|
2000
|
|
|
Frantziako eskualdeetako bigarren hauteskundeek, 1992ko martxoan, garrantzi berria hartu zuten, Europak eta eredu federalistek gero eta gehiago markatzenduten paisaia politikoan, subiranotasunaren printzipioan oinarrituta. Hain zuzen, estatufrantsesak, Errepublikaren eskualdeko administrazioari dagokion orientazioari buruzko1992ko otsailaren 6ko legearen bitartez, tokiko eta eskualdeko
|
taldeei
eta beraienelkarteei askatasun handiagoa onartu berri zien, kanpoko elkarteekiko akordioakegiteko.
|
|
|
Lehen aipatu dugun bezala, gurean ere, telebistarako programa generoen artekoberezitasunak desagertu arte urtu direnez, zaildu egin da kanal desberdinen eskaintzaren azterketa egitea. Programen edukian, xede
|
taldean
eta formatuan gero eta tipologia gehiago aurki daitezke eta, gainera, kanal batentzako erabilgarri suerta daitezkeensailkapen irizpideek ez dute beste baten programazioa aztertzeko balio. Esaniko hauekkontuan hartuta, eta Sofres, EBU eta Euromonitor en sailkapenak esku artean erabilieta gero, ikerketa honetarako sailkapen propioa eraikitzea erabaki dugu.
|
|
|
Oraindik ez dago, zentzu honetan, prentsaren etaikus entzunezkoen arteko gurutzaketa nabarmenik. Dena den, egon badaude interesgurutzatuak, irratian izandako Hachette en sarrera adibidez, baina oraindik nahikoabereizita daude prentsa
|
taldeak
eta ikus entzunezko enpresa taldeak. Kontzentrazioagehiago gertatu da industrian eta, bereziki, ikus entzunezkoan.
|
|
|
Arestian ikusi dugun Berry-ren ereduaren arabera, hizkuntzaren erabilpena etagurasoen jatorria kontuan izanik, ondoko identifikazio estrategiak postula daitezke: asimilaziozko, integraziozko eta bereizketa edo separaziozko identifikazio estrategiak. Estrategia hauek, gutxiengo egoeran dagoen taldearen barnean gauzatzendira, kultur
|
taldearen
eta estatuaren arteko leialtasun eskakizunak direla-eta.
|
|
|
Gainera, identifikazio estrategiaren hiru kidetzekin estereotipoen antolakuntzanola ematen zen ikusteko, hiru kluster analisi egin ziren (Ward metodoarekin), norbere
|
taldearekiko
eta estatuarekiko estereotipoak berdin edo desberdin antolatzenzituzten ikusteko.
|
|
|
Azkenik, identifikazioko hiru
|
taldeak
eta estereotipoak nahiz informazioarenarteko erlazioak ikusteko, Anova motako analisi desberdinak egin ziren, hiru taldeak aldagai aske gisa, eta gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak eta informazioa menpeko aldagai gisa hartuz. Hala ere, hori egin baino lehenago, norbere gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak faktore ekoizle modura analizatu ziren.
|
|
|
Azkenik, identifikazioko hiru taldeak eta estereotipoak nahiz informazioarenarteko erlazioak ikusteko, Anova motako analisi desberdinak egin ziren, hiru taldeak aldagai aske gisa, eta gutxiengo egoerako
|
taldearekiko
eta estatuarekiko estereotipoak eta informazioa menpeko aldagai gisa hartuz. Hala ere, hori egin baino lehenago, norbere gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak faktore ekoizle modura analizatu ziren.
|
|
|
Azkenik, identifikazioko hiru taldeak eta estereotipoak nahiz informazioarenarteko erlazioak ikusteko, Anova motako analisi desberdinak egin ziren, hiru taldeak aldagai aske gisa, eta gutxiengo egoerako taldearekiko eta estatuarekiko estereotipoak eta informazioa menpeko aldagai gisa hartuz. Hala ere, hori egin baino lehenago, norbere gutxiengo egoerako
|
taldearekiko
eta estatuarekiko estereotipoak faktore ekoizle modura analizatu ziren. Norbere gutxiengo egoerako taldearekiko etaestatuarekiko estereotipoek bina faktore ekoitzi zituzten.
|
|
|
Beraz, aurreko faktore analisirako estrategian oinarrituz, estereotipoen konputu berriak egin ziren: Norberegutxiengo egoerako
|
taldearekiko
eta estatuarekiko afektuzko eta gaitasunezko estereotipoak batetik, eta herrialdeko eta estatuko informazioa bestetik.
|
|
|
4 taula. Hiru taldeen batezbestekoak eta signifikatibitateak, norbere
|
taldearen
eta estatuaren estereotipoen gogokotasuna, gaitasuna etainformazioa.
|
|
|
Estatistikoki, analisiak desberdintasun nabariak agertu zituen asimilazio etaseparazio taldeen artean, bai gutxiengo egoerako
|
taldearen
eta estatuaren estereotipoekiko, bai eta herrialdeko informazioarekiko ere. Hain zuzen, asimilazio taldeakestereotipo negatiboagoak zituen norbere taldearekiko, eta positiboagoak estatuarekiko.
|
|
|
Gainera, eta lehen ikerketan ikusi dugun moduan, prozesu historikoek eramandute, gutxiengo egoeran dauden
|
taldeen
eta estatuaren arteko identifikazioa estatuarekiko, integratiboa, edota, gatazkatsua?
|
|
|
Separaziorako estrategia onartzeak, berealdetik, norbere gutxiengo egoerako taldeko estereotipoak eta identitatea areagotzera eta estatuarekiko estereotipoak eta identitatea errefusatzera darama, informazio maila altuagoa gertatzen delarik. Integraziorako estrategiaren onarpenak, aldiz, bai norbere gutxiengo egoerako
|
taldea
eta baita estatuarekiko identifikazio eta estereotipoak areagotzera darama.
|
|
|
GUTXIENGO EGOERAN DAUDEN
|
TALDEAK
ETA HORIEN AINGURAPENHISTORIKO FORMALA
|
|
|
GUTXIENGO EGOERAN DAGOEN
|
TALDEAREN
ETA GIZARTEZABALAGOAREN ARTEKOIDENTITATE ERLAZIOAK
|
|
|
Gutxiengo egoeran dauden
|
taldeen
eta estatuaren arteko erlazioa, munduzabalean, lankidetza erakoa izaten da zenbaitetan; baina leiatsua eta etsaigo erakoabestetan. Gainera, Williams-i (1994) jarraikiz, ondasun ekonomiko eta politikoenaldeko lehia, garrantzitsua bada ere, gatazka gogorrenak ondasun kolektibo sinbolikoen aldeko lehietan ematen direla esan daiteke, hauen barnean, identitate autoafirmazio politikoak daudelarik.
|
|
|
Bestalde, zenbait autorek (Worchel & Coutant 1997) berriki planteiatu izandutenez, gutxiengo egoeran dagoen
|
taldearen
eta estatuaren arteko eredu desberdingarrantzitsuenak ondoko bostak dira (Ikus 1 irudia):
|
|
|
(1E irudia; e.b., Kanada, Suitza). Era honetan, gutxiengo egoeran dagoen
|
taldearen
eta estatuarenarteko erlazioak gatazka maila desberdinetakoak izan daitezke, eredu desberdineneta erlazio kategoria prototipikoen taldeen arteko erlazio banaketa desberdinen arabera. Esate baterako, gutxiengo egoeran dagoen taldearen eta estatuaren artekomugak berberak direnean, elkarren arteko gatazka minimora hel daiteke, elkarrenarteko interes komuna dagoelako, estatuaren interdependentzia eta subiranotasunadirela eta.
|
|
|
Era honetan, gutxiengo egoeran dagoen taldearen eta estatuarenarteko erlazioak gatazka maila desberdinetakoak izan daitezke, eredu desberdineneta erlazio kategoria prototipikoen taldeen arteko erlazio banaketa desberdinen arabera. Esate baterako, gutxiengo egoeran dagoen
|
taldearen
eta estatuaren artekomugak berberak direnean, elkarren arteko gatazka minimora hel daiteke, elkarrenarteko interes komuna dagoelako, estatuaren interdependentzia eta subiranotasunadirela eta. Estatua beste talde etnikoz maneiatuta dagoenean, edo gutxiengo egoeran dagoen taldea estatu desberdinetan barreiatuta dagoenean, aldiz, gatazka aukera handiagoa izango da.
|
|
|
Orduan izango da posible, gutxiengo egoerandagoen taldeak gehiengoan dagoen taldearekiko identitate ziurra sortzea, eta, gehiengoan dagoen taldeari abantaila ateratzeko, edozein gauza egitea (Moscovici& Paicheler, 1978). Gainera, gutxiengo egoeran dagoen
|
taldearen
eta estatuarenarteko erlazio horretan, taldearteko erkaketak futsezko zeregina betetzen du (Tajfel, 1978). Zenbait testuingurutan erkaketa estatuaren alde ematen da, norbere taldeidentitate agerikoa ez denean.
|
|
|
GUTXIENGO EGOERAN DAGOEN
|
TALDEAREN
ETA ESTATUARENIDENTITATEEN ARTEKO GATAZKEIBURUZKO BIIKERKETA ENPIRIKO
|
|
|
Gainera, gutxiengo egoeran dauden
|
taldeen
eta estatuaren identitateek nolakoerlazioa zuten ikusteko, koerlazio analisia egin genuen hiru herrialdeetan, emaitzaondoko taulan agertzen delarik:
|
|
|
Gertakizun hau abiapuntutzat hartuz, handik bi hilabetetara New York ekoGestalt Institutua sortu zuten, terapia
|
taldeak
eta kurtsoak ematen hasi zirelarik.Laura izan zen Institutuaren zuzendaritza hartu zuena, Perls ek estatu osoan zeharerakustaldiak egiten zituen bitartean.
|
|
|
Familia Terapiaren geroztiko garapenean eragin gehiena izan duten bi taldeetanfinkatuko dugu arreta: psikoanalisitik sortua, bereziki NIMH eta Filadelfia taldeeninguruan antolaturiko
|
taldeak
eta Palo Altoko taldea.
|
|
|
Psikodrama psikoanalitikoaren bilakaerari begirada bat ematean ondokoa dakusagu: Argentinan
|
taldean
eta haurrekin lan egiten zutenak (Moccio, Pavlovsky, Martinez Bouquet e.a.), eta, batez ere, Frantzian haur eta nerabeekin lan egitenzuten terapeuta eta psikoanalistak (Gravel, Bourreauk, Testemale, Monod, Anzieue.a.) izan ziren psikodramak adin hauetan lan egiteko zituen abantailaz jabetuzirenak. Beraien prestakuntza psikoanalitikoa izanik, jabetuz joan ziren ezen, portaera eta enkoadre arazoak gutxitzeaz gain, zerbait gehiago eskaintzen zuelapsikodramak.
|
|
|
Orain arte, talde psikoterapia analitikoak, banakakoarekin konparatuz bere laneanzeri eutsi behar dion adierazi dugu: subjektuak bere kexa eta sintomen oinarriandagoen barne
|
taldeari
eta honek baldintzatuko dituen harremanei.
|
|
|
(1921) lana talde mekanismoen lehen teorizazio psikoanalitikotzat eta azter dezagun bertanplanteatzen den ardatzetako bat. Hau da,
|
taldearen
eta liderraren arteko harremanaedo, hobeto esanda, gizabanakoaren baitan, taldea osatzen duen unetik, taldearenliderrarekiko eta besteekiko gertatzen zaizkion gorabeherak.
|
|
2001
|
|
|
– Esperientzian parte hartuko duten irakasleak,
|
taldeak
eta erabiliko dituguntestuak aukeratu ditugu.
|
|
|
Eta gainerako
|
talde
eta testuekin ere funtzionamendu bera erabili genuen: prestakuntza bileran erabakitako ildoen arabera, prozedurak sortu edo moldatuegiten genituen.
|
|
|
Etorkizuneko euskaldunaden gure ikaslea bertan biziko delako, ingurune horretan bertan bizi direnekin komunikatuko delako eta euskara bera komunitate horretan dagoelako. Ikastaldeareningurune hurbiletik
|
taldera
eta taldetik ingurune hurbilera, zubiak luzatu behardira, ikas prozesuaren hastapenetatik ohitura komunikatiboak sortzen hasteko.Jarduera honek ikaslea eta euskal hiztuna harremanetan jartzea du helburu, batetikikasleak hiztunak ezagut ditzan eta haiekin ohitura komunikatiboak sortzenhasteko, eta bestetik euskal hiztuna ikaslearen ikas prozesuaz jabe dadin eta lagundiezaion. Aurrerago azalduko dugu hau patxada handiagoz, adibide batzuen bidezhobeki ulertzeko.
|
|
|
Orientabidea sistematikoa eta zuzena bada, irizpideak eman litzake ondokoarloetan: ikasle helduek nola ikasten duten, gidaritza estua behar duten ala ez, ikasgelako informazioa nola komeni den azaltzea,
|
talde
eta azpitaldeak nola osatu, ebaluaziorako prozedura egokiak aukeratu, etab. Badira irakasle ugari, behaketa, esperientzia, ebaluazio eta entzute saio sistematikoen bitartez beren ikasleen ikas estiloen diagnostiko egokia egiteko gai direnak. Hala ere, Smith-ek (1988) dio, propio horretarako prestaturiko tresna egoki batek denbora aurrezten eta okerrakbaztertzen lagun lezakeela.
|
|
|
Bizi dutenaren adierazle besterik ez dira.Azken batean,, idazle sare? horretan oso emakume gutxi daudela ikusten dute, eta, inkontzienteki bada ere, argitaratzea eta plazaratzea ia ezinezkotzat jotzen dutenez, nahiago dute ahaleginak beste nonbaitera bideratzea, ikasketetara alegia.Azpiegitura falta dago, gazte hauek idazten jarrai dezaten motibatuko dituen zerbait, literatur taldeak, elkarrizketa
|
taldeak
eta abar eta abar. Gizonezkoen munduantokitxoa egiteko konplexuak alde batera laga behar ditugu.
|
|
|
Guri dagokigun kasuan, 2Hren jabekuntzan, hauexek lirateke jarrerarik garrantzitsuenak eta kontuanhartzekoak: 1) 2H duen hizkuntza
|
taldearekikoa
eta 2Hrekikoa; 2) atzerriarekikoaorokorrean; eta 3) ikaskuntzarekikoa (Gardner, 1985).
|
|
|
proposatzen da ondoren: 1) Hasieran, Euskal Herriko egoera sozio historikoa eta bertan gertatzen den
|
talde
eta hizkuntza etnikoen arteko ukipenadago, talde eta hizkuntza bakoitzak bizitasun etnolinguistiko objektibo erlatiboaduela?, euskal testuinguruan, euskaldun menperatua estatus baxukoa eta gutxiengo taldea izanik; testuinguruak (batez ere, testuinguruan dagoen euskaldun proportzioa) gizabanakoen hainbat ezaugarritan izango du eragina, besteak beste komunikazio sare sozialean, hautemateetan, jarre... Prozesu horren ondorioz, portaerak egongo lirateke, eta lan honetan interesgarriak diren hizkuntz portaeraketa, horien artean, hizkuntz aukeraketa.
|
|
|
proposatzen da ondoren: 1) Hasieran, Euskal Herriko egoera sozio historikoa eta bertan gertatzen den talde eta hizkuntza etnikoen arteko ukipenadago?
|
talde
eta hizkuntza bakoitzak bizitasun etnolinguistiko objektibo erlatiboaduela?, euskal testuinguruan, euskaldun menperatua estatus baxukoa eta gutxiengo taldea izanik; testuinguruak (batez ere, testuinguruan dagoen euskaldun proportzioa) gizabanakoen hainbat ezaugarritan izango du eragina, besteak beste komunikazio sare sozialean, hautemateetan, jarreretan eta identitatean; 2) Sare sozialeanpertsona... Prozesu horren ondorioz, portaerak egongo lirateke, eta lan honetan interesgarriak diren hizkuntz portaeraketa, horien artean, hizkuntz aukeraketa.
|
|
|
4 ISTan eremu teoriko psikosozial ezberdinak integratzen dira: 1) Kognitiboa,
|
taldeen
eta taldekideen (distintibitatea) bereizgarritasunarekin lotzendena: kategorizazioa, hautemate soziala, homogeneizazioa edo despertsonalizazioa/ gizabanakoen desberdintzea, aurreiritziak, estereotipoak, etaabar; 2) Afektiboa, talde pertenentziaren jarrerekin lotzen dena:
|
|
|
Autore horien arabera (Sabatier etaBerry, 1996), akulturazioaren teoria bi alderdi nagusi azaltzen saiatzen da: 1) Giza portaeretan eta horien garapenean faktore kulturalek daukateneragina, eta 2) Gizabanakoak testuinguru kulturalez aldatzen direnean, gizabanakoen egokitze psikologikoa eta aldaketa horrek sortzen duenestresa. Horretarako, faktore indibidualak,
|
taldekoak
eta instituzionalak (etorkin eta harrera taldearenak) kontuan hartuz, jarreren teorietan oinarritzen dira. Enpirikoki, egindako ikerketetan inmigrante taldeen jarrerakneurtzen dituzte bi faktore hauekiko:
|
|
|
a) historia eta kultura amankomunak izateko, taldearen tamaina nahikoa den bezain pronto, taldeadesberdintze prozesu baten ondorioa da, eta b) barne kohesio soziala mantentzeko, homogeneizazio prozesu baten sortzailea, beste taldeen kulturarekin zerikusirik ezduen eta askatasun historiko soziala ematen duen norberaren kultura sortuz. Horren ondorioz,
|
taldeak
eta kategoriak ez dira, naturalki, eraikitzen, hau da, taldea
|
|
|
ren eraikitzea ez datza aurrekonstitutiboa den esentzia amankomunean (taldeak, esentzialismo psikologiko? tankerako prozesu baten bitartez sortuko lirateke, Corneille eta Leyens ek (1996) esango luketen bezala); elementu amankomun horieksozialki eraikitzen dira,
|
taldeak
eta kategoriak eraikitze sozial horren ondorio izanik.
|
|
|
1) Ipar Amerikako tradizioan, talde txikietan edo talde txikienartean gertatzen da batez ere, eta ikuspegi aplikatua erabiliz: industrian etaerakundeetan, nazioarteko harremanetan, hezkuntzan, eta abar; 2) Europako tradizioan, berriz, talde handietan eta beren artean gertatzen diren:, large scale intergroup relations?,, large scale social processes and events, edo, large scale collective phenomena?, aztertzen direnak bereziki; hauenartean, gehienbat, emakumezko/ gizonezko
|
taldeak
eta talde etnikoak dira, ia hasieratik Bristol eskolan (Tajfel, Turner, Giles, Abrams eta Hogg, Bourhis, eta beste askok) eta orain ere aztertzen direnak. Horien artean kokatzendira, hain zuzen, ukipen egoerako taldeak eta talde etnolinguistikoak.
|
|
|
industrian etaerakundeetan, nazioarteko harremanetan, hezkuntzan, eta abar; 2) Europako tradizioan, berriz, talde handietan eta beren artean gertatzen diren:, large scale intergroup relations?,, large scale social processes and events, edo, large scale collective phenomena?, aztertzen direnak bereziki; hauenartean, gehienbat, emakumezko/ gizonezko taldeak eta talde etnikoak dira, ia hasieratik Bristol eskolan (Tajfel, Turner, Giles, Abrams eta Hogg, Bourhis, eta beste askok) eta orain ere aztertzen direnak. Horien artean kokatzendira, hain zuzen, ukipen egoerako
|
taldeak
eta talde etnolinguistikoak.
|
|
2002
|
|
|
Egoera horren aurrean, Mondragon Taldearen erantzuna egokia izan zen, etaekonomia krisiari aurre egiteko bere burua berrantolatzeko gaitasuna erakutsi zuen.Horretarako, taldea bi azpitaldetan banatu zuten: industria
|
taldea
eta eskualde taldeak.
|
|
|
Dena den, lehiakorrago izatea eta etekin hobeak lortzea helburu bakartzat duten sektoreek etataldeek oztopa lezakete eskumenen transferentzia hori. Beraz,
|
talde
eta sektorehoriek ez lukete izan behar ongizate estatuari lotutako gaien autogobernua (aseguru sozialak, lan legeak eta politikak, eta beste politika sozialak) erdiesteko lehentasuna eta premia; besteak beste, arlo sozialetan gerta litezkeen aurrerapenak etaeraginkortasunaren helburua batera ez doazelako.
|
|
|
Euskarazko eskaintza handitu ez eze, txikitu ere egin da hainbat araudirenaplikazioaren ondorioz. Esate baterako, ikasgaiak indarrean jartzeko behar dengutxieneko ikasle kopuru berbera ezarriz gaztelaniako
|
taldean
eta euskaldunean46.Unibertsitatean matrikulaturik zeuden 10.000 ikasleetatik ia 600 izan ziren1997/ 98 ikasturtean euskarazko irakasgaiak aukeratu zituztenak, %6 alegia, nahizeta ikasle euskaldunen kopurua %14ra iritsi. Irakasle euskaldunen kopurua 49raigo zen, %7ra hain zuzen.
|
|
|
zen, exijitu egiten zen, eta kitto. Begi bistakoa da bidehorrek, orain arte bederen, ez duela fruitu asko eman, egitasmo zehatzaren faltagatik eta beste indar politikoen, irakasle
|
taldeen
eta agintarien aurkako jarrerarenondorioz.
|
|
|
Hiztegiaren egileek orduko goi mailako taldeeuskaldunak bikain ordezkatzen zituzten. Idazle gehienak Elhuyarrekoak izanarren, zuzendaria Jose Ramon Etxebarria izan zen eta UEU, Jakin, Leioako ZientziaFakultateko Euskal
|
Taldea
eta UZEIko kideak zeuden. Ondoren, beste 40 hiztegietorri dira.
|
|
|
Beraz, ikerketa taldea arlo bat ikertzeko biltzen den etaikerketa finantzatzeko proiektuak eskatzen dituen zientzialari multzoa da. Askotantalde horien barruan azpitaldeak eratzen dira, lan orokorraren zatiketaren arabera, eta gerta daiteke
|
taldearen
eta azpitaldearen lan hizkuntzak desberdinak izatea.Beraz, talde euskalduna partaideen arteko, bereziki, erakunde horretakopartaideena, lan hizkuntza nagusia euskara duena litzateke.
|
|
|
– EHUko Zientzia Fakultatean dauden ikerketa
|
talde
eta azpitaldeen behin behineko edo gutxi gorabeherako zentsoa 8 taulan ageri da. Alde handiz, Biologiandaude ikerketa talde gehienak, nahiz eta horietako asko oso txikiak izan.
|
|
|
8 taula: EHUko Zientzia Fakultatean euskaraz dihardutenikerketa
|
talde
eta azpitaldeak
|
|
|
batetik, ongi egituratutako talde handiak, aurrekontu handia kudeatzen dutenak eta kalitate gorenekoargitalpen ugari ateratzen dituztenak, eta bestetik, baita ere talde txikiak, doi doiproiektuak eskatu ahal izatera iristen direnak, eta nazioartean eragin handiegirik ezdutenak. Hala ere, gure iritziz, ez dago alde handirik euskarazko
|
taldeen
eta erdarazko taldeen artean. Horretan gauzak asko aldatu dira, irakasle euskaldunakheldutasunera iritsiz joan diren heinean.
|
|
|
8 taula: EHUko Zientzia Fakultatean euskaraz diharduten
|
talde
eta azpitaldeak.
|
|
|
Beraz, giroatsegina sortzea oso eraginkorra gerta liteke ditugun asmoetarako.Bestalde, ohargarria da FAKULTATEA aipatzen dugula, eta ez saila, bametegiaosatzeko. Horrek eskatzen du dekanotza
|
taldearekin
eta beste sailekin hitz egitea.
|
|
|
c) Estandarizazioa bilatu,
|
taldeen
eta lanen bidez. Bestalde, ez da nahikoaestandarizazio lanak egitea: arazo handiagoa gertatzen da, gero, lan horiekadostea eta erabilera bultzatzea.
|
|
|
Azken batean, ikasleari ahalik eta aukera gehien eskaini behar geniola argiikusi genuen:
|
taldean
eta bakarka, euskaltegira joanda eta urrutitik, irakaslearenlaguntzaz zein bere kasa. Eta, batez ere, euskaltegiak aldez aurretik ezarritakoeskema itxietara mugatu gabe, zerbitzua ikaslearen beharretara moldatzekoahalegina egin beharra sumatu genuen.
|
|
|
Bi tesi abertzaletasunarekin lotuta daude, beste bi Nafarroako hauteskundeekin, eta azkena, Arabako aldundiarekin. Langile
|
taldeak
eta behartsuenmundua aztertzen dituzte gizarte historiari buruzkoek.
|
|
|
Nabarmendu beharradago, beraz, gai horren inguruan kaleratu diren bi lan interesgarri. Lehenak, BlancaUrmenetarenak (1997), Nafarroako erakundeek, gizarte
|
taldeek
eta zenbait pertsonak euskararen inguruan azaldutako jarrera eta jokabideak aztertu ditu, euskararenaldeko mugimenduak deskribatuz eta gaztelaniaren zabalkundearen bideak erakutsiz. Guztiz bestelakoa da Xabier Erizeren liburua (1997).
|
|
|
giza mugikortasuna, hirien handitzea etaberrantolaketa, indar politiko eta sozial berrien agerpena, boterearen ingurukoborrokak eta hitzarmenak, ohitura berrien zabaltzea eta garapena, etab. Azkenfinean, gizarte lokarriak definitu eta baldintzatzen dituzten elementuen ezaugarriakatzeman eta deskribatu nahi dituzte. Aipatutako aldaketekin batera, euskal gizartearen konplexutasuna eta aurreko egoera eta
|
taldeen
eta portaeren jarraitzekogaitasuna azpimarratu dituzte bi egile horiek, nahiz eta talde eta ohitura berriaknagusitu. Bestalde, Castells-ek zuzendu du 1999an argitaratu zen El rumor de locotidiano liburua.
|
|
|
giza mugikortasuna, hirien handitzea etaberrantolaketa, indar politiko eta sozial berrien agerpena, boterearen ingurukoborrokak eta hitzarmenak, ohitura berrien zabaltzea eta garapena, etab. Azkenfinean, gizarte lokarriak definitu eta baldintzatzen dituzten elementuen ezaugarriakatzeman eta deskribatu nahi dituzte. Aipatutako aldaketekin batera, euskal gizartearen konplexutasuna eta aurreko egoera eta taldeen eta portaeren jarraitzekogaitasuna azpimarratu dituzte bi egile horiek, nahiz eta
|
talde
eta ohitura berriaknagusitu. Bestalde, Castells-ek zuzendu du 1999an argitaratu zen El rumor de locotidiano liburua.
|
|
|
Erabaki teknikoetarako justifikazio teknikoak (soilik) behar ez direla frogatzeak autonomia politikoaren berpiztea ekar dezake, portaera modu berri bat, arriskuen definiziorako botere, oinarri, arau eta printzipio berriak. Norberaren,
|
taldearen
eta komunitatearen iritzia. Politikaren piztuera bere porrota iragarri ostean.
|
|
|
suna esan nahi; gizartea eraldaketa prozesuan dagoen garai hauetan egitura zaharrak mantentzeko botereen setakeriak arazoei eta arriskuei bakarrik aurre egin beharra baizik.
|
Talde
eta kolektiboak ahuldu egiten dira; ez, ordea, garai batean horien sorrera bultzatu zuten fenomenoak.
|
|
|
dira: emakumeen eskubideen aldeko borroka; txirotasun berria; etnia, nazio, eskualde eta erlijio gatazken suspertzea; etorkinen auzia; gay eta lesbianen eskubide aldarrikapenak; belaunaldien arteko desberdintasunak; edota, ingurumenaren aldeko
|
taldeak
eta ekimenak.
|
|
|
Azken gogoeta hori ulertzeko, destradizionalizazioaren ondorioz, pertsonaren esperientziak eta norberaren nortasunaren eraikuntza gero eta zatikatuagoak daudela frogatu besterik ez dago. Aldi berean, testuinguru,
|
talde
eta bizitza sozial eta kulturalaren arlo desberdinetan jarduten du gizabanakoak batak bestearekin loturarik zertan eduki ez duena. Nia definitzeko esparruak aniztu egiten dira.
|
|
|
Teknokrazia prozesu teknoekonomikoan hautabideak plazaratzen diren unetik amaitzen da, bide horretatik gatazka berriak sortuz erakunde, alderdi, interes
|
talde
eta modu orotako esfera publikoen baitan eta euren artean. Era berean, sistema sozialen autoerreferentzialitate indiferentearen irudia zapuzten da (Beck, 1994:
|
|
|
Udala biztanleengandik gertuen dagoen instituzioa den bezalaxe, udal emisoren oinarrian herriko bizitzaren susperketa egon luke. Horregatik, herritarren zerbitzurako emisorak izan lirateke udal irratiak, bertako
|
taldeei
eta biztanleei irekiak. Hala ere, kontrakoa gertatzen da askotan, batez ere, udalaren kudeaketa zuzena nabaria den irratietan; goitik beherako egitura batean oinarrituta, informazio instituzionala besterik ez dute eskaintzen, taxuera berriak probatzen ausartu gabe, eta emisora handiek dituzten akats berberak egiten, bitarteko edo baliabide faltak areagotuta.
|
|
|
Herriarentzako interesgarriak diren albisteak zein abisuak ematen dituzte. Era berean, herriko
|
taldeen
eta elkarteen parte hartzea bultzatzea dute helburu, bertako ekitaldien dinamizatzaile moduan erabili ahal izateko.
|
|
|
Horretarako aukera desberdinak jorratzen dira: hala nola, herri bakoitzean bertako pertsona bat izatea berriemale gisa, herri bakoitzeko
|
taldeek
eta elkarteek arratsaldeko programazioan parte hartzea, langileen lekukoa hartuta.
|
|
|
Aipatu bezala, parte hartu nahi duen orori irratiaren antolaketan aritzeko bidea eman nahi zaionez, esku hartze hori ahalbidetzen duen egitura Txolarre Irratiaren batzarra da. Irratia aurrera atera dadin ahalegintzen direnek eta irratsaioren bat egiten duten guztiek osatzen dute batzarra; hau da, irrati esatariek, kolaboratzaileek, herrietako ordezkariek eta saio askean parte hartzen duten
|
taldeek
eta pertsonek. Funtzio nagusiak honako hauek dira:
|
|
|
Halaber, ez zegoen ia bozeramale edo prentsa arduradun euskaldunik, ez administrazioan, ez enpresa pribatuan ere. Dena den, Goizalde Landabasoren Korte bat, mesedez izenburuko nobelan agertzen den moduan, nahiz eta orain bozeramale euskaldun gehiago izan, hauxe da erakunde, alderdi,
|
talde
eta kultura eragile askok oraindik gainditu ez duten ikasgaia: bozeramale euskaldunak behar direla, hain justu.
|
|
|
hedabideek ez dute modu neutralean igortzen informazioa, ezin dute eta. Presio
|
taldeak
eta komunikazio profesionalak medio, hedabideek informazioa prestatu eta landu egiten dute.
|
|
|
Zaindari
|
taldeak
eta goaitari saldoak zeharkatzea
|
|
|
Orain, zuen
|
taldeak
eta zuen zuzentza botereak krisi larria bizi duenean, eztabaida publikoen eta legeen bidez Senatuaren aurkako jarrera xaxatu nahi dutenak prest direnean, Gaio Verres ekarri dute epaiketa honetara erruztaturik, denen iritziak, bere bizitzak eta ekintzek kondenatua, bere itxaropen eta adierazpenen arabera bere maila ekonomikoagatik errugabetua.
|
|
|
Erromatarrak arinkeriaz mugitu zirela eta ez zituela euren ozarkeriarengatik sarean sartu ikusi zuenean, bere amarrua agerian jartzea alferrekoa izan zenez, kanpamendura itzuli zen Hanibal. Han ezin izan zuen egun asko geratu gari gabeziarengatik, eta bai herrialde guztietako nahaspilaz osaturiko soldadu
|
taldeak
eta baita gudalburuak berak ere egunero asmo berriak hartzen zituzten.
|
|
2003
|
|
|
Prestaketa unean GKEek ahalegin handiak egin arren, 77
|
Taldea
eta Txinarenlaguntzaz, gailendu egin dira 3 potentzia ekonomiko handiak (AEB, EB etaJaponia) Lurreko herrialde gehienen aurrean. Hiru handiek diotenez, enpresatransnazionalen erantzukizunak zehazteko eta kontrolatzeko, nahikoa da OCDEtikberez sortutako ildotik jarraitzea.
|
|
|
Uruguaiko Txanda espero baino hiru urte geroago bukatu zen eta nekazaritza oztopo nagusietako bat izan zen. Oraingoan ere horrela izango dela dirudi, Cairnseko
|
taldea
eta Europar Batasunaren arteko desadostasunak medio. Hegoaldeko ikuspuntua jasoko denentz ikusteko dago, bainasusmo onik ez orain artean.
|
|
|
6 Udetxea jauregia (Gernika Lumo), Urdaibaiko Biosfera Erreserbako Patronatuaren egoitza, baina baita espazio honen informazio gune nagusia (dokumentazio zentrua barne) ere, eta
|
talde
eta eragile desberdinen topagunea.
|
|
|
Edozein kasutan, eta 3.000 milioi eurotik gora (bilioi erdi pezetatik gora) ibiliko den kopuruetaz ari garenez, beharrezko finantziazioa lortuko balitz, horrekeragingo lukeen zorpetzeak urte askotako aurrekontuak hipotekatuko lituzke, bestejarduera eta beharrizan sozialen kalterako. Alegia, esleipen hori
|
talde
eta sektoresozial batzuentzat kontrako eta kaltegarria suertatuko da, gure gizartean jadadagoen dualismoa areagotuz (Gomez Uranga, Franco eta Etxebarria, 1998: 259).
|
|
|
finantziazioa, propaganda, programazioa, zeregin teknikoak eta kanpoarekiko harremanak. Gabonetako bileran osatuko zen
|
taldea
eta dieta eta gastuak ordainduko zitzaizkien partaideei. Propagandari buruzko proposamena ere onartu zen, eta sail bakoitzari artikulu bat eskatu zitzaion euskal aldizkarietan argitaratzeko.
|
|
|
Kepa Sarasolak egin zuen bitartekari lana azken kasuan. Historia Sailak, bere aldetik, ahalegin handia egin zuen euskaraz lan egiten zuten
|
taldeak
eta pertsonak biltzeko, hurrengo urteetarako azpiegitura eta proiektuak lantzeko asmoarekin. 23 liburu argitaratu ziren Banco de Vizcayaren laguntzarekin, ia denak zientzia arlokoak, baina sailburuen bilerak liburugintzan erabili beharreko irizpideak birmoldatu egin behar zirela erabaki zuen, eta eskuliburuetara edo irakurle anitzeko lanetara jo behar zela.
|
|
|
Horrez gain, fakultateetan sortutako Euskal Kultur
|
Talde
eta Mintegien funtzioa argitu behar zen, Agirrebaltzategiren ustez,
|
|
|
Begi bistakoa den arren, azpimarratu behar da hau. EUSKAL UNIBERTSITATEA posible bihur dezakegun AZPIEGITURA, beste zenbait
|
talde
eta iniziatibarekin batera, noski, sortuz joatea da U.E.U.ren helburu nagusia78.
|
|
|
Giro horretan, beharrezkoa zen euskal kulturgintzan, oraindik ez zen euskalgintza hitza erabiltzen? ari ziren pertsonak,
|
taldeak
eta erakundeak bateratzea, «zer nahi dugun, noraino joan behar dugun, zein bide urratu behar, zein urrats eman behar dugun jakitea eta elkarrekin erabakitzea»101 UEUk zenbait ahalegin bultzatu zituen bide horretan, eta horren ondorio izan zen 1976ko urriaren 31n Durangon, bertako Euskal Liburu eta Diskoaren Azokarekin batera egindako batzarra; UEUk proposatuta, Xabier Mendiguren izan zen modera... Ehun lagun inguru bildu ziren:
|
|
|
1.2.3 Euskal kultura
|
talde
eta mintegien lana unibertsitateetan... 23
|
|
|
Euskara landu eta aberastu unibertsitate hizkuntza izan dadin.Irakasle eta ikasleak prestatu euskaraz lan egin ahal izan dezaten.Euskara eta euskal kulturaren alde lanean ari diren
|
talde
eta pertsona guztien topaleku izatea.
|
|
|
Egileek orduko goi mailako talde euskaldunak bikain ordezkatzen zituzten. Idazle gehienak Elhuyarrekoak izan arren, zuzendaria Jose Ramon Etxebarria zen eta UEU, Jakin, Leioako Zientzia Fakultateko Euskal
|
Taldea
eta UZEIko kideak zeuden. Aipaturiko ekimenek, bai Elhuyarren garapenak, bai UZEIren sorrerak, garbi erakusten dute sortzaileentzako UEU erreferente garrantzitsu bat izan zitekeela, baina ez lan eremu iraunkorra.
|
|
|
Garaiko eztabaida politikoek (amnistia, konstituzioa, estatutua, bortxakeria eta abar) isilarazi zituzten hain garrantzi handia izan zuten
|
taldeak
eta eskaerak.
|
|
|
euskararen erabilera irakaskuntzan, «haurtzaindegitik unibertsitatera»; unibertsitateari zegokionez, eskakizun zehatzak egin ziren, Irakasle eskola publikoak euskalduntzea eta «Unibertsital barruti» bakarra eta propioa osatzea97 Ekintzak arrakasta handia izan zuen, ehun mila firma inguru batu baitzituzten, baina gorabeherak ere izan ziren «zenbait nahasmendu ere sortu zela egun horren inguruan. Bada zer argitzekorik politiko
|
taldeen
eta kulturgile taldeen harremanetaz»98 Harrezkero, ohiko manifestazioen moldea gaindituz, jai kutsu nabarmenarekin plazaratu ziren euskararen aldeko ekitaldi berriak, esaterako 1977an lehenengo aldiz antolatutako Kilometroak, Gipuzkoako ikastolen aldeko topaketa. Festa horrek dirua biltzeaz gain, euskaltzaleen arteko anaiarteko atsegina sortu zuen.
|
|
|
onartu zituen. Horien arabera, herri mugimenduen artean bi eratakoak bereizi behar ziren, ENAMen dinamikan integratu gabeko
|
taldeak
eta integratutakoak. Azken horien artean zeuden Amnistiaren Aldeko Batzordeak eta euskararen inguruko taldeak.
|
|
|
Mailaka banatu zuen irakaskuntza, gelako ikasle kopuruak finkatu zituen, irakasleen titulazioak zehaztu zituen eta Euskaltzaindiak eskaintzen zuen D tituluaren ordez, Euskararen Gaitasun Agiria sortu zuen. HABE ren planteamendu arau-emaileen aurrean, gogo onez edota halabeharrez, euskaltegi askok amore eman zuen, baina ez AEK k, ordurako, euskalduntze lanetan
|
talde
eta ikasle gehien biltzen zuen erakunde nagusiak. AEK k beretzat eskatzen zuen euskalduntze mugimenduaren gidaritza, eta HABEk ezarritako ereduak euskalduntzea eragozten zuela aldarrikatu zuen109 Bere ibilbidearekin bat etorri zen hartutako jarrera, Francoren azkeneko urteetan, alfabetatzea eta euskalduntzea, kontzientzia sortzaile?
|
|
|
Izan ere, Orberen ustez, bi ziren, alderdi politikoez gain, aldarrikapenaren aldeko zirikatzaile lana egin behar zutenak: unibertsitateetako Euskal Kultur
|
Taldeak
eta sortzear zegoen Euskal Kultur Batzarrea. Ez zituen aipatu ere egiten ordura arte lan horiek bultzatzen aritutako pertsonak eta taldeak (Mitxelena, Orella, Leguina...).
|
|
|
1.2.3 Euskal kultura
|
talde
eta mintegien lana unibertsitateetan
|
|
|
Angel Goenaga jesulagunak Madrilen irakurri zuen tesia euskaraz 1966an, nahiz eta gero gaztelaniaz argitaratu15; Sabin Barruetabeña pasiotarrak euskarazko tesina irakurri zuen Gasteizko Teologia Fakultatean (1973an); Jazinto Iturbe kimikariak te sina (1974an) Bilboko Unibertsitatean eta Rikardo Arrue sendagileak tesia, unibertsitate horretako Medikuntza Fakultatean (1976ko urtarrilaren 12an16). Une berean, unibertsitate desberdinetako zenbait ikasle, Euskal Herrian eta hemendik kanpo17, Euskal Kultura
|
Talde
eta Mintegiak (EKT eta EKM) sortzen hasi ziren. Elkarte horiek hainbat funtzio bete zituzten:
|
|
2004
|
|
|
heziketarako aplikatzen dute, ikerketarako diseinu berria eginez. Azkenean, enpresak, ikerketa zentroak, ikerketa
|
taldeak
eta Unibertsitatearen arteko elkarlanaeta elkar laguntza finkatuz, ziklo orokorra osatzen dute.
|
|
|
Arrasateko enpresa kooperatiboei dagokienean, bezeroaren eskakizunen gidaritzapeandagoen enpresa horrek honako hiru elementu hauek artikulatzen ditu: kudeaketarako sistema berria, hobekuntza
|
taldeak
eta konpainia txikiak.
|
|
|
Eredu berria zehaztu ondoren, marko berria sortarazi zen: talde buruaskiak.Marko horrek zuzendaritza
|
taldearen
eta langileen arteko elkarrenganako betebeharrak biltzen ditu; eginbehar horietan, langileen enpresa batzordearen betekizunak ere sartzen dira (ikus 7.10 taula).
|
|
|
Aipatu beharra dago, aldakuntza horien garapenean tirabirak sortzen direla; baina zuzendaritza
|
taldearen
eta langileen arteko hitzarmenak lortzen direla ereezin dezakegu ahaztu. Hasieran, BELLOTAko langileen ordezkaritzak susmagarrizeritzon aldakuntza prozesuari; baina azkenean, epean, aldaketa dinamikaren alde egin zuen, minilantegietan, talde buruaskietan, alokairu mailadietaneta abarretan parte hartuz.
|
|
|
Enpresan duten parte hartzea mugatua da, erabateko nagusitasuna eta boterea EtxeNagusiak izaten jarraitzen duelako: jabegoa hipermerkatuen% 2,25era mugatzenda, eta erabakitzeko ahalmena ere, kooperatibetan ez bezala, zedarriturik dagokudeaketa arrunteko gai batzuetara; bestetik, langileen parte hartzea bere ekoizpenzentrora mugatzen da; erabakiak, aldiz, enpresa partizipatuetan, kooperatibetan, sektore
|
taldeetan
eta Korporazio mailan hartzen dira; hau da, ez dute beren enpresari buruz erabakiak zuzenean hartzen diren beste organoetan ahotsik18 Horregatikguztiagatik, parte hartze planteamendua ezin da ohiko enpresa kapitalistek izanditzaketen formula instrumentaletara mugatu. Ohiko kapital enpresetan bilatzenden parte hartze politiketatik haratago joan luke, proposamen hauhelmuga baino gehiago abiapuntu bihurtuz.
|
|
2005
|
|
|
EH
|
taldeak
eta PSEko zinegotzi batek salbu, gainerako alderdiek mozioaonartu zuten. Erabaki horren ostean BAEk Alarde ofizialaren antolaketa 2001.urtean ez zuela egingo adierazi zuen prentsaurreko batean.
|
|
|
Azken finean, El Diario Vascok, behatzaile lekukoari dagokion jarrera enuntziatibotik abiatu arren, benetan dauden
|
talde
eta kolektiboen desberdintasunengainetik, erreferentziazko unibertso bat eraikitzen du, unidimentsionalitatearen sasiilusio bat sorraraziz. Estrategiak anitz dira:
|
|
|
Hirugarren komunikazio mota, staff?
|
taldeen
eta, line, taldeen artekoinformazio trukaketa da.
|
|
|
ezaugarri, berdintsuak? dituzten ikasleak biltzen dira
|
taldeetan
eta talde guztiek lan berdinaegingo dute. Adibidez, talde guztiek herriari buruzko murala egingo dute.
|