|
2004
|
|
|
Bakarrik bizi zen. Aita ez zuen inoiz ezagutu baina amaren ahotik ikasia
|
zuen
arrantzalea zela, aldizka ukaten zituzten elkarrizketa sakon horietako batean. Izan ere, ama nahiko emazte isila zen, umila.
|
|
2005
|
|
|
Ayuda en Acción erakundeak azaltzen du Tamil Nadu estatu indiarreko irula indigenak diskriminazioaren biktima direla laguntzak jasotzean. Gobernuak eta arrantzale komunitateek uste dute tribu honek ez
|
dituela
arrantzaleen galera berak jasan eta laguntzetatik at geratu direla. GKEak Muttakkadeko lekualdatuen esparruaren adibidea kontatzen du; izan ere, familia irula horietako 23 gainerakoetatik urrun bizi ziren.
|
|
|
Venezuelako Arrantza Flota sortzea interesgarria zen armadoreendako, koipea aterako zioten gure exilioari. Baina marinela ez
|
duk
arrantzalea, ontzian nahi genuelako ez ginen ontziratu. Galdetu egin behar hori guri, Londonen bizitzeko eskubiderik ez bagenu legez.
|
|
2006
|
|
|
Kontuak kontu, arrantzaren gainbeherak ez ditu euskal portuak hustu. Olgetako ontziek bete
|
dute
arrantzaleek utzitako lekua, edo beste barik kirol portu berriak sortu dira, gorantz doan eskari bat asetzeko. Orain dela hamar urte, kirol portu bakarra zegoen Hego Euskal Herrian.
|
|
|
– Hara, gure Urbano kristau bihurtu da! –oihukatu
|
zuen
arrantzaleetako batek, eta denak barre algara zoro batean batu ziren.
|
|
2007
|
|
|
Hedexurien edo jendarmeen arteko istorioak bizkaitarren doinuz entzutera behartzen gaitu narratzaileak. " Marinelak baforea bera du etxea"," marinela ez
|
duk
arrantzalea"... Londresera eramaten gaitu berorrek, Andoni Olabe soinu jolea lagun:
|
|
2008
|
|
|
Eremu horietan debekatuta dago erauzketa (arrantza edo meatzaritza) eta isurketak egitea, eta arlo horretan eskumena duten administrazioek legez babesten dituzte. Abian jartzeak baliabideak berreskuratzea dakar, eta, beraz, gero eta eskaera handiagoa egiten dute hainbat talde eta erakundek, baita etorkizun iraunkorrean interesa
|
duten
arrantzaleek ere.
|
|
|
Pago Uso elkartek antolatutako txapelketan parte hartzeko bi baldintza bete behar
|
dituzte
arrantzaleek, federazioko txartela eta arrantzarako baimena eguneratuak izatea, hain justu ere. Parte hartzaileak hiru mailatan banatuko dituzte adinaren arabera:
|
|
2009
|
|
|
Ezinbestekotzat jo du kalitatea, berrikuntza eta merkaturatzeko egitura berriak sustatzea. Ekoizleen eta erosleen arteko bideak arindu behar
|
ditugu
arrantzaleen eta baserritarren etekinak handitzeko.
|
|
|
Zortzi erraldoik osatzen dute konpartsa, eta Araba, Bizkai, Gipuzkoa eta Nafarroako gizon emakumeak irudikatzen dituzte, herrialde horietako bakoitzarekin lotura zuzena duten ezaugarriak oinarri hartuta. Gipuzkoako bikotea, esaterako, Orioko gizonezko arrantzaleak eta Pasaiako emakume batelariak osatzen dute balea harrapatzeko erabiltzen zuten arpoia ere esku artean
|
du
arrantzaleak. Nafarroako erraldoiek Erronkariko bikote bat irudikatzen dute, eta Arabakoen kasuan Katximorro eta Katximorroren segizioa egin ohi duen dantzaria dira erraldoiak besteak beste, Guardia eta Eltziego herrietako pertsonaia da Katximorro.
|
|
|
Euskal Herriko lau atunontzi militar ohien babespean lanean ari dira Indiako Ozeanoan, atzoz geroztik. Artza, Intertuna I, Intertuna II eta Demiku atunontziek, Somaliako piraten erasoez babesteko, Britainia Handiko militar ohiak
|
dituzte
arrantzaleen artean. Atunsa, Albacora eta Echebastar Fleet enpresenak dira ontziak; azken hori da Somaliako piratek bahituta duten Alakrana ontziaren jabea.
|
|
2010
|
|
|
Bien bitartean, Iosko hondartzan su meta bat ari zen iraungitzen, gau hartan arrantzale batzuentzat dei eta josteta izan zitekeena; egurats zabalean arbasoen kondaira heroikoen, uretatik sortutako izaki misteriotsuen edo oraindik galerna gau izugarrietan oihartzuna egiten duten amodio zapuztuen istorioak elkarri kontatuz jostatzea maite
|
zuten
arrantzaleentzat.
|
|
|
Kanadako Labrador eta Ternuarainoko bidaia hauek harreman baketsuak batez ere ez betifinkatu
|
zituzten
arrantzaleen eta bertako herrien artean, Innu eta Mikmakekin bereziki. Herritarrek larruak burdinazko tresnen ordain trukatzen zituzten, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
Txuri Urdin ontziko arrantzale bat Ozeano Atlantikoan zendu zen, txirrika batek buruan kolpea eman ostean. Pasaian 42 urte
|
zituen
arrantzale bat hil zen, Natalie Chantalle II itsasontzian ontziratu behar zenean itsasora erorita.
|
|
2012
|
|
|
—Nahiago
|
zintudan
arrantzale gisara erregina gisara baino, baina ez duzu arrazoirik falta. Beraz, sosegatu umore hori, zin egiten baitizut zutik iraunaraziko dudala nire kausa, guztiei erabat galdua dagoela irudituagatik.
|
|
2013
|
|
|
San Fermin Berria tik Berriz Matutina ra 40 kaxa antxoa pasatzen ari zirela ikusi zuen Frantziako mugazainen hegazkinak, eta oharra egin zion bere itsasontziari. EBk debekatzen duen arren, hori egiteko ohitura
|
dute
arrantzaleek, portutik urrun daudenean itsasontzi guztiek ez itzuli behar izateko. Hondarribitik 100 miliatara zeuden?, eta antxoa ez hondatzeko. «Arrain delikatua denez, ezin dugu barkuaren barrenean utzi bi egunean», Meltxor Amunarriz Berriz Matutina ko patroiak Iparraldeko Hitza ri adierazi dionez.
|
|
|
San Fermin Berria tik Berriz Matutina ra 40 kaxa antxoa pasatzen ari zirela ikusi zuen Frantziako mugazainen hegazkinak, eta oharra egin zion bere itsasontziari. EBk debekatzen duen arren, hori egiteko ohitura
|
dute
arrantzaleek, portutik urrun daudenean itsasontzi guztiek ez itzuli behar izateko. Hondarribitik 100 miliatara zeuden?, eta antxoa ez hondatzeko. «Arrain delikatua denez, ezin dugu barkuaren barrenean utzi bi egunean», esan zion Meltxor Amunarriz Berriz Matutina ko patroiak Iparraldeko Hitza ri.
|
|
2014
|
|
|
«Eguzkia zenbat eta gorago, orduan eta berdel gutxiago». Adjektibo asko
|
dituzte
arrantzaleek berdelarentzat, gehienak gaiztoak. «Berdela tranpatia da», bota du Badiolak.
|
|
2015
|
|
|
Ez ote zuen ezkutuan horixe nahi, eta, beraz, Carmichael jaunak ihes egiten zionean, orduantxe bezala, izkinaren batera joan eta etengabe akrostikoak egitera?, bere burua bazterturik sentitzeaz gain, antzematen ote zuen hein batean kaxkarra zela, eta giza harremanak akastunak zirela, ziztrinak, berekoiak onenean? Narras eta akituta, eta segur aski jadanik inoren begiak atseginez betetzeko ezgauza, masailak hexurtuta eta ilea zuri, hobe
|
zuen
Arrantzalea eta emaztea istorioan arreta jartzea eta nola edo hala goxatzea mataza sentibera hura, haurrik sentiberena zen?, bere seme James.
|
|
|
Ezustean, gaualdean agertu dira Ari magistratua eta Jon Grimsson artzain protestantea Skarfatangiko faktoriara. Ordurako bukatuak
|
dituzte
arrantzale euskaldunek baleak txikitzeko eta olioa erauzteko lanak, eta itzalita labeak. Ke eta erre usain handia dago oraindik Hveravikeko bokalen, egun osoan labeak jo eta ke aritu diren seinale.
|
|
|
Orkolaga hori hernaniarra zen jaiotzez, apaiza, eta dohain bereziak zituen eguraldia asmatzeko. Entzute handia
|
zuen
arrantzaleen artean. Bere omenez idatzitako bertso batzuk ere baditu.
|
|
|
Izenak geratzen dira. Gaizto ezizena
|
duen
arrantzalerik bada oraindik ere Ondarroan.
|
|
|
Entzun ditu arrantzale horien arrangura eta aldarrikapenak, bereziki Europa mailean finkatuak izaiten diren" kuota" delakoen gainetik. Erran diote gobernuak ahal bezenbat lagundu nahi
|
dituela
arrantzaleak. Ziburuko itsas ikastegian ere izan da eta denen aitzinean azpimarratu du holako eskola batek deraman saila guziz baliosa dela.
|
|
2016
|
|
|
Aita mutrikuar arrantzalea zen, Altza Mutila itsasontzi ttipiarekin; bere bizia pasa
|
du
arrantzale txikien babesten. Bere garaian lortu zuten baltsan deitzen den arrainen banaketa orekatua.
|
|
|
Arrantzak ez beti bizitzeko doia ematen eta ostatuaren pagatzeko arazoak
|
dituzte
arrantzaleek:
|
|
2017
|
|
|
Etsaitzat
|
dituzte
arrantzaleek hegaztiok, amuarrainak jaten dituztelakoan; tesi hori bazter utzi, eta animalia horren alde egin du Jesus Mari Lekuona biologoak, ordea.
|
|
|
Arraina, alha denean, bazkari datxekionean eta bere ustez hobekienik dagoenean harrapatzen
|
du
arrantzaleak, eta bai hegaztia ere ehiztariak.
|
|
|
Kanpaina ongi hasia da, beraz, eta nola oraino zenbait hilabete iraunen duen, arrantzaleak eta gobernua arras baikor agertu dira. Hala ere, Eugenio Elduaien Gipuzkoako Kofradien Federazioko presidenteak azpimarratu du antxoa anitz izanik ere, horrek ez
|
duela
arrantzaleentzat errentagarritasuna segurtatzen, arrain ttipiak eta handiak nahas mahas direlako; arrantzaleei antxoa handiak komeni zaizkie, kontserbategiek garestiago pagatzen baitituzte hauek. Berdelaren kainpainaz ere satisfos agertu da Jaurlaritza.
|
|
2018
|
|
|
Otoitz bat
|
duk
arrantzaleek eguerdian egitekoa. Jainkoari beharrean, Anduri berari esateko ez zegok gaizki:
|
|
|
Gizarte laguntzailea bat etorri zen psikologoarekin. Biopantailetan idazten amaitu zuten biek, ase eta pozik bezala, sarean behar beste arrain batuta etxeratu behar
|
duten
arrantzale prestuen antzera. Txetxuren aurpegiak ez zuen sentipen bera islatzen.
|
|
|
" Gazte gara gazte, eta ez gaude konforme" kantatzen zuen sasoi hartan Lourdes Iriondok, eta esaldi horretatik asko
|
zuten
Arrantzale taldean elkartu zirenek ere. Gazte" mugituak" zirela dio Arruek, eta garaiko testuingurua ekarri du gogora:
|
|
2020
|
|
|
Behin kofradia desagertu zenean, batelak moilan
|
zituzten
arrantzaleek Batelarien Elkartea sortu zuten, baina frankismo garaian biltzea eta antolatzea galarazita zegoenez, 1989ra arte ez zuen hartu taldeak elkarte izaerarik. Gaur egun, moilan egoten diren ontzi guztien jabeak dira elkarteko kide.
|
|
|
Merkataritza eta arrantza lotuak badaude, nori egingo dio traizio Johnsonek? Ahalik eta muga txikienak nahi dituen industriari, ala muga handi bat nahi
|
duten
arrantzale brexitzaleei?
|
|
|
Programa Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiak sustatu zuen LIFE IREKIBAI proiektuaren bitartez; proiektu hori Nafarroako Ingurumen Kudeaketa (GAN/ NIK) enpresa publikoak koordinatzen du Foru Komunitatean, izokinaren arrantzaleen eskaerari erantzutearren. Bidasoko hainbat arrantzale elkartek eta Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiak ibaia zaintzeko sinaturiko protokoloan kokatzen da ekimena eta, horren bitartez, Nafarroako Gobernuak beharrezko babesa eskaintzen du horrela nahi
|
duten
arrantzaleek bizirik harrapatutako izokinak beren borondatez Ingurumeneko Basozaintzari eman ahal izateko.
|
|
|
Mundura ekarri nahi
|
zaitu
arrantzaleak
|
|
2021
|
|
|
Bruselak %27 murriztu zuen behin behinean; kopuruak berrikustea espero
|
dute
arrantzaleek
|
|
2022
|
|
|
Lehenago mugituko gara mugara eta ziur nago berrogeialdia baino gehiago emango dugula han. Ez pentsa, ni ez nintzen jabetzen, baina orain joan behar
|
duten
arrantzale, artzain, ikazkin eta errementariek sufritzen dute pertsonalki eta ekonomikoki denboraldia aurreratzean eta luzatzean. Batzuek kontatu didate etxean zein gaizki pasatzen duten haiek joatean.
|
|
|
Erretiroa hartzean, pentsio «oso eskasak» izango lituzke. Kotizazio finkoa
|
dute
arrantzaleek —sindikatuen arabera, 16.000 euro ingurukoa urtean—, baina kopuru hori ez da erreala, urtean irabazten dutena baino «askoz ere gutxiago» kotizatzen baitute arrantzaleek, Pesok azpimarratu duenez. Horrek ondorio negatibo asko ditu:
|
|
|
horia, gorria, berdea, urdina, eta branka begi feniziarra izaten dute margoturik, itsasoaren arriskuetatik babesteko. Jesmarkek biziki maite du bere ogibidea, etxetik jasoa, eta maite
|
du
arrantzale komunitate txikia. Komunitate horretako kidea du bere lagun min David ere, David Sciclunak antzeztua.
|
|
|
«Itsasoaren sektoreak lobby eolikoa ikusten du EBk arrantzari jarritako mugen atzean». Alegia, arrantza kofradiek uste dutela beti arrantzarako erabili izan dituzten eremuetatik bidali nahi
|
dituztela
arrantzaleak, ur gaineko haize errotak jartzeko. Cobra enpresak —21.500 langile dauzka— 68 haize errota jartzeko proposamena egin du balio handia daukan arrantza eremuan.
|
|
|
Neskak ez
|
du
arrantzale izan nahi. Itsas zabalean ez da antxetarik.
|
|
2023
|
|
|
Espezie inbaditzaile asko nahita sakabanatu dira beren eremutik kanpo; gizakiaren erosotasuna bermatzeko, inpaktu negatiboak aintzat hartu edo ezagutu gabe. «Euskal Herriko ibaietan siluroak [Silurus glanis]
|
ditugu
arrantzaleek urtegi batetik bestera eraman zituztelako; harrapatu nahi zituztelako. Horren ondorioz, beste espezie asko galdu dira», azaldu du EHUko irakasleak.
|
|
|
Halere, negozio gizon pribilegiatu gutxi batzuk burua altxatzen hasita zeuden. Erreka eta ibaietako urak nahasita jaisten ari ziren, eta halako egoeretan beti agertzen ziren aukera guztiak aprobetxatzeko ahalmena
|
zuten
arrantzale pikaroak. Donostian, urrutiago joan gabe, Pablo Agirre kofradia horretako kide bihurtua zen.
|
|
|
Itsasoa berbabide eta zenbait arrantzale daudela, aro bidaiaria berba bitxiak aditzeko desira gorrian dago. Katxoia bota
|
du
arrantzaleetariko batek: " Haize olatuaren gailur zuriari deitzen jako, olatuaren gainalde bitsuari, apartsuari".
|