|
2002
|
|
|
Gehitu berri zaiena gaztetan jubilatutako laguntzaile on bat dute," lan asko eta ondo" egiten dituena. Bestelakoan, Bizkaian eta Gipuzkoan
|
dituzte
bazkide gehienak. Eta Iparraldean, laguntzaile pare bat oso onak.
|
|
|
Xiberoko Botzak
|
baditu
bazkideak, eta horrek bultzatuta dirua biltzeko kanpainak antolatzen ditu. Zuberoan ez ezik Euskal Herri osoan.
|
|
|
Finantzabidean ez dute publizitaterik onartzen; alde batetik, «estetikoki bat ere maite ez dutelako»6 eta, beste aldetik,«(?) kontsumismoaren gainean eraikitako bizimoldea apurtzeko ahalegina delako»7 Beraz, autogestionarioak dira, eta oso garrantzi handia
|
dute
bazkideen kuotek irratiaren sostengurako; horregatik, 250 bazkide izatetik 666 izatera heltzeko kanpainari ekin zioten 2002ko udabarrian, bazkide bakoitzari hilero mila pezeta ordaintzea eskatuz.
|
|
2003
|
|
|
|
Zuen
bazkideei soldata kentzen diezue. Egia da hori?
|
|
2004
|
|
|
4) Bazkide edo erkide baten eskaeraren bidez, sozietate edo erkidegoaren agiri eta kontu guztiak erakuts daitezen; aurreko eskaera hori zuzenduko zaio sozietate nahiz erkidegoari, edo agiriok eta kontuok bere esku
|
dituen
bazkide nahiz jabekideari.
|
|
|
arazo ekonomikoak zituzten telebisten zorrak eta berregituraketa bere gain hartuz —Canal 4ren kasua, baina baita neurri batean Canal Gasteizena ere— eta telebista berriak sortuz. Batean zein bestean, Canal 4ren salbuespenarekin, PNVrekin lotura estua
|
duten
bazkideak eta Euskaltel izan ditu lagun, haiek, gainera, gehieneko. Bilboko Canal Bizkaian Sortu Komunikabideak delakoelka rteak kapitalaren %50etik gora du eta K produ kzio etxeak %8 inguru.
|
|
2006
|
|
|
Konkurtsopekoarekin harreman pertsonal bereziak izateagatik sortutako mendekotasunaren arrazoia ez da bakarrik ahaidetasuna edo egitezko elkarbizitza; horrez gain, pertsona juridikoen kasuan, mendekotasun hori zabaldu zaie sozietate zorren gaineko erantzukizuna edo sozietateko kapitalean partaidetza esanguratsua
|
duten
bazkideei, bai eta zuzenbideko edo egitezko administratzaileei, likidatzaileei eta talde bereko sozietateei ere. Sailkapen horrek eragikoarekin harreman bereziak dituztenen kredituen lagapen hartzaile edo adjudina izango du, berebat, konkurtsopekaziodunen gain, baldin eta eskuraketa konkurtso adierazpenaren aurreko bi urteetan gauzatu bada.
|
|
|
1) Legearen arabera sozietate zorrentu, edo ehuneko hamarraren titular dire gaineko erantzukizun pertsonal eta mugagabea
|
duten
bazkideek, bai eta, gutxienez, sozietate kapitalaren ehuneko bostaren titular direnek ere, baldin eta konkurtso adierazpena jaso duen sozietateak bigarren mailako merkatu ofizialean negoziatzeko baloreak badinek, halakorik ez badu.
|
|
|
1 Konkurtsoko zorduna pertsona juridikoa edo talde bateko sozietate nagusia bada, konkurtso administrazioak idazki arrazoitu baten bidez epaileari eska diezaioke prozedura horretara metatzea pertsona juridikoaren edo talde bereko sozietate nagusiaren zorren gaineko erantzukizun pertsonala
|
duten
bazkide, kide edo partaideei begira adierazi diren konkurtsoak.
|
|
|
5 Era berean, sozietate konkurtsoaren izapideak gauzatu bitartean, konkurtso administrazioari dagokio adierazpenaren aurreko sozietate zorren gaineko erantzukizun subsidiarioa
|
duen
bazkidearen edo bazkideen kontrako akzioa; 54 artikuluaren 4 paragrafoan ezarritako kasuan, hartzekodunei dagokie akzio hori modu subsidiarioan, baina ezin izango dute berori egikarituondarea likidatu arte. Epaileak, ofizioz edo konkurtso administrazioak hala es hitzarmena onetsi arte edo sozietate katuta, aipatu bazkideen ondasun eta eskubideak behar bestekotzat jotako zenbatekoan enbargatzea agin dezake, eginiko jardunak ondorioztatzen duenean oinarriak daudela zor guztiak ordaintzeko masa aktiborik ez dagoela ulertzeko; interesdunak hala eskatuta, erabaki daiteke enbargoaren ordez kreditu erakundearen abala ematea.
|
|
|
Aurreko zuzenbideari begira modu berezian arautu dira, berebat, sozietatearen konkurtsoak dituen ondoreak sozietate zorren gaineko erantzukizun subsidiarioa
|
duten
bazkideen gain. Bada, behin hitzarmena onetsi edo likidazioa ireki ondoren, konkurtso administrazioak izango du kasuan kasuko akzioa egikaritzeko legitimazio esklusiboa.
|
|
|
Oso GKE handi eta onartu gutxi daude, jada kanpoko ikuskapen prozesurik ez dutenak, non balantzea eta urteko emaitzen kontua aurkeztu behar baitiete bazkideei, eta, gainera, urteko ohiko eta ezohiko batzarra deitu behar dute. Eta, azkenik, azpimarratu nahi
|
nuke
bazkideen apelazio beharra; bazkide horiek aktiboak izan behar dute, eta funtsen kudeaketari buruzko zalantzak badituzte, erakundearekin harremanetan jarri, deitu eta galdetu behar dute. Dena da egokia funtsak lortzeko:
|
|
|
Kontuan hartuta Gamei hondamen teknikoan dagoela eta Justizia Administrazioak esku hartu duela auzian, langileek probokazioa deritzote prezio horri. Uste
|
dute
bazkide bi horiek, Eduardo Etxebarriak eta Julian Sagastak, nahi dutena dela enpresa ixtea eta likidazioa egitea.
|
|
|
Langileek azaldu dute akzioak saldu nahi ez
|
dituzten
bazkideek oso balorazio altua egin diotela enpresari. Nahiz eta hondamen teknikoan egon eta judizialki ordainketa etenduran egon irailetik, Eduardo Etxebarriak eta Julian Sagastak Mª Carmen Etxebarriaren izenean enpresaren aktiboen balioa 2.650.000 euro dela esan dute.
|
|
2007
|
|
|
Horrek esan nahi du beste programatzaile batzuek beren produktuetan erabili eta aberastu ahal izango dutela. Gears bere produktuetan sartzeko asmoa
|
duten
bazkideen artean daude Adobe Systems diseinu softwarearen liderra, Flash animazio fabrikatzailea eta Acrobat dokumentuak partekatzeko programa. Googlerekin lan egiten duten beste erakunde batzuk hauek dira:
|
|
|
Ez dut uste oraindik aipatu dizudanik beharra neukala nik ikaragarria Diccino aurkitzekoa, huraxe
|
bainuen
bazkide Iturrino´s Box magia kutxaren patente kontuetan, eta urteak ziren ez nuela sos bat bera ere ikusten, ezta Diccinoren albisterik jasotzen ere. Banekien hura ez zela lapurra, baina kontua zen haren albisterik ez zitzaidala etortzen inondik, eta niri zegozkidan diru guztiak beste norbaitek jasotzen zituela.
|
|
2008
|
|
|
Kluba sortuta, hasierako inbertsio eragiketak egin behar
|
dituzte
bazkideek.
|
|
|
Sozietate anonimoak bezala, erantzukizun mugatukoak ere korporazio egitura du, eta horren bazkideek erantzukizun mugatua dute, ezbairik gabe. Erantzukizun mugatuko sozietatea, alabaina, ez da sozietate anonimo txikia, ezta erantzukizun mugatuaren onura
|
duten
bazkideek osatutako sozietate kolektiboa ere.
|
|
|
2 Hortaz, bada, beharrezko oreka aurkitu nahi da aukerako eredu horien artean. Irizpide orokorrari ekinez, erantzukizun mugatuko sozietatea, batetik, sozietate zorren gaineko erantzukizun pertsonalik ez
|
duten
bazkideek osatutako sozietatea da, eta, bestetik, horren kapitala sozietate partaidetzetan banatzen da, eta horiek ezin dira adierazi balore tituluen bidez, ez kontuko idatzoharren bidez.
|
|
|
Horrexegatik, lege honek, batetik, gutxiengoari eskubideak aintzatesteko portzentajeak txikitu ditu, eta, bestetik, eskubide berriak onartu ditu gutxiengo horrentzat, esaterako, kontabilitatea eta horren aurrekari guztiak aztertzeko eskubidea, bazkidearen informazio eskubideaz landa aintzatesten dena; informazio eskubide hori akziodunak duenaren parekoa da. Gutxiengoa babesteko ildo horri ekinez, epailearen ebazpen irmoa behar da sozietate kapitalaren portzentajea esanguratsua
|
duen
bazkidea edo duten bazkideak baztertu ahal izateko. Zernahi gisaz, ulertu da ez dela komeni administraziorako kidego organoan gutxiengoaren proportziozko ordezkaritza aintzatestea, bazkideen edo bazkide taldeen arteko gatazkek ez dezaten ukitu organo hori; izan ere, eragingarritasun arrazoiak direla bide, organo horrek nolabaiteko homogeneotasuna izan behar du.
|
|
|
Horrexegatik, lege honek, batetik, gutxiengoari eskubideak aintzatesteko portzentajeak txikitu ditu, eta, bestetik, eskubide berriak onartu ditu gutxiengo horrentzat, esaterako, kontabilitatea eta horren aurrekari guztiak aztertzeko eskubidea, bazkidearen informazio eskubideaz landa aintzatesten dena; informazio eskubide hori akziodunak duenaren parekoa da. Gutxiengoa babesteko ildo horri ekinez, epailearen ebazpen irmoa behar da sozietate kapitalaren portzentajea esanguratsua duen bazkidea edo
|
duten
bazkideak baztertu ahal izateko. Zernahi gisaz, ulertu da ez dela komeni administraziorako kidego organoan gutxiengoaren proportziozko ordezkaritza aintzatestea, bazkideen edo bazkide taldeen arteko gatazkek ez dezaten ukitu organo hori; izan ere, eragingarritasun arrazoiak direla bide, organo horrek nolabaiteko homogeneotasuna izan behar du.
|
|
|
4) Batza edo biltzarraren kasuan, boto eskubidea
|
duten
bazkideetatik zenbat joan diren, zuzenean edo ordezkarien bitartez agertu diren, eta batzuek eta besteek ordezkatzen duten kapital kopurua. Batza edo biltzarra unibertsala izanez gero, data, tokiaren eta eguneko aztergaien zerrendaren ostean, joan direnen izena jaso behar da, jarraian bakoitzaren sinadura jarrita.
|
|
|
1 Legearen edo sozietate estatutuen arabera banantze eskubidea dakarten erabakiak dokumentatzeko eskritura publikoa Merkataritzako Erregistroan inskriba dadin, eskrituran bertan edo horren osteko beste eskritura batean hauxe aipatu behar da: erabakia noiz argitaratu den «Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizial»ean, erabakiaren aldeko botorik eman ez
|
duten
bazkideei noiz bidali zaien argitalpen horren ordezko komunikazioa; bestela, administratzaileek adierazi behar dute bazkide batek ere ez duela banantze eskubiderik egikaritu epe barruan. Paragrafo honetan xedatutakoa ez da aplikatuko, erabakia hartu denean bazkide guztiek haren alde emandako botoari esker.
|
|
|
1 Legearen edo sozietate estatutuen arabera banantze eskubidea dakarten erabakiak dokumentatzeko eskritura publikoa Merkataritzako Erregistroan inskriba dadin, eskrituran bertan edo horren osteko beste eskritura batean hauxe aipatu behar da: erabakia noiz argitaratu den «Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizial»ean, erabakiaren aldeko botorik eman ez duten bazkideei noiz bidali zaien argitalpen horren ordezko komunikazioa; bestela, administratzaileek adierazi behar
|
dute
bazkide batek ere ez duela banantze eskubiderik egikaritu epe barruan. Paragrafo honetan xedatutakoa ez da aplikatuko, erabakia hartu denean bazkide guztiek haren alde emandako botoari esker.
|
|
|
c) Likidatzaileek adierazi behar
|
dute
bazkideei likidazio kuota ordaindu zaiela edo kuota horren zenbatekoa zainpean utzi dela.
|
|
|
2 Jabekideek pertsona bakarra izendatu behar
|
dute
bazkidearen eskubideak egikaritzeko, eta horiek guztiek erantzukizun solidarioa dute sozietateari begira, akziodun izaerak dakartzan betebeharren gain.
|
|
|
1 Prestazio erantsiak emateko betebehar pertsonala
|
duen
bazkide baten partaidetzak borondatez eskualdatzeko inter vivos egintzen bidez, sozietateak aurretiazko baimena eman behar du, baita betebehar hori barneratzen duten partaidetza jakinak eskualdatzeko ere.
|
|
|
Partaidetza edo partaidetzak eskualdatzeko asmoa
|
duen
bazkideak horren berri eman behar die idatziz sozietatearen administratzaileei, hurrengoa agerraraziz: eskualdatu nahi diren partaidetzen kopurua eta ezaugarriak; eskuratzailearen identitatea; eta eskualdaketaren prezioa eta gainerako baldintzak.
|
|
|
Sozietateak eskualdaketari ezetza emateko, partaidetza guztiak eskuratu nahi
|
dituzten
bazkideen edo hirugarrenen identitatea jakinarazi behar dio eskualdatzaileari notario bidez. Ez da beharrezkoa halako jakinarazpenik egitea, eskualdatzailea joan bazen erabaki horiek hartu zituen batza orokorrera. Batzara joan diren bazkideek lehenespena dute partaidetza horiek eskuratzeko.
|
|
|
Sozietate partaidetza baten edo batzuen gaineko jabekidetza izanez gero, jabekideek pertsona bakarra izendatu behar
|
dute
bazkidearen eskubideak egikaritzeko, eta horiek guztiek erantzukizun solidarioa dute sozietateari begira, izaera horrek dakartzan betebeharren gain. Erregela bera aplikatzen da partaidetzen gaineko eskubideen titularkidetasun kasu guztietan.
|
|
|
1 Partaidetzen gainean gozamena eratu bada, jabe soila izango da bazkidea, baina sozietateak erabakitako dibidenduak jasotzeko eskubidea du gozamendunak, gozamenak dirauen bitartean. Estatutuek kontrakorik xedatzen ez badute, jabe soilak
|
du
bazkideari dagozkion gainerako eskubideen egikaritza.
|
|
|
2 Banantze eskubidea dakarten erabakiak dokumentatzeko eskritura publikoa Merkataritzako Erregistroan inskriba dadin, eskrituran bertan edo horren osteko beste eskritura batean jaso behar da kapitalaren urripena 102 artikuluaren arabera edo, bestela, administratzaileek adierazi behar
|
dute
bazkide batek ere ez duela banantze eskubiderik egikaritu aurretiaz ezarritako epean, salbu eta erabakiok hartu dituen batza orokorrak baimentzen duenean banandutako bazkideen partaidetzak eskuratzea, 40 artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
1 Gehikuntza egiten bada diruzkoak ez diren ekarpenen bidez, batzarako deialdia egiten denean administratzaileek txosten bat utzi behar
|
dute
bazkideen esku, eta txosten horretan zehatz mehatz adierazi behar dira egin nahi diren ekarpenak, euren balioespena, horiek egin behar dituzten pertsonak, sortu beharreko partaidetza kopurua, kapital gehikuntzaren zenbatekoa eta sozietatera ekarritako ondasun horien izaeraren arabera gehikuntza eragingarria izan dadin eratutako bermeak.
|
|
|
Konpainia kudeatzeko ardura eta horren izenean sinatzeko ahalmena
|
duten
bazkideen izen abizenak eta egoitza.
|
|
|
Administrazioaren gaineko ardura zehatza
|
duten
bazkideak izanez gero, gainerakoek ezin dute horien kudeaketa egintzen kontra jo, egintzok oztopatu ezta halakoen ondoreak eragotzi ere.
|
|
|
Konpainia kontratuan zehaztu ez bada bazkide bakoitzari irabazietan dagokion zatia, irabaziok lainean banatu behar dira, bazkide bakoitzak konpainian duen interesaren arabera; industria bazkiderik izanez gero, horrek ere parte hartuko du banaketan, partaidetza gutxien
|
duen
bazkide kapitalistaren multzoan sartuta.
|
|
|
1 Sozietate kolektiboa, komanditakoa edo ekonomia intereseko elkartzea sozietate anonimo edo erantzukizun mugatuko sozietate bihurtzeari buruzko eskritura publikoa inskribatzeko, bertan agerrarazi behar da ados daudela sozietate zorren gaineko erantzukizun pertsonal eta solidarioa
|
duten
bazkide guztiak. Bazkide komanditarioei dagokienez, sozietate eskrituran xedatutakoa izan behar da kontuan.
|
|
|
1 Sozietate zibilak edo kooperatibak erantzukizun mugatuko sozietate bihurtzeari buruzko eskritura publikoa inskribatzeko, bertan agerrarazi behar da sozietate zibilaren bazkide guztiek edo, hala denean, kooperatiban sozietate zorren gaineko erantzukizun pertsonala
|
duten
bazkideek euren adostasuna eman dutela. Kasu bietan, egilesleek euren erantzukizunpean esan-bidez adierazi behar dute eskrituran ondareak sozietate kapitala estaltzen duela eta kapital hori oso osorik ordaindu dela; sozietatearen hartzekodunek transformazioaren gaineko adostasuna eman badute esan-bidez, egilesleek eskrituran adieraziko dute inguruabar hori euren erantzukizunpean.
|
|
|
1 Sozietate anonimoa edo erantzukizun mugatukoa bihurtzen denean sozietate kolektibo, komanditako sozietate huts zein akziodun edota ekonomia intereseko elkartze, transformazioa inskribatu ahal izateko, hori eskritura publikoan jaso behar da, eta eskritura hori egiletsiko dute sozietateak eta sozietate zorren gaineko erantzukizun pertsonala
|
duten
bazkideek.
|
|
|
erabakia noiz argitaratu zen «Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizial»ean, eta, erantzukizun mugatuko sozietateen transformazioaren kasuan, adieraziko da data hori, edota erabakiaren aldeko botorik eman ez
|
duen
bazkide bakoitzari noiz bidali zaion argitalpen horren ordezko komunikazioa.
|
|
|
a) Banantze eskubidedun bazkideak izanez gero, erabakia noiz argitaratu zen «Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizial»ean, edota erabakiaren aldeko botorik eman ez
|
duen
bazkide bakoitzari noiz bidali zitzaion argitalpen horren ordezko komunikazioa.
|
|
|
a) Banantze eskubidedun bazkideak izanez gero, erabakia noiz argitaratu zen «Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizial»ean, edota, hala denean, erabakiaren aldeko botorik eman ez
|
duen
bazkide bakoitzari noiz bidali zitzaion argitalpen horren ordezko komunikazioa.
|
|
|
2) Erabakia noiz argitaratu zen «Merkataritzako Erregistroaren Aldizkari Ofizial»ean, edota erabakiaren aldeko botorik eman ez
|
duten
bazkideei idatzizko komunikazioa noiz bidali zaien, erabaki horrek banantze eskubidea ekarriz gero.
|
|
|
1 Prozedura berbera aplikatuko da, egoitza Espainian
|
duten
bazkideek emaitzak lortzen dituztenean beste estatu batean dauden ekonomia intereseko elkartze europarren establezimendu iraunkorretatik; aplikatzeko moduko hitzarmenik dagoen edo ez jakiteko, kontuan hartuko da zein den estatu hori.
|
|
|
Duela urte batzuetatik hona Chavez Venezuelako Armada indartzen ari da, eta horrek benetako kezka eragin du inguruko herrialdeetan. Une honetan Venezuelak
|
duen
bazkide militar nagusiena Errusia da. Bi herrialdeek hainbat kontratu izenpetu dituzte Errusiak itsasontziz eta hegazkinez Venezuela hornitzeko.
|
|
|
Batzordeek hurbil artatzen dute zuzendarien eraginkortasuna eta, askotan, ondo ez dabiltzan zuzendariak aldatzen dituzte. Kooperatibetako zuzendariengan eragin handia
|
dute
bazkideen interesek» (Hetherington, 1991: 109).
|
|
|
Egiaz, jardute sailen bitartez kooperatiben agintean bazkideak duen partaidetzatik aparte, kudeaketan agintzeko/ kontrolatzeko beste aukerak ere
|
baditu
bazkideak, norbanakoen erabakien bidez. Erabakiok goian aipaturiko tresnen bitartez bideratzen dira, eta baliagarriak dira bazkideek zuzendaritzari «zerbait ez dabilela ondo» adierazteko mezuak bidaltzeko (edo, alderantziz, bazkide izaerak duen erakargarritasunaz eta bazkideen motibazioaz).
|
|
|
Lehenengo tresna hau kooperatiba borondatez uzteko bazkideak duen eskubidea da. Kooperatibaren jardueran interesik ez
|
duen
bazkideak kooperatiba lagatzeko aukera du. Lagatze horren benetako eraginak zeharo ezberdinak dira kooperatiba motaren arabera.
|
|
|
Azkenik, kudeaketa ez badator bat bazkideen interesekin, azken aukera bat dago sozietatearen agintean eragiteko. Guztiz gogorra izan daitekeen erabaki baten bitartez, jardueraren kooperatiba izaera eraldatzeko aukera
|
dute
bazkideek, kapital sozietate bihurtuz. Aukera hau oso ezberdina da kooperatiba mota eta legediaren arabera, baina ia ia legedi guztietan onartzen da, ezaugarri batzuekin zein beste batzuekin.
|
|
|
c.Boto plurala
|
duten
bazkide guztien artean bildu dezaketen gehienezko ehunekoa.
|
|
|
Neurri batean, kapital sozietate handietako «akziodun geldoa» delakoarekin gertatutako arazo berbera da56 Erakundearen erabakiek oso ondorio txikiak
|
dituzte
bazkideengan edo, bestela, bazkide kopurua izugarria da. Beraz, organoetan edo jardute sailetan modu eraginkorrean parte hartzeko interesik ez57nabaria sortzen da bazkideengan58.
|
|
|
53.Alderantziz, egile batzuek behin eta berriz aipatzen dute hobe dela bazkide eragilerik ez izatea enpresarekin lerroturiko interesik ez
|
duen
bazkide baten eragina modu artifizialean sustatzea baino.
|
|
|
«Ekonomikoki eragileak diren kide batzuek beharbada ez dute izango interes handirik lankidetzaren demokrazia zuzenean indar askoz erabiltzeko baina, agian, gizarte ikuspegitik erantzule den enpresa batekin elkarturik izateaz nolabait harro sentituko dira. Hori dela-eta, lankidetzak ondo balioetsi behar
|
ditu
bazkideak eta etengabeko informazioa jaso lukete bazkideok bai kooperatibaren ekonomia bilakaeraz, bai eta haren gizarte helburuen garapenaz ere, herriko denden bidez eta postaz zuzenki bidalitako mezuen bidez».
|
|
|
Alde batetik, bazkideon parte hartzea suztatzeko behin behineko neurriak har daitezke, eta hori da hain zuzen kontsumitzaileen kooperatiba asko egiten ari dena. Baina, bestaldetik, ez da ahaztu behar jardueran eta agintean benetako interesa ez
|
duen
bazkidea modu artifizialean aginte organoetan parte hartzera bultzatzea ez dela batere ona agintearen beraren eraginkortasunaren aldetik.
|
|
|
Gure inguruan landutako aukera lan bazkidearen figura sortzea izan da68 Horren bidez, enpresako langileek botoen ehuneko garrantzitsua lortzen dute, agintea bazkide kontsumitzaileekin konpartituz69 (kooperatibaren bitariko egitura honek beste arazo batzuk sortzen ditu, jakina, baina, hori bai, enpresa mota guztiek epe luzera duten oinarrizko erronkari aurre egiteko gai da: jardueran benetako interesa
|
duten
bazkideak izatea) 70.
|
|
|
74.«Kooperatiba guztiek gaurkotu eta findu lukete beraien bazkideei buruzko informazioa urgenteki, jarduerarik ez
|
duten
bazkideen izenak kendu eta bazkidetzaren benetako informazioa ematen duen datu basea izateko? (. The Co operative advantage?, 23 gomendioa).
|
|
|
Kapital korporazioetan gero eta arreta handiagoa jartzen ari zaio korporazio agintea hobetzeari, bazkideak elkarrekin harremanetan jarriz, iritziak elkarri trukatuz, etab. Azken finean, boto eskubidearen erabilera, bai eta iritzi taldeen sorrera ere, errazteko erak baino ez dira (azken horrek, egia esan, garrantzi gutxiago
|
du
bazkideen interesak homogeneoak direnean, ia ia kapital korporazio guztietan gertatzen den bezala).
|
|
|
77 Esan dugunez, behin eta berriz aztertu da arazo hau kapital korporazio handietan. «Enpresaren jardueran eragina izateko dituen jabetza eskubideak erabili nahi
|
dituen
bazkide orok horren kostu guztiak hartu behar ditu, eta, horren ondorioz irabaziak egonez gero, berauen ehuneko txiki bat baino ez» (Monks eta Minow, 1995: 110).
|
|
|
c.Funtsezkoa da interes ezberdinak
|
dituzten
bazkideen interesak sozietate egituren bidez ere ezberdintzea: talde bereko kooperatiba ezberdinetan, kooperatiba bereko atal ezberdinetan, etab.
|
|
|
– Enpresaren helburuekin lerrotutako helburuak
|
dituen
bazkidea.
|
|
|
– Informazioa, gaitasuna eta beste stakeholderrekin ere interes lerrotuak
|
dituen
bazkidea (Monks eta Minow, 1995: 152).
|
|
|
– Eraginkortasuna galduz doan kooperatiba bateko egoerari79aurre egiteko gaitasuna eta borondatea
|
duen
bazkidea (enpresa hori norabidez aldatzen bultzatzeko eta, beharrezkoa bada, izen oneko batzorde bat botatzen saiatzeko (Regan, 1992:
|
|
|
Egiaz, esan dugunez, gehienetan oso argi
|
dituzte
bazkide kapitalistek beren baterako helburuak epe motz eta luzeko gaindikinak maximizatzeko. Hori ez da gertatzen kooperatibetan; bertan, bazkideek enpresa jardueran duten parte hartzeak eta parte hartze horren ondoriozko salerosketak ere, bazkide bakoitzarentzat ezberdinak diren interes berezien multzo nahasia sortzen dute.
|
|
|
zuzendarien zaintza modu eraginkorrean egitea eta, beraz, gutxienez, batzordekideak modu berjabean izendatu eta aldentzeko gaitasuna. Eta helburu horren aurkakoa izan daiteke kooperatibaren jardueran interes handirik ez
|
duten
bazkideen partaidetza Batzar Nagusietan bultzatzea.
|
|
|
bazkideen oinarri zabala duten mailegu eta kontsumo kooperatiba handietatik. Azken horietan, boto eskubidea milaka edo ehunka mila bazkideen artean banatzen da eta, gainera, oso interes txikia
|
dute
bazkideok jardueran eta, horren ondorioz, arazo larriak sortzen dira korporazio agintean. Arazook Batzar Nagusiaren borondate autonomoa izateko gaitasunik ezan azaltzen dira eta, horren ondorioz, zuzendaritzaren gehiegizko protagonismoa Batzar Nagusiaren beraren antolaketa eta eginbidean.
|
|
|
Arreta berezia merezi
|
du
bazkide geldo edo pasiboen menpe dauden kooperatiben arazoak eta, zehazki, boto eskubidearen erabilerak kooperatiba horien Batzar Nagusietan. Arazo nabariena da Batzar Nagusietara dagoen bertaratzerik eza, jakina.
|
|
|
– Boto eskubide plurala
|
duten
bazkide multzoak legearen edo estatutuen bidez onartzea92.
|
|
|
131) kooperatiba handiez ari da hauxe dioenean: «Nahiz eta batzuetan jarrera kritikoa
|
duten
bazkideen helburu demagogikoak azaldu, Batzar Nagusiaren errealitatean, gehienetan, ez da sartzen Errektore Batzordearen aginpide esparruaren barruan, azken horrek etekin onak edo onargarriak aurkezten baditu».
|
|
|
Kooperatibaren agintean duten partaidetza eraginkorra dela ziurtatu nahi
|
duten
bazkideek Errektore Batzordeari begiratu behar diote, bai eta horren osaketari eta horrek aztertzen eta prozesatzen dituen gaiei ere. Azken finean, batzordeak dagokion lana egiten duela ziurtatu behar da.
|
|
|
Kooperatiben errealitatean, adibidez, behar den erakundezko zaintza mailarik ez izatea da, behin baino gehiagotan, horren ondorioa. Zaintza eginkizun hori egiteko benetako interesa duena egin behar
|
dugu
bazkide edo, gutxienez, sozietate eskubideak erabiltzeko interesa izateko benetako aukerak dituena. Kooperatiba hauen errealitatean, hauxe da ondorioa:
|
|
|
Kooperatiba hauen errealitatean, hauxe da ondorioa: nolabait zaindu behar da zein taldek izan behar
|
duten
bazkide izaera eta, talde bat baino gehiago izanez gero, zein proportziotan.
|
|
|
– Kooperatibaren jardueran gutxieneko interes maila edo parte hartzea
|
duten
bazkideak izatea.
|
|
|
Bertan, garrantzi handiko gaiak ere ohikeriaz bideratzen dira, eztabaidarako aukerarik utzi gabe, bai batzar aurrekoan bai dirauen bitartean ere? 101 Askotan, hauxe da egoera horren ondorioa: zuzendariek erabiliak direla eta batzarrak erabakitzeko benetako gaitasunik ez duten itxurakeria hutsak direla uste
|
dute
bazkideek.
|
|
|
Batzar Nagusiak dituen berezko arazo multzo hauen ondorioz, organo hau etengabe eraldatzen ari da erabakitzeko ahalmen guztiak
|
dituen
bazkideen bileratik102 berjabeak baino gehiago mugatuak diren aginpideak dituen organo bihurtu arte. Bilakaera hau, ikusten dugunez, zenbait legeditan kapital korporazioek izan duenaren antzekoa da, baita arlo politikoan demokrazia ordezkatuaren ohiko eginbideenak ere.
|
|
|
Esan dugunez, gehienetan, kapital korporazioen akziodun txikiek ez dute kooperatiben bazkideek duten ezagutza eta inplikazioa. Abiapuntu horrekin, noraino heldu behar
|
du
bazkideen parte hartzeak kooperatiben agintean?
|
|
|
Asmoa da erabiltzaileak, Internet bidez edo telefonoz, Estatu Batuetan dauden aukera mediko onenak izatea. / imgs/ 2008/ 07/ saniweb3.jpg Revolution Health ek medikuntza sektoreko 50 enpresa baino gehiago
|
ditu
bazkide gisa, eta 125" on line" tresna eskaintzen ditu; horien artean, adibidez," symptom checker" bat, sintomen egiaztatzaile bat. Agian, denborarekin, zaharkituta geratuko lirateke diagnostiko medikoak aurrez aurre?
|
|
|
Azken balantzea Likidazio eragiketak amaitu ondoren, Erantzukizun Mugatuko Sozietateei buruzko Legeak ezartzen du likidatzaileek batzar orokorraren onespenaren pean jarri behar dituztela azken balantzea, egindako eragiketei buruzko txosten osoa eta ondoriozko aktiboa bazkideen artean banatzeko proiektua. Dokumentu horiek onartzen badira, alde bozkatu ez
|
duten
bazkideek bi hilabeteko epea izango dute aurka egiteko. Bazkide bakoitzaren likidazio kuota kapital sozialean duen partaidetzarekiko proportzionala da.
|
|
|
Arabako foru gobernuan EAJ, EA eta Aralar daude, ez ordea EB. Juan Jose Ibarretxeren gobernua sostengatzeko EAJk eta EAk
|
duten
bazkideari ez zaio gustatu BBK eta Kutxa bateratzeko proiektuari buruz komunikabideetan irakurri behar izatea. Mikel Arana EBko presidentziako bozeramaileak bere bazkideei ohartarazi die ez dutela «txeke zuri bat emango», eta, bat egitearen alde dauden arren, aldez aurretik negoziazioa, adostasuna eta akordioak direla nabarmendu du.
|
|
|
Horrela lanen 24.000 euroak estaliko dituzte. Hala ere, Aitziber Elkarteak erabaki zuen 70 urtetik gora
|
zuten
bazkideei ordainketa libre uztea. Egoera horretan dauden eta ordaintzen ez duten bazkideek elkarteko kide izaten jarraituko dute, kuota ordaintzen, baina batzarretan ez dute boto eskubiderik izanen eta elkartea ezinen diote inori pasa eta haien plaza hutsik geldituko da.
|
|
2009
|
|
|
Horien ustez, Eroskiren erabaki gunea Espainiar Estatura alda liteke eta egoitza ere Euskal Herritik kanpora kokatu. Mondragon Taldearekiko lotura hausteko arriskua ere
|
badute
bazkide horiek. Beldur horiek etorkizunean indar hartuko dute edo desagertu egingo dira.
|
|
|
Konpainia kudeatzeko ardura eta horren izenean sinatzeko ahalmena
|
duten
bazkideen izen abizenak eta egoitza.
|
|
|
Administrazioaren gaineko ardura zehatza
|
duten
bazkideak izanez gero, gainerakoek ezin dute horien kudeaketa egintzen kontra jo, egintzok oztopatu ezta halakoen ondoreak eragotzi ere.
|
|
|
Konpainia kontratuan zehaztu ez bada bazkide bakoitzari irabazietan dagokion zatia, irabaziok lainean banatu behar dira, bazkide bakoitzak konpainian duen interesaren arabera; industria bazkiderik izanez gero, horrek ere parte hartuko du banaketan, partaidetza gutxien
|
duen
bazkide kapitalistaren multzoan sartuta.
|
|
|
Sozietate zorren gaineko erantzukizun mugagabea
|
duten
bazkideek.
|
|
|
Valentzian maiatzaren 13an jokatuko den finalera joateko sarrerak eskuratzeko zozketan parte hartu gura
|
duten
bazkide guztiek izen ematea gauzatzeko epea daukate martxoaren 30tik apirilaren 8ra arte, biak barne. Bideak honako hauek izango dira:
|
|
|
Lehen zatian futbol zelaiaren lehen hiru laurdenak egingo dituzte. Han sartuko dituzte egun Athleticek
|
dituen
bazkide guztiak, eta ondoren egingo dute zintzilik geratuko den zatia.
|
|
|
Elkarrizketatutako emakumeak federazio eta klub ezberdinetan aritzen dira: horietako zenbait federazio/ klub txikiagoak dira (banako gutxiagok parte hartzendute kirol horretan edo eremu geografiko txikiago batean kokatzen dira). Bestebatzuek, aldiz, eragin handiagoa
|
dute
bazkide gehiago dituztelako edota federazioakokatuta dagoen eremu geografikoa zabalagoa delako. Garrantzitsua da bereizketahau egitea, izan ere, kirol organizazio «txiki» gehienetan ez zen lehiarik egon: presidentea, ardura beste inork hartu nahi ez zuelako hautatu (edo bultzatu) zuten.
|
|
|
2005 urtean sortu zen sektorea indartzeko asmoarekin. Gaur egun Nafarroako eta Euskal Autonomia Erkidegoko hainbat telebista (Oizmendi, Goiena, Erlo, 28, Goierri, Xaloa eta oraingoz isilik dagoen Ttipi Ttapa) eta Topagunea Euskara Elkarteen Federazioa
|
ditu
bazkide. Horrez gain, programa trukea bermatzea hitzartu dute Hamaika Taldearekin, eta Kanalduderekin ere harremanetan hasiak dira.
|
|
|
Mastegiko futbol zelaian egiten ari diren aldagelen eraginez izanen da aurtengo igoera hori. Zehazki, lan hauen aurrekontua 120.000 euro ingurukoa da eta Beti Gaztek, Nafarroako Kutxaren “Zuk aukeratu, zuk erabaki” kanpainaren barnean sartu du proiektua, nahi
|
duten
bazkideek eta laguntzaileek aukera dezaten.
|
|
|
Horien ustez, Eroskiren erabaki gunea Espainiar Estatura alda liteke eta egoitza ere Euskal Herritik kanpora kokatu. Mondragon Taldearekiko lotura hausteko arriskua ere
|
badute
bazkide horiek. Beldur horiek etorkizunean indar hartuko dute edo desagertu egingo dira.
|
|
|
Iazko maiatzetik ari gara bilerak egiten. Egunero
|
baditugu
bazkide berriak, Internet bidez eta eskuorri banaketetatik landa. Urtarril bukaeran tokiko kongresu bat egin genuen, alderdia osatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Bartzelonako aurreko Zuzendaritza Batzordeak (Laporta buru zuenak) 150 milioi euroko kreditua eskatu zuen eta kreditu hori hartuko du Rosellen zuzendaritza taldeak, baina baldintzak aldatuta. Laportaren Batzordeak ehuneko 15 igo nahi
|
zuen
bazkideen kuota, baina Rosellen taldeak ez die bazkideei kuota igoko.
|
|
|
Badirudi, gainera, gogokotasun hura bi norabideetakoa izan zela, Meyer jaunak berak berandu gabe aitortu zidanez. Gizona, gero, mahai txiki batera hurbildu zen, non ere
|
baitzuen
bazkide bat zain.
|
|
|
Ezbairik gabe, urrats kualitatibo handia izan zen hura, eta ordura arteko Konfederazioa goitik behera irauli zuen. Konfederazioa lan apal batzuk bideratzeko bilgune izana zen, eta Espainiako legediaren baitako elkarte bat zenez, Seaskak formalki ezin
|
zuen
bazkide izan, praktikan Konfederazioan parte hartzen zuen arren. Izaera juridiko berriarekin, ordea, Seaskak beste federazioen maila bera zuen Konfederazioan.
|
|
|
Kontu bateratuetan edo mankomunatuetan titular guztien sinadura behar da edozein eragiketa egiteko. Askotan, enpresa batean ordainketak egin behar
|
dituzten
bazkideek erabiltzen dituzte. Horietako bakoitzaren sinadurarekin, ziurtatzen da inork ez duela abonurik, transferentziarik edo dirurik egiten multzoak nahi ez badu.
|
|
|
Diru sarrera eskudirutan egitea. Kuoten ordainketa helbideratuta ez
|
duten
bazkideek abonu agiri bat jasoko dute etxean, banku eta aurrezki kutxa laguntzaileen edozein sukurtsaletara joan eta kuota ordaintzeko. Diru sarrera ez da inola ere agiri hori gabe eginen.
|
|
|
Bazkideen galderendako tartea ere utziko dute bukaeran. Hala, azken urtean izandako aldaketen berri bertatik bertara jaso gura
|
duten
bazkideek aparteko aukera daukate gaur.
|
|
|
Badirudi, gainera, gogokotasun hura bi norabideetakoa izan zela, Meyer jaunak berak berandu gabe aitortu zidanez. Gizona, gero, mahai txiki batera hurbildu zen, non ere
|
baitzuen
bazkide bat zain.
|
|
2011
|
|
|
«Modu adostu eta progresiboan aritzearen aldekoak gara, baina modu eraginkorrean». Isunik ez dutela jarri gogorarazi du EAJk.PP, Kontseiluari erasoanDekretua aldatzeko bidean, PP eta UPD
|
ditu
bazkide PSE EEk. «Inposizioaz» aritu dira haiek ere.
|
|
|
Uko egitea gaitzustekoa da, hori egiten duenak berarentzat eskuratu nahi
|
duenean
bazkide guztiona izan behar den probetxua. Kasu horretan, uko egilea ez da askatuta geratzen gainerako bazkideei begira, eta horiek ahalmena dute bera sozietatetik baztertzeko.
|