteetan, Herbehereetako agintariek baimena ukatu zieten bi operadore ekonomikori Kellogg’s eta Inkosport Nederlanda gosaritarako zerealak, bitaminarekin eta azido folikoarekin aberastuak, eta azido folikoarekin aberastutako energia barrak merkaturatzeko. Produktu horiek legez merkaturatzen ziren, beste estatu kide batzuetan inolako eragozpenik sortu gabe.
|
|
|
Katalunia, Madril eta Euskadi dira Interneterako sarbidea duten etxebizitzen proportzio handiena
|
duten
erkidegoak
|
|
|
Internauta gehien
|
dituzten
erkidegoak Madril, Euskadi eta Balearrak dira, hurrenez hurren.
|
|
|
Trafiko Zuzendaritza Nagusiak (TZN) 959 “puntu beltz” edo Espainiako errepideetan istripu kontzentrazio handia duten puntuak identifikatu ditu. Txostenean, 2003an gertatutako ezbeharrei buruzkoan, Madril da “puntu beltz” gehien
|
dituen
erkidegoa (261 izapide). DGTren aburuz, puntu beltz bat da “errepide sare bateko galtzada bati dagokion kokalekua, non urte natural batean biktimekiko hiru istripu edo gehiago hauteman diren, baten eta bestearen artean 100 metroko tartea utzita”.
|
|
|
Horrek esan nahi du batez beste 4,1 ezbehar izaten direla “puntu beltz” bakoitzeko. Madrilen atzetik, Andaluzia (227) eta Balear Uharteak (86) dira errepideetan ezbehar kopuru handia
|
duten
erkidegoak. Balantzaren beste aldean daude Nafarroa (hiru), Asturias (10) eta Errioxa (13).
|
|
|
Itsasoko landare eolikoekin batera bizi daiteke. 84.400 MW instala litezke, 2050ean eskaera elektriko penintsularraren %105, 7 Galizia da atal honetan ahalmen handiena
|
duen
erkidegoa. Itsasoko haize energia.
|
|
2006
|
|
|
Extremadura, Galizia eta Madril, basoetako sute arrisku handiena
|
duten
erkidegoak
|
|
|
Arrisku maila Suteak itzaltzeko baliabideez eta kudeaketa planez gain, kontuan hartzen du sute kopurua batez beste 10.000 hektareako murriztea, su hartutako azalera, sute handien kopurua eta batez besteko azalera, eta su horien zergatiak ezagutzea. Hala, Extremadura(% 72), Galizia(% 62) eta Madril(% 61) dira basoetan suteak izateko arrisku handiena
|
duten
erkidegoak. Beste muturrean daude Balearrak eta Murtzia (%22) eta Errioxa (%27).
|
|
|
Bilera horietan, besteak beste, eskualdatu beharreko baliabide pertsonal, material eta ekonomikoei buruzko oinarrizko alderdiak zehaztu ziren. Era berean, Espetxeetako Zuzendaritza Nagusiak eta dagokion autonomia erkidegoak informazioa emateko aldebiko bilerak egitea erabaki zen, laguntza espezializatuaren arloan indarrean dauden hitzarmenak berritzeko eta hitzarmenik ez
|
duten
erkidegoen kasuan hitzarmen bat planteatzeko. Urtarrilean, informazio saio aldeaniztun bat egin zen, eta erkidego guztiek hartu zuten parte, Kataluniak, Euskadik eta Nafarroak izan ezik.
|
|
|
236.000 euro eta 198.000 euro, hurrenez hurren. Extremadura (99.000 euro) eta Kanariak (126.000 euro) izan ziren batez besteko zenbateko txikiena
|
zuten
erkidegoak. Eskaeraren jaitsiera Datu horien aurrean, Espainiako Hipoteka Elkarteak (AHE) ohartarazi du etxebizitza eskaria laster jaitsiko dela, etxebizitza eskuratzeko maila gero eta gorago jartzen ari delako, bai prezioak garestitu direlako, bai interes tasak igo direlako.
|
|
|
DBHko ikasleek laugarren mailan atzerriko bigarren hizkuntza aukeratu ahal izango dute, 70 ordu. Gutxieneko irakaskuntzen oinarrizko edukiak, ikasle guztientzat berdinak direnak, eskolako ordutegien %55 dute hizkuntza propioa
|
duten
erkidegoek eta %65 hizkuntza hori ez dutenek. Arau berri horiek DBHn ikasturtean ezarriko dira lehenengo eta hirugarren mailan, eta hurrengo ikasturtean, ikasturtean, bigarren eta laugarren kurtsoekin bukatuko da.
|
|
2007
|
|
|
Balearrak, Nafarroa eta Katalunia dira ospitaleetako egonaldi tasa handiena
|
duten
erkidegoak
|
|
|
Bildutako datuen arabera, haurdunaldian, erditzean eta erditze ondoan izandako arazoen ondorioz ingresatutako emakumeen proportzioa handitu egin zen 2005ean. Hori izan zen ospitaleratzeko lehen arrazoia Andaluzian, Kanarietan, Gaztela Mantxan, Valentziako Erkidegoan, Madrilen, Murtzian, Ceutan eta Melillan, 45 urtetik beherako biztanleen portzentaje handiak dituzten eta jaiotza tasa handiagoak
|
dituzten
erkidegoetan. Aragoi, Asturias, Kantabria, Gaztela eta Leon, Katalunia, Extremadura, Galizia, Euskal Autonomia Erkidegoa eta Errioxa izan ziren 2005ean ospitaleko ohe gehien hartu zituzten zirkulazio sistemako gaixotasunak.
|
|
|
Eskola porrotak behera egiten jarraitzen du Euskadin, eta derrigorrezko irakaskuntzaren amaieran% 13,7ko tasa du. Espainiako emaitzarik onenak
|
dituen
erkidegoa da, eta Europako batezbestekoa% 30 da. Ehuneko horiek DBHko maila osatu ez duten eta inolako hezkuntza edo prestakuntzarik ez duten 18 eta 24 urte bitarteko biztanleei dagozkie.
|
|
|
Hala ere, parke nazionalen %50 ez da irisgarria, azaleraren zati batean behintzat, ezgaitasunen bat duten pertsonentzat. Andaluzia da parke natural gehien
|
dituen
erkidegoa (24), eta, ondoren, Valentzia (2006an izendatu ziren parke natural gehienak). 19tik 23ra igaro da Chera, El Túria, Serra d’Escalona eta Puebla de San Miguel sartu zirenean.
|
|
|
Hain zuzen ere, gure herrialdeko bi parkeetatik bakar bat dago egokituta, hau da, azaleraren zati bat, gutxienez, ezgaitasuna duten pertsonak edo haur kotxeak eraman ahal izateko prestatuta dago, eta interpretazio zentroa, halakorik badu, gaituta dago. Arlo horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak Errioxa, Valentzia (%31 egokitua) eta Katalunia (%45 egokitua) dira. Lan gutxiago geratzen da Galizian, sei parkeetatik bost egokituta baitaude, eta Gaztela eta Leonen 8 parke nazionaletatik bi bakarrik ez daude egokituta.
|
|
|
Batez besteko mailegua Azkenik, azterlanaren arabera, urteko lehen seihilekoan batez besteko hipoteka 151.347 eurokoa izan da 27,85 urtera bitartean, eta euriborraren batez besteko interesa gehi 1,17 puntu. Madril da batez besteko hipoteka handiena
|
duen
erkidegoa, batez beste 229.751 eurokoa; ondoren, Katalunia (184.005 euro), Euskal Autonomia Erkidegoa (173.856 euro) eta Balear Uharteak (169.123 euro) daude. Interes onuragarriena Madrilen ere badago:
|
|
2008
|
|
|
Gainera, marka ezezaguneko beste hiruk ere jarraitzen dute merkatuan, debekua indarrean jarri ondoren. FACUAk adierazi duenez, metxeroen fabrikatzaileek edo inportatzaileek egoitza sozialak
|
dituzten
erkidegoetako kontsumo agintarien aurrean salatu du salmenta. Zehazki, 28 pizgailuk ez dute haurrentzako babesik pizte mekanismoetan.
|
|
|
Mendekotasun ekonomikoa duten autonomo berriek SPEEren bulegoetan eman behar dute izena. Erregistroa estatukoa da eta izango da, nahiz eta nahi
|
duten
erkidegoak arduratuko diren kudeaketaz, baliabide ekonomikoak ematearen truke. Orain, INEMen web orriaren bidez, bulego birtualean, erregistro elektronikoan eta TAED atalean sartu ondoren, interesdunak erregistrorako behar den formularioa beteko du.
|
|
|
Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA, ingelesezko sigletan) aurkeztu berri duen txosten baten arabera, hazkuntzarako zazpi indioilar saldotik batek positibo eman du salmonelarako, %30, 7ko prebalentziarekin, eta asko aldatzen da estatu kideen artean, %0tik %78, 5era. EFSAk aurkeztu berri duen txostenaren arabera, umetarako indioilar saldoak dituzten 22 estatu kideetatik 13k isolatu egin dituzte “Salmonella enteriditis” eta “Salmonella typhimurium”, eta horrek esan nahi
|
du
Erkidegoak% 3,8ko prebalentzia duela. Horrelako azterketek justifikatzen dute “S” murrizteko helburu komunitario berriak hartu beharra. enteriditisa eta S. typhimurium”, nahiz eta estatu kideek kontuan har dezaketen beren kontrol programetan salmonela serotipoei ekiteko aukera, herrialdearen osasun publikoan eragina izan dezaketenak.
|
|
|
zati honek hiru ariketa ditu, testu iruzkin bat, gaztelania ariketa bat eta atzerriko hizkuntza bat. Era berean, beste hizkuntza koofizial bat
|
duten
erkidegoetan hizkuntza horri buruzko ariketa osagarri bat ezar daiteke. Berariazko zatia:
|
|
|
Orduan, enpresaburuen elkarteek eta sindikatuek zenbait aldaketa hitzartu zituzten, kontratu mugagabe berrien ohiko tasa %3tik %8, 5era igotzeko. 2006ko neurriek eragin handia izan zuten Andaluzian eta Extremaduran, lan egoera handiena
|
duten
erkidegoetan. Egonkortasun indizea %7 ingurura iritsi zen 2007aren hasieran autonomia erkidego horietako lehenengoan, eta %8tik gorakoa izan zen bigarrenean.
|
|
|
Andaluzia da kontratatuak izateko langabetu gehien
|
dituen
erkidegoa
|
|
|
Horietatik 63.953 gizonezkoak dira eta 169.412 emakumezkoak. Kopuru absolutuetan, Andaluzia da kontratatuak izateko langabetu gehien
|
dituen
erkidegoa, 86.145 pertsona baititu. Galizia (20.926 langabe) eta Kanariak (19.048) ditu atzetik.
|
|
|
Horietatik %4 txaboletan bizi da. “Espainiako ijitoen populazioa, txabolismoari eta marjinazioari lotutako irudietatik urrun, bizitegi integrazio handia
|
duen
erkidegoa da”, adierazi du lanak, eta erakusten du azken 15 urteetan ijitoen bizitegi egoeran aurrerapauso nabarmenak egin direla; etxebizitza normalizatua 1991n %68tik gaur egun %88ra igaro da. Txostenak agerian uzten du, halaber, bizitegitarako bazterketa larrienen murrizketa nabarmena.
|
|
|
Hala ere, desberdintasun handiak daude gainerako biztanleriarekin, eta oinarrizko eskubideak urratzen dira. Nahiz eta txosteneko datuek ijitoen, oro har, egoitza egoeraren ikuspegi positiboa ematen duten, “kokaleku bereizietan eta era guztietako habitat indigno edo desegokietan oraindik ere eragina
|
du
erkidego honetako portzentaje handi batean”. Hori dela eta, Idazkaritza Nagusiak beharrezkotzat jotzen du Etxebizitza Plan berriko() neurrietan atzemandako gabeziak txertatzea.
|
|
|
Horrela, zerga geografia desberdina sortzen da, eta horrek esan nahi du etekin berdinak dituen pertsona batek modu desberdinean tributatuko lukeela erkidego batean eta bestean. Kenkari fiskal gehien
|
dituzten
erkidegoak Valentziako Erkidegoa eta Euskadi dira. Valentziako Erkidegoa Nabarmentzekoa da seme alabei eta lana eta familiako bizitza uztartzeari ematen zaien kenkari kopuru handia.
|
|
2009
|
|
|
Zehazki, EESa kobratzen dutenen %56 emakumeak dira. Kataluniak onuradun gehiago
|
ditu
Erkidegoei dagokienez, Kataluniak ditu hartzaile gehien, 14.340, Madrilek 14.336 eta Andaluziak 12.669 Onuradun gehien dituzten probintzien zerrenda Madril (14.336), Bartzelona (10.242) eta Valentzia (4.172) dira. Adinari dagokionez, hartzaile kopuru handienak (%64, 2) 26 eta 29 urte bitartean ditu; %29, 2k, berriz, 25 urte baino gutxiago ditu, eta %6, 6k 30 urte ditu, laguntza kobratzeko gehienezko adina.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko etxeen% 30ek bakarrik du lurreko telebista digitala. Hori dela eta, egunean egunean jartzeko aukera handiena
|
duen
erkidegoa da, nahiz eta TB kable bidez ezartzearen arrakastak neurri batean fenomeno hori azaltzen duen. Beste muturrean, Katalunia dago:
|
|
|
Dagoeneko kutsatuta badaude, birus berarekiko nolabaiteko babesa dute, baina normalena bi urte inguru irautea da, gero birusa aldatu egiten delako eta dagoeneko babesik ez dagoelako”, esan zuen Fukudak. Espainiako egoera Gure herrialdean, Katalunia izan da A gripeak jotako gaixo gehien
|
dituen
erkidegoa (21 lagun), ondoren Andaluzia eta Valentziako Erkidegoa (19 lagun); Gaztela Mantxa (bost lagun), Madrilgo Erkidegoa (lau lagun); eta Aragoi, Extremadura, Galizia, Murtzia eta Euskal Autonomia Erkidegoa (horietako bakoitzak gaixo bat du egiaztatuta). Katalunia da A gripeak jotako 21 paziente gehien dituen erkidegoa.
|
|
|
Espainiako egoera Gure herrialdean, Katalunia izan da A gripeak jotako gaixo gehien dituen erkidegoa (21 lagun), ondoren Andaluzia eta Valentziako Erkidegoa (19 lagun); Gaztela Mantxa (bost lagun), Madrilgo Erkidegoa (lau lagun); eta Aragoi, Extremadura, Galizia, Murtzia eta Euskal Autonomia Erkidegoa (horietako bakoitzak gaixo bat du egiaztatuta). Katalunia da A gripeak jotako 21 paziente gehien
|
dituen
erkidegoa. Orain 56 kasu aztertzen ari dira, duela 24 ordu baino zazpi gutxiago.
|
|
|
Unibertsitate ikasketen kasuan, matrikula gastuak estaltzen dituen beka (prezio publikoetarako) gehienez ere 38.831 eurokoa izanen da, lau kideko familia batentzat. Nahi
|
duten
erkidegoek, Ministerioarekin batera, bekak finantzatzen dituzte, beren errentak gutxieneko atalasea gainditzen badu ere, aurrez ezarritako urkila baten barruan badaude. Ikasketak egiteko bizilekua eta autonomia erkidegoa aldatzen dituen ikasle batentzat (mugikortasun beka, bizitegiarekin), 3.303 eurokoa da laguntzaren zenbatekoa, eta lau kideko familia batentzat gehienez 36.421 euroko errenta duten guztiek dute horretarako eskubidea.
|
|
|
Neurri hori baztertu egin dute Europar Batasun osoko (EB) ekoizle, merkaturatzaile eta nekazari elkarteek, Europako barazki eta fruta sektorea kaltetuko duela uste baitute. “Kalitate komertzialeko arauak desegiteak esan nahi
|
du
Erkidegoko merkatuko gardentasuna ezabatzea eta hirugarren herrialdeetako kalitate txikiko eskaintzari atea irekitzea, eta Europa mundu osoko bigarren kalitateen merkatu bihurtzeko arriskua izango da”, ohartarazi du FEPEXek. Araudiaren arabera, produktu guztiak merkaturatu ahal izango dira, salbu eta “kontsumorako egokiak ez diren usteldura edo bestelako alterazioak dituztenak”.
|
|
|
Era berean, datu horiek biltzean zenbait zailtasun aurkitu dira, hala nola daturik eza edo parke beraren datuak ematerakoan adostasuna falta izatea. Parke naturalak, nazionalak eta biosferako erreserbak Andaluzia da parke natural gehien
|
dituen
erkidegoa (24), ondoren Valentziako Erkidegoa (22), Kanariak (11), Katalunia (11), Euskadi (9) eta Gaztela eta Leon (9). Asturiasek du, oraindik ere, babestutako lurraldearen ehuneko handiena (%17, 73); ondoren, Andaluziak (%16, 26), Kanariek (%14, 9) eta Euskadik (%11, 33).
|
|
|
Hala ere, oraindik ahalegin handiagoa egin behar da parke nazionalek duten irisgarritasunaren %100 lortzeko. Eremu horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak hauek dira: Gaztela Mantxa eta Nafarroa (hiru parke naturaletatik bakarra dago egokituta), Kantabria(% 50) eta Kanariak(% 55).
|
|
|
Zerga Iruzurraren Prebentzioari buruzko Legea indarrean sartu eta hiru urtera, Zerga Agentziak oraindik ez du onartu energia elektrikoa, ura eta gasa hornitzen dituzten enpresak etxebizitza guztien kontsumoa erraztera behartzen zituen neurria modu eraginkorrean aplikatzea ahalbidetuko lukeen araua, ustez hutsik dauden baina alokairu urpean dauden higiezinen identifikazioa ahalbidetzeko. Banaketa geografikoa Katalunia, Andaluzia eta Madril dira aitortu gabeko alokairu gehien (%68)
|
dituzten
erkidegoak; Errioxa, Kantabria eta Aragoi dira legez kanpoko errentamendu gutxien dituztenak. Iruzurraren zenbatekoari dagokionez, Katalunia da estatuko rankingaren buru; izan ere, urtean 740 milioi eurotik gorako errentak aitortu gabe daude etxebizitza errentamenduagatik, eta, ondoren, Madrilgo eta Andaluziako erkidegoak daude, 709,7 eta 404,4 milioi eurokoak, hurrenez hurren.
|
|
|
Euskadi izan zen preziorik garestienak
|
zituen
erkidegoa, eta 758 euro inguru ordaindu zituen hilean.
|
|
2010
|
|
|
ikasturtera arte, gure herrialdean unibertsitatera sartzeko probara aurkezten ziren ikasle guztiek azterketa kopuru bera egin behar zuten: hiru fase orokorrekoak (lau hizkuntza koofiziala
|
duten
erkidegoetan) eta beste hiru modalitatekoak eta aukerakoak. Hala ere, ikasturtetik aurrera, batxilergoak bi aukera daude:
|
|
|
Eskola egoitzen sareak, kasu batzuetan etxe eskolak izenekoak, gaur egun 489 ikastetxe ditu Espainia osoan, Hezkuntza Ministerioaren datuen arabera. Ikastetxe gehien
|
dituzten
erkidegoen artean Gaztela eta Leon (99), Andaluzia (63) eta Galizia (48) nabarmentzen dira. ikasturtean 19.000 ikasle inguru hartu zituzten, %64 derrigorrezko irakaskuntzetako ikasleak ziren eta %36 unibertsitatea baino lehenagoko derrigorrezko irakaskuntzaren ondokoak.
|
|
|
Autonomia erkidego guztiek, Errioxak eta Extremadurak izan ezik, gasolina zerbitzuguneak dituzte, AOGLPren arabera. Katalunia zortzirekin, Madril zazpirekin eta Andaluzia bostekin dira establezimendu horietako gehien
|
dituzten
erkidegoak. Hala ere, erakundeek teknologia horri eman nahi dioten bultzadaren arabera, gero eta ibilgailu eta estazio gehiago egongo dira depositua betetzeko.
|
|
|
Injuveren kasuan, autonomia erkidego bakoitzak zenbaki jakin bat du. Aurten eskaintzen diren 769 plazetatik, hauek dira kupo zabalenak
|
dituzten
erkidegoak: Andaluzia (148), Euskadi (111), Aragoi (77), Madril (72), Valentzia (65), Galizia (58), Gaztela eta Leon (51), Murtzia (49) eta Kantabria (42).
|
|
|
Hipotekatutako batez besteko zenbateko handiena Madrilgo Erkidegoak (187.931 euro) eta Nafarroako Foru Komunitateak (169.133 euro) izan zuten. Aldakuntza tasa positiboak
|
dituzten
erkidego bakarrak Balearrak (%26, 1) eta Katalunia (%12, 0) izan ziren. Bilakaerarik negatiboenak Errioxan(% 49,1) eta Aragoin(% 45,9) gertatu ziren.
|
|
|
Komunikazio horretan, Ministerioak urte horretan eta aurreko urteetan babestutako eta sinatutako jarduerak finantzatzeko hartutako konpromisoa berresten da. Idazki horretan, zehazten da sailaren asmoa dela laguntza finantzarioa
|
duten
erkidegoetako etxebizitza politika publikoak osatzen jarraitzea, “aurrekontu baliabideen arabera”. Ministroak gogorarazi zuen Etxebizitza Ministerioak 1.265 milioi euro erabiliko dituela Euskal Autonomia Erkidegoko Etxebizitza Planaren() esparruan etxebizitza babestuak finantzatzeko, aurreko Estatuko Planak baino %47 gehiago.
|
|
|
Talde ekologista horren arabera, deskatalogatzeak esan nahi du, praktikan, Administrazioak ez duela bere uren kalitatea zaindu behar, ezta isurketa kutsatzailerik egin behar ere, ezta bainularien osasunerako arriskurik iragarri ere. Txostenak hainbat arazo aipatzen ditu herrialde osoko ur kontinentaletan; hala ere, Madril eta Murtzia dira gorabehera gehien
|
dituzten
erkidegoak. Ekologistek gogorarazi dute 2008an EBk espediente bat ireki zuela Espainiaren aurka, 400 udalerrik baino gehiagok ez zutelako hondakin urak tratatzeko sistemarik, Europar Batasuneko ingurumen araudiaren arabera.
|
|
|
Autonomia erkidegoen arabera, Extremadurak(% 36,2) eta Andaluziak(% 29,3) kontzentratu zituzten pobrezia tasa erlatibo handienak. Aitzitik, atalase horretatik behera biztanle gutxien
|
dituzten
erkidegoak Nafarroa(% 7,4) eta Euskal Autonomia Erkidegoa(% 9,4) izan ziren. 2008an, pertsonako urteko batez besteko diru sarrera garbia 9.865 eurokoa izan zen.
|
|
2011
|
|
|
Parke Naturalei dagokienez, Montserrat mendigunea izan zen bisitatuena, Bartzelonatik oso gertu, eta 2.166.000 lagun etorri ziren. Andaluzia da parke natural gehien
|
dituen
erkidegoa (24), ondoren Valentziako Erkidegoa (22), Katalunia (12), Kanariak (11), Gaztela eta Leon (11) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (9). Parke nazionalei dagokienez, Kanariar Uharteak dira eremu gehien dituztenak, eta lau daude bertan (Garajonay, Timanfaya, Taburiente eta Teide).
|
|
|
Era berean, datu horiek biltzean zenbait zailtasun aurkitu dira, hala nola daturik eza edo parke beraren datuak ematerakoan adostasuna falta izatea. Parke naturalak, nazionalak eta biosferako erreserbak Andaluzia da parke natural gehien
|
dituen
erkidegoa (24), ondoren Valentziako Erkidegoa (22), Katalunia (13), Kanariak (11), Gaztela eta Leon (11) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (9). Asturias da, oraindik ere, babestutako lurraldearen ehuneko handiena duen erkidegoa (%17, 78), Andaluzia (%16, 26), Kanariak (%14, 9) eta Euskadi (%11, 13).
|
|
|
Hala ere, oraindik ahalegin handiagoa egin behar da parke nazionalek duten irisgarritasunaren %100 lortzeko. Eremu horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak hauek dira: Kanariak (%45, 45 egokituta daude), Gaztela Mantxa (%57, 14) eta Asturias (%60).
|
|
|
Parke naturalak, nazionalak eta biosferako erreserbak Andaluzia da parke natural gehien dituen erkidegoa (24), ondoren Valentziako Erkidegoa (22), Katalunia (13), Kanariak (11), Gaztela eta Leon (11) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (9). Asturias da, oraindik ere, babestutako lurraldearen ehuneko handiena
|
duen
erkidegoa (%17, 78), Andaluzia (%16, 26), Kanariak (%14, 9) eta Euskadi (%11, 13). Beste muturrean Madril dago, bere lurraldearen %0, 01 hartzen duen parke bakarra baitu:
|
|
|
Horrek esan nahi du %1, 9ko hazkundea izan dela 2010arekiko, eta, beraz, Espainian ereindako lau hektareatik bat genetikoki eraldatuta dagoela. Eskualdeka, Bt artoa ereiteko azalera handiena
|
duen
erkidegoa Aragoi da. Bertan 41.368 hektarea landu dira, 2010ean baino 12.716 hektarea gehiago.
|
|
|
Skyrock, Xbox Live, YouTube, Dailymotion, Flickr, Habbo Hotel, Stardoll, Windows Live eta Yahoo! Sakatu… Bruselak egin duen ebaluazioan, kontuan hartu da enpresa horiek zenbateraino bete
|
dituzten
Erkidegoko Gobernuak 2009an iradoki zituen printzipioak, gizarte sareak seguruagoak izan daitezen.
|
|
|
Gutxieneko salbuetsia, tarifa eta kenkariak erregulatzeko gaitasuna dute. Nahi
|
duten
erkidegoek %100erainoko murrizketa aplika dezakete tributuan, Oinordetzen gaineko Zergan gertatzen den bezala. Hala ere, dirusarrerak galduko lituzkete.
|
|
2012
|
|
|
Aldiz, hipoteka berriak gutxien murriztu zituztenak Euskadi (%21, 7) eta Melilla (%22, 5) izan ziren. Hipoteka maileguen batez besteko zenbatekoari dagokionez, Nafarroa izan zen hipoteka altuenak
|
zituen
erkidegoa (batez beste, 169.140 euro), eta zenbateko horretan urtetik urterako igoerarik handiena izan zuena (%11, 1).
|
|
|
Izatezko bikote bihurtzeko oztopoen artean dago ezinduta egotea eta zuzeneko ahaidetasuna izatea. Nafarroa eta Katalunia dira izatezko bikoteen eskubideak ezkontzaren antz handiena
|
duten
erkidegoak Izatezko bikote bat bi lagunek osatzen dute, eta horien artean ezkontzaren antzeko lotura dago. Hori seme alabek froga dezakete, baina baita dokumentuen, lekukoen eta abarren bidez ere.
|
|
|
Hala ere, oraindik ahalegin handiagoa egin behar da parke nazionalek duten irisgarritasunaren %100 lortzeko. Eremu horretan ahalegin handiena egin behar
|
duten
erkidegoak hauek dira: Kanariak (%45, 45 egokituta daude), Gaztela Mantxa (%57, 14) eta Katalunia (%69, 23).
|
|
|
Hurrengo urtean Gorteetan lege bidez izapidetu ondoren gauzatuko da deklarazioa, eta hamabosgarren Espainiako Parke Nazionala bihurtuko da, bosgarren handiena. Parke naturalak, nazionalak eta biosferako erreserbak Andaluzia da parke natural gehien
|
dituen
erkidegoa (24), ondoren Valentziako Erkidegoa (22), Katalunia (13), Kanariak (11), Gaztela eta Leon (11) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (9). Asturias da, oraindik ere, babestutako lurraldearen ehuneko handiena duen erkidegoa (%17, 78), Andaluzia (%16, 26), Kanariak (%14, 9) eta Euskadi (%11, 13).
|
|
|
Parke naturalak, nazionalak eta biosferako erreserbak Andaluzia da parke natural gehien dituen erkidegoa (24), ondoren Valentziako Erkidegoa (22), Katalunia (13), Kanariak (11), Gaztela eta Leon (11) eta Euskal Autonomia Erkidegoa (9). Asturias da, oraindik ere, babestutako lurraldearen ehuneko handiena
|
duen
erkidegoa (%17, 78), Andaluzia (%16, 26), Kanariak (%14, 9) eta Euskadi (%11, 13). Beste muturrean Madril dago, bere lurraldearen %0, 01 hartzen duen parke bakarra baitu:
|
|
2015
|
|
|
Horiek agerian utzi zuten ia autonomia erkidego guztiek hobetu dutela infartuaren ondoriozko heriotza tasa, eta ospitale barneko heriotza tasa jaitsi egin dela(% 7,84 eta% 7,31, hurrenez hurren). Datu hobeak
|
dituzten
erkidegoei dagokienez, zerrendaren buruan Nafarroa dago(% 6,08), eta atzetik Balear Uharteak, Madril, Katalunia, Gaztela eta Leon, Errioxa, Galizia, Aragoi, Gaztela mantxa eta EAE daude. SEEko espezialisten arabera, hobekuntza horiek zuzenean lotuta daude lehen mailako angioplastia kopuruaren hazkundearekin.
|
|
2016
|
|
|
Fairtrade International Espainian, gaur egun, 78 denda eta 163 saltoki espezializatu daude, Bidezko Merkataritzaren Estatuko Koordinakundeko erakundeek kudeatuak. Balear Uharteak eta Katalunia dira denda gehien
|
dituzten
erkidegoak, 11 eta 10 hurrenez hurren. Gainera, produktuak beste txikizkako establezimendu batzuetan, merkataritza gune handietan eta ostalaritza kateetan daude.
|
|
2018
|
|
|
Zer nolako arau komunak
|
dituzte
erkidegoek?
|
|
|
Badira, dena den, legerik ez
|
duten
erkidegoak ere, nahiz eta bikoteen erregistroak badituzten.
|
|
|
Dagoeneko 5.387 zahar egoitza daude, Adinekoen eta Gizarte Zerbitzuen Institutua (Imserso) biltzen duten autonomia erkidegoetako datuen arabera. Zentro gehien
|
dituzten
erkidegoak Katalunia, Gaztela eta Leon, Andaluzia, Madril eta Gaztela mantxa dira, plazen %62 dagoeneko. Baina 5.387 zentroetatik, 1.314 bakarrik (%24) titulartasun publikokoak dira; gainerakoak (lau egoitzatik hiru) pribatua.
|
|
2019
|
|
|
Hala ere, txostenean ikus daiteke ia guztiak GJHren batean nabarmentzen direla. Kanariar Uharteak, rankingaren amaieran, genero desberdintasunik txikiena
|
duen
erkidegoa da, eta GJH 14n (itsas ingurunea) eta lankidetzan (GJH 17) indartsu ageri da. Andaluzia da onena helburu horretan, eta lurreko ekosistemen kudeaketan ondo kokatzen da.
|
|
2020
|
|
|
Cl@ve PIN sisteman erregistratuta bazaude, zure espedientera sar zaitezke eta aitorpena aurkez dezakezu; hala ez bazaude, jarraibide erraz batzuk bete ditzakezu (kontsultatu hemen), aurkezteko. Transferitutako eskumenak
|
dituzten
erkidego eta lurraldeek antzeko programak dituzte, bai Gipuzkoak (hemen), bai Bizkaiak eta Arabak edo Nafarroako Foru Komunitateak (ikus hemen). 2019ko Errenta kanpainaren berrikuntzak 2019 hauteskunde urtea izan zen, eta, hala, Mollinedok dioenez, “ez zen arau aldaketa handirik egin”, herritar gehienei aplikatzeko.
|
|
2021
|
|
|
Urte batzuk geroago, Normalizaziorako Nazioarteko Erakundeak (ISO) Espainiako araudia hartu zuen nazioarteko araua sortzeko oinarri gisa (UNE ISO 14006: 2011). Estatuan, ekodiseinu ekimen gehien
|
dituen
erkidegoa Euskal Autonomia Erkidegoa da, besteak beste, Basque Ecodesign Center eta Ihoberen Ekodiseinu Gelak aurreratzen dituena. Euskal Autonomia Erkidegoan 70 enpresa inguruk dute Ekodiseinua Kudeatzeko Arauaren ziurtagiria, hau da, Espainian ziurtagiria duten enpresa guztien erdiak baino gehiagok, Ihoberen datuen arabera.
|
|
|
Horregatik, eskolak askotan aldatzen dira enpresaz”. Aldaketa hori zentroak kontzesioduna hautatzeko aukera
|
duen
erkidegoetan bakarrik egin daiteke. Inkestan ageri denez, elikagai ultraprozesatuak kentzeko interesa dago, eta haragi gutxiago jateak eta arrain gehiago kontsumitzeak ez dute lehentasun handirik zentro gehienetan.
|
|
2023
|
|
|
Talde horrek iktus unitate pediatrikoa duen erreferentziazko ospitale batera eramango du haurra, azkar esku hartzeko eta ondorioak minimizatzeko. Hala gertatzen da Iktus Pediatrikoaren Kodea izeneko prozedura
|
duten
erkidegoetan, helduen iktus kodearen antzekoa: Madril (2019), Extremadura (2022), Andaluzia (2020), Katalunia (2020), Nafarroa (2021) … Gainerakoetan antzeko protokoloak dituzte, Osasun Sistema Nazionalaren Iktus Estrategian (2022) ikus daitekeen bezala.
|