|
2001
|
|
|
Horregatik, Azurmendi, Romay eta Valencia-k (1996) aplikagarritasun maila areagotzeko, Bourhis eta besteen (1996) ereduan aldaketa garrantzitsua proposatzen dute: ukipen egoeran dauden
|
taldeak
boterearen arabera sailkatzen dituzte: menperatuak/ menperatzaileak, eta ez jatorriaren arabera:
|
|
|
Kontzeptu horretan hiru dimentsio hartzen dira kontuan: 1) Dimentsio demografikoak hizkuntzen eta hizkuntz taldeen tamainari erreferentzia egiten dio; 2) Estatusaren dimentsioa prestigioari dagokio; 3) Euskarri eta kontrol instituzioalaren dimentsioa hizkuntzen eta
|
taldeen
botereari dagokio.
|
|
2005
|
|
|
Negoziaziorako ikuspegiaren baitan, taldeen artean tratuak egiten dira, etalorpenak
|
taldeen
botereen arabera gertatzen dira. Ikuspegi honen bidez ezdira etorkizuneko harremanak jorratzen eta sendotzen.
|
|
2007
|
|
|
Gertatzen ari den gauza askoren aurrean, intelektualen erantzunik ez baitago. Arrazoiak arrazoi —denbora falta, idazteko ohitura falta, erosotasuna, konpromiso falta, lotsa, apaltasuna dela eta—, kontua da intelektual
|
taldeek
botereari kritika egiteko unean isil isilik jarraitzen dugula. Oraindik orain Euskal Herriko Liburutegi Nazionala sortzearen aldeko aldarrikapenak, herri baten motor kulturala izan lukeen neurrian, honen aldeko entzun diren ahotsak ere eskasak izan direlakoan gaude; bi talderen ahotsak baino ez dira entzun izan.
|
|
2008
|
|
|
" Komunitate bizitza" babesteko balio lezake taldea gizartean isolatuta egongo balitz, baina, gutxiengodun taldea zenbait taldez osaturiko testuinguru batean baldin badago, komunitateko kideek beren hizkuntza eta kultura gutxiestera joko dute gizarteak onartzen ez baditu (legitimitate ideologikorik ez badute) eta ez dute identitate kolektiborik garatuko beren helburu kolektiboen gainean nolabaiteko kontrol instituzionalik ez badute. Gobernuek eta gizarteko beste buruzagi batzuk jarrera pasiboa hartuko dute gutxiengodun taldearen kultura autonomia sustatzeari dagokionez,
|
taldeak
botererik ez duela sentitzen badu edo komunitatearen buruzagitza ahula bada (Fishman, 1991, 2001; Grenoble eta Whaley, 2006).
|
|
2009
|
|
|
Alde horretatik, generoaren arazoa argitara atera dela esan daiteke, ikusgarriak diren esparruetan agerian baita. Monografia hau berau izan daiteke horrenadibide, akademiatik egiten den generoari buruzko azterketa plazaratzen duena.Akademian finkatuz, eta gizarte psikologiaren jakintza arloan, hain zuzen, generoaaztertzea emakumeen eta gizonen artean dagoen desberdintasun soziala aztertzeada, hau da, bi
|
taldeen arteko
botere desberdintasunei heltzea.
|
|
|
(...) Bi faktoreak aldi berean aritzen direnean, taldea kohesionatu egiten da, mobilizatu egiten da, funtzionatu egiten du, eta iraun. (...) Eta, dirudienez, era horretan kohesionatutako
|
taldeek
boterearen eta jarduera edo, talde bizitzaren, mailarik gorena iritsiko badute, akzio sinboliko indartsu bat gertatu behar da eskubideak edo boterea eskuratzeko edo berrezartzeko proiektu batekin batera, are gehiago proiektu hori ukatzen duen talde bat dagoenean aurrean".
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntzaren13 arabera definitutako
|
taldeen artean
botere eta baliabide (materialen zein inmaterialen) banaketa ezberdina zilegiztatzeko, aurrera eramateko, erregulatzeko eta iraunarazteko erabiltzen diren ideologiak, egiturak eta praktikak (Skutnabb Kangas, 2000: 30).
|
|
2013
|
|
|
Horrela, espezialista honek argitzen duenez, nerabe gizonentzat «erretzeak autoritate pertsonalaren rola adierazten du berdinen aldean, heldutasunerako eta lagun taldearen uniformetasuna onartzeko urratsa». Hau da, garrantzitsuak egiteko erretzen dute, beren
|
taldean
boterea irabazteko lagunak eta nagusi sentitzea. Aldiz, nesketan «jakin mina, pisuaren kontrol sentsazioa eta erretzeak bikote harremana hobetzeko duen eragin positiboa dira nagusi», adierazi du Pérezek.
|
|
2019
|
|
|
Eta ordutik honantz nahiz eta bertso eskolen sorrerak emakume bertsolarien izaera ikusgarri bihurtu, emakume bertsolariek botere gatazkan erresistitzen eta negoziatzen jardun dutela gaur arte. Horren ondorioz, barne eta
|
talde
boterea landu dute, barne kontzientzia urteen joanean garatuz eta azken hamarkadetan kontzientzia kolektiboa sortuz (Mosedale, 2005). Egun boterea negoziatzen ari dira bertsogintzaren botereguneetan, agentzia berreskuratzeko bidean (Kabeer, 1999); baina ber denboran, kantuan darraite bertsoaren poetika eta estetika propioa jorratuz, iraganeko aldi androzentrikotik generorik gabeko etorkizunari bertsokera eta pentsaera berri bat luzatuz.
|
|
|
Horrez gain, 25 bertsolari eta bertsoetan adituak direnekin emakume bertsolarien historiaz aritu gara eztabaida taldeen eta errelatoen bidez.Ondorio nagusi bezala aurrera dezakegu antzinako emakume bertsolariek kantatu zutelako existitzen direla gaur egungo emakume bertsolariak. Eta ordutik honantz nahiz eta bertso eskolen sorrerak emakume bertsolarien historia ikusgarri bihurtu, emakume bertsolariek botere gatazkan erresistitzen eta negoziatzen jardun dutela gaur arte eta dihardutela gaur egun. Horren ondorioz, barne eta
|
talde
boterea landu dute, barne kontzientzia urteen joanean garatuz eta azken hamarkadetan kontzientzia kolektiboa sortuz.
|
|
|
Ahalduntzeak desahaldunduen
|
taldeetan
boterea irabaztearekin zerikusia du (Kabeer, 1999; Murgialday, 2013). Zentzu horretan Lukesek (1974) planteatzen dituen boterearen hiru egoerak oso interesgarriak dira emakume bertsolarien historia kontatzeko.
|
|
|
Gorago botereari aurre egiteko aipatu ditugun estrategiak kontuan harturik, estreinakoz, emakume bertsolarien barne boterea hartzea gertatzen da, bazterketaren kontzientzia; bigarrenik, kontzientzia hori modu kolektiboan plazaratzen, kanporatzen, konpartitzen jakitea. Hitz batean, botere hori saretzen,
|
talde
boterea bihurtzen jakitea (Mosedale, 2005). Eta azkenik, boterea irabazi eta boterearekin aurrez aurre jartzea (Kabeer, 1999).
|
|
2020
|
|
|
Ba ote da ukatzen duenik Mediaset, Atresmedia eta Prisa komunikazio
|
taldeetan
botere ekonomikoek daukaten eragina?
|
|
2023
|
|
|
Ea behar bezala azaltzen dudan hau, gaizki ulerturik egon ez dadin. Garai hartan, laurogeiko hamarkadaren hasieran, gizonez ia erabat osatutako lantalde bateko emakume bakarrak
|
taldean
boterea eduki zezakeela iradokitzea izugarrizko txorakeria bat da, noski. Ez dago horrelakorik eztabaidatzerik ere.
|
|
|
Hizkuntza trukeak botere sinbolikoko erlazioak ere badira, non esatarien eta horien
|
taldeen arteko
botere harremanak eguneratzen diren. (Bourdieu 1985:
|