|
2000
|
|
|
Ez da kopia bat egitea, urruntzea da, atzera itzultzea. Oroitu behar duzu hizkuntzak oroitzen duena, jo behar duzu hizkuntzak oraindik lozorroan
|
dituen
amets batzuetara"
|
|
|
Euskara batua zela-eta, Koldo Mitxelena hizkuntzalariak eman berri zituen hitzaldi batzuk, eta gure aldizkariaren arduradun zirenek behintzat, pozik hartu zituzten, editorial antzeko batean azaltzen zutenez. Izan ere," ekaitzez eta lokatzez aspertutako nekazariak eguzki goxoa
|
du
amets. Alaxe guk ere Mitxelenaren argia".
|
|
|
–(...) nortasunaren integrazioa lortzeko benetako bidea, gizakiaren existentziaren espresio gorena da. Zentzu gutxien
|
duen
ametsak, zentzua du ametsegitean, eta gainera egia dela uste dugu?. 20
|
|
|
Demagun une hartan bertan beste nerabe erromatar bat dabilela txango, mundua mendean hartzea amets, edo megalomano bat, adiera klinikoan, proiektu batdaukana, Zesar-ena bezalakoa. Txangoak ez luke orduan deus gertaera historikotik.Halakoa da soilik Zesar bera delako, pasieran, bere proiektuaren gainean ari denagogoetan, edo erabakia hartzen duena, alegia, errealitatearekiko erlazio zehatzik
|
ezduen
ametsa etorkizunerako proiektu zehatz bihurtzen duena?. Zergatik?
|
|
|
Eta, buruan
|
zituen
ametsetarik lur gainerat zetorrela, erran zidan:
|
|
|
HOR nonbait erran dizut ezen osabak superstizionearen eta sineskeriaren landarea zimendutik eta erroetarik erauztea
|
zuela
amets eta, xede hari buruzkoan, egitekorik egitekotsuenetan sartu zela; eta erran dizut, halaber, ezen gure Zientziaren Eliza hura gure isilpeko adiskidetasunari izena emaiteko modu bat izan zela, bertze deus ere baino gehiago... nahiz eta horrek ere ez zigun eragotzi egite guti batzuen aitzinatzea, zeinetarik pare bat bederen sonatuak baino sonatuagoak izan baitziren: lehena, ondotik doakizuna duzu, jaun André.
|
|
|
—Baina bertze bihozkada bat ere izan diat, eta nagok ezen gure Zientziaren Elizak bertze kide bat irabaziko duela hemendik gutirat: Pedro Huiziz ari natzaik, zeren eta hark ere libertatea
|
baitzuen
amets gaztetan... Eta gehiegi aldatu ez bada, nola igurikitzen baitut...
|
|
|
Zeren, egia bada ere han desterruan burua altxatzen ari ginela, baratxegi ari gintuan aitaren asmoetarako eta, behin batean, harako erran hura egotzi zidaan, nehoiz ere ahantzi ezinen dudana: " Amets batek uzten ez bahau, guztia arriskatu beharra
|
duk
ametsaren alde", eta etxeko artadiak bekoz beko genituela, erabaki zian: " Burdina duk hemen etorkizuna, ez lurra!" Eta, etxeko ondasunak bertze molde hartan erabiltzen eta enplegatzen zituela, Laiotzako ola erosi zian.
|
|
|
Aita ikusi nuen aita izango zela pen  tsatzen dut gaur soldadu jantzian. Itsasontzi batean zegoen, eta kanoien aho zuloak
|
zituen
amets hark laino bakar. Joan nintzaionean, soldadu on batek beti egin behar lukeen bezala firmetu zitzaidan.
|
|
|
Poesia ez zela bakarrik sentimendu bat, tripako mina ere bazela, borroka baten elea, defendatu zuen gure poetak. " Iragana eta geroa orainean lotu nahi
|
lituzkeen
amets bat" du poesia, bakoitzaren dakarren tirabiraren gunea, eta honen hitza. " Poesiak ez du buru buztanik, baina ez da gezurtia." Ezta dolamen kantua ere, baizik eta" bere kuskutik ateratzen ari den langile gizarte baten elea." Hitzok estu hartuta, iritzi okerra aterako genuke Erdozaintziren poesiaz.
|
|
|
Otañoren malenkonia ukatu zuen Orixek, eta Amerika hartu zuen ziegatzat, bere barrenekoak entzuteko. Otañok, izan ere, egiten ahal
|
zuen
amets Euskal Herri jator batekin, presabiniano, euskaldun, baserritar, eternoarekin. Egia da" Zazpiak Bat" izeneko poema egin zuela, egia da semeari aizkora eskuan hartu eta indarka hasteko esaten diola galdutako foruei eginikoan, baina funtsean ez du beste Euskal Herria bat amesten, eta ez da zapaldu bat, subjektiboki.
|
|
2001
|
|
|
Korronte psikologiko horren arabera, ase betetzearen bizipen hori ezagutu dugunez, gure bizitzan zehar hori errepikatzea
|
dugu
amets.
|
|
|
Eta gizonezko asko ez dago gustura bere pisuarekin: batzuk beren giharrekin izaten dute arazoa eta gorpuzkera atletikoagoa nahi lukete; beste zenbaitek argaltzea
|
dute
amets.
|
|
|
Jainkoak, egunon. (Imanoli) Nik ez ditut zure gurasoak, baina
|
baditut
amets gaiztoak.
|
|
|
1834an, 21 urte zituela, ospe handia lortua zuen aristokraten eta filarmonikoen artean. Baina Verdi konformagaitza izaki, beste asmo handi batzuk zituen buruan, musika ikastetik musika egitera pasa nahi baitzuen, berak egindako opera bat estreinatzea
|
zuen
amets. Horretarako, batera eta bestera mugitu beharra zuen, antzokietako arduradunak bereganatzeko.
|
|
|
goiko partea eta beheko partea. Ez
|
zuen
ametsa gogoratu, baina estazioa inguratzen zuen
|
|
|
" Ez dut nik esango, harrokeriaz mintzatzea litzateke eta, euskal arima zer nolakoa den aditzera eman duenik [Lizardik]. Bai, ordea, adierazi duela zein den euskal eredua, euskaldunik gehienok, denok ez baldin bada, maite
|
dugun
ametsa, xamurtasunez eta isiltasunez nahasia".
|
|
|
Besteetan, berriz, izenak aldatzen dira, baina izanak ez. Zalakain ausarta ez da noski Baroja beldurtia, baina bai Baroja goseak amets
|
duen
amets ezkurra. Eta, gizonez gizon, gizonago deritzat nik behintzat Silvestre Paradoxi Zalakaini baino.
|
|
|
Ez gaude bakarrik, zorionean, ezta alderatzeko ere. Etorkizunerako ere, orainaldia baino hobeagoa izango delakoan,
|
baditugu
ametsak. Guk ere esan dezakegu, bidazti olerkariaren antzera3:
|
|
|
Ez dut nik esango, harrokeriaz mintzatzea litzateke eta, euskal arima zer nolakoa den aditzera eman duenik. Bai, ordea, adierazi duela zein den euskal eredua, euskaldunik gehienok, denok ez baldin bada, maite
|
dugun
ametsa, xamurtasunez eta isiltasunez nahasia. Ez da amets hutsa, behin bederen mamitu baita, Lizardigan.
|
|
|
Ez dugu inoiz gurerik ezagutuko besterenik ezagutzen ez badugu, hura den denean konprenitzeko besteak ulertzetik bakarrik izango baitugu laguntza. Gurea bera ere, ongi begiratzen badugu eta ez
|
baditugu
ametsak egiatzat hartzen, aski nahasia izan da beti, ez zenbaiten iritziz ageri den bezain bakuna, eta aski nahasia da orain, inoiz nahasirik izan badugu.
|
|
|
Gure ametsak, eskualde anitzetako tren geltoki busti edo portu zikinen kaietan hurrantzen zirenak ziren; hiri nagusia gehienontzat, gero gabeziaren tupina herdoildua zen, sentimendu horrek gintuela hain zuzen elkartzen eta behin betiko etsitzetik desbideratzen. Lanaren ukateak, mugimenduaren jarraipena itxura zezakeen, baina ez
|
zuen
ametsaren kidetasunarekiko inongo loturarik. Maddalenek erraten zidanaren arabera hargatik, esklabo bihurtzen zuen lana utziz geroztik gustatzen zitzaion Ivryko karrika bazterretan, itsas ertzak irudikatuz, debaldeko kazeta eta paperak zakar ontzietarik salbatzen aritzea, orbel hezeak, txirla urtsuak nahiz harkaitzetan hautsi arrain zatiak bailiran.
|
|
2002
|
|
|
Seguru asko bai, baina distortsioak ere sor ditzake: zenbat plaza gutxiago merezi
|
dute
Ametsek, Sorazabalek, Harkaitzek eta beste hainbatek, finalistek baino?
|
|
|
Bigarrengoan, berriz, handik hamabost urtera, telefono dei bitxi batek berriro elkartzeko gonbita egiten dienean, nolakoak diren azaltzen du narrazioak. Nolakoak dira une horretan eta zer gertatu da gazte garaian
|
zituzten
ametsekin?
|
|
|
Haritzek ez zituen sekula abandonatu herensugeez, gazteluez eta altxorrez jositako ipuinak. Haiek
|
zituen
amets; haiek zituen, azken batean, egia. Errealitatea oinazea zen, eta fantasiarekin ordezten zuen.
|
|
|
–Hara, Sara, nik ez dakit ezagutzen duzun Xabier Leteren kanta: Nik ez
|
dut
amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen... Nik neuk ere ez baitut amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik.
|
|
|
Nik ez dut amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen... Nik neuk ere ez
|
baitut
amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik. Eta zeru txiki bat sinesten dut amets bakoitzeko...
|
|
|
–Nik, ordea, ez
|
dut
amets handirik, ez txikirik, ez ezer...
|
|
|
Bizitza osoan ez
|
dut
ametsetan sinetsi, baina amets hartan bai, sinetsi egin nahi izan nuen. Eta sinetsi ere sinetsi nuen azkenean, nik uste.
|
|
|
Gauden bezala ez gaude gaizki, eta hobe izango da. Ongi ikasia bainago, bestela ere, zeinen gutxi behar
|
duen
amets eder batek amesgaizto bihurtzeko.
|
|
|
–Hara, Sara, nik ez dakit ezagutzen duzun Xabier Leteren kanta: Nik ez
|
dut
amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen... Nik neuk ere ez baitut amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik.
|
|
|
Nik ez dut amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen... Nik neuk ere ez
|
baitut
amets handirik, amets txiki gutxi batzuk baizik. Eta zeru txiki bat sinesten dut amets bakoitzeko...
|
|
|
–Nik, ordea, ez
|
dut
amets handirik, ez txikirik, ez ezer...
|
|
|
Xabier Lete berriro ari zen diskotik: Nik ez
|
dut
amets haundirik...
|
|
|
Kezkak eraman nau aurrekoa idaztera eta gauza hauek kontatzera, barnean dudan halako minsur honek, denbora zaharrean baitzen euskalduna Euskadi eskualde izen Euskal Herria zuena, Hiribarren batek esan zezakeen gisa. Kezkak, agian zu sortu baino lehenago, orain dela hogeita hamar urte
|
genituen
ametsak uste bezain ongi bete ez direlako. Kezkak, beharbada belaunaldi berrietan, zuengan, genuen itxaropen hura uste desitxuratu gertatu delako zenbaitetan.
|
|
2003
|
|
|
Kezkak eraman du Pello Salaburu" Euskararen etxea" idaztera. Barnean duen halako mintsura batek, duela hogeita hamar bat urte euskaltzaleek euskararekiko
|
zituzten
ametsak uste bezain ongi atera ez izanak sortutako kezkak, belaunaldi berrietan jarritako itxaropenak desitxuratu samar gertatu direlako zenbaitetan. Eta kezka horrexek bultzatuta jarri ditu kolokan eredua, ikastoletan zein unibertsitatean hainbatek erabili ohi duen euskara batua, Durangoko Azoka, Ikastolen Egunak, ETB, «Euskaldunon Egunkaria», UEU eta beste zenbait" lorpen", egungo gazte euskaldun kezkatuari zuzendu dion mezu guztiz polemikoan.
|
|
|
Banakako emanaldiok asteroko bihurtzea, areto komertzialen eskaintzatik at ziren filmak ekartzea eta zinemazaleen bilgunea eratzea. Hori
|
zuen
amets lagun talde honek. Egoera baina, ez zen samurra; biltzeko kasik eskubiderik ez zen eta zentsurak estu lotuta zituen herritarren asmo eta grinak.
|
|
|
Ez. Horiek guztiak berde fotografikoak dira eta ez
|
dute
ametsetarako balio. Matiasen ametseko berdea alfonbra berde lustroso bateko berdea zen.
|
|
|
Edo, beharbada, lotara joango zen bai, baina maldizioka, eta hitz lodiak esango zituen patuaren kontra, adibidez, edo halabeharraren kontra bestela. Erleen ametsek amesgaiztoak izan behar dutelako derrigor; erleen ametsek izan behar
|
dutelako
amets barbaroak.
|
|
|
Alferrik gogoratu zuen hori, ordea: ezin
|
zituen
ametseko erleak madarikatu. Eta madarikazio sinpleren bat bota nahi zien behintzat.
|
|
|
Ez dut jaioterrira itzultzeko modurik. Adeline, gauzatu dut zuk
|
zenuen
amets handia, baina ordaina izugarria izan da".
|
|
|
Hala ere, arnasarik gabe gelditzeraino egiten nuen laster... eta salbatu egiten nintzen. Uste
|
dut
amets honek garbi erakusten duela bizi-nahiak gain hartzen diola sakrifizioari, haur hura aski sanoa zela oraindik. Baina ageri dira dagoeneko betebeharra eta errua.
|
|
|
Denbora
|
dute
amets. Zer da, baina, denbora.
|
|
|
maitasuna magma bat bezala bizi nahi
|
dutenen
ametsa.
|
|
|
zeharkatu behar
|
dituela
amets egingo balu,
|
|
2004
|
|
|
Bila ditzagun argudio onenak, ez errazenak. Has gaitezen geure buruei galdatzetik zer nahi dugun, nora goazen, zein den gure helburua, zertarako nahi dugun euskara, zer nolako gizartea
|
dugun
amets.
|
|
|
Gainera, hantxe gordetzen ditu senarraren oroitzapenak: historia luzeko etxe batean bizitzea
|
zuten
amets, eta amets horri eutsi nahi dio, senarra berriki hil baita.
|
|
|
Besterik da Erlantz Urtasunen eta Gaizka Arangurenen kezka iturria. Nafarroa zaharra
|
dute
amets eta eragile. Kontzeptuen arteko mugarri argiak ezarri dizkigute kulturaren eta politikaren artean.
|
|
|
Ondo da.
|
Zuen
amets guztiak beteko dira; hitzematen dizut.
|
|
|
Neskak ezetz esan ohi zion, ez zela obsesioa. Amaiak, bere zurbiltasun delikatuan, Ertzaintzako inspektore izatea
|
zuen
amets, kalean ibili eta ikerketak gordinean egitea, zuzenean, tartean paper mendirik eduki gabe. Baina ez zen komisariako bulegaria baino askoz gehiago:
|
|
|
hamazazpi museo eta galeria, Washington D. C. ko Zoo Nazionala, hamaika ikerketa laborategi... Gazteago zenean, Bennettek Smithsonian Institutua
|
zuen
amets. Mundu osoko museo gunerik handienean lan egin, eta ikasteko zegoen guztia ikasi.
|
|
|
Zenbat gauza ulertezin pasatzen zaizkigun burutik, ez hankarik eta ez bururik dutenak! Edo, mezu ezkuturen bat ote
|
zuen
amets hark ere.... Mediku psikiatrari kontatuko diot hurrengoan.
|
|
|
Baina abertzale bezala, bestalde, Euskal Herriko selekzioan jokatzea nuen amets, hori ezin uka: ez bakarrik horrela pentsatzen nuelako, sentitzen nuelako ere bai, ume umetakoa
|
bainuen
amets hura, amonak bihotzean errotu zidana, gelan zuèn euskal selekzioaren argazkiaren inguruan mila istorio eta beste hainbat balentria kontatu izan zizkidanean, Gregorio Blasco bezalako atezainik inon ez, eta Luis Regueiro bezalako jokalaririk ere ez...
|
|
|
|
dugu
amets eta, agian,
|
|
|
Nahi bai asko," ezer asko egin gabe/ doakigu denbora". Denbora –bizia– hutsarte bat da, eta zulo huts gelditu da betiko, neuk bete ez dudan momentu bakoitza –ez ezin
|
dugunaren
ametsekin beti, baina– errukizko gogoetarekin, poesiarekin, maitasunezko eta justiziazko egitatearekin, lanarekin. Bizia –denbora– betetzeko Gandiagaren programa, frantziskotar poeta batena izan dela, aitortzen digu berak hemen:
|
|
|
Eta horixe da —bakarren bat jorratzera ez bada— zertara ez dakitela biltzen diren bilkura askoren amaiera. Monologatzaileek elkarrizketa
|
dute
amets, sarri, nahiz eta esnaeran beste monologatzaile gorrekin aritu ondoren, isolamendu handiagoa baizik aurkitu ez.
|
|
|
Heriotzaren aurrean jendea isiltasunera kondenatu duzue, erdizka mintzatzera.
|
Genituen
ametsak zuen mesedetan, hire mesedetan erabili dituk, besteen aurrean hire burua ederresteko. Beti egin duk, beti egin duzue hori, Harakin; beti, ezagutzen haudanetik.
|
|
2005
|
|
|
Pozik. Atsegin
|
baitzuen
ametsean bizi izandakoa. Eta hargatik edo, sinesten hasi zen zortea behingoz bere alde izango zuela.
|
|
|
gutxi irabazten zuelako baizik. Baina aitak kinielak egiten zituen, eta
|
bazuen
amets bat, kinielaren bat egiten zuen bakoitzean ahazten ez zuena: –Noizbait asmatuko dut, bai, eta, handik aurrera, egunero jango da oilaskoa etxe honetan!?.
|
|
|
Telezale eta telemano hutsa zen Ines, biak batera. Baina, telebista ikustea zaletasun bazuen ere, telebistan noizbait azaltzea
|
zuen
amets.
|
|
|
Ama, esate baterako, enpleguaniztasunak kezkatzen zuen, Ines jaio zèn garaian batez ere, lan bat egin beharrean birekin topatu zenean, bata kanpoan eta bestea etxean; aitak, berriz, futbola besterik ez zuen buruan, lanetik atera eta gero; eta amonak, finean, komunismoa
|
zuen
amets iturri.
|
|
|
Beharrak bultzatu zuen alde egitera. Baina Martinek
|
bazuen
amets bat: Amerika mendebaldea ezagutzea.
|
|
|
–Gauza bat agindu behar didazu, mesedez –esan
|
du
Ametsek.
|
|
|
–Eta orain ere bai? –itaundu
|
du
Ametsek.
|
|
|
Honen balizko laguntza sinesgarriagoa izan liteke. Ez daki zenbat ordu daroan han sartuta, ez du batere erreferentziarik, baina pentsatu nahi
|
du
Ametsek igarri duela bere falta eta bila dabilela dagoeneko. Bila bai, baina nondik, non dagoen ere ez badaki?
|
|
|
–Aspaldiko laguna, izan daiteke, baina uste
|
dut
Amets ez zela berarekin kasualitatez kontaktuan jarri, edozelan ere. Ahaztu hori orain, gatozen harira.
|
|
|
Asakusan zoria iragarri zion papera
|
du
Ametsek gogoan: " Begira zaitez begietatik sartzen diren gezurretatik".
|
|
|
Kristal pean aldizkariak pilatzen dira. Naroak ez
|
du
Ametsek Nabarra eta Ostiela n dituen harpidetzak eten, haiekin batera tartekatzen dira berak maite dituen Entzun eta Luma ren aleak ere. Esku batez besaburutik erortzen zaion adats ilun luzea txirikordatzen dihardu, arretarik gabe.
|
|
|
–Esango dizut arnasa berritzeko tartea dudanean –erantzun
|
du
Ametsek, mundu guztiak hain gogoko duen irribarre zintzo eta gozoa ezpainetan.
|
|
|
Aitor ezazu zenbateraino zaituen liluratzen izadiaren eta gizakiaren arteko beste garai bateko harreman estuak. Munduaren neurriak oinez ibiltzeak markatzen zituen aroak
|
dituzula
amets. Esan ezazu zeuretzat nahi zenituzkeela hizkuntza bakarraz bizi zitezkeen garai zaharrak.
|
|
|
Eguraldi ona dugu, jendez irakiten dago eguterako alde hau, hemen jesarrita hartzen dute ribeiroa nire herritarrek, egun pekinesen eta huskyen kakarik edukiko ez balu bezala noan espaloian. Aitor ezazue, denok egin ohi
|
dugu
amets karrika nagusian biluzik goazela, ni ikara hori sentitzen ari naiz zeuen guztien gozamenerako, lotsariaren ordezkaria naiz, biluzik noa gogoak eman didalako, besterik gabe, ahalkearen eta fiertasunaren nahaste hordigarri batean bizi naiz, egidazue tu, otoi, edo emadazue harrika. Baina karitaterik ez, eskerrik asko, gorde ezazu hotz egiten duenerako, nola irten zaitezke beroki batekin eguzki galdatan?
|
|
|
Ez badun deus esaten onartu egiten dun, bi edo hiru oihal egonen ditun nire eskutik hire haragira baina ez dun posible ez sumatzea. Atzamarrak tira ahala zabaltzen ditu igurtziaren eremua handitzeko, hostoen arteko zurrumurrua da hau, hostajearen ikara ilunabarreko brisan, eta honezkero ez da birigarro hila, mandeulien ziztakoak ikaran tinkarazitako behorraren gihar luzea da, bere haragiaren sendotasuna Bittorren eskugainaren kontra frogatu behar
|
lukeen
ametsa. Madalena karrikan sartuak dira, beranduegi dinat eskua atera eta bizkarretik heltzeko, jendea dabil oraindik, ordu bata da elizako kanpandorre bitxi horretan.
|
|
2006
|
|
|
Handik gutxira Iruñeko Arrotxapean jarri zen bizitzen eta duela pare bat urte itzuli zen jaioterrira El cielo gira (Zerua jiraka) film dokumentala errodatzera. Ordura arte erroetan sartua uste
|
zuena
amets bihurturik aurkitu zuen, eta bazterrak ostentzen ikustean ahots bareaz mintzatu zen lurralde ezezagun baten atarian.
|
|
|
Ordurako, nahiz eta Errepublikak karlismoak zuen jite kontrairaultzailearen alde egin, beraiek beste karlistada berri bat abiaraztea
|
zuten
amets. Bestetik, mugimendu horren buruzagitzan izandako aldaketak Rodezno Kondearen ordez Manuel Fal Conde jartzeak ekimen paramilitarrak areagotu zituen.
|
|
|
Nik ez
|
dut
amets handirik. Nire ametsa egunerokoan dago.
|
|
|
Lotara joaten da, zurrungaka hasi, eta handik gutxira igel bihurtzen da, ametsen anparoan. Nolanahi ere, gauero gauero
|
duen
amets beti berdin horretan, Pelloren bi izaerak batzen dira, gizakiarena eta igelarena, eta igel bezala inoiz egingo ez lituzkeen gauzak egitera iristen da, gizalegeak halaxe agintzen duelako. Jakina, horrek arazoak sortzen dizkio igel bihurtutako Pello Telleriari!
|
|
|
Nik ez
|
dut
amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen,
|
|
|
–Nik ez
|
dut
amets haundirik, utopien aurkako abesti bat zen, nere, pesimismoa?
|
|
|
makur ohi
|
dituzten
ametsetara
|
|
|
NIK EZ
|
DUT
AMETS HAUNDIRIK (Ahopez kantatzeko letaniak)
|
|
|
Nik ez
|
dut
amets haundirik, zeru ederrik eskeintzen,
|
|
|
H.. Nik ez
|
dut
amets handirik?. Esplikatuko al didazu?
|
|
|
Utopia, definizioz, inon ez dagoen lurraldea da, eta askotan, gehiegikerien koartada. Ez, nik ez
|
dut
amets handirik behar; ez dut gezurrean bizi nahi. Proposa diezazkidatela erreforma zail baina posibleak, jendearen bizimodua hobeagotu dezaketenak.
|
|
|
Nik ez
|
dut
amets haundirik
|
|
|
Ulertzen dut, haren begiak ilundu ziren?, baina zure aita izan arren ez da biziki inportanteaene kontaketan, edo beharbada bai, baina ikusiko... Hasi aitzin, nahi nuke jakin nolakoak diren, zuzen,
|
zuen
ametsak. Zeren hemengo sinesmenetan erraiten da hildakoek dituztela ametsak igortzen, eta kasu berezi bat izanez gero, erraiten dahildako pertsonak mundu honetan egindako hutsak bere familiako norbaiti pagarazi edo konponarazten dizkiola.
|
|
|
Hasi aitzin, nahi nuke jakin nolakoak diren, zuzen, zuen ametsak. Zeren hemengo sinesmenetan erraiten da hildakoek
|
dituztela
ametsak igortzen, eta kasu berezi bat izanez gero, erraiten dahildako pertsonak mundu honetan egindako hutsak bere familiako norbaiti pagarazi edo konponarazten dizkiola. Zuen kasua dela uste dut.
|
|
|
Denoi bururatu zaigu noizbait zer egingo genukeen horrelako dirutza izan ezkero. Normalean pertsona batek izan ohi dituen eta lortu ezin
|
dituen
ametsak behingoz betetzeko aukera paregabea izan daiteke.
|
|
|
Bihotza ahul zeukala zioen, indarrik gabe zegoela eta burua joan egiten zitzaiola, errealitatea zein zen asmatu ezinean zebilela... Haluzinazioak balitu bezala, janariak
|
zituen
amets: olo malutak, arrautza opilak, garagardoa...
|
|
|
Armadan izandako esperientziaren ondoren, bere eginbehartzat hartu zuen. Burutik kendu ezin
|
zuen
amets hura bihotzaren zolaraino iritsi zitzaion: cherokeez idazteko era erraz bat asmatu behar zuen.
|
|
|
Gainera, diru zorrak egin zituen –kartzelatik libratzeko poltsikoak ere askatu behar izaten dira maiz, eta aurrena aita eta gero bere burua ziegetatik askatzea ez zitzaion merke atera– eta egoera ekonomiko larrian geratu zen. John Deek, aita aberats baten oinordekoa izaki,
|
bazuen
amets goxo bat: errentetatik bakarrik bizi, eguneroko lapikoa bete ahal izateko lanean aritu beharrik ez izan; egin beharreko lan bakarrak ikertzea eta ikastea eduki, beste eginkizun mundutar aspergarririk gabe; baina urte haietan aitaren eta beraren kartzelaldiarekin amaitu zen amets hura.
|
|
|
Berdin zion Harley Davidsonzale ipurdi guriarekin amesten dunan ala Kievslovskyren filmak maite dituen argaltxo horrekin. Ezinbestekoak
|
ditun
ametsak, jostun hari gisa erabiltzen dizkinagu. Horrela, errealitatea oso gordina izan arren, gure gogoko xehetasunez josten dinagu maitearen irudia.
|
|
|
Esamesek ziotenez, Hermannen aitak fabore aitorrezinak egin omen zituen soldadutzatik libratzeko; Hermannek, aldiz, armadan sartu nahi zuen kosta ahala kosta, eta, oso zaila baldin bazen ere, Leibstandarteko soldadu izatea
|
zuen
amets, Hitlerrengandik hurbilago egoteko, haren itzala izateko. Hortz artetik hezurra kendu nahi zaion zakur bat bezala tematzen zen ez zuela besterik nahi eta ez zuela besterik nahi.
|
|
|
Txangoak ez luke orduan deus gertaera historikotik. Halakoa da soilik Zesar bera delako, pasieran, bere proiektuaren gainean ari dena gogoetan — edo erabakia hartzen duena, alegia, errealitatearekiko lotura zehatzik ez
|
duen
ametsa etorkizunerako proiektu zehatz bihurtzen duena. Zergatik?
|
|
|
Baina inoiz ez da ziur eta zehatz jakiterik izango. Horregatik orain, zentzudunago eta helduagoa izaki, neure adinarekin bezala garaiarekin ere bat eginez, Tristuraren Museoko edo Etsipenaren Interpretazio Zentroko zuzendari izatea
|
dut
amets eta xede.
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta ...gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten
|
zuen
ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gast... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa
|
|
2007
|
|
|
Karlos Santistebanek sortu eta Iraia Okinak marraztutako kontakizun honen protagonista Izaro dugu, irudimen izugarria duen neskatoa. Batzuetan, primeran pasatzen du esna dagoela izaten
|
dituen
amets moduko horiekin. Baina gogoak duen ahalmena edozein lekutan erabili ohi duenez etxean bezala ikastolan edo bizi den lekuko plazan arazotxoak ere izan ohi ditu behin baino gehiagotan.
|
|
|
Hiru urte zaharragoa den arreba gogaikarriarekin, likore' medizinalak' hartzen dituen amarekin eta denek begirunea dioten aitarekin bizi da Bruno alemaniarra. 9 urte ditu eta esploratzaile izatea
|
du
amets. Egun batean, logelako leiho txikitik beha egoteaz aspertu eta ingurua esploratzera abiatuko daEta Brunoren begirada inuzente eta xalotik ezagutuko du irakurleak hain inuzente eta xaloa ez den errealitatea.
|
|
|
Von Braunek Korolevek baino geroago bete
|
zuen
ametsa. 1958an estatubatuarrek Explorer jaurti zuten, haien lehen satelite artifiziala, von Braunek eta haren taldeak sortutakoa.
|
|
|
Inmarekin txoratuta nengoen une hartan, Eduren etxeko egongelan, gure aurrean ogitarteko apurrak geneuzkala eta kasetean kantari Xabier Leteren ahots sentikor eta lakarra: . Nik ez
|
dut
amets haundirik...?. Bere euskara hobetzen lagundu behar niola esaten zidan Inmak, eta istant batean aienatu zitzaizkidan hizkuntzarekiko lotsak oro.
|
|
|
Hurrengoan, Italia alderik alde zeharkatzea izango zen plana, edo Adriatikoan behera Jugoslavia ezagutzea, eta haren ondotik Grezia, eta orduan eztabaida izango zen herrialde komunista haietan lasai eta libre ibiltzeko modurik izango ote zen, edo zein hizkuntzatan moldatuko ginen ogia eta esnea bederik erosteko. Rober eta biok aritzen ginen eztabaida amaigabe haietan, Eduk gurasoen herrira joan baitzuen, eta Galiziara ez joate hura
|
baitzuen
amets bakarra. Galiziara ez joatea eta neskaren bat ligatzea, baina azkeneko hori denon irrika zen, mapamundia gure zapata zolaz zapaltzea baino desiragarriago eta aldi berean eskuragaitzagoa, mundu paralelo eta misterioz beteriko bat osatzen baitzuten neskek guretzat, eta ez baikenekien haien sekretua nondik zulatu, nola argitu.
|