|
2000
|
|
|
Nik ez dut inoiz xanpainarik edaten, bihotzerrea eragiten baitit, baina Jennyren mihiak nire aho barnean egin zuen sarraldi ustekabekoak isilarazi zituen botila barra gainera agertzeak sorrarazten ahal zizkidan arrangurak. Hura erretiratu eta berria ekarri zutenean, erdia ere ez
|
genuen
edanik. Deus axola niri, une horixe hautatu baitzuen nire lagun berriak ene esku herabea bere izter artera eramateko.
|
|
|
Batzuk —nire lankide maiteak, kasurako— halako aitorpen jendaurrekoaz izugarri bozkariatuko liratekeen arren, xinpleagoa da dena: maite
|
dut
edatea. Maite dut bazkarietako ardoa, beltza eta 82koa baldin bada bereziki.
|
|
2002
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeak (NBE) Edateko Uraren Nazioarteko Urtea izendatu du 2003 New Yorken egindako ekitaldi batean, NBEko idazkariorde nagusiak, Louise Frechettek, nazioarteko urte hau aurkeztu zuen, ondasun horren garrantziaz kontzientziatzeko. Nazioarteko erakundearen datuen arabera, 1.200 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik eta 2.400 milioi pertsonak ez dute ura tratatzeko estolderia eta azpiegiturarik. Gabezia horien ondorioz, 6.000 haur hiltzen dira egunero, behar den osasungarritasun baldintzarik gabe ura kontsumitzearekin zerikusia duten gaixotasunengatik.
|
|
|
Lagunak mostradorearen ondoan bilduak ziren, atea gainditu eta bertan, diskoen aparailua eta kanpoaldeko beiraduraren artean geratzen zen txokoa inguratuz. Josu R txoko hartara zuzendu, eta barreneraino sartu zen, erronda ateratzen ari zen Kandidoren galderari zer nahi
|
zuen
edateko, alegia" beltza" Â erantzuten ziola. Diskoen aparailuaren aurrean bueltatu, eta hari bizkar emanez, begira jarri zen mostradoreaz harantz, aldi berean Txantoi nagusiak eta Orrondok egingo zuten sarrera zelatatzen zuela.
|
|
2003
|
|
|
“Takla Makanen aurkikuntzak oinarri geologiko eta hidrologikoak ezar ditzake hiri, industria eta nekazaritza erabilerarako ur horniduraren irtenbiderako”, ziurtatu zuen Wang Min prospekzio zerbitzuko lehendakariordeak. Txinak ur eskasia handia du.' Herrialdeko ipar ekialdeko 90 milioi biztanlek ez
|
dute
edateko urik. Laurehun hiri txinatarretan, seiehun hiritan, herrialdeko uraren %12 besterik ez duten biztanleen %47 bizi da.
|
|
|
Gaur egun, Asiako, Afrikako eta Pazifikoko hegoaldeko unibertsitateekin eta hezkuntza erakundeekin negoziazioak egiten ari da Zentroa, diploma banatzeko eskualdeko zentroak ezartzeko. Daleyk zuzentzen duen sailaren datuen arabera, mundu osoko 1.000 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik, eta hamar segundotik behin haur bat hiltzen da ondasun preziatu horren faltak eragindako gaixotasunen ondorioz. Halaber, garapen bidean dauden herrialdeetako ospitaleetan tratatutako gaixotasunen erdiak baino gehiago giza kontsumorako uraren kalitate txarraren ondorio zuzenak dira.
|
|
|
Laborategian probatutako zeolita horiek osatutako mintzak erabiliz, E. coli ren %99raino erauztea lortu zuten, nahiz eta, ikertzaileen esanetan, oraindik aplikaziotik urrun dauden. Zeolitek uretatik metal astunak erauzteko ere erabili izan dira, eta interes handia
|
dute
edateko ura eskura izateko teknologia eskuragarria dutelako. Txinan, Tsinghua Unibertsitatean (Beijing), ozonoaren erabilera aztertzen ari dira GAC (Granular Activated Carbon, ingelesezko sigletan), ftalato esterren edateko ura kentzeko; zehazki, dietil ftalatoa, dimetil ftalatoa eta diil ftalatoa.
|
|
|
Nire kontakizunak ikastetxe atarian eman nizkizunean, guztiagatik eskerrak emateko asmoarekin joan nintzen baina ez nintzen hitz egiteko ere gauza izan, bihotzak zainetan kolpatzen baininduen. Uste dut whiskiak nahastu ninduela, baraurik nengoen eta ez
|
dut
edateko ohiturarik. Etxera bidean ustekabean Romainekin topo egin nuenean ea zurekin egon nintzen galdetu zidan eta zure kontra hasi zen gaizki esaka.
|
|
2004
|
|
|
Fenomeno horren kontrako egunean, gogoratu dute munduko biztanleen %35ek ez
|
duela
edateko urik.
|
|
|
Egun horretan onartu zen NBEren Konbentzioa, lehorte larriak jotako herrialdeetan desertizazioari aurre egiteko, bereziki afrikarretan. Efemeride hori dela eta, Intervida ohartarazi du munduko biztanleen %35ek baino gehiagok ez
|
duela
edateko urik, eta %69k bakarrik dituela osasun instalazio egokiak. “Nahikoa kantitate eta kalitate duen uraren eskuragarritasuna oso desberdina da herrialde batzuetatik besteetara, eta horrela, toki batzuetan egunean 3.000 litro baino gehiago kontsumitzen diren bitartean, beste pertsona batzuek egunean 10 litro baino ez dituzte, pertsona eta egun bakoitzeko zenbatetsitako gutxieneko ur kantitate egokiaren hamarrena”, dio GKEak.
|
|
|
Munduko biztanleen herenak baino gehiagok arazoak
|
ditu
edateko ura eskuratzeko eta saneatzeko
|
|
|
Igandero bezala Carlosen pubean zeuden lagun guztiak, Carlos, Ike, Sydney, Sean, larunbatean gertatua, ligeak, larru jotzeak, partyak, Ikeren ikuskizuna La Escuelitan errepasatzen, nahiz eta gero eta gutxiago eduki errepasatzeko, gero eta gutxiago ateratzen zirelako, gero eta gauza gutxiago eskatzen zizkiotelako bizitzari. Aspaldi zen pintarik ez
|
zutela
edaten, gehienez ere halfpintak, edo errefreskoak, eta tea, The Lovely Lad, Carlos eta Seanen puba, izanen baitzen tea zerbitzatzen zuen Londresko pub bakarra. Carlos kandela garraren gisa ahitzen hasia zen; Ikek, aldiz, fenix hegaztia zirudien berriro ere, hiesaren errautsetatik hil eta sortu.
|
|
2005
|
|
|
Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko Alkoholaren Entzimologia eta Biologia Molekularreko Taldeko Xavier Parés Casasamperak ere halaxe erakutsi du. «Ikerketa asko egin dira alkoholari buruz, eta industriak interes handia
|
du
edatea hain txarra ez dela frogatzeko». Egia dirudien gauza bakarra da «alkohol pixka bat»k onura ateratzen diola bihotz hodietako osasunari, eta neurrizko kopuru hori ez dela berdina gizonentzat eta emakumeentzat.
|
|
|
Uraren eta osasunaren arloko garapen helburuak lortzeko jarduerak 2004ko irailean gauzatu ziren, Green Cross International eta UN Habitat en arteko nazioarteko hitzarmenaren bidez. Azken erakunde horrek aurkeztutako txostenaren arabera, «Ura eta osasuna munduko hirietan», Afrikako 150 milioi herritar inguruk, hiri biztanleriaren %50 ordezkatzen dutenak, ez dute ur aprobetxamendu egokirik, eta hiri eremuetan bizi diren 180 milioi pertsonak ez dute osasun egokirik. Asiako hiriguneetan, 700 milioi pertsonak (biztanleriaren erdia) ez
|
dute
edateko urik. Akordioak onartzen zuen uraren krisia orokorra zela, eta edateko ura eta oinarrizko osasuna eskuratzea ez zela pribilegiotzat hartu behar, funtsezko eskubidetzat baizik.
|
|
|
1.200 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik, eta 2.400 milioi pertsonak ez dute saneamendu sistemarik.
|
|
|
hidratatu eta ase, urdaila urez betetzen dutelako. Ohitzeko ere balio
|
du
edan baso bat ur jan aurretik. Bigarren platerak ez dira barazkiak honela onartzen dituzten bakarrak:
|
|
|
Joaquin Aldazi entzun zion behin, eremua erdibitzen duen errekatxo horretako urari zor diola daukan osasuna. Bestelako urik ez
|
duela
edaten berak eta harixe esker ez duela gaitzik ezagutu bizitza guztian. " Zango alu hau ez bertze –esan zion gero, makilaz joz belaun aldea–, sortzetik zaukaat izorratua".
|
|
2006
|
|
|
EAEko Zuzendaritzak adierazi digunez, alkohola da adin tarte guztietan gehien hartzen den droga. Ia guztiok hartu dugu inoiz, eta hamarretik lauk ohitura
|
du
edatea. Asteburuetan gehiago edaten da, eta hala da adin guztietan, baina joera hori askoz agerikoagoa da 34 urtetik beherakoengan.
|
|
|
NBEren txosten baten arabera, 1.100 milioi pertsona inguruk ez
|
dute
edateko urik mundu osoan.
|
|
|
horietako bakoitzak 12.000 biztanleko hiri baten ur bolumena gastatzen du. Bestalde, instalazio horien aldekoek ziurtatzen dute ez
|
dutela
edateko urik gastatzen, berrerabiltzen dituzten hondakin urak baizik, edateko ur bihurtzeko instalazio baten bidez. Era berean, eremu horietako batzuek teknologia modernoak dituzte uraren kontsumoa optimizatzeko. Adibidez, Mossa Trajectumeko golf zelaia.
|
|
|
Txosten horretatik ondorioztatzen denez, edateko ura eskuratzeko helburua betetzeko, beharrezkoa izango litzateke horretarako inbertsioak gutxienez %33 gehitzea; saneamendurako, berriz, bikoiztu egin lirateke. 1999an, munduko biztanleen %64k bakarrik
|
zuen
edateko ura; 2005ean, berriz, %73k. Hala ere, munduan oraindik 1.100 milioi pertsonak ez dute edateko urik.
|
|
|
1999an, munduko biztanleen %64k bakarrik zuen edateko ura; 2005ean, berriz, %73k. Hala ere, munduan oraindik 1.100 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik. Horrek esan nahi du ez dutela etxean ur kanalizaturik, ez inguruko iturririk, ez edateko ura duten putzurik beren herrietan edo, gutxienez, euri ura bildu eta garbitzeko sistema bat.
|
|
|
Kendu lohia edo lurra zapi edo eskuila garbi batekin. Garbitu ontziak kalterik egiten ez
|
duen
edateko urarekin, halakorik baldin badago, lurrak edo xaboi hondakinek kloroaren eraginkortasuna murriztu baitezakete desinfektatzeko. Desinfektatu, bi minutuz irakiten dagoen uretan sartuta, edo prestatu berri den disoluzioan sartuta; hau da, urez betetako koilarakada bat, lau litro ur edangarritan (edo dagoen ur garbi eta argienean), 15 minutuz.
|
|
|
mozkortzen nauzu ta ezin
|
zaitut
edan.
|
|
2007
|
|
|
Batek baino gehiagok esaten du, Nik bi litro ezin
|
ditut
edan. Komunetik irten gabe egongo naiz.
|
|
2008
|
|
|
Itxuraz, bai azterketa hartan bai beste batzuetan ere ikertzaileek behatu egin dute pertsona umoretsuek jarrera" lasai" samarra dutela bizitzaren aurrean. Alegia, nahi
|
dudana
edango dut, erre egingo dut, gaixorik banago ez noa medikuarengana… Zertarako neure burua zaindu bizitzak lau egun baditu. Hala jokatzen duenak nahi beste estres gutxituko du barreari esker, baina…
|
|
|
Fruta oso umotua edo heldua badago, konpota egin dezakegu, fruta purea, bestela, haragia eta arraina laguntzeko, edo jogurtarekin edo esnearekin nahastu eta irabiatu dezakegu, nahi
|
dugunean
edateko.
|
|
|
Eta horrela, kopa bat ardo edan zuen, edan zituen bi, hiru eta lau? Ardoa atsegin emaile zitzaion, baina atseginak ez zion errealitatea ezkutatzen; esan nahi baita Nazariok ohartu behar
|
zuela
edanak garuna eta mihia askatzen zizkiola, baina ohartu behar zuen, halaber, Aquileo baino motzagoa zela artean ere, gaztelania primeran zekièn gizonaren aurrean, Nazariok bigarren hizkuntza zuen hura, azken batean?, iniziatiba hari. Aquileori, zegokion bederen, orain joaten baitzen emakume batekin bals edo minuet bat dantzatzera, orain bestearekin:
|
|
|
Bitxia da ere ikustea nola Rolan heriotzaz zauriturik egarri den. Bere anaia Balduenari edateko eskatzen dio ur bila joan dadin, eta aurkitzen ez
|
duenez
edatekorik, kontutan hartuta Durandarte ezpatak birtute handiak dituela, harkaitza gainean kolpea ematen duela eta honi ura jariko diola.
|
|
|
elikadura, ostatua, ur hornidura, osasun zerbitzuak, hezkuntza, osasun laguntza eta enplegua. Joan den uztailean Oxfam International GKEak jakinarazi zuenez, irakiarren %70ek ez
|
zuen
edateko ur segururik, eta %43 egunean dolar bat baino gutxiagorekin bizi zen. Gaur egun, zortzi milioi irlandarrek larrialdiko laguntza behar dute, eta egoera horretan, haurrek dute egoerarik okerrena.
|
|
|
Mila milioi pertsona baino gehiago daude urtero kaltegarriak izan daitezkeen ur horniketako iturrien eraginpean, eta hamarretik ia bik ez
|
dute
edateko ur segururik. Horiek dira Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) likido elementura modu seguruan sartzeari buruz ematen dituen zifra txar batzuk.
|
|
|
Espainiako biztanleen %99, 9k
|
dute
edateko ura eta saneamendua eskuratzeko aukera, Osasunaren arabera
|
|
|
Ura funtsezko elementua da bizitzarako, baina, zorionik txikieneko populazioentzat, ur garbia eguneroko borroka da. Gaur egun, munduan sei pertsonatik batek ez
|
du
edateko ur iturri segururik. Hain zuzen, Nazio Batuetako Eskubide Ekonomiko, Kultural eta Sozialen Batzordeak formalki onartu zuen 2002 urtean gizaki guztiek likido hori izateko duten eskubidea.
|
|
|
Hain zuzen, Nazio Batuetako Eskubide Ekonomiko, Kultural eta Sozialen Batzordeak formalki onartu zuen 2002 urtean gizaki guztiek likido hori izateko duten eskubidea. Espainian, biztanleen %99, 9k
|
dute
edateko ura eta saneamendua. Horri dagokionez, Osasun eta Kontsumo ministro Bernat Soriak giza kontsumorako uren tratamendu eta kontrol sanitarioa azaldu zituen atzo, eta kontsumo horretarako egokitzat jotzen dituzten baldintzak zehaztu zituen.
|
|
|
Horixe salatu zuen atzo Zaragozan egin zen Osasun Kazetaritzaren IV. Kongresu Nazionalean, “Ura, bizi iturria” Ekintzarako Nazioarteko Hamarkadari laguntzeko Nazio Batuen Bulegoko zuzendariak. Fernández Jauregik gogorarazi zuenez, «1.200 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik eta 2.600 milioi lagunek ez dute saneamendu segururik». “Azken horietatik guztietatik, 100 milioi Europan daude”.
|
|
|
Oso tresna ona da hori. 24 orduka funtzionatzen dugu, errazagoa baita pentsatzea 24 ordutan ez duzula edango, inoiz ez
|
duzula
edango baino. Gainerakoen esperientziak entzuterakoan ispilu batean ikusten duzu zure burua eta zure sentimendu guztiak plazaratzeko aukera duzu.
|
|
|
nik ere lor dezaket! Tentazioa gainditzeko zerk ematen dizu indarra. Nire kideen aurpegiak gogoratu eta gogoa pasa egiten zait. Ez dakit zer duen taldeak baina ez
|
dut
edateko gogorik. Alcohólicos Anónimos Sakanan Olaztiko" Urbasa" taldea:
|
|
|
Eta horrela, kopa bat ardo edan zuen, edan zituen bi, hiru eta lau... Ardoa atsegin emaile zitzaion, baina atseginak ez zion errealitatea ezkutatzen; esan nahi baita Nazariok ohartu behar
|
zuela
edanak garuna eta mihia askatzen zizkiola, baina ohartu behar zuen, halaber, Aquileo baino motzagoa zela artean ere –gaztelania primeran zekièn gizonaren aurrean, Nazariok bigarren hizkuntza zuen hura, azken batean–, iniziatiba hari –Aquileori– zegokion bederen, orain joaten baitzen emakume batekin bals edo minuet bat dantzatzera, orain bestearekin: laurak solasean geratzen zirenean, gainera, harexek –Aquileok– zeramatzan solasaren giderrak, era nabarmenean eraman ere –" Hemengo dantza bukatuta gero, elkarrekin joan gaitezke laurok" esan zien solaskideei, halako batean, Nazario ia arnasgabe utzi zutèn hitzetan, haragi ikara batek edo irentsita–, hitzontzi bezain imintziolari aparta baitzen.
|
|
|
Dena edanik, mozkorra, lo zegoen tripaz gora! Pinta laurden bat arno
|
zuen
edana hiru azukre mokorrez osaturik. Honek kasu gutti zeukan etxeaz, etxekoez eta Errepublika guziez!
|
|
2009
|
|
|
Zeliakoek, ordea, glutenarekiko intolerantzia dutenek, ezin
|
dute
edan hiru garagardo mota horietako bat bera ere.
|
|
|
–Zer nahi
|
duzu
edateko? –jarraitu zuen Catherinek.
|
|
|
Egunean hiru eta lau katilu artean edaten zutenek ia %25 arrisku gutxiago zuten egunean zero eta bi katilu artean edaten zutenek baino. Gainera, kafe kafeinagabearen kontsumoa ebaluatzen zuten azterketetan, egunean hiruzpalau katilu baino gehiago edaten zutenek diabetes arriskuaren heren bat txikiagoa
|
zuten
edaten ez zutenek baino. Bestalde, 3 katilu te baino gehiago hartzen zituzten pertsonek ez zutenek baino arrisku gutxiago zuten bosten bat.
|
|
|
Urtegi erraldoia haien lurraldean, baina indioek ez
|
dute
edateko urik. Esanguratsua da paradoxa?
|
|
|
behar
|
dugula
edan zoriontsu biziko bagara.
|
|
2010
|
|
|
ezin
|
dugulako
edan.
|
|
|
884 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik munduan
|
|
|
Uraren Munduko Egunaren karietara, 884 milioi lagunek ez
|
dute
edateko urik munduan ezagutzera eman du Nazio Batuen Erakundeak (NBE). Ur garbia mundu osasuntsu batentzat da aurtengo leloa.
|
|
|
TXIMISTA. (Itzuliz) Egia! Ezin
|
duzu
edan. Ni bai pailazoa.
|
|
|
900 milioi pertsonak, gutxienez, ez
|
dute
edateko urik
|
|
|
Nahiz eta munduko populazioa ia berdin banatuta dagoen landa eta hiri eremuen artean, landa eremuetan bizi direnak egoera okerragoan daude, txostenak dioenez. Eremu horietan, hamar pertsonatik zazpi oinarrizko osasun instalaziorik gabe bizi dira, eta hamarretik ia zortzik ez
|
dute
edateko ura hornitzeko iturririk. Tessa Wardlaw UNICEFeko estatistiken buruak esan zuenez, “Milurtekoko Garapen Helburuak lortzeaz gain, berdintasunez lortu behar ditugu, talde ahulenek munduko edozein lekutan lortutako arrakastetan ere parte hartzen dutela ziurtatzeko”.
|
|
|
884 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik mundu osoan
|
|
|
Mundu osoko 884 milioi pertsona inguruk ez
|
dute
edateko urik. Edateko ura oinarrizko ondasuna da, eta horrek eragina du osasunean, segurtasunean eta bizi kalitatean, batez ere, adin txikikoen eta emakumeen artean.
|
|
|
Birziklatutako hondakin urak edaten diren herrialdeak Munduko mila milioi biztanlek baino gehiagok ez
|
dute
edateko urik. Ur garbiaren eskaera hirukoiztu egin da azken 50 urteetan, eta munduko erreserbak gero eta urriagoak dira.
|
|
|
Gaur egun, 900 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik.
|
|
|
munduko gosea eta muturreko pobrezia errotik kentzea 2015erako. Hala ere, IPADek salatu duenez, OMDetan egindako aurrerapenak “lotsatiak” izan dira, eta gaur egun 900 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik, eta 50 milioi pertsonak migratuko dute aurten ingurumen arrazoiengatik. Gainera, klima aldaketaren ondorioak mehatxua dira garapen bidean dauden herrialdeetako populazio pobreenen elikadura segurtasunerako.
|
|
|
Aisialdia pintatzen ematen du. “Cholo†Sotilen karrera goiz amaitu zen futbolari honek
|
zuen
edaterako zaletasuna zela-eta. Gure “Txoloâ€, ordea, hasiberria da pintura munduan, eta bere ametsa margolanetatik “bizi izatea†da, eta koadro batzuk saltzea lortzen badu, pozaren pozez ibiliko da, ziur asko.
|
|
|
itsasoak herdoil gernua
|
du
edaten.
|
|
|
Garagardoari trago luzea eman zion Txarlik. Xakean ari zenean ahaztu egiten zitzaion, baina partidaren ondoren hondorik ez
|
balu bezala
edaten zuen. Aparra geratu zitzaion bibotean, eta algara eginez opa:
|
|
2011
|
|
|
Kaltetu gehienak Miyagiko eskualdean daude. Horietatik askok, gainera, ez
|
dute
edateko urik edo elektrizitate hornidurarik. Eta elektrizitatea dutenek ere ete naldiak jasaten dituzte etengabe, zentral nuklearretan izandako kalteen ondorioz.
|
|
|
Adibidez, alkohola edaten dugunean, alkohol deshidrogenasa proteina behar
|
dugu
edandako hori metabolizatzeko. Baina ez duzu etengabe alkohol deshidrogenasa produzitzen egon behar, ez baituzu etengabe edaten.
|
|
|
–Gustukoak ditut istorio luzeak, filmen batean entzundako esaldia ezpainetaratu zion euforiak?. Nahi
|
duzu
edateko beste zer edo zer. Zizka mizka batzuk?
|
|
|
KOLDO. Bueno, bilerarekin jarraitzen utziko dizuet. Nahi
|
duzue
edateko zerbait?
|
|
|
Abel ez da iritsi oraindik. Nahi
|
duzu
edateko zerbait?
|
|
|
Martxoaren 22a, Uraren Nazioarteko Eguna Uraren Nazioarteko Egunak martxoaren 22tik behin gogorarazten du, eta 1993az geroztik, Nazio Batuen (NBE) eskariz, elementu baliotsu horren urritasuna: 1.100 milioi pertsonak baino gehiagok ez
|
dute
edateko urik eta 2.600 milioi pertsonak ez dute saneamendu sistema egokirik. Arazoa deigarriagoa da herrialdeak alderatzean:
|
|
|
Herrialde guztietan jarduera zehatzak egingo dira, hala nola dokumentalak, hitzaldiak, mahai inguruak, mintegiak, erakusketak edo Agenda 21eko gomendioak praktikan jartzea. 1.100 milioi pertsonak baino gehiagok ez
|
dute
edateko urik, eta 2.600 milioi pertsonak ez dute saneamendu sistema egokirik NBEko arduradunek arazoaren larritasuna gogoratzen dute. Kontrolik gabeko hiri hedapenak arriskuan jartzen ditu ingurumena eta milioika pertsonaren osasuna.
|
|
|
850 milioi pertsonak baino gehiagok ez
|
dute
edateko urik
|
|
|
Guztira 884 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik munduan, eta horrek “eragin handia du osasunean, bereziki haurren osasunean”, ohartarazi du Nazio Batuen Haurrentzako Funtsak (Unicef) Uraren Nazioarteko Egunean. Kutsatutako urak eta higiene baldintza eskasek ere eragin negatiboa dute haurren osasunean.
|
|
|
“Ura eskuratzearen ondorioz, herri horiek beren bizi kalitatea hobetu dute, batez ere, egunero kilometrorik egin behar ez duten emakume eta haurrentzat”, adierazi dute erakundeek. Gaur egun, Saharaz hegoaldeko Afrikako biztanleriaren %45ek ez
|
du
edateko urik, eta %65ek ez du saneamendu egokirik. Egoera horrek milioi bat heriotza eragiten ditu haurren artean, beherakoak direla eta.
|
|
|
BBVA (– ES32), BSCH (– ES81), Caixa Catalunya (– ES94), Caja Madrid (– ES49), La Caixa (Misio Salestarrek Santa Teresa del Niño Jesús Gatzagako misiorako ere laguntza eskatu dute, Dukouen, 30.000 lagun baino gehiago hartzen baitituzte. “Ez dago janaririk, jendeak lurrean lo egiten du, ez dute elkar hartzeko lekurik, komunak eta dutxak falta dira, ez
|
dugu
edateko urik”, ohartarazi du Vicente Grupelik. Erakundeak nazioarteko erakundeei dei egiten die herritarrei laguntza emateko eta gutxieneko garbitasun baldintzak betetzen dituen errefuxiatu eremu bat sortzeko.
|
|
|
Hori guztia, Valentziako Generalitatearen, Garapenerako Nazioarteko Lankidetzarako Extremadurako Agentziaren (AEXCID), Haitiko Kontuko tokiko ekarpenen eta funts pribatuen finantzazioarekin; zehazki, 2010eko hartze kanpainako gainerako 69.000 euroak, 541 pertsona eta 20 erakunde pribaturen dohaintzetatik 280.000 euro bildu zituenak, nabarmendu zituen erakundeak. Gaur egun, biztanleen %50ek baino gutxiagok
|
dute
edateko ura eskuratzeko aukera, eta etxebizitzen %16k bakarrik dituzte komunak. Hori dela eta, “esku hartze honek bi arazo nagusi konpondu nahi ditu:
|
|
|
Biztanleen %83 landa eremuetan eta tukuletan bizi da, animalien larruekin eta beste ehun batzuekin egindako txaboletan. %80k ez du saneamendu zerbitzurik, eta %38k 30 minutu baino gehiago egin behar
|
ditu
edateko ura eskuratzeko. Etxeen %1ek bakarrik du banku kontu bat.
|
|
|
Beste ehun eskola lekualdatuen babesleku gisa erabiltzen dira, eta, beraz, dio ONCEko Agentziak – “ez daude eskolak emateko prest”. Klima aldaketak haurrengan duen eragina Ekialdeko Asiako eta Ozeano Bareko milioika adingabek ez
|
dute
edateko urik eta saneamendu egokirik; elikadura krisiak eta gaixotasunak izateko arriskua dute. Klima aldaketa arazo orokorra da, baina taldeka, haurrak dira kaltetuenak.
|
|
|
Arbia ausarki ez den lekuan, idorrez hazten ohi dira behiak, eta egartsu du janari idorrak; sabelak ez du ehaiten, ez eta ere beretzen ahal janari hura, non ez duen hartako ura izarian. Egunean behin baizik ez
|
badu
edaten, nondik duke lan horren egiteko urik aski. Urrun dira elkarretarik eguneko hiru jan aldiak.
|
|
|
Bertze alde, kanpoko hotzak berak kentzen dio abereari edateko gutizia. Ageri baita geroztik, egunean behin baizik ez badira edanarazten abereak neguko hotzetan, behar
|
luketena
edan gabe geldituko direla, bai beren, bai haietarik igurikitzen genuen mozkinaren kalte handitan.
|
|
|
Behi esnedunak edan direnetik behar du hartu ura: zenbat ere esne gehiago ematen ohi baitu, hainbat ere ur gehiago behar
|
du
edan.
|
|
|
Negroni gehiegi ari zela edaten pentsatu zuen. Batez ere, alkohola inoiz ez
|
zuela
edaten kontuan hartuta. Hotel Floratik gertu gertu zeudenez, Anitari eta Malisari izkin egitea bururatu zitzaion.
|
|
2012
|
|
|
Save The Children Gobernuz Kanpoko Erakundeak ohartarazi du «milaka» familia daudela egoera horretan: argindar etenaldi luzeak izaten dituzte, eta batzuetan ez
|
dute
edateko eta jateko nahikorik. Familia horietako haurrentzat, Israelen erasoaldiak «ondorio suntsitzaileak» izan ditzakeela abisu eman du elkarteak:
|
|
|
Opil bat eman nion, eta elurretan hamabost egun jan gabe goseak amorratua dagoen otso baten antzera jan zuen. Animalia errukarriari ura eman nion, eta, nahi
|
zuena
edaten utzi izan banio, lehertu egingo zen.
|
|
|
ALIZIA. Hau egarria. (Zerbait behar
|
dut
edateko...)
|
|
|
TELMO. Adin txikikoek ezin
|
dute
edan hemen...
|
|
|
GERMAN. Baina eseri, mesedez! Nahi
|
duzu
edateko zerbait?
|
|
|
Herrialdeko osasun egoera erakusten duten beste datu batzuei dagokienez, Haitik Amerikako kontinenteko ama hilkortasunaren indize altuena erregistratu du. Konplikazioak dituzten emakume haurdunek ez dute doako arreta jasotzeko aukerarik, egiturak eta medikuak falta dira, sendagaien kostua haitietarren aukeretatik at dago, ia erdiek ez
|
dute
edateko urik eta %80k ez du osasun zerbitzurik. Hain zuzen ere, Léogane, Petit Goâve eta Grand Goâve n saneamenduko eta ingurumeneko edateko ura eskuratzeko oinarrizko baldintzak hobetzea du xede Farmamundiren esku hartzeak.
|
|
|
Milurtekoko Garapen Helburuetan adierazitako kopurua baino %1 gehiago da, %88 Txostenaren arabera, gainera, 2015erako munduko populazioaren %92k edateko ura izango du. Datu on horiek gorabehera, UNICEFeko zuzendari exekutiboak, Anthony Lakek, ohartarazi zuen “oraindik ezin dela garaipena aitortu, munduko biztanleen %11k behintzat milioi pertsona oraindik ez
|
baitu
edateko urik, eta milaka milioik ez baitute oraindik saneamendu zerbitzurik jasotzen”. Txostenaren arabera, mundua oraindik urrun dago Milurtekoko Garapen Helburuen saneamendu xedera iristetik, eta ezinezkoa da 2015erako betetzea.
|
|
|
Ministerioak zehaztu du Haihe ibaia oso kutsatuta zegoela, eta gainerakoek kutsadura maila “ertaina” zutela. Sail horrek ere adierazi du landa eremuetan bizi diren 298 milioi pertsonak ez
|
dutela
edateko urik. Azaldu duenez, uraren kalitate txarraren arazoa konpontzeko, baliabide hidrikoak babesteko neurriak indartzea erabaki du.
|
|
|
Hala ere, ohartarazi du krisi ekonomikoak ondorio negatiboak izan ditzakeela aurrerapen horietan. Proiekzioen arabera, 2015erako, munduko 600 milioi pertsonak baino gehiagok ez
|
dute
edateko urik izango, ia 1.000 milioi pertsona egunean 1,25 dolar baino gutxiagorekin biziko dira, ama asko hil egingo dira erditu ondoren, eta ume asko sufritu eta hil egingo dira saihestu daitezkeen gaixotasunengatik”, ohartarazi du Banek. Nazio Batuetako idazkari nagusiak azpimarratu du ez dela onartu behar egungo krisi ekonomikoak lortu den aurrerapena murriztu edo leheneratzea, eta estatuei eskatu die ez uzteko garapen helburu guztiak lortu arte.
|
|
|
Haurren eskolatze tasa% 97koa da, eta bigarren hezkuntzaren kasuan, ikasteko adinean dauden haur eta gazte guztiengana iristen da. Aukerak zabaldu egiten dira beraientzat, eta etorkizunerako itxaropen onak dituzte, prestakuntzaren bidez. Somalia, jaiotzeko herrialderik txarrena Somalian, haurren% 32k desnutrizioa du, eta% 70ek ez
|
du
edateko urik. De la misma lista de 171 países, Somalia se sitúa en el último lugar.
|
|
|
Oraindik askok ez badauka ere ordukoaren ezaupiderik, pixkanaka azaleratzen doaz hango bizi baldintza negargarriak. Presoei, salbuespenak salbuespen, ozta ozta ematen zizkieten Magdalenako barazkien hondarrak jateko; zoru bustiaren gainean eginagatik lo, eskas
|
zuten
edateko ura; manta txatxar batekin moldatu behar izaten zuten hotzari aurre egiteko, ez baitzieten sartzerakoan aldean zeramatzaten arropez eta oinetakoez gain bestelakorik ematen... Inasek berezkotasun ongi landuaz zekien bere barrukoa agertzen, neurriari ederki eutsita betiere, solaskidea ez gogaitzeko dotorezia finaz.
|
|
2013
|
|
|
Poliziek 800 euro irabazten dituzte hilean, baina herritar gehienek bizirik irauten dute noizbehinkako lanak eginez. 7,6 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik, eta argindarraren hornikuntza ziurtatzeko, hiria gasolioz elikatzen den generadorez betea dago; kaleak zaborrak jaten ditu, eta auzo xiitetan ere kaleak ez dira asfaltatu. AEBek berreraikuntzarako emandako 60.000 milioi dolarren eragina egin dituzten porlanezko horma erraldoietan nabari da, edo atentatuak saihesteko ezarri dituzten kontrol postuetan.
|
|
|
–Ez
|
dun
edateko, argitu nion?. Hiregana etortzen naizen aldiro nahi dinat tanta guti batzuekin besapeak eta sabelaldea torratzea.
|
|
|
Konpainia bat edo bertze aphur bat asaldatu zen ere, arno zorta bat izariz kampo
|
baitzuten
edana. Bizkitartean, hartan gelditu zen; bertzeak etziren ohartu ere zer zitakeen chuchen.
|
|
|
XABIN. Nahi
|
duzu
edateko zerbait edo...?
|
|
|
ACNUR NBEk uraren sarbidearen eta horniduraren kontraste larriak nabarmendu ditu. Herrialde aberatsek pobreek baino hamabi aldiz ur gehiago kontsumitzen dute batez beste, eta mila milioi lagunek ez
|
dute
edateko urik. Nazioarteko erakunde horren datuen arabera, planetako sei biztanletik batek ez du ur garbirik, eta bostetik batek ez du komunik.
|
|
|
Hori dela eta, ACNUrek beste zifra batzuk gogoratu ditu hausnarketarako. Guztira 783 milioi pertsonak ez
|
dute
edateko urik. Zortzi pertsonatik batek ura edaten du, eta, «segur aski, gaixotu egingo da».
|
|
|
Organismo horren arabera, urak planetako desberdintasun larriak islatzen ditu: herrialde aberatsek pobreek baino 12 aldiz ur gehiago kontsumitzen dute, eta mila milioi pertsona inguruk ez
|
dute
edateko urik. Ura kontsumitzeko egungo joerarekin, 2025ean hiru pertsonatik bik estres hidrikoa izango dute.
|
|
|
«3 milioi pertsona baino gehiago 30 kilometroko erradioan», Haiyanek jarraitu zuen ibilbidea. «Eremu horretan, suntsitze maila maximoa da, eta kaltetutako komunitateek ez
|
dute
edateko urik, janaririk eta elektrizitaterik», Cáritas berretsi. Taclobanen, hiri kaltetuenean, olatuek hamar metro inguru egin zituzten. Oraindik iritsi ez diren eremuetan, uste da suntsitze maila «katastrofikoa» izango dela.
|
|
|
Ezin
|
dut
edan.
|
|
2014
|
|
|
Euren gorputzak ez du elikagai likidorik ez solidorik onartzen. Aminoazidoz egindako jaki bat besterik ezin
|
dute
edan. Umeak hazi ahala, informazio gehiago daukagu, eta panorama aldatuz doa.
|
|
|
–Ez, eskerrik asko,
|
badut
edatekoa.
|
|
|
–Nahi
|
duzu
edateko zerbait? –eskaini zion Asiainek?.
|
|
|
Etxebizitzen% 12,56k soilik
|
dute
edateko ura. Ura ibaitik edo kilometro batera dagoen iturri publikotik lortzen da.
|