|
2020
|
|
|
Enpresek dute argudiatu arazo ekonomikoak
|
dituztela
COVID aurre egiteko hartutako neurriengatik. Espainiako Gobernuak aldi baterako erregulazioak lehenetsi nahi ditu horrela
|
|
|
Asteazkeneko datuak xehatu dituzte, baina ez dituzte Nafarroako datu guztiak izan kontuan, Osasunbidea osasun zerbitzu publikoak jasotakoak baizik. Lurraldean 1.411 pertsonak
|
dute
COVID gaitza denera, eta horietatik 1.213 artatu ditu Osasunbideak.
|
|
|
«Salatu behar
|
dugu
COVID pandemia baliatu dela 155 artikulu bat zeharka sartzeko, gure lurraldeek berez duten autonomia urria indargabetuz», adierazi dute, eta azpimarratu Espainiako Gobernua hartzen ari den zenbait neurri «propaganda unionista» indartzeko erabiltzen ari direla, «desfile militar eta guzti». «Haren asmoa ez da osasun krisiari aurre egiteko indarrak biltzea, baizik eta krisi hori erabiltzea gure nazioetako langileen bizitzarako funtsezko gaietan erabakitzeko eskubidea deuseztatzeko».
|
|
|
Mitxel Lakuntzak (ELA) eta Garbiñe Aranburuk (LAB) sinatutako gutunak dio «lehentasuna»
|
dutela
COVID zabalpenari mugak jartzeak, eta langileen eta herritarren osasuna zaintzeko erabakiak hartzeak.
|
|
|
Joan den martxoaren 23an, Barne Ministerioko batzordeko talde parlamentarioei eskaera horiek egin zizkieten elkarteek, baina ez dute erantzunik jaso, atzo prentsa ohar batean azaldu zutenez. Haien arabera, mundu osoko hainbat instituziok eta osasun erakundek ohartarazi dute Espainiako Estatuan dauden presoek «zaurgarritasun berezia»
|
dutela
COVID, eta jakinarazi dute Espainiako arartekoa «erabat» ados azaldu dela askapen eskakizun horiekin.
|
|
|
Ikerketan aztertu dute umeek zer nolako irudia eta ulermena
|
duten
COVID inguruan ere. Idoiagaren arabera, «zomorro» baten gisara aurkezten dute gehienek.
|
|
|
Joan den martxoaren 23an, eskaera horiek egin zizkieten batzordeko talde parlamentarioei, baina batzordeak ez diete erantzun, elkarteek gaur prentsa ohar batean azaldu dutenez. Haien arabera, mundu mailako hainbat instituziok eta osasun erakundek ohartarazi dute Espainiako Estatuan dauden presoek «zaurgarritasun berezia»
|
dutela
COVID, eta Espainiako arartekoa ados azaldu dela askapen eskakizunekin.
|
|
2021
|
|
|
OMEk aitortua
|
du
COVID iraunkorra existitzen dela, baina Rebeka Ubera EH Bilduko legebiltzarkideak gogoratu zuen oraindik pauso asko geratzen direla eri horien aitortza eta arreta egokia lortzeko. «Osakidetzak gaixotasun gisa aitortu ezean, pertsona hauek ahaztuta geratuko dira, ikusezin».
|
|
|
Txina, berriz, gaitza kontrolatzeko bidea hartzen ari zen: apirilaren 26an jakinarazi zuen dagoeneko ez
|
zuela
COVID zeukan gaixorik Wuhango ospitaleetan. Egun gutxiren buruan mila oherekin eraiki eta mundua harritu zuen ospitale berria husten hasia zen.
|
|
|
John Hopkins institutuaren datuen arabera, hamar milioi pertsona kutsatu eta 500.000 inguru hilak
|
zituen
COVID ekainaren 28rako, gaitz berria detektatu eta sei hilabetera. Hong Kongen hirugarren olatuan sartuak zirela adierazi zuten uztailaren 10ean, eta eskolak itxi zituzten.Txinan ere izan zituzten agerraldiak, goiz mozten saiatu zirenak, itxialdiekin eta testak eginez.
|
|
|
Bi abiadura
|
ditu
COVID aurkako txertaketa prozesuak munduan: herrialde aberatsena, alde batetik, eta pobreena, bestetik.
|
|
|
Zalantzarik gabe, Pfizer txertoak segurtasunarekin, eraginkortasunarekin eta infekzioari eusteko gaitasunarekin lotuta eskaintzen dituen emaitza orokorrak ezohikoak dira, baina horrek ez du esan nahi Europako Batasunean onartuta dagoen beste txerto garrantzitsua, AstraZenecaren txertoa, bigarren mailakotzat hartu behar denik. Eskoziako azken datuen arabera, non bi txertoak ari diren ipintzen, bai Pfizerrenak eta bai AstraZenecarenak ahalmen handia
|
dute
COVID larri ospitaleratzeko arriskua murrizteko. Zehazki, lehen dosia eman eta laugarren astean, adenobiro txertoak ospitaleratzeko arriskua% 94 murriztu zuen, eta Pfizer txertoak, berriz, %85.
|
|
|
Hala, Plan Zuria aktibatu du ospitaleak. Horren bidez, zerbitzuak berrantolatzen ahal
|
dituzte
COVID duten paziente gehiago artatu ahal izateko eta suspertze zerbitzuko ohe kopurua emendatzeko. Bestalde, oporretan diren osasun langileak lanera itzultzen ahal dira plan horren bidez.
|
|
|
COVID ondorioz erietxeetara heldutako pazienteen berri ere eman zuten atzo bi osasun sistemek. Osasunbideak lau lagun ospitaleratu behar izan zituen igandean, eta bi eraman behar izan zituen ZIU zainketa intentsiboetako unitateetara; denera 123 paziente
|
dituzte
COVID, horietako hogei ZIUetan. Osakidetzak jakinarazi zuen beste 33 gaixo ospitaleratu behar izan zituela; 239 paziente dituzte erietxeetako gela arruntetan, eta 60 daude ZIUetan.
|
|
|
Nafarroan intzidentziaren igoerarekin kezkatuta dago foru gobernua, eta mahai gainean
|
du
COVID ziurtagiria eskatzen hastea datorren asteko asteburuan. Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusiari egin diote eskea; hainbat hedabideren arabera, gaur egingo dute.
|
|
|
Mera medikuak dio gaixoaren osasuna eta bizi kalitatea «nabarmen apaltzen»
|
dituela
COVID iraunkorrak, baina sinetsita dago eri gehienak osatuko direla: «Itxaropena badago».
|
|
|
Beheranzko joera hartua
|
zuen
COVID jota munduan eguneko hildakoen kopuruak, eta tendentzia hori mantendu egin da azken egunetan, izurriak eraginda hildakoen kopurua azaro hasierakoaren parean kokatzeraino. Zehazki, azaroaren 10az geroztik erregistratutako kopururik baxuenaren berri eman zuen atzo OME Osasunaren Munduko Erakundeak:
|
|
|
EAEko Auzitegi Nagusiak indargabetu egin du enpresaren erabakia, eta neurrian atzera egiteko obligazioa du. Epaileen arabera, enpresaren argudio ekonomiko eta produktiboek harreman zuzena
|
dute
COVID, eta gogoratu dute ezin dela kaleratzerik egin pandemiak eragindako arrazoiengatik. Hiru epaileetako batek, baina, boz partikularra eman du.
|
|
2022
|
|
|
Umeen txertaketa datuak aintzat hartu dira eskoletako martxari erreparatzeko. Eusko Jaurlaritzak azkena emandako datuen arabera, 5 urte bitarteko adingabeen %34k hartua
|
dute
COVID aurkako txertoaren dosi bat; Nafarroan %32 dira. Umeak txertatzeko dosiak jasotzen jarraitzen dute administrazioek, eta gurasoei dei egiten ari dira haurrak eramateko.
|
|
|
Orain arte, hamabi urtetik gorakoek hainbat lekutan sartzeko behar
|
zuten
COVID ziurtagiria Nafarroan: tabernetan, jatetxeetan eta diskoteketan; aterpetxeetan, hoteletan, eta antzekoetan; gimnasioetan, apustu etxeetan, zahar etxeetan...
|
|
|
«Sendagai bat behar dugu ezer baino gehiago». Bide horretan, salatu du osasun agintariek ez
|
dutela
COVID luzea artatzeko «benetako borondaterik»: «Gaixoen erregistro ofizialik ez dago, eta ez gaituzte kontuan hartzen».
|
|
|
Ez da egoera horretan dagoen bakarra. Munduan milaka pertsonak
|
dute
COVID luzea edo iraunkorra. Oro har, birusarekin kutsatu eta hamabi bat astera sintomekin jarraitzen dutenek COVID luzea izaten dute.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak, berriz, ez du zulo handirik egin pandemia izan den urteetan. 3.011 milioi euro zor
|
zituen
COVID zabaldu aurretik, eta 3.146 milioi gehiago orain(+ 135 milioi). Are gehiago, 2021eko suspertzea baliatu du zorra 471 milioi euroan arintzeko.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak, berriz, ez du zulo handirik egin pandemia izan den urteetan. 3.011 milioi euro zor
|
zituen
COVID zabaldu aurretik, eta 3.146 milioi gehiago orain(+ 135 milioi). Are gehiago, 2021eko suspertzea baliatu du zorra 471 milioi euro arintzeko.
|
|
|
Munduan milaka pertsonak
|
dute
COVID iraunkorra: SARS CoV birusarekin kutsatu eta hamabi bat astera sintomak dauzkate oraindik.
|
|
2023
|
|
|
Sailburuak igoeraren arrazoia izan daitekeena eman du: uste
|
du
COVID zenbait familiak erabaki zutela haurrak ez zituztela eskolatuko.
|
|
|
Rafael Bengoak uste
|
du
COVID pandemiaren ostean indartu direla tankerako egoerei aurre egiteko baliabideak, baina uste du bide luzea dagoela egiteko: «Oraindik ere lan handia dago segurtasuna handitzen».
|