|
2009
|
|
|
Zure aurrean daukazun artikuluak eskaera horri erantzun nahi dio. Hala ere, idazki honetan ez dut azterketa tekniko hutsa egin nahi eta, asmo horrekin bat,
|
zuen
begietara istorio bat ekarriko dizuet, edo hobe esanda, hiru istorio ezberdin; hirurak beste hainbat nafarren istorioak. Eta istorio horien bitartez Nafarroan, azken 25 urtean, euskararen inguruan azpimarratzeko izan diren joan etorriak ezagutuko ditugu.
|
|
|
Esku artean duzun BAT aldizkariaren ale honek, soziolinguistikan interesa
|
duenarentzat
begi bistan izan beharreko artikulu mamitsuak biltzen ditu bere baitan. Alde batetik," Zein hizkuntza hitz egiten du komunikazio gizarteak?" ikastaroan landutakoen berri ematen da.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, ez
|
ditugu
begien bistatik galdu behar modu isil baina geldiezinean iristen zaizkigun seinaleak. Norantz ari gara aldatzen?
|
|
2011
|
|
|
Teoriatik tiraka – Mikel Zalbide ehun eta hogeita hamahiru urte pasa dira eguren ikuskariaren deskribapenetik garate irakaslearen gogoeta mingotsera. Batak eta besteak gipuzkoa, beren garaiko gipuzkoa,
|
dute
begien aurrean. har ditzagun orain txosten honen 3.3 ataleko ezaugarriak, hizkuntza soziologiak diglosiaren atributu nagusitzat hartzen dituenak. eta atera dezagun kontu: zein gipuzkoatan antzematen da diglosia indarreanago:
|
|
|
kanpotarrak bertara etorri direlarik beren k hizkuntza galdu egin dutela azkenean (normalean, bizpahiru belaunaldiren epe barruan). hiru belaunalditik gorako perspektiban bertako B hizkuntzara mintzaldatu da, erabat, kanpotik etorritako hiztun taldea. Language shift edo mintzaldaketa gertatu da beraien artean (ez bertakoen artean) eta, horren ondorioz, etorkinen relinguification (eta askotan horren eskuz esku, baina ez ezinbestean neurri eta abiadura berean, transetnization) fenomenoa
|
dugu
begien aurrean181 etorkin askoren kasuan gertatu izan da, lehen, erabateko mintzaldatze hori. orain ere halaxe gertatzen da kasu askotan. Bertako B hiztun elkarteak (demografiazko nagusitasunaz gainera ordainsarieta zigor sistema sendoagoa duenean bere esku) B hizkuntzaren hedapena (language spread) eragiten du, lehen lehenik, k hiztun taldeko etorkinen artean. hedapen hori mintzaldatze bizia bihurtzen da une batetik aurrera, k taldeko hiztunek beren artean B hizkuntzaz jardutea ezinbestekotzat hartzen (gogoz edo gogoz kontra onartzen eta asumitzen) dutenean. ordura arte beren esku zituzten azken jardun guneak (gutxienez etxea eta talde giro hurbila) ahultzen direnean, kdunek kdunekin k hizkuntzan jarduteko harreman sareak eten eta amaitu egiten dira. hor burutzen da language shift edo mintzaldatzea:
|
|
|
Australiako eta zeelanda Berriko historia soziolinguistikoa ere oso antzekoa da. ...eta Ipar Afrikako arabizazioa ere (7 mendetik aurrera). orobat, horren aurretik, europako (bereziki galiako eta hispaniako) erromanizazioa, Indiako penintsula gehieneko sanskritizazioa, ekialde urruneko sinoizazioa (idatzizko jardueran bereziki) eta, berrikitanago, Afrika ekialdeko swahilizazioa eta Sobiet Batasun ohiaren errusifikazioa. hemen ere relinguification (eta, transetnization) fenomenoa
|
dugu
begien aurrean: oraingoan bertakoak dira ordea, ez kanpotik etorritakoak, hizkuntzaz eta soziokulturaz bestelakotu izan direnak.
|
|
|
Askotan esaten da euskalgintzan diskurtsoak eraiki behar direla. Nik uste dut diskurtsoak egon baArkaitz Zarraga – Lanparak eta ispiluak soziolinguistika ezagutza zabaltzeko daudela baina ez daude inondik inora ere plazaratuta. gainera beti eduki behar
|
dugu
begi bat kanpora begira. Alegia, kanpoan egiten diren gauza asko seguruenik ez dira baliagarriak izango hemen, baina, gutxienez, hona ekarri behar dira eta, akaso, pare bat buelta emanda aplikatzeko modukoak izan daitezke.
|
|
2015
|
|
|
Etorkizunari begira, hainbat erronka
|
dituzte
begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean gehiago hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea euskara sustatzeko; euskara ez jakiteak ez dakien pertsonarengan pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin euskaraz egin ahal iz...
|
|
2016
|
|
|
Eguneroko bizi giro arruntean batez ere euskaraz egiten den (okerrenean, euskaraz egin litekeen) jardunguneak, harreman sareak, auzoak, herri herrixkak eta, ahal balitz, eskualdeak izan behar ditugu horretarako abiaburu. Eguneroko jardun arruntean euskara bizirik eta sendo dagoen espazio fisiko eta soziofuntzionalak izan behar
|
ditugu
begien aurrean, lehenik eta behin, euskal eskolak eta euskalgintza osoak bere fruitua emango badu. Nagusiki euskaraz egiten duten (harMintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera.
|
|
2019
|
|
|
ezagunaren ildotik, arnasguneen kontuari izkintxo eginez; zaharkiturik geratu zaigu paradigma hura, eta, zenbaiti deigarri gerta badakioke ere, kazetaritza espezializatuak bere lekua izan dezake gure ustez paradigma berritze horretan24 Beraz, eta labur bilduz, era bateko edo besteko irakurle multzoak izan dira gogoan; guztientzako azalpena da gaurkoa, ez irakurle soilik aditu teorikoei eta espezialista teknikoei zuzendua. hizkuntza soziologiaren oinarrizko kontzeptu asko" kaleko hizkera" arruntaz azaldu nahi izan dira, horregatik, teknizismoren bat edo beste itzuri bazaigu ere tartean. Labur bilduz, era bateko eta besteko irakurleak
|
ditugu
begiz jotako mezu jasotzaile. guztientzako azalpena da gaurkoa, ez aditu askojakinei zuzendua eta ez luze zabaleko berri-emaileentzako azalpen basikora mugaturiko sintesi hutsa. d) Zenbateko lekua dugu, azaldu beharrekoa azaltzeko, artikulu formatua duenez gaurko lanak, azalpen laburrekoa da ezinbestean:
|