|
2005
|
|
|
Galdetu politikaren mundua segitzen duten kazetariei: aspaldi
|
du
UPNkoak baino UPNzaleago agertzen direla CDNko kontseilari eta zinegotziak. Alliren alderdia gobernura ailegatzean, nonbait idatzi zen polizia gaiztoaren ondoan polizia onarena nork egina bagenuela.
|
|
2007
|
|
|
Kateen erresumari begira, UPNren eta NaBai ren jarrera ulerterrazak dira: Sanzek gidatutakoek ohiko botere eta jardun moldeei eutsi nahi diete kosta ala kosta; abertzaleek, oraindik ere aukera sinestu ezinez ia, Gobernuari kosk egin eta abertzaletasunaren aukera historikoa baliatu nahi
|
dute
UPNren hegemonia erabatekoarekin amaitzeko.
|
|
2008
|
|
|
PSNko idazkari nagusiak uste
|
du
UPNren ideiak «agortuak» daudela eta sozialisten akatsei esker eutsi diotela botereari
|
|
|
UPNri buruz, berriz, adierazi zuen ideiak agortuak dituela eta hiru urteren buruan Miguel Sanzek erretiratu behar
|
duenez
UPN gailentzeko PSNk aukera baliatu lukeela: «Zerbitzu publikoen gainbeherak bide eman du eta aukera asko galdu ditu, eta botereari eutsi diote soilik gure akatsei esker».
|
|
|
Sanzen azken legealdia da, eta ordezko izateko hautagai nagusia den Yolanda Barcinari eskatu dio bere proiektua argitu dezala, baita PPrekin izan beharreko harremanei buruz ere. Maiatzean BERRIAri eskainitako elkarrizketan bere burua erabat baztertu bazuen ere «ez dut aukerarik, ez
|
dut
UPNko presidente izateko behar dena», orain dio ez duela aukera hori alboratu nahi.
|
|
|
Errealitateak aurreikuspenak bete zituen; zuzendaritzaren aurreikuspenak, ordea, gainditu egin zituen. Izan ere 19:45ean amaitu zen kontseilu politikoa 21:30erako bukatuko zela espero
|
zuen
UPNko zuzendaritzak eta hamaikak arte luzatu zen. Kongresu arteko garaian organo gorena den kontseiluak 183 militante bildu zituen.
|
|
|
Norbaitek PPrekiko ituna hautsi nahi
|
badu
UPNk udaberrian egingo duen kongresuan proposatzea aldarrikatu du: –Egintza burutuen politikarik ezin da egin, ezta halakorik atzeko atetik proposatu ere?.
|
|
|
Orain, PPk harremanak etetea erabaki du, baina ez du ituna hautsi. . Hausteak esan nahi du ez
|
dugula
UPNrekin ezer jakin nahi, eta erlazioak etetea da adieraztea jakin nahiko genukeela gurekin akordioa izan nahi duten eta hori betetzeko zer berme izango ditugun?, zehaztu du Raxoik TVEri eskainitako elkarrizketan.
|
|
2009
|
|
|
Iraganaren irudi zehatz bat inposatu nahi du, eta irudi horrekin ados ez daudenak ahotsik gabe utzi nahi ditu. Iragana eta oraina bere egin nahi
|
ditu
UPN, CDN eta PSNren gobernuak: iragana benetan ikertu nahi dugunok historialari kaxkarrak gara," politizatuak"; oraina aldatu nahi dugunok, nahasle hutsak.
|
|
|
Jarraian, mundu horren zenbait txatal: ...Lurraldea izeneko gune batean legoke Euskal Herria antolatua, 1815az geroztik; euskaraz hitz egingo lukete jendarmeek lurralde osoan, hizkuntza ofiziala izanik, horretara beharturik baileudeke; Ravelek eta Lizardik opera post erromantiko bat idatzi izango zuketeen elkarrekin; GAL (Grupo Anexionista Liberal) izeneko talde bat legoke; Euskal Lurraldea Frantziarekin edo Espainiarekin batzeko guraria
|
luketen
UPN (Union de Patriotas del Norte) eta FJ (Front Jacobin) alderdiak legez kanpokotzat joko lituzke alderdien legeak eta ilegalizaturik lituzke. " Irakurtzen duen jendearentzako sorturiko komikia" da Ihes Ederra egileen arabera, irudi eleberria da, Alberdaniak eleberrien atalean sartu izana horren erakusgarri.
|
|
|
Ezker abertzaleak dio PPren lehia saihesteko foru hauteskundeak udal bozekin batera ez egitea nahi
|
duela
UPNk
|
|
|
Espainiako aurrekontu proiektuan oraindik diru sailen bat sar daitekeela uste
|
du
UPNko presidenteak
|
|
|
Sanzek, berriz, argi utzi zuen legean aldaketa txikiena onartzeko asmorik ez
|
duela
UPNk, eta abertzaleei, botere gehiago lortzeko arma gisa erabiltzea leporatu zien?. Zabaletak erantzun egin zion:
|
|
2011
|
|
|
«Gure helburua da gaur egin diren adjudikazioak eta deialdia bertan behera gelditzea». PSNri eskatu zioten gobernukide
|
duen
UPNri aurre egin, eta irakasleen alde egiteko.Etorkizunean murrizketa gehiago izango diren susmoa dute sindikatuek. Gainera, murrizketen aurkako borroka ez dela bukatu adierazi zuten.
|
|
|
Epaltzak planteatzen zien bidea da hori: badituzue modu progresiboan eremuak zabaltzeko, hiztunen eskubideak edo beharrak atenditzeko aukerak,
|
baduzue
UPNren aurrean malgu jokatzeko aukera. Hori jakin badakite edo behintzat kontatu zaie.
|
|
2012
|
|
|
Eusko Jaurlaritzak botiken berrordainketaren kontra egin du, baina Espainiako Gobernuak helegitea jarri du Jaurlaritzaren erabaki horren kontra, Auzitegi Konstituzionalak. Pentsiodunak botikak pagatzera behartzen dituen Madrilgo gobernuaren agindua oinarrizko araua dela eta Nafarroak ez dezakeela ezer egin uste
|
du
UPNk. Parlamentuak onartutako legearen arabera, pentsiodunek, 65 urtez gorakoek, alargunek, 18 urte baino gutxiagoko zurtzek eta 33 gradua baino mendekotasun handiagoa dutenek ez dituzte botikak pagatu behar.
|
|
|
Arrazoi objektibo batek ematen dio arnasa: PSNri ez zaio komeni hauteskundeak aurreratzea, muturrekoa jasotzeko aukera handia duelako, eta oraindik ere denbora behar
|
duelako
UPNri oposizio egiten dion mezua eta irudia gizarteratzeko. Gobernua hautsita, ziklo berri bat ireki zen Nafarroan, baina hori erabat gauzatzeko denbora falta da.
|
|
2013
|
|
|
estaltzea leporatu dio UPNri. Pederastiagatik, xenofobiagatik edo indarkeriagatik zigortu dituzten irakasleek eskolak ematea saihesteko, Zigor Kodea aldatu nahi
|
du
UPNk. Horren aurka egin dute PPk ez beste indar politiko guztiek.
|
|
|
Zerumuga urrunean, 2015eko maiatza antzematen da, baina, aurretik, urtebete eta bost hilabeteko basamortuko zeharkaldi luzea geratzen da. Oposizioak aukera paregabea eta historikoa
|
du
UPNren betiereko nagusitasuna iraultzeko. Azken batean, oso aspaldikoa da haien zeharkaldia, baina basamortua atzean utzi nahi badute, tentuz ibili dute, hainbeste aldarrikatutako aldaketa ameskeria bihurtu ez dadin.
|
|
2014
|
|
|
Nafarroako Gobernuak «sinesgarritasuna galdu» egin duela erantsi zuen Roberto Jimenezek, eta horrek nafar guztiei «kalte» egiten diela salatu zuen. Egoera hori kontuan hartuta, Nafarroako Gobernuak ezin
|
duela
UPNren esku jarraitu berretsi zuen sozialisten idazkari nagusiak. UPN:
|
|
|
Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean bilduta dauden udalek salatu dute Iruñeko gobernuak laguntzarik gabe utzi dituela euskara sustatzeko, eta beren dirutik aritu behar dutela zeregin horretan, beste sail batzuetatik kenduta. Halako neurriekin euskararen hedapena geratu nahi
|
du
UPNk, udalen ustez. Adibide bat da udalena.
|
|
|
Bereizkeriazko jazarpena emakumeen kontrakoa den moduan, jazarriak, boikoteatuak, irain matxistak aditu ditugunak, beti alde berekoak izan gara. Akitzeko salatu nahi
|
dugu
UPNko eta Baztango Ezkerrako zinegotzi batzuk hori dena babesten dutela emakumeen kontrako diskriminazio saio horietan parte hartuz. Baztanen azken egunetan hainbertze aipatu den auzolana gogora ekarriz, lohian emakume eta gizonezkoak elkarrekin aritu garen gisan, egin dezagun orain dantza elkarrekin.
|
|
2015
|
|
|
Ez zuen eredua eremu ez euskaldunean ezartzera behartzen, baina debekatu ere ez zuen egiten. Hor hutsune legal bat
|
zuen
UPNk euskarazko irakaskuntza ezartzeko, baina ez zuen baliatu. Borondate kontua izan da beti.
|
|
|
Hori badaki PSNk. Horregatik, ezkutatzeko gehiago
|
duen
UPNk baino ardura handiagoa du.
|
|
|
2,8 milioitan zifratu dute kostua; PSNk, ordea, kosturik gabekoa izango dela dio. «Trikimailu» batean oinarritutako argudioa
|
du
UPNk, Elizalderen ustez. Hainbat osagarri ezartzen ditu legeak, eta horiek ordaindu daitezkeela aipatzen du.
|
|
|
Atzera egingo balu, Esparzaren figura politikoa indartuta aterako litzateke. Hauteskundeei begira, hautagaien irudi pertsonalista nabarmendu nahi
|
du
UPNk, eta, estrategia horren barruan, Esparzaren ausardia eta autonomia nabarmentzeko taktika bat izan liteke atzokoa.Barcinak erronkari eusten badio, ordea, alderdiari onura baino kalte gehiago egin diezaioke. Bere hordagoan datza Esparzaren arma nagusia.
|
|
|
Bere eragin ahalmenetik ihes egiten dioten alderdiei eta eragileei beldur handia diotela erakusten du, baina era berean, Nafarroa eurena balitz bezala jokatzen dute. Maiz aipatu ohi
|
du
UPNk alderdi abertzaleak boterera ailegatuz gero Nafarroak foru erkidego izateari utziko diola, hondamendira eramango dutela, baina egiazki boterea galtzeari diote izua.
|
|
|
Guztiz ironikoa da erabaki organoak nahierara antolatzen dituen finantza erakunde batek bere bezeroen erabaki ahalmena aldarrikatu nahi izatea. Beste aurrezki kutxetan bezero ezarleek zuten pisurik ez
|
zuten
UPNren kontrolpeko CANen.
|
|
|
LORCA legera egokitzeko bere estatutuak moldatu zituen, baina inoiz ez ziren onartuak izan, eta hamabi urte beranduago, legea bete gabe jarraitzen zuen. Anomalia harekin ere amaitzeko aukera baliatu nahi
|
zuen
UPNk.
|
|
|
Nafarroak bizi duen egoera gogorrak bultzatu duela politikan esku sartzera eta hautagai bezala aurkeztera, Geroa Bairen lerroetan, dio Innerarityk, alderdi hunek baitu bere ustez leku zentrala Nafarroan alternatiba baten bideratzeko. Azken inkestek erakusterat emaiten
|
dute
UPNk boz asko galdu eta gehiengorik ez duela izanen, ez eta ere PPk edo sozialistek, denboran bezala berarekin koalizioa egitea erabakitzen balute.
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, aldaketaren perspektibatik, emaitzek irudi gogorrak utzi dituzte Nafarroan: abenduko emaitza berdintsuak
|
dituzte
UPN PP, PSN eta C' s ek (2.000 boto gehiago orain), baina aldaketaren gobernua sostengatzen duten indarrak baino 40.000 boto gehiago.
|
|
|
Nafarroako krisi politiko orotan bezala, agostazo edo abuztukadak erregimena kontsolidatu zuen. Sanzek oso argi
|
zuen
UPNren nagusitasuna ahalbidetzeko makulurik egokiena PSN zela. Sozialistek, berriz, Sanzen inbestidurari prezio bat jarri zioten:
|
|
|
90eko hamarkadaren bukaera eta hurrengoaren hasiera garai eztiak izan ziren nafar erregionalismoarentzat. Gehiengo zabala
|
zuen
UPNk legebiltzarrean: 1999ko bozetan, 22 eserleku eta botoen %42 eskuratu zituen; handik lau urtera, eserleku bat gehiago eta boto portzentaje berbera.
|
|
|
Helburu horietako batzuk bete
|
zituen
UPNko zinegotzi gazteak. Bai legealdi horretan, bai 1991n alkate makila eskuratu zuenean.
|
|
2017
|
|
|
Egoera hori aldatu da. Gogoratu nahi
|
dut
UPNren garaian genuen aurrekontua, kendu zuten arte, orain jasotzen duguna baino handiagoa zela, halere. Euskalgintzan eta alfabetatzean ari garenontzat, diru laguntza berriz jasotzeak haizea eman digu, baina urratsak egin behar ditugu, oraindik ere.
|
|
2018
|
|
|
Purioseneko jabeen eta Balleko Etxearen artean hitzarmenik ez dagoela eta etorkizuna kolokan egon daitekeela uste
|
du
UPNk
|
|
2019
|
|
|
«Oso harro nago horrelako alderdi baten buru naizelako. Lurralde hau jartzen duelako lehenengo, guztiaren aurretik; Nafarroako gizartea jartzen duelako lehenengo, siglen gainetik», nabarmendu du Esparzak.Ana Beltran Nafarroako PPko buruak esan du «itun ona» dela «Nafarroa eta Espainiarentzat».Kritikak akordioariKoldo Martinez Geroa Baiko parlamentariak uste
|
du
UPNk «beldurragatik» egin dituela akordioak. «Edukirik gabeko batasuna da; nahi duten bakarra da nola edo hala gobernura itzultzea».
|
|
|
Litekeenez Navarra Sumak eskuratuko du agintaritza. 8 zinegotzi
|
ditu
UPN, Ciudadanos eta PPren koalizioak, Barañainen. PSNren botoak behar dituzte horretarako.
|
|
2020
|
|
|
Adibidez, gurasoek erabaki zezaketen seme alabek eskualdeko berezko hizkuntza ez ikastea, haurrei jendartean aritzeko tresna garrantzitsua kenduta. Eta Nafarroako eskuin atzerakoia behingoz zerbaitetan aitzindari izan da; Casadok eta Abascalek orain erabiltzen dituzten argudio homofobo, intolerante, baztertzaile eta gezurrez josiak lehendik adieraziak
|
baitzituzten
UPNko eta PPko ordezkariek Skolae hezkidetza programaren aurka egiteko, gordin eta zakar. Zorionez, horrelako mezuek ez dute Euskal Herriko eskola publikoetan arrakastarik izan.
|
|
|
Aldi huntan Miguel Sanz UPN bere alderdiko presidente ohiak dio Barcina ez dela hautagai hoberena izanen bere alderdiarentzat, beste alderdiekin eta bereziki sozialistekin akordioa egiteko gai ez delakoz. 25 urte
|
badu
UPNk kudeatzen duela gobernua. PPk ala UPNk abertzaleen beldur gorria dute.
|
|
2021
|
|
|
Nafarroako Parlamentuan 28 urteko ibilbidea egin ostean iritsi zen Carlos Garcia Adanero (Talavera de la Reina, Espainia, 1967) Espainiako Kongresura, 2019an, Navarra Suma koalizioaren zerrendan aurkeztuta. Aurrekontuen tramitazioa urteko garairik garrantzitsuenetako bat dela uste
|
du
UPNko diputatuak, ez proiektuaren inguruko akordioengatik, «haiez gaindiko negoziazioak» ere hartzen dituelako baizik: «Aurtengoa ez da izan salbuespen bat».
|
|
|
Iñaki Iriarte Navarra Sumako parlamentariak barkamena eskatu izana «aurrerapausotzat» jo du Fermin Rodriguezek, 1978ko sanferminetan Polizia Armatuak eraildako Germanen anaiak, baina zalantza
|
du
UPNk politika aldatuko duen. Enrique Maia Iruñeko alkateak esan du ez duela zertan barkamena inori eskatu.
|
|
2022
|
|
|
Aurrez, bezperan, jarrera hori bera argi utzia zuen alderdiko zuzendaritzak: Sayasek eta Adanerok ezin zutela alderdian jarraitu esan zuen UPNko presidente Javier Esparzak, eta diputatu akta itzuli ezean, alderditik kanporatzeko prozedura hastea proposatu zuen alderdiaren zuzendaritzak.«Ez
|
dute
UPN ordezkatzen. Ezin dute jarraitu», esan zuen Esparzak.
|
|
|
Horrek ezinegon handia sortu zuen alderdiko zuzendaritzan: «Ez
|
dute
UPN ordezkatzen. Ezin dute jarraitu», esan zuen Javier Esparza presidenteak.
|
|
|
Eta orain arazoa PSNren gainera bota
|
dute
UPNko disidenteek. Cerverarekin jokaldia gaizki bukatu zitzaion UPNri, baina 2011n Yolanda Barcinak PSNrekin egin zuen gobernua.
|
|
|
ZER ASMO
|
ZUEN
UPN K?
|
|
|
Alderdi erregionalistak barkamena eskatu die PSOEri eta PSNri: " Gaur gertatu denak ez
|
du
UPN ordezkatzen, hitzezko, balioetako eta printzipioetako alderdi bat, akordioak betetzen dituena. Balio eta printzipio horien artean ez dago emandako hitza ez betetzea". Azkenik, honako hau adierazi dute:
|
|
2023
|
|
|
Gogoan
|
dut
UPNren gobernu garaian A ereduko nire ikastetxeko bi irakasle Hezkuntza Departamentura joan ginenekoa, euskara ikasgaian DBHko 3 eta 4 mailetako ikasgelak une batzuetan bikoiztea ahalbidetuko zuten baliabide gehiago eskatzeko, NUHEOeko A2 eta B1 mailetako azterketak ondo prestatzeko. Era berean, A ereduak Nafarroako kohesioari eta bizikidetzari laguntzen diola alegatu genuen.
|
|
|
Politikak aldatzea nahi dugu. Ez
|
dugu
UPN, PP eta horiek itzultzerik nahi. Inondik ere ez.
|
|
|
apenas jardun duten gainerako alderdien inguruan: PSNk behin baino ez
|
du
UPN aipatu, eta Zurekin Nafarroak batez ere «eskuinak» izan ditu hizpide, baina ez egunean behin baino sarriago.
|
|
|
UPNk eta PPk, berriz, ez dute epe osoa bete behar izan elkarrekin aurkeztuko ez direla iragartzeko, ohiko bi diputatu eta hiru senatari (nafar) arriskuan jarrita ere. Kasu honetan, elkarrekin joanda galtzeko gehiago
|
duelako
UPNk: PSNrekin akordio batera iristeko aukera, behin beste epe batzuk bete eta guztia onbidean joanez gero.
|
|
|
Hiruren artean, baina, ez dute gehiengo osorik, eta beharrezkoa
|
lukete
UPNren edo EH Bilduren abstentzioa gobernua osatzeko. Independentistak Nafarroako politikako «ekuazioetatik ateratzeko» eskatu die Esparzak sozialistei, baina adierazi du Txibitek ez duela bide hori jorratzeko asmorik, eta, beraz, «EH Bilduri esker» izan nahi duela berriz ere presidente:
|
|
|
Iruñeko Udalean islatuko da beto horren eragina. Maiatzaren 28ko bozen ostean, 9 zinegotzi
|
ditu
UPNk, 8 EH Bilduk, 5 PSNk, 2 PPk, 2 Geroa Baik eta zinegotzi bakarra Zurekin Nafarroak. 11 eledun ditu bloke bakoitzak, beraz.
|
|
|
EH Bilduk kudeatuko du udala, Felix Ramirezek gidatuta. Oso kutsu espainolista
|
duen
UPNko Raul Julio Batorri kendu diote aginte makila.
|
|
|
Edonola ere, PPren aurrean botoa UPNk botoa galduko duelako kezka islatu du eguneko mezu nagusian sakonduz: «Botoa sakabanatzen badugu, ez
|
badugu
UPNren barruan pilatzen, PSNren zerrendak lortuko luke boto gehien, nafar gehien gehienek nahi ez dutenak, hain justu ere». Eta sotiltasunak alde batera utzita, baieztapen biribila egin du:
|
|
|
Aldiz, ez
|
du
UPNren beharrik, eta Esparzak gaineratu du Alberto Nuñez Feijooren inbestidura babestuko duela. «Guk emandako hitza bete egiten dugu», azpimarratu du.
|
|
|
EH Bilduk, PSNk, Geroa Baik eta Zurekin Nafarroak helegite bat aurkeztu zuten atzo udalean, obrak geldiarazteko. Hala ere, itxura
|
du
UPNk obretan aurrera egingo duela, oposizioari eta herritarrei entzun gabe.
|
|
|
Edozein kasutan, Iruñeko Udalari kosta ahala kosta eustea funtsezko zaio UPNri, eta esanguratsua da zenbateraino aldatu duen estrategia komunikatiboa. PSNk Nafarroako Gobernuan Maria Txibiteren irudia babesten eta nabarmentzen duen gisan, Ibarrolaren irudia zukutu nahi
|
du
UPNk, eta, horregatik, udalaren prentsa oharretan albisteak hala eskatzen duen guztietan nabarmentzen dute haren presentzia. Sare sozialetan, udalaren X eta Instagram kontuetan, aise nabaritu daiteke aldaketa:
|
|
|
Kopetilun egin du autorako bidea, ordea, udaltzainek, Espainiako poliziek eta bizkartzainek inguratuta. Plazako elkarretaratzearen antolatzaileek deia egina
|
zuten
UPNren ordezkariak «isiltasunez» agurtzeko, baina batek baino gehiagok ezin izan dio gogoari eutsi, eta txistuka hasi dira Ibarrola ikusi bezain pronto. «Agur, Ibarrola, agur» ere kantatu diote.
|