|
2001
|
|
|
Gertakari historikoen kontakizuna ere xeheegia da, artifizialegia, eta behin baino gehiagotan argumentuaren haria eteten duela esango nuke(" pedagogiaren arabera aritu behar izan du Txillardegik", Zapiainek dixit). Egileak hartu duen dokumentazio lana zabala eta eskertzekoa da, noski, baina ez du ondo kudeatzen, eta eleberria rentzatzama bihurtzen du, berriro ere (alor horretan, bestalde, trama konspiratiboak bereziki atsegin
|
dituela
argi uzten du). Fikzioan ondo txertatu ezean, kronika edo kronologia historiko batean (edo lan zientifikoen gehigarri dokumentaletan) onargarriak diren estilo eta xehetasunak soberan leudeke hau bezalako liburu batean, eleberria literatur artefaktu eraginkorra bihurtu gura bada behintzat; are gehiago narrazioa protagonistak berak egiten badu, lehenengo pertsonan, irakurlearen aurreanorojakileegiadelaemateko arriskua hartzen baitu, eleberriaren une batzuetan kazetari lanak egiten baditu ere (mota horretako informazioa —askotan gertakari berberak aipatzen dira—, segu ruenik, ugariagoa da Paz en la guerr a n, baina Unamunok narrazioaren jarioan modu naturalagoan integratu zuelakoan nago).
|
|
|
A rgi dagoena hauxe da, iraganean bezala orain ere aurresan gabeko eta aurresan ezinezko sorpresak izango ditugula. XIX. mende amaieran nork imajina zezakeen denbora gutxira Eisntein ek honakoa proposatuko zuela, hots, ezerk ezin
|
duela
argia baino abiadura handiagoz bidaiatu. Edo berehala aurkituko zela unibertsoa zabaltzen ari dela?
|
|
2002
|
|
|
Unibertsitateko nazio sistema eraikitzea izan litzateke, nire ustez, lortu beharrekohelburua. Uste
|
dut
argi utzi dudala horretarako ditudanarrazoiak zein diren. Hori, hala ere, ez da besterik gabe egin daitekeen edo lor daitekeen zerbait.
|
|
|
Hala ere, aurrera begira oraindik arantzaz jositako eginbide luze bezain latza
|
dugula
argi daukagu. Ezin dugu ahantzi zein kontestutan mugitzen garen, zein den gureUnibertsitateen errealitatea, bi Estatuko legedi arrotzen menpe, hiru Administraziotan zatikaturik, batzuk publikoak, besteak pribatuak, bi hizkuntza boteretsuen erdi erdian...
|
|
|
Euskaraerrefe rente bai ikasketetan bai antolamenduan ere, eta bi arlo horiek garrantzi paretsua
|
dutela
argi izan behar dugu: ezin da Unibertsitate euskaldun bat antolamendu erdaldun batekin.
|
|
|
Paris bizirik dago, eta Boulogne ko basotik arnasa hartzen duen bitartean, ez dio lotsarik ematen bere gernu eta gainerako ur zikinak erdi erdian, Senan barrena zabaltzea, Montmart re tik, Montparnasse tik, edo baita Roissytik ere, bere begiek ia dena kontrolpean daukaten bitartean, Pere Lachese ko hilobietatik hildakoen bizitza, hildakoen negar eta algarak zerura zabaltzen diren bitartean. Parisek
|
duen
argi bereziaren bahetik pasaondo ren, oraindik bizirik gaudenontzat oxigeno bihurtzen diren negar eta algarak.
|
|
2003
|
|
|
Taula hau beste modu batean irakurrita esan dezagunargitaratzaileetan ia %60k urte osoan titulu bat bakarraeman
|
duela
argitara. Beste hau erantsi behar zaio horri:
|
|
2004
|
|
|
Kantek zuzenbidea aztertzen duenean, alde batetik, ho rrek etikan oinarria
|
duela
argi uzten du, baina, bestalde, nahasketak erabat ekiditeko bi eremuak erabat bereiztenditu. Kanpoko askatasuna gizakien elkarbizitzan gauzatzeko baldintzak zehazten dira zuzenbidean.
|
|
2005
|
|
|
Gobernu eta alderdien aldetik ere ekologiaren arlo hau, nola edo hala, gogoan izaten den kontu bat da. Denek uste dute lan esparru hau gutxienez errespetatu egin behar dutela eta, itxurak gordetzearren bada ere, ezin
|
dutela
argi eta garbi defendatu naturaren kontrako erasorik, ezta justifikatu ere. (Arlo honetan gure herrian salbuespenga rrantzitsuak badirela aitortu behar dut:
|
|
2007
|
|
|
*" Itzala eman nahi
|
duenak
argia hartu behar du", idatzi zuen Gabriel Arestik. Itzala edota babesa eman beharraz ari zen poeta.
|
|
|
2 Estatu espainiarraren zuzenbidetik, alegia, bata eta bestea berdintzen ez dituztenentzat Artetak esan nahi
|
duena
argi gera dadin.
|
|
2008
|
|
|
Uste
|
dugu
argi geratu dela zein den gure iritzia. Guk argi ikusten dugu Europako Goi Hezkuntzako Unibertsitate Esparrua aukera paregabea dela gure unibertsitateek aurreranzko jauzia eman dezaten.
|
|
2011
|
|
|
Zikloa aldatzeko garaia dela deritzot. Orain arteko planek zientzia aplikatuan eta teknologian egin dute bereziki indarra eta ondo egin izan dela uste dut, baina aurrera begira oinarrizko zientzia eta ikerketak pisu eta finantziazio handiagoa behar
|
dutela
argi dut. Horretarako unibertsitatean egiten den ikerketa indartu behar da, pertsonaz eta diruz, publikoan egiten dena batik bat.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, propagandan gehien xahu dezakeena txapeldun. Eta horrek guztiak zer esan nahi
|
duen
argi dakigu: dirua inbertitu duten lobbyak izango direla irabazle nagusiak, bakarrak ez badira ere.
|
|
|
administrazio publikoek baldintza garestiagoak izango dituzte zorra birnegoziatzeko garaian. Hainbat herrialdek izan dituzten zailtasunek —hor ditugu Portugal, Irlanda edo Grezia—, eta Italiak eta Espainiak gaur
|
dituztenek
argi asko erakusten digute zenbateraino eragiten digun eta eragingo digun guri ere zorra garestitzeak.
|
|
2014
|
|
|
Jende asko ari da lanean, arlo diferenteetan, nahiz eta oraindik goiz izan estatu berriaren barne egiturari buruzko proposamenak egiteko. Egunero entzuten ahal ditugun posizionamenduen arabera, nik uste
|
dut
argi dagoela jendeak ez duela nahi bakarrik estatu propioa izan, baizik eta estatu propio eta desberdin bat. Horrenbestez, azken urteotan gizartean nahiz politikan nabarmendu diren aldaketen arabera, estatu berri horretan gauzak modu desberdin batean egin dira derrigor.
|
|
2015
|
|
|
Gure atxilotze ondorengo egun eta hiletan, kaleko mugidak aurrera jarraitzen zuen eta guk horrela izan behar
|
zuela
argi genuen, baina barruan zegoen jende mordo batek bestera pentsatzen zuen, hau da, barruan geundenak atera arte ekintza guztiak gelditu behar zirela, eta gure artean tentsio handiak sortu ziren. Gogoan dut ni izan nintzela kale borrokaren jarraipenaren zergatia kontra zeudenei esplikatu behar izan niena, eta heriotza mehatxu eta guzti hartu ninduten.
|
|
|
Ekimena ez bada ofizialki euskarazkoa bezala aurkeztua izan (antzerki bat edo beste), edozein mementotan, euskaraz hasten denak ez badu abisatzen itzulpena izanen dela, edo euskaraz gehiegi luzatzen bada batzuen usteetara, beti norbait hasiko da publikotik ohar baten egiten. Ez duela deus konprenitzen aski ozenki erranen du, edo" En français!" (frantsesez!) oihukatuko du, edo ezinegon bat sortuko, edo hasiko da solasean aski azkar beste batekin, euskaraz adierazia denaz bost axola
|
duela
argi izan dadin. Harritzekoa da nola horrela pentsatzen duten anitz badiren.
|
|
2016
|
|
|
Panglos delakoa, adibidez, edozein hizkuntza hartu eta edozein hizkuntzatara itzultzeko aukera ematen duen zientzia fikzioko tresna, ez da iritsi oraindik; baina 2017rako Pilot proiektukoek entzulearen noranzkoan hizkuntza itzultzeko aukera emango duen gailua garatu nahi dute. Euskara ezagutzeko aukerarik izango duen ez dakigu, baina bide horretan jarri behar
|
dugula
argi dago, berandu izan aurretik.
|
|
2017
|
|
|
Hau da, bi norabidetako kolonialitatea atzeman daiteke euskal gizartean, eta bi norabidetasun hori ezin interesgarriagotzat jotzen dut gogoeta eta politika egiteko. Begi bistakoa da estatuen edo Nazioarteko Diru Funtsaren edo Munduko Bankuaren eta feminista arrunten eraginaren inpaktua ez dela gauza bera, baina nik uste
|
dut
argi eduki behar dugula gu ere eraikitzen ari garela iruditeria eta errealitate bat non bestetasunak zentzu arriskugarria eta osoa hartzen duen, ez bakarrik estereotipoen bitartez, baizik eta sarri ikusezinak diren hierarkia sozialen bitartez.
|
|
|
Zoazen lekura zoazela, publizitatea aurkituko duzu. Publizitate sinestezina, absurdoa, behar ez
|
duzula
argi duzun gauzak eskaintzen dizkizuna, baina zure ibilbideetatik ikasiz doana, zure arretari erreparatzen diona, zugandik ikasten ari dena.
|
|
2020
|
|
|
Askok ukatu duten kultura bat egiaztatuko du, berak etxetik bertatik ongi ezagutzen duena. Dagoena eta izaera konkretua duena atera nahi
|
du
argitara. Erakutsi.
|
|
|
Zentzuan bizi garen bezalaxe, argian bizi baikara ohartu ere gabe argian gabiltzala. Gandiaga argindarrik gabeko baserri batean jaio eta koskortu zen; inoiz ez dugu jakingo zer izan ziren Gandiaga lakoentzat egunsentia eta ilunabarra; badugu bonbilla, baina galdua
|
dugu
argiaren eta ilunaren sentiberatasun derrigortu hura, Gandiaga egunero goizean goiz jaikitzera bultzatzen zuena, argiaren betiko etorrera eta zabaltze beti berria bizi ahal izateko.
|
|
2021
|
|
|
Baina tira, behintzat bada zerbait. Beharrizan bat aitortzen da, artistaren estatutuak beharrizan hori asetuko
|
duen
argi ez badago ere.
|
|
2022
|
|
|
Urtero errepikatzearen poderioz, gure artean ohitura behintzat bada, komunitatea eraikitzen du eta intentsitatea nabarmena da bertan. Beraz, denborari bueltaka hasi naizen honetan, bueltatu nahi
|
dudala
argi daukat. Bueltatu eta komunitate filosofiko ireki horren parte izan.
|
|
|
Bernat Etxeparek iradoki eta Jorge Oteizak Euskal Arte Garaikidearen Eskolaren bitartez artikulatutako diziplina artistiko ezberdinen arteko elkar igurtzi orohartzaile horren indarraren kontzientzia aspaldikoa
|
du
Argiak. Ez Dok
|
|
|
Mundua behatzailearen ikuspegitik ezagutu daiteke, errealitatearen lekukoak gara; eta gehiago edo gutxiago sakondu, esperimentatu eta hausnartu daiteke aztergaiari buruz, baina inguruaren, besteen eta norberaren ezagutza kokapen sozialak baldintzatzen du. Adituaren ezagutza legitimatua da ordena sozialari buruz hitz egitean, eta horregatik da garrantzitsua hark esplizitatzea nondik hitz egiten duen, gaiaren inguruan dakienak eta sentitzen/ pentsatzen duenak nola baldintzatu ahal
|
duen
argi izateko.
|
|
2023
|
|
|
Seminarioan nituen gazteek lurrean egiten zuten lo beren etxeetan. Ez
|
zuten
argirik, eta jatekoa ere eskas. Seminariora heltzen zirenean, bazuten argia, ohea, egunean hiru apairu, ura iturrian...
|
|
|
Ez zuten argirik, eta jatekoa ere eskas. Seminariora heltzen zirenean,
|
bazuten
argia, ohea, egunean hiru apairu, ura iturrian... Beste mundu batean sartzen ziren.
|
|
|
Administrazioa euskalduntzeko epemuga zehatzak eta baliabide bereziak jarri behar dira. Epeak jarri, helburuak modu egokian definitzeko, baina, batez ere, bertako langileek edo bertan lan egin asmo
|
dutenek
argi izateko noizko izango den ezinbestekoa euskaraz lan egiteko gaitasuna izatea. Eta, aldi berean, gaitasun horiek eskuratzeko baliabide berezituak eskaintzea langile horiei, noski.
|
|
|
Azkenaldian bolada xamarrean dauden sedukzioaren eta limurtzearen aldeko joerek beren ekarpena egin dezaketen arren, hizkuntzaren auzia politikoa
|
dugu
argi erakusten duten bezala, botere harremanen joko zelaian ebazten direla. Azkenaldian bolada xamarrean dauden sedukzioaren eta limurtzearen aldeko joerek beren ekarpena egin dezaketen arren, hizkuntzaren auzia politikoa dugula, eta hiztun taldeek duten boterearen araberako erakarmen indarrak (hiztun berriak erakartzeko) edo bultza indarrak
|
|
|
Lehen tranpa ‘nahi’ hitza da. Alegia, zer nahi
|
dugun
argi baldin badugu, lortuko dugu egia bilakatzea. Nahi bat dagoen tokian, beti badago bide bat, ezta?
|