|
2000
|
|
|
Lehenik herritarrek behar
|
dute
botua eman. Lehendakari ez nazionalista izatea PSE EEkoa bada hobe demokrazia sendo baten ezaugarria litzateke.
|
|
2002
|
|
|
Abstentzioa izan da bigarren itzulian ere protagonista. Boz emaileen ia %40k ez
|
zuen
botorik eman, eta ia %5ak baliogabe eta zuri bozkatu zuen.
|
|
|
Asentamendu horiek herrialde garatu bati dagozkion erosotasun guztiak dituzte. Aitzitik, eskualde horietan bizi direnpalestinarrek ez dute inolako estatu mailako zerbitzurik, ezin dute jarduera ekonomiko arruntik egin eta, jakina, ez
|
dute
botoa emateko eskubiderik4 Emaitza argi dago: miseria eta sumindura injustiziaren aurrean.
|
|
2004
|
|
|
Internet bidezko boto sistemari dagokionez, ordea, sarera konektaturiko edozein ordenagailutik bozka daiteke. Interneti esker, abstentzioa murriztu egiten da, atzerrian bizi diren herritarrek zein mugikortasun arazoak
|
dituztenek
botoa emateko aukera gehiago baitaukate. Gurean, gainera, bada bozkatzeko askatasuna benetan berma dadin lortzeko Internet beharrezkoa dela dioenik, arrazoi politikoak direla-eta mehatxupean bizi diren herritarrek botoa askatasun osoz emateko zailtasunak izaten omen baitituzte sarri.
|
|
2006
|
|
|
Magistratuak modu horretan ere ezin
|
badu
botorik eman, auziaren gaineko botoak emango dituzte ikustaldira joan diren ezindu gabekoek, eta, gehiengoa osatzeko behar beste magistratu izanez gero, horiek epaia emango dute.
|
|
2007
|
|
|
Aurrean ere esan dudanez, Konstituzioa indarrean egon zen bitartean, hauteskunde sistemak oso desberdinak izan ziren: aberastasunaren araberako eta gaitasunaren araberako sufragioa, 1878ko abenduaren 28ko Legearen bidez ezarria (aberastasunaren araberakoa, hogeita bost urtetik gorakoek soilik
|
zutelako
botoa emateko eskubidea, betiere, Altxorrari lurralde kontribuzio moduan 25 pezetako gutxieneko kuota edo industria sorospen moduan 50 pezetako kuota ordaintzen bazioten; eta gaitasunaren araberakoa, heziketa maila jakin bat zuten pertsonek ere botoa emateko eskubidea zutelako; kategoria horretara askotariko jendea biltzen zen: mutur batean lehen eta bigarren hezkuntzako irakasleak zeuden, eta bestean, Errege Akademietako kideak); eta sufragio orokorra, gizonezkoena?, 1890eko ekainaren 26ko Legearen bidez ezarritakoa (hogeita bost urtetik gorakoek botoa emateko eskubidea zuten, eskubide zibilen erabilera osoa baldin bazuten).
|
|
2008
|
|
|
Boto emaileen artean aldaketarako joera izateaz gain, klase politikoak ulertzen ez dugun edo ulertu nahi ez dugun fenomeno bat gertatzen ari da: belaunaldi berrietako jende askok gero eta erreparu gutxiago
|
du
botoa ematerakoan. Guretzat gaindiezinak ziren hainbat hesi gainditu dituzte.
|
|
|
Bazkideek ez
|
badute
botorik eman kasuan kasuko erabakiaren alde, sozietatetik banantzeko eskubidea dute hurrengo kasuetan:
|
|
|
2 Sustatzaileentzako eskubide bereziak gorde nahi direnean edo diruzkoak ez diren ekarpenak egin direnean, interesdunek ezin
|
dute
botorik eman halakoak onartzeko erabakietan. Bi kasu horietan, nahikoa izango da beste botoen gehiengoa, erabakiak hartzeko.
|
|
|
Gaurdaino ez
|
dut
botorik eman, baina aurten saiatu egingo naiz. Obamak aldaketak egin nahi ditu, eta nik lagundu egingo diot.
|
|
|
Legez kanporatzearen bidez lortu nahi dute botoen bidez lortu ezin zutena. Marroen bidez eskuratu nahi
|
dute
botoek eman ez zietena, eta hori oso larria da».
|
|
2009
|
|
|
Bai blogen lehiaketak eta bai epaimahaiaren erabakiak Eurovision jaialdia hartu dute eredu, Europako hamar hiritatik botoa webkam bidez eman dutelarik. Kontinentean gehien hitz egiten diren hizkuntzek eta euskarak ordezkari bana
|
zituzten
botoa emateko. Lehenik 10 hautagaiak hautatu zituzten eta gero, internautek finalera sailkatutakoak.
|
|
|
Seguruenik abstentziora joko du. Ezin
|
badu
botoa eman ez du boto nulua eskatuko, bere oinarriak kontrolatu behar dituelako.
|
|
|
Gobernua bat dator babes horretan, baina Konstituzioaren aldaketaren garrantzia aipatzean sortzen dira ezadostasunak. Erdoganek, behar diren aldaketa guztiak egin ditzagun?, esan izan du, eta DTPko kideak ere bat datoz gobernuak beharrezko
|
dituen
botoak emateko. Are gehiago, argi daukate auziaren gakoa Konstituzioaren aldaketan dagoela.
|
|
2010
|
|
|
Eta orain, ea nor suertatzen den irabazle. Oraindik aste bete inguru
|
duzue
botoa emateko; gehien gustatzen zaizuen bideoa aukeratu eta horren alde egiteko. Eta noski, baita bideoak ikusteko ere.
|
|
|
Pake Lekuko 1.400 bazkideek jaso dute batzarrerako deialdia eta hautagaien zerrenda gutun bidez. Berez, 1.600 bazkide ditu erretiratuen elkarteak, baina 200 bat 80 urtetik gorakoak dira, eta ez dute urteko kuota ordaintzen. Hortaz, ez
|
dute
botoa emateko eskubiderik.
|
|
2011
|
|
|
Justizia eta askatasuna, zer dira horiek? Gerra irabazi du, eta garaileari zor zaiona jasotzea dagokio.Atzo frankistak zirenak, eraildako, torturatutako eta erbesteratzera behartutako euskaldun askoren erantzuleen ondorengoak, bidegabekeria haiez batere damutu gabe, nahi
|
dugunari
botoa emateko eskubidea ukatzen ari zaizkigu, GALen bitartez egindako balentriez harro eta zigor beldur den txikienik gabe ageri zaizkigunak bidelagun dituztela.Damutzeko eta barkamena eskatzeko arrazoi anitz dutenak ari dira ongiaren ordezkari balira bezala, iritziengatik «kutsaturik» omen daudenak joko politikotik kanpo uzteko zerrenda anitz aurkaratzen.Trikimailu juridikoren bat asmatu baiet... Konstituzionalera heldu eta «hau gehiegi da» esaten badu hark, espainiar demokrazia sasoian dagoela entzun dugu bozgorailu guztietatik; baina, bata ala bestea gertatu, gezurra da.Ekonomian oso gaizki doakio Espainiari, eta politikariek ez dakite zer egin, baina politikan oso ongi doakie, inoiz baino mendeanago gauzkate katalanak eta euskaldunak.Zer diote oraingoz jazarpenetik libre diren abertzale direlakoek?
|
|
|
Halakoak eta antzeko beste trikimailu batzuk erabili ditu azken egunotan Berlusconiren gobernuak, Italiako herritarrek egin beharreko lau erreferendumei boikot egitearren. Lehen erreferenduma, ura pribatizatzearen aurkakoa; bigarrena, zerbitzu publikoak pribatizatzearen kontrakoa; hirugarrena, Italia berriro energia erabiltzen hastearen kontrakoa, italiarrek ezezkoa eman zuten 1987ko erreferendumean, baina ez dirudi haien ahotsa ongi ulertu zutenik?; eta laugarrena, lehen ministroaren pribilegio judizialen kontrakoa.Lehendik, gobernuak atzeratua
|
zuen
botoa emateko eguna, ekainaren 12ra eta 13ra arte; alegia, tokiko hauteskundeak izan eta hiru aste igaro arte, espero baitzuten ordurako hautesleak nekatuta egongo zirela eta, ondorioz, ez zutela parte hartuko hurrengo erreferendumetan. Gonbita ere egin zien herritarrei egun horietan hondartzara joateko.
|
|
2012
|
|
|
PPko Iñigo Manriquek, berriz, adierazi du 2013ko aurrekontuak iazko «berberak» direla, enpresariei «bizkarra ematen» diela eta ez dutela aberastasuna sortzen. Rebeka Ubera Aralarreko batzarkide bakarrak ez
|
zuen
botorik eman atzoko saioan, Gasteizen legebiltzarkide izendatu ondoren haren ordezkoak ez duelako oraindik batzarkide akta hartu. Aralarrek, baina, bat egin zuen Bildu eta PSE EErekin aurrekontuen negoziazioetan.
|
|
|
8 Ez duzu jarduera debekaturik egin behar aparkalekuan gogaikarriak edo kaltegarriak. 9 Jabekideen Batzarraren hasieran bizilagunen komunitatearekiko zor guztiak ordainduta ez dituenak ezin
|
du
botorik eman, baina eztabaidetan parte hartu. Garaje motak jabeen komunitatearekiko Garajea eta etxebizitzak komunitate berekoak direnean:
|
|
2013
|
|
|
jatetxe horretan egon behar izan dira, behin gutxienez, azken 18 hilabeteetan. Ekitaldiaren babesleek ez
|
dutela
botorik ematen ere azpimarratzen du aldizkariak.
|
|
|
Gainera, apirilaren 20 herri galdeketa bat egin zuten. 7.115 pertsonek
|
zuten
botoa emateko eskubidea? 18 urtetik gorako legazpiarrek eta herri horretan zaborraren tasa ordaintzen duten herritarrek?, eta 3.683k eman zuten: %51, 76k.
|
|
|
Zoriondu egin zuen. Harro zegoen Martin, ez zekien argi zergatik, azken finean berak ez
|
zuen
botorik eman ere egin, eta zinegotzi berriaren hezkuntzan ere ez zuen askorik lagundu, haren elikaduran ere ez, baina harro zegoen. Ez zion amaren inolako antzik ikusten, eta gauza askotan neskaren izeba oroitarazten zion, lehergailu batek txikitu zuen bere arreba txikia, egoskortzen zenean batez ere.
|
|
|
Gaur egun, ia 1.000 bazkidek osatzen dute energia berriztagarria, eta herrialde osoan banatzen dira. Francisco Javier Porras ideiaren presidenteak eta sustatzaileak azaldu du bazkide guztiek
|
dutela
botoa emateko eskubidea, eta informazioa erabat gardena dela. Gainera, kooperatibak autokontsumo fotovoltaikoko eta ekoizpen elektriko berriztagarriaren lankidetza proiektuetan eta nekazaritzako hondakinen aprobetxamenduan lan egiten du.
|
|
2014
|
|
|
Konstituzioaren bozketa Atzo hasi eta igandera bitartean, Egiptoko Konstituzio berriaren erreferenduma bozkatuko dute atzerrian bizi diren herritarrek. Mundu osoko 138 enbaxada eta kontsuletxetan 681.346 egiptoarrek
|
dute
botoa emateko eskubidea: Saudi Arabian 312.397k, Kuwaiten 132.177k, Arabiar Emirerri Batuetan 67.666k, Qatarren 42.081ek eta AEBetan 31.694k, besteak beste.
|
|
|
Herrietako batzarretan, auzokoek zein biztanleek denek parte hartzen zuten eta denek
|
zuten
botoa emateko eskubidea.
|
|
|
Argazkiak eta bideoak ikusgai jarriko dira www.gailurra.org webgunean eta ikusleek gustuko
|
dutenen aldeko
botoa eman ahal izango dute. Beste alde batetik, epaimahai batek ere argazkiak eta bideoak baloratuko ditu eta ikusleen botoarekin batera lanik onenak aukeratu dituzte.
|
|
2015
|
|
|
3 Jakin beza berorrek Gizakundeko monasterioan priore izendatu zutena oliadura harturik dagoela, eta ni nahigabez, moja gaixo haiek izango dituzten sufrimendu berriengatik, berrogeita hamar baino gehiagok kendua
|
dute
botoa emateko eskubidea eta lekua; probintziala lehengoa da, eta ama priorea gainerako mojak bakarrik kontuan izanik egingo du; eta moja haiek nahi dutenerako, beharbada, okerrago izango da. Oi, bai izango dutela Padilla gure adiskide onaren falta!
|
|
|
2015eko Udal eta Foru Hauteskundeetan 8.627 herritarrek izango
|
dute
botoa emateko eskubidea Azkoitian, orain lau urte baino 205 gutxiagok. Azken urteotan bezala, lau hautes eskola irekiko dira.
|
|
|
—Begira, ni ez naiz sekula nabarmendu politikan; are gehiago, ez
|
dut
botorik eman hauteskundeetan ere, publikoaren menpe bizi garen artistok ez dugulako horren ardura hartu behar. Jakina, nik beti izan dut amodio bat beste edozeren gainetik, eta hori espainiar aberriari diodan amodioa da.
|
|
2016
|
|
|
Handik hilabete batzuetara, azaroan, Arrankudiaga Zollok hartu zion lekukoa. Han, 815 herritarrek
|
zuten
botoa emateko aukera, eta 502k eman zuten. %42, 7ko parte hartzea izan zen lehenengoan, eta %61, 5ekoa bigarrenean.
|
|
|
Euskal estatu subirano bateko kide izan nahi duela ebatzi zuen herriak: 815 herritarrek
|
zuten
botoa emateko aukera, eta 502 boto emaileetatik 450ek baiezkoa eman zuten; 33 boto zuri izan ziren, hamahiru ezezko, eta baliorik gabeko sei. Joseba Martin (Santurtzi, 1961) plataformako kidea da.
|
|
2017
|
|
|
Guztira, 32 herrik egingo dute euren etorkizuna erabakitzearen aldeko apustua. 128.160 herritarrek
|
dute
botoa emateko eskubidea.
|
|
|
Duela hiru urtetik 2017a hasi arte, hiru herritan besterik ez zituzten antolatu bozketak. Orain arte galdeketa egin duten herrietan 328.562 lagunek
|
zuten
botoa emateko eskubidea. Hala, denera, herritarren %20, 9k eman dute botoa orain arte.
|
|
|
18:00etarako, berriz, hautesleen 33,78k eman du boza. Herritarrek 20:00ak arte
|
dute
botoa emateko aukera.
|
|
|
Galdeketan ez da eskatuko ez erroldarik erabiliko, baina sistema informartiko bat erabiliko dute pertsona batek bi aldez ez
|
duela
botoa ematen bermatzeko. Sistema horrek agiriaren zenbakia baino ez du erregistratuko.
|
|
|
Gertatzen ari den guztiari adi gaude, eta galdetu ez diguten arren, une historiko honen parte izatera gonbidatu ez gaituzten arren, migratzaileok geure burua gonbidatu dugu, ohituta baikaude usaiako pentsamoldera: guk ez dakigula deus, ez garela ezertaz jabetzen, ez garela hiritarrak, ez
|
dugula
botorik ematen, politikaz ez dakigula deus; baina oker daude, espainiar gobernu kolonial eta arrazista honen aurrean urteak daramatzagu borrokatzen eta erresistitzen. Duela hamarkada eta mende asko deklaratu ziguten beren sarraski gerra, baina hemen gaude eta bizirik darraigu.
|
|
2018
|
|
|
Tradizio anglosaxoniarra eta gurea desberdinak dira. AEBetan, esaterako, zenbait kazetari ezagunek inoiz ez
|
dute
botorik ematen. Haien ustez, boto emate hutsak agerian uzten du joera politiko bat badutela, botoa sekretua izan arren.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiaren saio batzuetara etorrita, hala esan zuen Anja Heidelberger aditu suitzarrak, 2017ko azaroan: «Kontua ez da zenbat jendek bozkatzen duen, baizik eta denek
|
dutela
botoa emateko aukera». Horixe nahi dugu:
|
|
|
11,6 milioi biztanleko uhartean, 8,9 milioi herritarrek
|
dute
botoa emateko eskubidea, Asanblea Nazionaleko 605 diputatuak eta Asanblea Probintzialetako 1265 kideak hautatzeko. Parte hartzea% 80tik gorakoa izango da, horietatik baliozko botoak %95etik gora.
|
|
2019
|
|
|
Espainiar estatuaren mugen barruan bizi diren herritarren kasuan, Correos bulegoetara joan behar
|
dute
botoa emateko paperak eskatzera. NANa, pasaportea edo gidabaimena aurkeztea derrigorrezkoa da, eta originalak izan dute, ez fotokopiak.
|
|
|
Asko falta da emakumeei eskubide abstraktuak leku guztietan eta osoki onar diezazkieten: Suitzan, oraindik ez
|
dute
botorik ematen; Frantzian, 1942ko legeak senarraren pribilegioak jasotzen ditu oraindik, leunxeago. Eta eskubide abstraktuak, oraintxe esan dugun bezala, inoiz ez dira nahikoa izan emakumeari munduaren gaineko helduleku konkretu bat emateko:
|
|
|
Gauzak horrela, eta kontuan hartuta, 3.298 herritarrek
|
zutela
botoa emateko eskubidea, %27ko partaidetza izan du herri galdeketak.
|
|
|
Espainiako Gorteetarako izan ziren azken hauteskundeekin alderatuta, igoera nabarmena izan du parte hartzeak Azpeitian. Izan ere, 2016an, azpeitiarren %33, 54ak
|
zuen
botoa emanda ordu horretarako.
|
|
|
Espainiako Gorteetarako izan ziren azken hauteskundeekin alderatuta, igoera nabarmena izaten ari da parte hartzea Azpeitian; hain zuzen ere, 11 puntu egin du gora aurten. Izan ere, 2016an, azpeitiarren %33, 54ak
|
zuen
botoa emanda ordu horretarako.
|
|
2020
|
|
|
Ezin duzu baja bat hartu, ezin zara gaixotu... Tira, gaixotu zaitezke, baina osoko bilkurara ez bazatoz ezin
|
duzu
botoa eman. Boto delegatua haurdun zaudenean besterik ez, edo erditu zarelako bajan bazaude.
|
|
2021
|
|
|
Zehazki, afiliatuen %95, 3k egin zuten haren alde. Alderdiko eta JSE Egaz Euskadiko Gazteria Sozialistako 5.013 kidek
|
zuten
botoa emateko aukera, eta 3.296k baliatu zuten —%65, 75ek— Gipuzkoan jaso zuen babes handiena Anduezak: %98koa; zenbateko hori %93koa izan zen Araban eta Bizkaian.
|
|
2022
|
|
|
Bada, adibidez, ezin
|
duzu
botorik eman. Egia da nik ez dudala hauteskunde sisteman sinesten, baina noizbait alderdi bati botoa eman nahi izan banio, ezin izango nukeen, herrialdean zergak ordaindu arren eta bertan bizi arren.
|
|
|
Lehen datuen arabera, Frantziako Asanblearako bozen bigarren itzulian apur bat apalduko da parte hartzea Frantzian, lehen itzuliarekin alderatuta. 17:00etarako herritarren %38, 11k
|
zuen
botoa emana, gaur zortzi baino %1, 31 gutxiagok. Hauteskundeen lehen itzulian %39, 42k eman zuen botoa arratsalderako.
|
|
|
Hala ere, uste du datu horrek erakusten duena baino gehiago hitz egin dutela gaiaz herritarrek. “Batzuek esan digute ez
|
zutela
botorik eman zalantza zutelako zeren alde egin. Gure susmoa da partaidetza handiagoa izan bazen ere, argiak jartzearen aldekoa izango zela emaitza, hau da, jendeari gustatu egiten zaizkiola eta nahi duela gastu hori egitea”.
|
|
|
‘Zer maila eskasa duzun’ Eta nik esan ‘Tira, nahiko gaizki hasi gara, e? ’ Ni kikiltzen den pertsona bat izango banintz, ‘ez naiz gehiago itzuliko’ pentsatuko nuke, eta kito. ‘Ez naiz gehiago itzuliko eta ez
|
dut
botorik emango eta ez dut ezer egingo’”.
|
|
2023
|
|
|
Europako ezkertiarrei beldurra ematen die eztabaida horri ekiteak. Uste dute ez
|
duela
botorik ematen edo, kasurik onenean, ez dela lehentasuna. Horri esker, «immigrazioaren aurkako alderdien» etiketa eskuin muturreko alderdiei bakarrik aplika dakieke, nahiz eta, adibidez, Espainiako estatuan etorkinen aurkako alderdi nagusia PSOE den.
|
|
|
Arratsaldeko datuei erreparatuta, Gipuzkoak izan du galera handiena. Duela lau urte gipuzkoarren %53, 35ek
|
zuten
botoa emana 18:00etarako; gaur, berriz, ordu berean 4,8 puntu txikiagoa zen portzentajea: %48, 51.
|
|
|
Senaturako hauteskundeetan ez dute herritar guztiek botoa ematen, zenbait hautetsik baino ez
|
dutelako
botoa emateko eskubidea. EH Baik bozkatzeko sistema hori kritikatu du, iritzita ez dela «demokratikoa», eta uste du ordezkariak hautatzeko eskumena «herritarren esku» utzi litzatekeela sufragio unibertsalaren bidez.
|
|
|
Guztira, 2.308.969 herritarrek
|
dute
botoa emateko eskubidea Hegoaldean. Errolda horretan daude atzerrian bizi diren euskal herritarrak ere:
|
|
|
INE Espainiako Estatistika Institutuaren arabera, Hego Euskal Herriko 2,3 milioi herritarrek
|
dute
botoa emateko eskubidea: 942.982 bizkaitarrek, 585.879 gipuzkoarrek, 519.898 nafarrek eta 260.214 arabarrek.
|
|
|
Bozketa egiteko, arau batzuk zeuden: botoa presentziala izatea, eta federazio bakoitzean titular batek edo ordezko batek baino ezin
|
zutela
botoa eman. Gainera, batzarra egin ahal izateko, batzarkideen erdiek behintzat joan zuten.
|
|
|
Bestetik, hauteskunde egunean lau eta sei ordu arteko lanaldia dutenek hiru orduko baimen ordaindua izanen dute. Maiatzaren 28an sei ordutik gorako lanaldiak
|
dituztenek
botoa emateko eskubidea gauzatzeko lau orduko baimen ordaindua izanen dute.
|