|
2000
|
|
|
Errekastoan amuarrainek zelan jauzi egiten duten ikusi, zelan murgiltzen den martin arrantzalea... Lleidako kanpinean pasa
|
nituen
bi egun. Ingurumariak josita zeuden: udare, melokotoi, sagar... zer ez zegoen han.
|
|
|
Haritzak" Euzko lur gañian zutunik" zirauela ikusteak ez zion, alabaina, erabateko argitasunik ematen Lauaxetari berpiztu eta ertzain autoa ikusi zuen unetik buruan bueltaka
|
zituen
bi galderen inguruan: " Irabazi egin ete genduan azkenean guda?
|
|
|
Haietako bat rubioa, gizenkara, hartz tankerakoa zen; bestea berriz musu luze, ile beltz, basamoxal idurikoa. Eta hala ere,
|
bazuten
biek ala biek aire bat, mozkor izate bat batu egiten zituena. Ibilera ere bazen:
|
|
|
Gero Lazarok, eskua tinki zarraturik Xan beraiengana hurbilarazi zuen; hurrean
|
zituen
bi lagun haiek nola hala presentatu, zerbait galdetu zion. " Orain heldu haiz, ezta?", izan zitekeen galdera hura; hargatixe Xanek:
|
|
2001
|
|
|
Izpiritua mila puskatan haustera utzi aitzin ene egin beharretan biltzen naiz. Hargatik, hilerokoak kalbario bide dauzkala,
|
duela
bi aste eduki zituela erantsiz itzultzen zait oraino eta sarri, zer gerta ere, odolaren jori oparoegiaren zergatiaz ginekologoaren kontsultatzera zuzenduko dela aitortzen dit.
|
|
|
Omenaldia abiatzen da! –erran
|
zuen
biek.
|
|
|
Nork maite
|
ditu
bi hanka soilik dituzten zaldiak?
|
|
|
Baso bat whisky hartuta, leihoaren ondoan eseri nintzen. Barruan trabesti batek probokagarriki kulunkatzen zuen atzealdea sorbaldatik behera alfonbra pilo bana
|
zuten
bi magrebiarren aurrean. Deitu zidan emakume misteriotsu hura hamaika itxura desberdinez irudikatzen nuen, tragoxka bakoitzeko bat kasik.
|
|
2002
|
|
|
Etxerantz zoaz oinez, geroago irakurriko dituzu. Gogoan
|
duzu
bi egun lehenagokoa: " Boda Real en Barcelona:
|
|
2003
|
|
|
Horixe galdegin zion, ea Jaione eta Izpizua bezalako lagunak berak aukeratzen dituen beste guztien artean ala, aitzitik, bizitzak ekarritako opariak baizik ez diren. Eta ondoren, atxilotu eta polizia etxera ekarri behar
|
ditugu
biak ala biak, esan zuen. Ez dago beste biderik.
|
|
|
Aitor dut. Eta ahal
|
dudanean
bi edo hiru ekartzen dizkiet, aukeraren arabera. Aseezinak dira euliok.
|
|
|
Hala ere Gorka eta Leire irudikatu ditu eskuineko etxadian ezkutatuta, bazoka batez tiroka. Chaho edo Matalasen izena sekula entzun ez
|
duten
bi gazteak irudikatu ditu hodi batez tiroka. Intxaurrondoko kuartelaren kontra.
|
|
|
Bermeo ez zen Guadalajara, itsasoa zuelako. Baina zerua
|
badute
biek, eta egun haietan Gaztelakoa bezain oskarbi ageri zen gure itsasertzekoa. Zeru argi hartan faxisten hegazkinek egundoko lana egin zuten.
|
|
|
–Beste ontzia –esan
|
zuten
biek batera.
|
|
|
uste
|
du
bi mundu ezagutzen dituela,
|
|
2004
|
|
|
Keinu azkar batez jaso zituen lepokoak. Bazterri
|
duela
bi urte inguru egindako bisitaz akordatu zen. Orduan ez zirudien gaizki zegoenik, zaharrago ikusi zuen eta soilduago; denei gertatzen ari zitzaien, zaharrago ziren eta, gainera, uste orokorraren kontra, ez jakintsuago.
|
|
|
Batere esperantza barik jaitsi zen Harakin hegazkinetik Heathrow aireportuan. Gehiegi izan ziren ibili zituzten medikuak, eta gutxiegi eman zizkieten esperantzak; horregatik,
|
duela
bi hilabete edo, Bazterrek, duela hamabi urte inguru joan zenetik, lehendabiziko aldiz etxera hots egin zuenean, harritu egin zen telefonoa eskegi eta ahots urrun eta ezezaguna hariaren beste aldean entzutean.
|
|
|
Astean behin elkartuko dira seguru aski Iruñean, edo Donostian beharbada; Aranazen ez, arriskutsuegi delakoz, eta badakielakoz Harakinek ez duela Esti utzi eta Mirenekin alde egiteko ez gogorik ez ausardiarik, eta hark ez badaki ere, badakielako Miren ez dela emazte izateko jaio, lehendabiziko larrualdi hartako portaera sutsuegitik edo gizonekin, edo hobeto esanda eta orokortu gabe, berarekin daukan superioritate jarrera sotiletik ondorioztatu du urteen buruan. Ezkutuan arituko dira pentsiotan larrua jotzen, Harakinek,
|
duela
bi asteko irribarreak gorabehera, ez baitu hotel batera eramateko hainbeste maitatuko.
|
|
|
minduegi
|
ditut
bi eskuok
|
|
2005
|
|
|
Bertan gaituk... Oroit hiza
|
duela
bi egun, piztia eta mamu istorioak bazterturik, Mendiko Predikua irakurri haugula. Jadanik hitz hauek iltze zeuzkeat arima zokoan, orduko goizeder hura, gerlarik, jende hilik eta torturaturik ez bailitzan, denak etxean bagina bezala...
|
|
|
Erretretara heltzeko hiru urte banitian eta orduan, kostaldean azkenetarik baiki, lantegia hertsi zigutean. Lanik ez, aitzin erretreta txarra, emaztea joan zitzaidaan semearen etxera bizitzera eta
|
duela
bi bedats jabeak egoitzatik kanporatu ninduan. Hara orain, hirutan hogeita sei urteetan herresta, ezdeus eta zorritsu, zuekin naizela.
|
|
|
Hori, gero ikusi zenuen idatzita, kaputxino hark argitaratu zituen paperetan, grabazioetatik ateratako materialarekin. Sandaliekin eta abitu luze marroiarekin etorri zen gizona, grabatu egin nahi
|
zituela
bi ahizpak, kanta eta kontu asko zekizkitela entzuna zuela, eta grabatu nahi zituela.
|
|
|
– Bera ez bada, txikia izango duk. Igoal igoalak
|
dituk
biak. Bata ez bada bestea, aditzen?
|
|
|
Handik minutu gutxira, arnasestuka itzuli zen Mirande, tiranteak gerritik behera zintzilik eta zapatak bidean galduak, Isabelle neskatila baten gisan beso artean zekarrela. Arropak azalean lapatuta
|
zituzten
biek. Eztulka zetorren Mirande, ur arrasto nabarmen bat utziz.
|
|
|
Etxeak
|
zituen
bi solairuetarik behekoan ginen Inez eta biok. Inezek ondoegi kalkulatzen zuen aukeran edalontzietara isurtzen zuen Benedictinea, gehiegi ez botatzeko kontu handia izanez, eta hori ez zitzaidan larregi gustatu.
|
|
|
Damianen beharretan izan direla behin baino gehiagotan Ertzaintzakoak. Elgoibarren, esaterako, Albitxuriko zabortegian, magrebiar baten gorpua agertu zela
|
duela
bi hilabete (zaborrak arakatzetik bizi zen andre zahar batek aurkitu zuela, gaizoak), eta antzik ezin hartuta dabiltzala haren heriotzaren data zehatzari. Ustelduta agertu zela gorpua.
|
|
|
Nahiago nuke ganoraz jan eta zainetatik erretiratuko balidate elikatzen nauen ur gardenegi hau. Esku gaineko azalean sartuta
|
ditut
bi orratz eta hortik bideratzen dute seruma odolera zuzen. Minberatuta dauzkat azala eta zainak.
|
|
|
Lehenago ere Jaionerekin saiatua zinela. Gainera, ulertu behar duela, adin alde handia
|
duzuela
biek ala biek.
|
|
|
Aurpegiko azala eta kera ere halakoxeak ditu, mendikoarenak: zain urdin txikiz beteta ditu matrailak, burua soil, belarri gingilak luze, eta sudur kakodun bat
|
du
bi begien arteko gidari.
|
|
|
Arreba asko pozten zen bisitan azaltzen nintzenean," Orain ere dirua gastatzen!" amaren espantuak itxuratzen zituen pastelak mahai gainean uzten nituelarik. Aitarekin igande bazkalondoan kafea Terranova Berrin hartu nuen hartan
|
bazituen
bi hilabete bakarrik bizi zela, baina atea iragan nuen orduko ahal nuen guztietan erdirekitako gelen barrura behatu nuen, Marinaren atorraren botoi artekoa zelatatzen ariko banintz bezalaxe. Elkarrekin bizitzen jarri eta gutxira, Sholojov en nobela luzearen bigarren liburuaren bila joan nintzen, horixe aitzakia etxea ezagutzeko.
|
|
|
Kai aldera eraman ninduten obo erdi baten barruan, gure heroiarekikoa ukabilka konpondu behar banu bezala, herria txikiegia uste
|
zuten
bi pistolerorendako. Ikusi ninduen bezain laster Izetaren gasolino zaharra kalafateatzeari utzi eta neuregana etorri zen antxintxika, eskuak kotoian garbitzen zituela.
|
|
2006
|
|
|
ezin
|
ditu
bi bazter
|
|
|
Besterik ez balego ere, beti
|
ditugu
bi gauza: ibiltzea eta irakurtzea; amaierarik gabeko bi ekintza.
|
|
|
fuera!, gero kanbiorik gabe gelditu ginen eta bila joan nintzenian, Mixak pobreen artian bokatak banatu zituen, han esan ziguten biharamunian zornotzan kontzertu haundia zegoela, karnixeria batian haragiak erosi, hara gindoazela galdakao parian kontrola ikusi genuen urrutira eta mendiz mendiz in genuen krixton errebuelta, ez bait genuen aseguroaren paperik, hura ez genuen lotu, zornotzan zegoen siniestro total eta han ere lege problemarik ez genuen izandu eta han ere dena saldu genuen, ordiziara ere joan ginen eta han inon baino gutxiago saldu genuen eta gaizki pentsatzen hasi ginen, Mixak bere amantalarekin eta jantzi zuen lastozko sonbreroarekin iten zuen aurpegi luze bat, eta nik, redios, han ere munipekin gogor diskutitu nuen, eta azkenian jende gutxi zebilen tokian utzi ziguten eta jale ergelak goierriko haiek, hori zer da, zer du saltsa gorri horrek?, saltsa ona! ...siatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in
|
genituen
bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak e... saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten zuen ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gasteiztik joan ginen leitzara zuzenian, han etzen guretzako tokirik baina albintiarekin diskutitu genuen eta hark zerga kobratu zigun eta utzi zigun toki bat, gero jeneradoriak etzigun arrankatzen eta presoen txosnan eskatu genuen entxufe bat, ondoan bagenituen ijito batzuk karrito batekin eta haiek ikusi zuten guk argia bagenuela eta guri eskatu ziguten, beltz bat ere etorri zitzaigun eske eta gero zilar saltzaileak ere, argentinako batzuk, gero hurruna, bagenekien zaila zela oso baina guk bilbora nahi genuen, bilbon astebete!
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta ...siatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in
|
genituen
bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak e... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa
|
|
|
Anselmo bere trapuak ez galtzeko ahaleginean, Meltxorrek ez inolare bere poltsa laga nahi inon:
|
baditu
bi txitxarro barruan. Kontatzen dit eskolara bidean:
|
|
|
Susok barre egin zuen, tabakoak horiztatutako hagin zikinak agerian utziz. Urrezkoak ziren hagin haietako bi, atzamar potoloetan distiratsu ageri
|
zituen
bi eraztunen modukoak.
|
|
|
Orain, Joxan Coruñan bizi denetik, urtean behin egiten dio bisita Bilbotik pasatzean. Gutxi da, halaxe uste
|
dute
biek. Bistan da distantziak lehengo harremana zailtzen duela.
|
|
2007
|
|
|
Jakin nahiko nuke nola
|
zituzten
bien arteko harremanak, gustura galdetuko nioke horixe Ojari. Uste dut gaur Zagreben bizi dela, sortu zen hiri berean.
|
|
|
Erantzunik entzun gabe joaten bazara, lorik egiten ere ez dizu utziko Josetxok jarritako buruhausteak: zenbat ardi
|
dituzten
bi artzainek, baldin eta haietako batek esaten badu,
|
|
|
Horixe izaten zen ateratzen nion guztia, artzainen ardiei buruz egunero galdetzen nionean. Mutu alde egin zuen bere lana beste muturrean betetzera, ni kargatuta utziz, ezen zenbat ardi eduki behar
|
dituzte
bi artzainek baldin eta bat kenduta bienak berdintzen badira eta bat emanda bikoizten badira?
|
|
|
|
Duela
bi hilabete txosten potolo bat agindu zion Edurnek. Asteetan buru belarri jardun du horretan.
|
|
|
Bai, eta Marisa nire etxebizitzaren jabea dun orain. Tira, ez nire etxebizitza... ni
|
duela
bi hilabete arte alokairuan bizi nintzen etxebizitza. Baina zer ari ditun esaten, ba?...
|
|
|
Bi urteko alaba bat badinat, nihaurk altxatzen dudana.
|
Duela
bi hilabete Baionara etorri gaitun bizitzera, amarengana. Espero ninan nonbait hire ikustea.
|
|
|
– Amaia, urtean sei nobela behar ditinat idatzi. Erran nahi
|
baitu
bi hilabeteetarik bat. Orduan, bizitza idazteari dedikatua dinat eta ametsetarako denbora gutxi.
|
|
|
– Herenegun ertzainek ekarri diguten hilotza ikusi nahi
|
dute
bi neska xarmant hauek.
|
|
|
Etorri gara gure hilabeteroko bilkuralat eta bazkaritan ari ginen ostatuan tranpa egin zigun.
|
Badu
bi hamarkada orain Piarres Lafittek, azken hatsa eman zuenean, artoski zain genezan maleta bat eman zigula, Santa Engrazian dago giltza erranez.
|
|
|
Pisura iritsitakoan, iltzeak sartzeko eta askatzeko ere balio
|
zuen
bi belarriko mailu bat eman zion etxeko andreak. Errelojua eta bloka eta tabakoa erretzeko pipa atera zituen lehenik eta, gero, bideoak, posterrak eta dozena erdi liburu.
|
|
|
Gauza jakina da edozein eltzek
|
badituela
bi belarri.
|
|
|
Aspaldi elkar ikusi ez
|
duten
bi lagun minen arteko historia kontatzen zuen; Jane Fondak (Lillian) eta Vanessa Redgravek (Julia) egiten zuten lana.
|
|
|
Irrikan zegoen txapelarena kontatzeko, baina berarendako gorde zuen, gorde beharreko zerbait iruditzen baitzitzaion eta, Maria Josefak erran ohi zuen bezala, edozein eltzek
|
bazituen
bi belarri.
|
|
|
" Egoera berria
|
dun
biondako –erran zion La Vienesan– eta ohitu beharra zaukanagu".
|
|
|
goizeko hamarrak ziren eta eguzkiak erretzen zuen arren, jende gutxi zegoen hondartzan. Alde batean paristarren falsetto ahotsak nituen arazo domestikoei buruz hizketan munduko ardatzen izaera ekonomikoaz ari direnen imintzioekin; bestean, bakarrik ez zegoela salatzen
|
zuten
bi oinetako pare behor gazte baten ondoan. Eguzkitako betaurrekoak sudur puntarantz lerrotu nituen argiago ikusteko:
|
|
|
larrutaldi horiek guztiek ez dute balio trukean eman beharreko laguntza psikologiko amiñi bakar bat ere. Lankideei kontatzen irudika nezakeen denda etniko batean erositako soinekoa jantzita" Ahmadou, Boli Kostan jaioa da eta
|
duela
bi urte heldu zen Frantziara, bere herria oso oso gaizki dago eta abar eta abar", afrikarraren zakil pendularrak hipnotizaturiko hitz jarioa, emakumearen sasi ezkertiartasuna, bere askapen femeninorako urtetako ahalegina gizon haren hipnosi gaitasunak birrindurik, zeinarentzako, normala denez bere herrian, emakumeak etxola garbi izateko eta arrazaren biziraupena bermatzeko baino ez ziren.... Horrelako zerbait idazten ari nintzen, axota papera urratu ahala berotuz, barruan daramadan irakurle txiki horren irribarre erdiak irudikatuz.
|
|
|
–
|
Duela
bi urte arte abortua ez zegoen legeztaturik Estatuan. Hobeto esanda, legeak onar zezan paper bat sinatu behar zenuen abortua izan aurretik, esanez ez zenuela zure burua ume bat zaintzeko gai ikusten.
|
|
2009
|
|
|
" Heu izango haiz esku bakarrarekin dominatu nauen gizon bakarra", eta barre egiten zuen, oparo.
|
Bazituen
bi ume kozkor ordurako. Itsasoan galdua zuen senarra.
|
|
|
Uste
|
dut
biok pentsatu genuela gauza bera, une hartan. Beso bakarra lotuta ikusi ninduenean.
|
|
|
Haur batzuek korri egin zuten etxe barruetara. Kalakan ari ziren emakumezkoak banandu egin ziren, tokan ari zenak lurrera utzi zituen fitxak, plazako guraso guztiak urduri saiatu ziren ipurzikinketan ziharduten haurrak biltzen, plazako haur guztiak ezkutatu ziren supitu hartan, eta lando beltza errauts batean heldu zen, hankak gomazko zorrotan bilduak
|
zituzten
bi zaldi zurik ekarria, gatza bezain zuriak. Eztul batzuk egin ziren, eskuak begietara eraman.
|
|
|
Jauregi etxegilea alargundu zenean ez zeukan etxe azpiko ardandegia nork eramana, arreba neskazaharrak nahiago
|
zuen
bi umezurtzen arta hartu trenbideko langile trufariak jasan baino. Bordatxoko alaba etorri zitzaien lan hura hartuko lukeela.
|
|
|
Gustukoa
|
dugu
biok
|
|
|
– Langabezia bulegora noa.
|
Duela
bi aste lanetik kanporatu ninduten, gintuzten funtsean, oihal fabrikako ehun eta lau kide, adin batekoak oroz bat, denak fuera, denak inutilak, denak debalde badakizu. Lizentziamendu gutuna postaz bidali ziguten, postaria bera hits zegoela.
|
|
|
Aski
|
zuten
biek horretaz axolatzea. Ez zioten bada muina hagunduko betekizun bereziaren xede madarikatu horrekin:
|
|
|
Orain denetan badira beltzak, baina ez dira mass medietan ageri, ez eta artisten margoetan. Badakizu
|
duela
bi urte tele kate pribatu batean berrien aurkezle aldaketaren karietara, aburu ikerketa bat izan zen eta jendearen gehiengoak erantzun zuen kazetari beltzik ez zuela jasanen arratseko zortzietako prime time horretan. Rap edo R&B kantari eta kirolari beltzak ugari dira, baina ez ditugu onartzen pantailetan afaltzera goazenean...
|
|
2010
|
|
|
Gutxiago uste nuen,
|
duela
bi hilabete iritsi nintzenean, bertan ia hil eta berriro jaioko nintzenik.
|
|
|
Operazio osteko krisialdia gaindituta, hobera egin zinan Dimitrik. Haatik, Dimitri ez zunan jadanik Dimitri (mende bat igaro dela iruditzen zaidan arren,
|
duela
bi hilabete ospitalera iritsitakoan ezagututako Dimitri hura izaten jarraitu badu ere niretzat).
|
|
|
Horretara mugatzen da nire biografia. Inoiz idatzi ez
|
ditudan
bi libururen izenburuak datoz, ondoren, argitalpen datekin. Aspaldi argitaratuak dira, laurogeiko hamarkadaren amaieran.
|
|
2011
|
|
|
Txantxetan aritzea gustatzen zaio, bere amak egiten zizkidan broma berberak egiten dizkit berak orain.
|
Duela
bi urte hil zen Emilia eta...
|
|
|
Absurdoa zen xanpaina, baina batzuetan ez zegoen topikoetan erori eta aurrez idatzita zegoena bete beste aukerarik. Larru aldia bera ere atzeratzera eramango zuen Tattinger botila apar jarioz, Fontechak pozarren bete
|
ditu
bi kopak:
|
|
|
Aurrean
|
dituen
bi gizonezkoen artean egiten duen konparazioaz haraindi, Idoiak badu kezkarako eta alarmarako seinale gehiago ere. Diegok Txemari zinezko miresmenez begiratzen dion arren(" benetako argazkilaria, benetako artista fartsanteen mundu honetan"), miresmen hori ez da aldebikoa.
|
|
|
– Eta zergatik ez dituzu itzuli? Nahi
|
duzu
biok joatea orain?
|
|
|
Tennessee Williamsen heriotzaren urtea da, Desio New Orleansko auzo baten izena da. Bere arbasoek gaizki egindakoak zuzendu dituenik ere bada, berandu, bai, baina bada zerbait –ez esperantzarik gal, inkisizioaren peko sorgin garaikide kiskaltzen hasi berriok, eutsi! –; maiatzaren 9a da eta Joan Paulo II.ak, doan lekura doala makurtu eta lurra musukatzen duen Aita Santuak,
|
duela
bi urte Mehmet Ali Agca sikario turkiarrak zerbitzu sekretu bulgariarren eta KGBren enkarguz ia ia hil zuen berberak, Galileo Galileiren kontrako kondena erretiratu du, palazzoko kontuak, jakina da, piano piano, baina azkenean lontano; Aspaldian espero zaitudalako ez nago sekula bakarrik, izan zitekeen Galileok esandako esaldia, baina Arantxa Urretabizkaiak aurten argitaratutako liburuaren izenbu...
|
|
|
Ironia krudela: bere amak ere baduela aitortu dio Diegok,
|
duela
bi hilabete jakin zutela. Eta aita desagertu egin zela sekula berriz ez agertzeko, dementziak jota.
|
|
2012
|
|
|
Aldamenetik Josuk harrituta begiratzen du armairu txiki horretatik ateratzen ari den arropa piloa: alkandora koadrodunak, pintzadun galtzaren bat eta bakero ugari, kirol denda merke horretako kamisetak, medikuak agindu arren inoiz erabili ez
|
zituen
bi txandal; eta armairuaren goiko zatian plastikozko poltsetan bilduta daude auskalo zer ezkontzatara eraman zuen trajea, larunbat gaueko sukarrak inspiratuta agian, eta artilezko jertse urdin ilun pare bat, mahoizko galtzak eta danborradarako sukaldari jantzi zuria. Amak azkenerako utzi nahi dituela ikusita, Josuk ireki ditu tiraderak:
|
|
|
– Zuk benetan uste
|
duzu
bi hitz politekin konpon dezakezula?
|
|
|
Isiltasuna hautsi nahian hasi da Iñakiri galdezka, medikuak eman dizkien xehetasunei buruz lehenik eta amari buruz gero. Aingeruk aitaren gelara egin duenean, Iñakik kafetegira joatea proposatu dio, nahiago
|
lukeela
biak aitarekin hitz egitera sartu aurretik Aingerurekin zenbait kontu argitzea. Eskaileretan behera doazela, Aingeruk nabari du bi koska atzerago anaia bere pauso oraindik erdi herrena behatzen, gorputzean pilatu zaizkion kiloen kopurua asmatzen.
|
|
|
Aingeruk aitaren gelara egin duenean, Iñakik kafetegira joatea proposatu dio, nahiago lukeela biak aitarekin hitz egitera sartu aurretik Aingerurekin zenbait kontu argitzea. Eskaileretan behera doazela, Aingeruk nabari
|
du
bi koska atzerago anaia bere pauso oraindik erdi herrena behatzen, gorputzean pilatu zaizkion kiloen kopurua asmatzen. Kafetegian, Aingeruk ebakia eta anaiak hutsa eskatu dute.
|
|
|
Sindikatu marroia eta horia. Horrela deitzen diete enpresan ordezkaritza
|
duten
bi sindikatuei. Norari iritsi zaizkion zurrumurruek diotenez, lehenengo ezizena sindikatu horia izan zen, boto gehien jasotzen dituen sindikatua izendatzeko, eta horiek ondoren mendekua hartu zuten besteei sindikatu marroia deitzen hasi zirenean.
|
|
|
Atea ireki dienean, albiste txarren bat jasotzeko zain gelditu da, nahiz eta ez duen batere espero. Parean
|
dituen
bi lagunek, ordea, eskuan daramaten kaxa bana ondo eusten duten bitartean, imintzioak eginez agurtu dute Aingeru. Salara eraman ditu eta jatekoa nahiz edatekoa eskaini die.
|
|
|
–
|
Badu
bi urte Angelun nagoela. Bordeleko goren graduko teknologia irakaskuntza zentro pribatuan nintzen, hango plan sozial murritzaren karietara aitzin erretreta harrarazi zidatenean.
|
|
|
Orbe karrikako laugarren estaiko apartamentuan aterpeturiko Ilse Traumbergek atea gogotik ireki zidan. Behialako ments bulta ahantzia
|
genuen
biek.
|
|
|
Nolwen Kergelen kapitaina.
|
Duela
bi egun Baionako komisaldegira izendatua.
|
|
|
–
|
Duela
bi udaberri Miarritzeko Aguilera estadioko sarrerako BO Pays Basque izenak zekarren burdinazko Y-a desagertu zen eta Pas Basque egiten zuen. Miarriztarrak haserre gorrian urtu ziren eta ebasketa baionarren bizkar jarri zuten.
|
|
|
Atzera ezin nuela egin izan da argi izan dudan gauza bakarra. Hori dauka ona
|
duela
bi urte luze hartu nuen bide honek: ez du atzera bueltarik.
|
|
|
Ez du zertan hausnartu. Patua hiri honetan, Passyko kalezuloan zirkulua itxiko balitz bezala,
|
duela
bi urte hirira iritsi zenean harrera egin zion errefuxiatuarekin ere hortik hurbil Passyko metroaren nasan izan baitzuen hitzordua.
|
|
|
...e askatasunaren alde borrokan ari da eta horregatik alde egin nuen, orain konta niezazuke zergatik, Cité Universitaireko futbol zelai aurrean eserita ikasleen Resto U-an bost liberetan ematen duten garagardo eta oilasko zatia jan bitartean, La Santétik bere neska lagunak gidatzen zuen helikopterora igota ihes egin zuen Michel Vaujorren balentria miresmenez harira aterata, hortxe bertan baitzuten
|
duela
bi hilabete, bada nik ere... neska laguna dut baina zoratuta naukazu, zurekin oheratu nahi dut, ezin zaitut ordea nire bizilekura eraman, ez, ez naiz lehengusu batekin bizi, gela ziztrin batean bizi naiz, eta ez ginatekeen ohean bata bestearen ondoan sartuko, inor ez eramateko agindu didate gela utzi didatenek, segurtasun arrazoiengatik, begiak itxita eramango zintuzket, hitzordu ezkutu hartako e...
|
|
2013
|
|
|
Garmo Negroren kaskoa hankapean hartua
|
genuen
bi egun lehenago, baina Gabikari ez aski iruditzen hiru milako eder hura. Han goitik erakutsi zigun Pico del Infiernoren pareta zut ikaragarria, harri beltza eta marmol zuria.
|
|
|
Etxean nork bere txokoa dauka, ez diogu elkarri traba handirik egiten. Afizio isilak
|
ditugu
biok, eta horrek ere laguntzen du. Italiara egin genuen bidaian egun oso bat eman genuen muturtuta.
|
|
|
–
|
Duela
bi aste.
|
|
|
Eiderrek esanda nekien batzuetan beltzuneak ateratzen zitzaizkiola. Gorriz margoturik
|
zituen
bi eskuetako atzazalak, eskuineko eskukoetan pintura arrakalatzen hasia zitzaion.
|
|
|
Besterik gabe eta oroz gain. Haserre eginen niela espero
|
zuten
biek, esan dizuet. Errebalean eta ilunabarrean, bai, baina hiriburuan, benetako karrika batean, zeuden ume bi, ausart, zuhaitzean.
|
|
|
Senargaiak Sindari egia esan izan balio noizbait, hobe hasiera hasieratik, ez ziokeen denbora galtzen utziko; baina egia ezkutatu izan ez balio, senargaiak ez
|
zukeen
bi familia izango, ez zukeen bi andre izango, ez zatekeen bigamoa izango, eta horixe izan zen bere aukera: biak ala biak, eta ez bat.
|
|
|
Senargaiak Sindari egia esan izan balio noizbait, hobe hasiera hasieratik, ez ziokeen denbora galtzen utziko; baina egia ezkutatu izan ez balio, senargaiak ez zukeen bi familia izango, ez
|
zukeen
bi andre izango, ez zatekeen bigamoa izango, eta horixe izan zen bere aukera: biak ala biak, eta ez bat.
|
|
2014
|
|
|
Poltsa betetzeko gauzen bila aritu da etxean eta, azkenean, bere auto txikiekin bete du. Poliziak hura zabaltzeko agintzen badio gustura erakutsiko dizkio, dagoeneko
|
baditu-eta
bi dozena.
|
|
|
Denda parean dago jabea, erratzaz kristal zatiak garbitzen, bainujantzi azpitik hanka beltz gihartsuak ikusten zaizkiola. Besoa altxatuz urrunetik agurtu du Eneko; badirudi, keinuarengatik, nolabaiteko ezagutza
|
dutela
bien artean.
|
|
|
" Hori balitz guzia, aise gidatzen ahal litzateke armada bat". Armadako gorputz bakoitzak baldin
|
baditu
bi dibisio infanteriakoak, dibisio horietako bakoitzak izaten ohi ditu hiru erreximendu. Eta erreximendu horietarik bakoitza, ber eran, zatitzen da hiru batailoitan edo lautan.
|
|
|
Soinekoak, urreria eta bertze beharrekoak erosiak zituzten gurasoek iragan astean, bai eta ganbera eder bat eginarazia ere. Gerla hasteko ezteiak hitzartuak
|
zituzten
bi familiek. Ezkontzeko baimena erdietsirik, pausurat igorri dute Charles, eta hamabortz eguneko jina da su lerrotik Santa Grazirat, jaun meraren izenpearekin.
|
|
|
Fourcaderi ihardetsi behar zion Jean Salaberrik, gordegiaren atariko manta gris latza ireki dutelarik. Lotinant batek galdegin die lekurik ba
|
dutenetz
bi soldadu berrirentzat. Zortzi metroko zuloan guzira hamabortz lagunendako lekua badenez, baietz ihardetsi dute, badela lekua oraino.
|
|
|
Buruan sentitzen duen minagatik ez balitz zeruan litzatekeela pentsatzea bertze lanik ez du Etienek. Ohe buruan badu orri bat zintzilik, gizon baten gorpuaren marrazkia ageri
|
duena
bi aldeetarik, non ezarri baitizkiote marka batzuk garezurrean eta eskuin besoko hezurraren lekuan. Sarrera eguna eta orena ere agertzen ditu ohe buruko orriak, tratamenduari buruzko ohar batzuk, eta handik joateko eguna idazteko leku bat ere bai, zurian dena oraino.
|
|
|
" Behin bazen errege bat. Errege hark
|
bazituen
bi alaba. Alaba haietarik bat beztitu zuen zuriz, bertzea gorriz...
|
|
|
" Behin bazen errege bat. Errege hark
|
bazituen
bi alaba. Alaba haietarik bat beztitu zuen zuriz, bertzea gorriz...
|