|
2001
|
|
|
Museoak dira bonbak artearentzat. Artea apurka ikusi behar da baina museoak dira gaur koadro ikusi behar dituzu derrigor museoko sarrera ordaindu
|
duzulako
dagoeneko.
|
|
2003
|
|
|
Apaletik bere nobela argitaratu berria hartu eta besaulki batean irakurtzen hasi nintzen, gelatik bigarrenez deitu zidanean. " Zer ari zara hor hain isilik?" esan zuen, eta bere ahotsak ez
|
zuen
dagoeneko loaren lakarrik. Bere nobela eskuetan nuela joan nintzaion.
|
|
2004
|
|
|
Ahozko jardunari zor diogu noski euskaldunok oraindik hemen erdi bizirik irautea. Alabaina, biziaren erdia galdua
|
dugu
dagoeneko egungo munduaren eta kulturaren komunikazio jardunak ezin ditugulako euskaraz osoki gauzatu. Oker ez bagaude, jadanik esana dugu hor nonbait ahozko kulturaren inoizko euskal munduan aski zela ahozko hizkeraren bitartekotza gizarte komunikazioaren trukean jarduteko.
|
|
|
Tamalez, bizitzari lotutako jakinduria galtzen ari da, Argia, 2002/2/10 Gontzal Mendibil: . Ordua
|
dugu
dagoeneko, noren bidez datorren baino, zer dakarren eta ondorioz zer lor genezakeen kontutan hartzeko eta ez da izango, euskararen politizaziorik, alderdi guztiak euskararen alde eta euskaraz lehian jardungo balute?.
|
|
2005
|
|
|
Baina galdera bat baino gehixeago behar nuen urte haietan guztietan gordetako sekretua kanporatzeko. Bere garaian sentitu nuen erru sentimendua ehortzia
|
nuen
dagoeneko. Eta desehorzteak deseroso utziko ninduen.
|
|
2007
|
|
|
Elvis hil zen urte hartan, esana
|
dut
dagoeneko, ez genuen Elvisen musikarik entzun. Roberrek orduan rock sinfonikoarekin zeukan bolada:
|
|
2008
|
|
|
Zuk probintziako hiriburuan bizi nahi duzu, eta hiriburuan biziko gara, jauregi are bikainago batean. Pauso bat edo beste emana
|
dut
dagoeneko, egia esan, zuk ezagutzen nauzu, eta ea beste urte pare batean jauregia bukatu eta ezkontzeko moduan gauden, 1905ean, goizago edo beranduago. Hori bai, izena erabakia dut:
|
|
|
Hizkuntzaren ardatzean kiribildutako kultura nazionalismoa lehenetsi izanak ez digu nahitaez lurraldeari darion aberri gaitasunari muzin egiteko eskubiderik ematen. Onartua ez ezik aitortua
|
dugu
dagoeneko, eta berriz ere ez daukagu zertan ezkutaturik: hots, identitate etnikoak lurralde baldintzarik behar ez baldin badu ere ezinbestez, nekez egituratu liteke nazio identitaterik lurraldearen euskarririk gabe.
|
|
|
Eskerrak hondarretan oin hotsik ez den ateratzen. Metro batzuk aldentzea lortua
|
nuen
dagoeneko, etzanda zegoen jendearen artetik nindoan pausoa noiz luzatuko (hegazkin istripu baten ondoko paisaia ematen zuen hark, zerutik eroritako gorpuzkiak ziruditen), haren ahotsa entzun nuenean. Zeharka begiratu nuen atzera eta eskua altxatuta zerbait esaten ari zitzaidan.
|
|
|
Horixe zen esaten hasi eta zotinekin korapilaturik eztarrian itotzen zitzaioan esaldia. Begirune falta iruditu zitzaidan nik besoetan estutzen nuen bitartean beste batekin bizi izandako zoriona aipatzea, baina ezin nuen ezer egin, kapaz zen berriro negarrez hasteko, terrazako mahaiaren gainean mukiz bustitako paper multzo bat pilaturik
|
genuen
dagoeneko. Zintz egin zuen berriro.
|
|
|
Zuk probintziako hiriburuan bizi nahi duzu, eta hiriburuan biziko gara, jauregi are bikainago batean. Pauso bat edo beste emana
|
dut
dagoeneko, egia esan, zuk ezagutzen nauzu, eta ea beste urte pare batean jauregia bukatu eta ezkontzeko moduan gauden, 1905ean, goizago edo beranduago. Hori bai, izena erabakia dut:
|
|
2009
|
|
|
Garaziren urtebetetzea (urtarrilean) eta Lorea (Garaziren ahizpa). Bera baino bi urte gazteagoa izanagatik bi ume
|
zituen
dagoeneko. Neska eta mutila, bikotetxo xarmagarria.
|
|
|
Inoiz ez! Geroztik, egia esango dizut, ez dut bakerik izan, mutilen aurkako jarrera nagusitu balitzait bezala, zeren gizonak zigarreta erre dezakeen bezala, edo kopatxo bat ardo gozo hartu inork mozkortzat hartu gabe, edo automobila gidatu. Frantzian hogeita hamar mila emakumek
|
dute
dagoeneko gidabaimena, egunkarian lehengoan irakurri nuenez!?, zergatik ez emakumeak. Zergatik uste duzu, bada, utzi nituela hiru mutil haiek?
|
|
|
Telefono linea konpontzeko agindua emana
|
dute
dagoeneko.
|
|
|
Gabrielak ikasita
|
ditu
dagoeneko etxeko bazter guztiak. Ez diot bista gainetik kentzen, zerbait apurtu behar duela iruditzen zait.
|
|
|
Asteburu batean Mirenen etxean egiten du lo eta bestean nirean, Sabinen gelan. Sabela puztuta
|
du
dagoeneko, hilabete falta zaio erditzeko, eta Beatrizek etengabe ukitzen dio eta haren kontra jartzen du belarria, han musikaren bat entzungo balu bezala. Berak bai egiten duela musika, edo dena delakoa.
|
|
|
Giza oldeek eta herriek lekutu beharra izango dute bizitoki berriren baten bila, baina ez, ohi bezala, gerratik ihesi, edo tiraniatik, edo langabeziatik, edo katastroferen batetik, baizik gure industria, garraio eta gizartearen garapenak hainbat lurraldetako airea eta oro har ingurunea pairagaitz bilakatu duelako, ezin arnastuzkoa.
|
Badugu
dagoeneko atmoterrorismoak bultzaturiko ekomigrazioa. Atmosfera pozoitutik ihesi datozkigu ekoetorkinak.
|
|
|
Inoiz ez! Geroztik, egia esango dizut, ez dut bakerik izan, mutilen aurkako jarrera nagusitu balitzait bezala, zeren gizonak zigarreta erre dezakeen bezala, edo kopatxo bat ardo gozo hartu inork mozkortzat hartu gabe, edo automobila gidatu –Frantzian hogeita hamar mila emakumek
|
dute
dagoeneko gidabaimena, egunkarian lehengoan irakurri nuenez! –, zergatik ez emakumeak. Zergatik uste duzu, bada, utzi nituela hiru mutil haiek?
|
|
|
Telefono linea konpontzeko agindua emana
|
dute
dagoeneko.
|
|
2010
|
|
|
–Agotak ez ziren Toledon bizi, nik dakidanez??; zertara dator hori?; nik ere bai baitakit Euskal Herrian errepublika sozialista bat gauzatuko balitz, nire ametsa beteko balitz, alegia?, ez litzatekeela guztia maitagarrien ipuinetan bezala izango: ez litzatekeela, alegia, Arkadia zoriontsu bat izango; burbuila batean bizitzeko ohitura zuèn honek ere ikasia
|
baitu
dagoeneko errealitatearen lezioa, nik ere erreakzionatu behar bainuen halako batean, burua hautsi nahi ez banuen, hainbestekoak izan dira nire porrotak eta buruko minak, errealitatearen horma gogorraren aurka behin eta berriz talka egin izanaren ondorioz?; ez al dakizu euskarazko esaera zaharra:
|
|
|
–Zein katu polita. Etxean behar
|
zenuke
dagoeneko. Besoetan hartu eta Anderri hurbildu zion laztan zezan.
|
|
|
Ez zen ikasle ona, ez zuen atsegin klasean adi eta oharrak hartzen egon beharra, eta are gutxiago liburuak ikastea azterketetarako. Urte batzuk eginak
|
zituen
dagoeneko bertan, inertziaz beste ezergatik baino gehiago, baina bere bizitzari beste norabide bat eman behar ziola erabakia zuen ordurako.
|
|
|
" Agotak ez ziren Toledon bizi, nik dakidanez..."; zertara dator hori?; nik ere bai baitakit Euskal Herrian errepublika sozialista bat gauzatuko balitz —nire ametsa beteko balitz, alegia—, ez litzatekeela guztia maitagarrien ipuinetan bezala izango: ez litzatekeela, alegia, Arkadia zoriontsu bat izango; burbuila batean bizitzeko ohitura zuèn honek ere ikasia
|
baitu
dagoeneko errealitatearen lezioa... nik ere erreakzionatu behar bainuen halako batean, burua hautsi nahi ez banuen, hainbestekoak izan dira nire porrotak eta buruko minak, errealitatearen horma gogorraren aurka behin eta berriz talka egin izanaren ondorioz...; ez al dakizu euskarazko esaera zaharra: guztiok ere ipurdian zuloa...?; bada, nik ere ikasi dut, hondarrean, ikasgai hori; baina gauza bat esatera ausartuko natzaizu:
|
|
2011
|
|
|
Gaur ez bada bihar, hondartzara aterako haute gauean... Hiriburukoak hemen
|
dituk
dagoeneko, badakik zer esan nahi duen horrek. Listan zegok hire izena, nik neuk ikusi diat.
|
|
|
Mutila izan zen, sekula besoetan hartu ezin izan dudan semea:
|
baditu
dagoeneko hogeita hamar urte. Beti izan ditugu esamesak inguruan, baina ez zait inoiz inporta izan.
|
|
|
–Nekez aurkituko duzu hirion, egun hartan bizirik ateratakoen artean, egun hartan hildakorik ezagutzen ez duenik?. Baina horiek gerrako kontuak dira, eta Nadak
|
badu
dagoeneko bere partea.
|
|
|
Txanpon batzuk haztatu ditu patrikan, azkenak edo, eta inguruan zegoen telefono kabina batera abiatu da, amonari deitzera. Etorkinentzat baino geratu ez diren kabina horietako bat zen, eta ez zebilen, jakina, aldamenekora mugitu eta txanpona jan dio, ederki hasi gaituk, hirugarrenetik lortu du, azkenean, amonaren ahots erlastua entzutea, hemen
|
nau
dagoeneko, amona, deituko dut berriro ere.
|
|
|
Mugatua da Unibertsoa, materia eta indar kopurua zehatza da, nahiz ikaragarri handia izan. Denbora infinitu baten barruan, eta denbora egiazki infinitua denez, materia eta indar finituen konbinazio posible guztiek gertatuak behar
|
dute
dagoeneko. Errepikatzea litzateke izatearen funtsa.
|
|
|
–Errealitateari oso lotuta hasi nintzen Burgosko prozesua rekin, Segoviako ihesa rekin eta Mikelen heriotza rekin, baina ordutik, nahiz eta orainaldiko gertakizunetara bueltatu izan naizen, aldentzen joan naiz, denboran geroz eta atzerago. Fikziorantz egiten dut, gehiago atsegin dut, errealitatea albistegietan
|
badugulako
dagoeneko?.
|
|
|
20:47 Beltzaran otsemeak eta aingeru ilehoriak gu haien paretik behin eta berriz igarotzeaz gogaituta egon behar
|
dute
dagoeneko. Begirada likitsarekin gosaldu, bazkaldu eta afaldu ditugu haien gorputzak, baina sentitzen dugun bultzadak gaindiezinak dira.
|
|
|
Ezin
|
du
dagoeneko negar malko bakar bat era sinesgarrian antzeztu, horrek bere alabak poztuko lituzkeen arren;, beno, poztu, gehiegi esatea izan liteke, lasaitu agian. Jakin izan banu diru ez gehiegirekin mendebaldeak eskaintzen dituen aisi aukerak infinituak eta zoragarriak direla, ez nukeen senarra hil arte itxarongo elikadurari jaramon egiteari utzi eta gazazko bizitza honi ekiteko?.
|
|
|
Aspaldi gainditutako eztabaida bat da nazioaren eta ezkertiartasunarena, ez duzu ezer berririk esan (organo boikot egilea ahul ibili da azken egunetan). Eta iraultzak, hala izatekotan, beren kontra behar
|
luke
dagoeneko, gu guztion kontra, gehien hiltzen duenaren arabera, ekonomia. Gu klase ertain horren ondorengo erreakzionarioak gara.
|
|
|
zehazki, Siberiako jatorrizko herrietara. Alex Diedericken eskutik egindako txangoan jakin ahal izan dugunez, herri horietako biztanleek galdua
|
dute
dagoeneko beren nortasunaren autokontzientzia, baita beren herriaren alde jarduteko adorea eta kemena ere. Aurreiritzi galgarrien harlauza bizkar gainean, ezinezkoa bihurtu zaie dauden atakatik ateratzea:
|
|
|
Neanderthalaren ondorengo zuzentzat joa
|
dute
dagoeneko baserritar terrorista hori, gaztelania hala moduz murduskatuko duen borderline patologikoa. Gai egokia hala ere erreportaje baterako:
|
|
|
–Esana behar
|
luke
dagoeneko.
|
|
2012
|
|
|
Garbi dago Bachek ez
|
zuela
dagoeneko inoren onespenaren beharrik, ez zela gizarteko notableen artean lekutxo bat izateko lanean ari. Plazer hutsez jarduten zuen sorkuntzan, bere buruarentzat bakarrik.
|
|
|
Bruce Dickinson, halaxe du izena Iron Maiden Heavy Metal talde ezaguneko kantariak. 1975ean sortutako taldeak, 80 milioi disko salduak
|
ditu
dagoeneko. Biretara joateko propio prestaturiko Boeing 757 bat dutela esate hutsak ematen digu talde honen dimentsioaren berri.
|
|
|
Lau hilabetez ezin hobeto joan zen dena. Grigori Aleksandrovitxek, uste
|
dut
dagoeneko esana dizudala, ikaragarri atsegin zuen ehiza: batzuetan, gogo bizia pizten zitzaion basora joateko basurdeak edo ahuntzak harrapatzera; garai hartan, aldiz, apenas ateratzen zen gotorlekuko hesibabesetik kanpora.
|
|
2013
|
|
|
Burua goititu zuen Rasputinek, bere begiek ez
|
zuten
dagoeneko lehenagoko distira. Ordurako amaitua zuen Madeirako ardo pozoitua, eta Yusupoff printzeak tea zerbitzatzen zion bitartean, Rasputin zutitu eta bueltaka hasi zen gelan.
|
|
|
Musikak salbatzen du batzuetan, izar baten aldakak, sexurik gabeko aingeru eroriak. Beha dago, beha egoten da jolasik gabe, ahantziak
|
ditu
dagoeneko jolastokiko horma urdin infinituak. Eta zer gehiago, ez dakigu, lehen musuen izpiliku usaina eta amaren ezpainetako usoa, dena ahantzia egunero, dena iltzatua behazunaren erroan.
|
|
|
–Hortaz, psikologo
|
zaitut
dagoeneko, Iratxe... Ondo, ondo...
|
|
|
Zergatik ez nuen nik emakume baten translazioak espazio urbanoan eragin ditzakeen aldaketen inguruan gogoeta egin behar, baldin eta nire kideak gastronomiaz edo futbolari buruz liburuak idazten ari baziren? Neska horren aurrean eseri eta heriotzari buruz hitz egiteko aukera baztertuxea
|
nuen
dagoeneko, baina ez nuen oso garbi ikusten nahasketa argitzeko zer egin behar nuen. Igogailuan sartu eta biok alde banatara, metalezko hormen kontra atseden hartzeko pausatu ginelarik, hasi zitzaidan egoera argitzen.
|
|
|
Hasperen egin dit, aste honetako akidura ezin ezkutaturik. Hilobia ikusi orduko ekingo diogu itzulerari, eta zeharkatuko dugun mapa zatian
|
du
dagoeneko arreta jarria. Hendaiara heldu arteko asperraldia planifikatzeko lanean ari da bere kabuz.
|
|
|
–Ez da horretaz dudarik. Erabakia
|
dugu
dagoeneko munduko bikoterik zoriontsuena izango garela. Baina pozik zaude, Jane?
|
|
|
Sekretua Emelengana heldu zenean bere amaren ezpainetatik, XX. mendearen amaiera aldean, ulergaitza zen dagoeneko, hitzen segida bitxi bat besterik ez. Ermandadeko kideek ez
|
zuten
dagoeneko altxorra babesten, haren existentzia ezagutu besterik ez zuten egiten, eta haren kokalekua ezagutzeko pista sakabanatu batzuk baino ez zituzten. Eta hala ere, sekretua transmititu beharra zegoen, egoerak hala eskatzen zuenean altxorra topatzeko bidea topatuko zutelakoan.
|
|
|
–Uste
|
duzu
dagoeneko deszifratu duela? –galdetu zuen orduan Amaiak.
|
|
2015
|
|
|
Leihotik begira ez dagoenean, gutun bat idazten saiatzen da, beti gutun bera. Zirriborraturik
|
ditu
dagoeneko zientoka paper, aurre eta atze, denak mahai gainean barreiatuta. Eta letren ozeano horretan kulunkan zorabiatzen hasten denean, bolalumarekin arraun egiteari utzi eta leihotik begira jartzen da atzera, gutuna bukatu ezinda.
|
|
|
–Hemen behar
|
zuten
dagoeneko. Zuk badakizu txoriek ere euren gramatika propioa daukatela?
|
|
|
Ez naiz oilategian kateaturiko oilo bat besterik. Zer konpondu behar
|
dut
dagoeneko nik ere ulertzen ez ditudan xuxurla zentzugabe horiekin. Ez naiz akordatzen Atira alabaren begi tipiekin, bere jaioberri usain xaloarekin.
|
|
|
Kristin emazteak bere burua urkatu du, etxearen egitura nagusiko egurrezko euskarriari soka lotuta. Presaka joan da harengana, soka askatzen ahalegintzera, baina emakumeak azken hatsa emana
|
du
dagoeneko.
|
|
|
Izan ere, Beitiko kontuekin Txato Otegi etorri zait gogora. Juan Mari Otegi Elizegi, Txato ezizenaz ere ezaguna, aipatua
|
dugu
dagoeneko pare bat aldiz: nola meatzarien aldeko batzordean ibili zen, nola nire aitarekin aritu zen lanean Beiti ondoko. Guk Egiña?
|
|
|
Tabor hori Euskal Herriko zein bazterretan ote dagoen pentsaka
|
dugu
dagoeneko mendizale gazteren bat: ez nekatu, Galileako mendia baita, Nazaretetik gertu, eta han gertatu omen zen Kristoren transfigurazioa, gizona Jainko antzaldatzea; hemen ere antzera,, baratz zârra baratz berri!?.
|
|
|
Ez dut damurik saltsa hartan sartu ez izanaz baina, orain konturatzen naiz aurreiritzi moduko bat ere izan zela nire jarrera hartan. Honen zergatia azaltzeko, proiektu haren nondik norakoa eman dizuet aurretik; oroitzen naizen neurrian, noski, gehien gehiena ahaztua
|
baitut
dagoeneko: pertsonaietan apaiz gazte bat zegoela gogoratzen naiz, Xabier Euzkitzek antzeztea nahi zutena, eta ETAn ibilitako norbait (bi zertzelada hauek pentsarazi didate 98 hondarreko edo 99 hasierakoa behar duela:
|
|
|
Jose garbiketan dabil. Ia ia sukalde guztia jasoa
|
du
dagoeneko.
|
|
|
ez
|
du
dagoeneko alargun maitalerik
|
|
|
Autoa galdara bihurtua
|
dute
dagoeneko eta Xk bere aldeko leihatila jaitsi du kopeta zimurtzen duen bitartean.
|
|
|
Lehen itxuraz lortu duten tartea galdu izanaren beldurrez, M atzera begira jarri da ostera, eta isilik egin dute bide zati handi bat. Begiak lausotuak
|
ditu
dagoeneko Mek, baina ez dirudi beraien atzetik inor datorrenik.
|
|
|
Eta barrez lehertzen dira denak, umekeria horiek betiko atzean utzi dituztela-eta pozik eta harro. Baina, hala ere, irudien gosea
|
dute
dagoeneko, fikziozko istorio bat ikusteko irrika, dela westerna dela amodiozkoa, eta horregatik geratu dira apur bat zapuztuta pelikularik ez baina diapositiba saio bat eskainiko dietela jakindakoan. –Filminak?, Frai Joxeren hitzetan.
|
|
|
Aldiz, teknologia gero eta konplexuago eta delikatuago bilakatu eta ondoren, gorde ezazu buruan nanoteknologiaren ideia?, eta garunean neurokirurgikoki hobeki sartzen den heinean, ziur asko onarpen beroagoa emango diogu. Cyborg teknologiaren existentzia erreala hemen
|
dugu
dagoeneko.
|
|
|
Dudarik gabe esperientzia aberasgarria izango zen paperean lan egitea. Taktika aldatzea erabaki zuen; atsegin eta abegikor aurkeztuko zen, sorpresa faktorea erreta
|
baitzuen
dagoeneko. Phinantza zaldia paretako txingan lotu zuen.
|
|
|
–Ez ditiat oso gustuko liburuak: jakin beharreko guztia ikasia
|
nauk
dagoeneko. Beste zerbait pentsatu diagu, beraz...
|
|
|
Gero, benetako lanak, berekin erantzukizuna eta agintaritza dakartzatenak, horiek ez dizkizuete zuei emango. Merezi
|
duena
dagoeneko banatuta dago, aspalditik.
|
|
|
erdigunean gizarte hobekuntzak kendu nahi dira; eta periferian herri euskarria galdu dute mugimendu politiko gidariek. Ezkerrak ezin
|
du
dagoeneko kapitalismoa legitimatu, iraganean egin duen bezala, ez erdigunean ez periferian; estatuak ezin baitu aldatzeko itxaropenik eskaini gaur egun (Ibidem: 78 eta hur.).
|
|
|
Troiak izan zuen Homero, izan zuen Akiles, izan zuen Helena. Orobat, Gerla Handiak
|
badu
dagoeneko Montoia, badu Etxegoien, badu Catherine. Hezur gabeko hilak ek, arras geurea bada ere, kementsu erdiesten du unibertsaltasuna sufrimendua arte bilakatzeko orduan, batez ere eleberriaren amaiera gogoangarrian.
|
|
|
Ez baitu estreinako aldiz entzun, lehenago ere entzuna du, eta berak ez du bere burua hain ondo ikusten: kosta egiten zaio oraindik ere eskailerak igotzea, kontua galdua
|
du
dagoeneko zenbat bider ez ote duen egin oka sendagaiak direla eta, ikara du oraindik ere eskuetan, eta ez zaio guztiz ematu burezurreko mina.
|
|
|
|
dituzue
dagoeneko, eta hainbat gauza ikasi dituzue enpresen funtzionamenduari eta jarduera ekonomikoei
|
|
2016
|
|
|
–Ez, jakina. Hogeita sei urte
|
ditu
dagoeneko. Enplegatua da...
|
|
|
1876ko kontra iraultzaren ondoren, alde egin zuten gehienek, salbu eta irakasleek. Hala ere, negroek nahikoa buruzagitza gaitasun eta jakindura bildua
|
zuten
dagoeneko, eskola publikoak eta unibertsitate pribatuak ezarri baitzituzten eta negroen eliza antolatu baitzuten, eta, hortaz, kapaz ziren esklabo gidari berrien asmorik gaiztoenak ere zapuzteko.
|
|
|
Goazen gu ere hegazkineko emakumearen gogoetekin batera. Kontatua
|
dugu
dagoeneko, Humphrey Bogart eta Ingrid Bergman en laguntza estimagarriarekin, nola alemanak, Herbehereetako tulipak zanpatu, kanalak zeharkatu eta ligne Maginot garaitezina txuliatuta, Paris atarian paratu ziren, eta nola paristarrak (berdin Rouen, Reims, Nancy, Metz, Lille eta botxeen boten hotsa aditzen zuten beste hiri guztietakoak) antxintxika atera ziren, bakoitzak ahal zuen moduan:... inor gutxik zeukan garai hartan autoa, baina autoa zuten haiek, baliozko ondasunak gehi alaba gaztearen gutiziaren bat eta amaginarrebaren katua kargatuta, inor baino pozikago joan ziren, abelera larri hartan inor pozik egon zitekeen neurrian?, bere baitan pentsatuz, onenean gobernuak arrazoi izan zezakeela, aurreko gerran bezala gure soldadu ausartek, kemenez eta bihotzez naziei aurre egin, geldiarazi eta Rhin ibaiaren beste aldera bidaliko zituztela berehala, Hitler txepel hari ipurdian ostikoa emanda; hala balitz, beren presakako ihes hura ez zen izango oporraldiaren aurrerapena baino, ostera itzuli eta, barre artean, gazta pixka bat jan eta ardoa edaten zuten bitartean, alemanek hartu zituzten bizkarrekoak komentatzeko; hori onenean, txarrenean txar hartatik ahal bezain urruti egoten saiatuko ziren eta; antzeko gogoetak egin zituzten autorik gabe ihesari eman zioten beste guztiek:
|
|
|
Stuka haiek alde egin eta iheslari izutuak soroetan barna errepidera itzuli zirenean, behar fisiologikoen asetzea baino lasaialdi handiagoa sentituz bere baitan eta haietakoren bat gasen kontrako mozorroa ere galduta, euskaldun haiek hantxe deskubritu zuten beren lagunaren gorpua, arima ordurako Stuken atzetik hegan baitzen alde egina. Artadi edo arbi sail hartan bertan eman zioten lurra gizajoari, eta kotxea gidatzen beste inork ez bazekien ere horrek ez
|
zuen
dagoeneko axolarik, autoa bera ere guztiz hondatuta geratu baitzen erasoaren ondorioz.
|
|
|
Urkizu mendian bai, baina zibilizaziotik hurbil samar dago hala ere. Batzuetan astoz, besteetan oinez, bide luzea egin gabe iristen da Tolosara; ez da oso sarri jaisten, ez du kalearen mira sentitu nahi, portzelanazko kikara eta zilarrezko koilaratxoena gainditua
|
du
dagoeneko, ukuiluko usainetara ere jarria dago eta bere herritarren gero eta anaiago sentitzen da, haiei gero eta lotuago. Halaz guztiz, aldian behin jaisten da kalera, ez horrenbeste eginbehar premiatsuek hartaratuta, beti izaten baitzen norbait mandatuak egiteko prest, baizik Tolosako lagunekin mintzatu, txolartea baliatu eta hitz aspertu bat egiteko; azienda eta soroen gorabeheretan trebatu duen euskarak munduko zurrunbiloaren berri adierazteko ere balio dion frogatzeko.
|
|
2017
|
|
|
«Ba hartu du» esan zuen Lusterrek. «Nire bi halako jan
|
du
dagoeneko. Galdetu berari bestela».
|
|
|
Gogoratu behar da Jose Maria Gorordo alkate zegoela Alondegian kokatuko zen kultur gune erraldoi bat diseinatzen aritua zela, alferrik bada ere, alkateari dimitiarazi egin baitzioten, isilka Guggenheimen egitasmoa negoziatzen ari zirelako. Oteizak bere eskulturaren zikloa itxia
|
zuen
dagoeneko, oraindik hogeita hamar urtean beste hainbat egitasmotan buru belarri ibiliko bazen ere. Errebeldea, paradoxazalea, erretxina, profeta, agintari guztiekin zebilen haserre, baina artearen euskal agertokian bera zen jaun eta jabe?, jarraitu zuen Zulaikak, eta. Krensek eta Gehryk mirespen itsua ziotela esan zidaten eta saiatzeko eskatu zidaten bere obraren batzuk museo berrirako sal zitzan.
|
|
|
Aitaren aita hila
|
genuen
dagoeneko, baina galdetu nuenean esan zidaten hura ez zela gerrara joan, adinez heldua zela ordurako eta ez zitzaiola tokatu.
|
|
|
Eta nik ezetz, beste zurito bat agian bai, baina goserik ez
|
dudala
dagoeneko, eta asperduraz jasan dut haien hizketaldi agonikoa, lagunak izanagatik ere bikote direlako beste ezeren gainetik, eta hor dihardute, gutasun halabeharrezko horretatik hitz eginez: katuak ihes egin digula eta zaurituta itzuli zaigula, ez dakigula zer egin,, seguru auzoko atsoetako bat dela, gorroto dituzte katuak, badakizu?
|
|
|
Nafarroako gobernuak 2005ean. Kontserbazio Eremu Berezia? izendatua
|
zuen
dagoeneko. Garrantzi Komunitarioko Lekua, zen Aldude mendia, Euskal Herriko oihan masa handienetarikoa zena.
|
|
|
Hogei urte besterik ez
|
dituen arren
dagoeneko Lukik mila aldiz entzun ditu hamar aholku txatxu hauek bere gurasoen ahotik. Eta beti galdera berdina etortzen zaio burura:
|
|
2018
|
|
|
–Zerbait egina behar
|
du
dagoeneko, arrazoitu zuen Ebanek?. Hemen ez dago, ez dute itzularazi, beraz badabil nonbait.
|
|
|
Bere asmoa bestelakoa da. Eta horretarako ere, beharrezko prestaketa guztiak eginak
|
ditu
dagoeneko. Askoz errazagoa izan da hori.
|
|
|
Norbere buruari begira egoten dira. Han egoten dira, landetxe haietako itzaletan, norbere buruari begira, gerorako, eleberri batean bizi direlakoan, beteak
|
dituzte
dagoeneko arropategi zabal horiek, arropa horiekin guztiekin zer egin ere ez dakitela, bata bestearen ondoan pilatzen dituztela, denbora bezala, egunak joan eta egunak etorri, zain eta zain. Batzuk erotu egiten dira.
|
|
|
Ez dago... Idatzia
|
dut
dagoeneko neure gaztaroko zati ttipi baten historia... Orain, berriz, gaztaro hartakoxe aldi estaliez ari naiz».
|
|
|
Halako pasarte arrunt batzuk daude, norbait izan zela iradokitzen dutenak, ez da egia, ez zen inor izan. Idatzia
|
dut
dagoeneko neure gaztaroko zati ttipi baten historia, gutxi gorabehera, esan nahi dut aditzera eman edo egin dudala, hauxe bera, ibaia zeharkatu genuenekoa. Orain hemen egiten ari naizena bestelakoa da, eta aldi berean antzekoa.
|
|
2019
|
|
|
Ez da inondik ere bidezkoa. Jokoak amaituta behar
|
luke
dagoeneko.
|
|
|
–zioen egun batean atseden orduan, marihuana porro bat erretzen zuen bitartean, pare bat ikaskiderekin elkartuta?. Ez zekiat zertarako ikasi behar
|
dugun
dagoeneko badakigun zerbait. Tontakeria hutsa iruditzen zaidak!
|
|
|
On egin dio udazken goiz umela hezurretan sentitzeak, eta ez dizkio, ohi bezala, hezetasunak birikak estutu. Isilik doa aita, honezkero hasirik lukete hiru bat istoriok; edo gutxienez alabaren mendian orientatzeko gaitasun ezaz adar joka behar
|
luke
dagoeneko.
|
|
|
Izerditan du zakurrari eusten dion eskua, ahurrak putzu behar
|
du
dagoeneko, lokarri melatua irudikatu du higuinez. Une batez itzultzekotan egon da, baina oinek aurrerantz daramate, jarraitzea baino okerragoa iritzi diote inertzia abandonatzeari; auskalo atzera obeditzeko gai izango liratekeen.
|
|
|
Amaia zaharrena zen seme alaben artean. Goiatzek uste
|
zuen
dagoeneko obrako kamioak baino handiagoak izango ziren bilobak izango zituela Felixek. Hamar bat urte zituenean 13 urte inguruko mutil batzuk Goiatzi gainean zeuzkan diru apurrak kendu eta bide batez tarte gaiztoa pasaraziko ziotela agindu zioten.
|
|
|
–Bera izan da tematiena, ez nuen itzultzea espero, basamortuko ohoinei saldu zietela zin egin zidaten? Ez dakit, zinez, nola izan den gai itzultzeko, baina konpontzear nengoen, konponduta behar
|
du
dagoeneko, zin degizut. Esaiozu aitari, mesedez?
|
|
|
On Afonso Henriquesek latinez jakingo zuen, beraz, eta beste inork ez zuen haren ordez mintzatu asanblada historiko hartan, are, baliteke bera izatea hitz famatu horien egilea, oso litekeena zen, berberak idatzi baitzuen, bere eskuaz eta latinez, Santarem Konkistatu Zutenekoa, Barbosa Machadok bere Bibliotheca Lusitana izenekoan larderiatsu azaltzen digun bezala, eskuizkribua, garai haietan, Alcobaçako Erret Komentuko artxibategian gordetzen zela ere adierazten digularik, S. Fulgênciori buruzko liburu baten bukaeran. Esan behar da zuzentzaileak ez duela, bere begiak ikusten ari diren guztietan, hitz bakar bat ere sinesten, gainez egiten dio eszeptizismoak, berak esana
|
du
dagoeneko, eta honekin guztiarekin bukatzeko, eta irakurketa derrigorrezko honek eragiten zion haserrea ahazteko ere bai, Historiografia modernoen iturri garbira jo zuen, bilatu eta aurkitu egin zuen, banengoen ba, Machadok, sineskor, Fray Bernardo de Britok eta Fray António Brandãok idatzi zutena kopiatu zuen, baieztapenik egin gabe, eta honelaxe egokitzen dira errakuntza historikoak, Urliak d...
|
|
|
Hiru ordu luze oinez eginda, gaua lasai doa. Pare bat geldialdi eginak
|
dituzte
dagoeneko, bosna minutu ingurukoak, arnas hauspoak pittin bat lasaitzeko lain baino ez. Basotik noizbehinka auzo kaminoa ikusten da, zeinaren paretik ibiltzen ahalegintzen diren, bazterretik, behin ere ez agerian, baldin eta guztiz ezinbestekoa ez bada behintzat.
|
|
|
esan maite
|
zaitudala
dagoeneko
|
|
2020
|
|
|
Ilundua
|
zuen
dagoeneko tabernara sartu zenean. Betiko moduan, musika ozen jarrita zegoen eta, betiko moduan hori ere, punk eta hardcore kanta bat ari zuen.
|
|
|
Epe laburrean, Txinaren eta AEBen arteko harremanak AEBetako presidentetzarako aukeraketaren eta Trumpen ahaleginen mende egongo dira, honek arreta krisiaren bere kudeaketa txarretik desbideratzeko, Txina erruduntzat joko duelarik. Fox albiste erakundeak" 5 begiak" erakundearen inteligentzia txosten faltsu bat" filtratu"
|
du
dagoeneko, eta Txina kritikatzen du Australiako egunkari batean, Trumpek eta Pompeo Estatu idazkariak geroago erabiliko duten materiala emanez. Azaroa hurbildu ahala gauza bera gertatuko da.
|
|
|
Baina igande arratseko begirada berezia izan zen. Zalantza
|
zuen
dagoeneko, berari begiratu izan ote zion ere. Hala zen, benetan?
|
|
|
Teresa sukaldean babestu da, etxeko txokorik beroenean, ekonomikaren arrimuan. Hamabi urterekin galdua
|
du
dagoeneko Eguberri egunetako ilusioa; urteak joan urteak etorri, gutunetan idatzitako eskariak ate atzean botata geratzen zirela ohartu zenetik batez ere. Aurten, txirringa bat erosteko Matilde konbentzitu dezan eskatu dio Luisari.
|
|
|
–erantsiz erantzun dio– Bai, etxe horretantxe bizi zen" erakutsi dio, makila lursail batean ikusten den teilapearen norabidean zuzenduz. Estebanek hila behar
|
du
dagoeneko.
|
|
|
–Bazkaldu
|
duzu
dagoeneko?
|
|
|
Emakumea aldendu denean, begirada eta irribarre zirikatzaileak eskaini dizkio Txarrok zugarramurdiarrari, esku batez lepotik dilindan daraman gurutzea ferekatzen ari dela eta bestea zakutoaren gainean pausatua duela. Esku artean
|
dituzte
dagoeneko bi arma bikain, inolako planik prestatu behar izan gabe, Zeruko Borondateak eskura ekarrita.
|
|
2021
|
|
|
–Gosaldu
|
dut
dagoeneko.
|
|
|
Gure moduluan beste bi euskaldun daude, gazteak biak. Kondena luzeak
|
dituzte
dagoeneko, eta hainbat epaiketa aurretik. Bizitza osoa emango dute barruan, hau konpontzen ez bada.
|