|
2007
|
|
|
Nefronetan iragazten dira odolaren ur gehiena eta ur horretan dauden substantziak, proteinak eta zelulak izan ezik. Denen artean minutuko 120 mililitro inguru iragazten dituzte, zenbanahi ur edan dela ere; horrek esan nahi
|
du
egunean ia 173 litro iragazten dituztela, gizakiaren odol bolumen guztia ia 35 aldiz. Iragazitakoaren parte handiena,% 90etik gora, berriz ere gorputzaren barne ingurunera bueltatzen da, nefronek birxurgatu egiten baitute, gorputzaren ur beharraren arabera.
|
|
2008
|
|
|
Baina 200 urtean Lurraren errotazioa aldatu egin da, etengabe ari delako aldatzen. Ilargiaren marea indarraren frikzioa balaztatzen ari da, eta, ondorioz, eguna luzatzen ari da, Lurrak denbora gehiago behar duelako bira bat egiteko (dinosauroen garaian, 23 ordu inguru
|
zuen
egunak, eta urtea 380 egunekoa zen). Azkenean, zesio atomoaren oszilazioz definitutako segundoa eta segundo astronomikoa ez dira berdinak, eta horrek 33 segundoko desfasea eragiten du.
|
|
|
Denboraren joanak zahartu egin du, hamaika borrokaldi izan ditu, eta beste hainbeste maitasun istorio.
|
Duela
egun batzuetako sasoia joan da, eta nekatuta dago. Atzetik belaunaldi berriak ditu bultzaka; burruntzi ar gazteek egiten dioten presioa geroz eta handiagoa da, eta, halako batean, amorerik emango ez duen arren, borrokaldi batean ziplo eroriko da.
|
|
|
Esperimentu batzuen emaitzak ez
|
dituzte
egun batetik bestera ikusiko; aitzitik, urte asko dituzte. Baina esperientzia hori izatea oso baliagarria da, bai Aiako Harriaren kudeatzaileentzat, bai lanak egin dituzten erakundeentzat lan egiteko modu berriak ikasteak lehiakorrago bilakatzen ditu, eta bai baso kudeaketan lan egiten duen edonorentzat.
|
|
2009
|
|
|
Baina ez du egun osoa izarrei begira pasatzen, zenbaki eta kalkuluen artean. Aretxagak ez omen
|
du
egun tipikorik: egun batean Txileko Atacamako basamortuan aurkituko dugu, hango teleskopioetan TMHn erabiliko duten tresnaren bat probatzen; Europan, hurrengo, kongresuren batean parte hartzen; edo, etxean, Mexikon, TMHri buruzko dibulgazio artikulu bati azken ukituak egiten.
|
|
|
Adibidez, tamaina handiko animaliek, behiek kasu, belar asko behar izaten dute. Baina behiek, hausnarkariak izanik, ezin
|
dute
egun osoan jaten aritu. Hausnarketa egin behar dute jandakoa prozesatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Horregatik, sukaldariek lan handia egin dute espaziorako menu egoki eta gustagarria lortze bidean. Programa bakoitzaren araberakoa izaten bada ere, espazioan zer jango duten erabakitzeko beta
|
dute
egun astronautek. NASAk, kasu, 300 elementu ematen dizkie aukeran; catering estilora.
|
|
|
Matematikariren bat problema interesgarriren batekin lanean zebilela jakiten bazuen, han joango zitzaion bisitan; berdin zuen zein herrialdetakoa zen, berdin zein kontinentetakoa. Eta han pasako
|
zituen
egun batzuk, matematika egiten, eta artikuluren bat edo beste idazten, etxeko matematikariarekin lankidetzan. Gero agian, hurrena nor bisitatu behar zuen galdetuko zion etxekoari.
|
|
2014
|
|
|
Egun jakin bat iristeko falta den egun kopurua modu ezberdinetan kontatu izan dugu. Orain dela 13.000 urte, Cro Magnongo gizakiek, neguko lehenengo izoztetik udaberrira arte zeuden egunak kontatzeko, ilargi beteak kontatzen zituzten; presoek marra bidez kontatu izan dute espetxea utzi eta libre izateko falta
|
zuten
egun kopurua; eta umeek Olentzero
|
|
|
Egun jakin bat iristeko falta den egun kopurua modu ezberdinetan kontatu izan dugu. Orain dela 13.000 urte, Cro Magnongo gizakiek, neguko lehenengo izoztetik udaberrira arte zeuden egunak kontatzeko, ilargi beteak kontatzen zituzten; presoek marra bidez kontatu izan dute espetxea utzi eta libre izateko falta
|
zuten
egun kopurua; eta umeek Olentzero iristeko zenbat lo egin behar dituzten kontatzen dute. Ilargiaren aldiak oinarri dituena, marraz osatua edota egin beharreko lo kopurua unitatetzat duena, guztiok gaur egun horman eskegita, mahai gainean kokatuta edo diru zorroan gordeta eramaten dugun egutegiaren adibideak dira.
|
|
2020
|
|
|
Baina ongi gainditu dudala uste dut, dio, baikor. Aurrera begira, berriz, nahiago
|
du
egunean egun joan, aurreikuspen handirik egin gabe: Ikerketa munduan egonkortasuna lortzea zaila da, eta, ditudan mugekin, are zailagoa izango zait.
|