|
2001
|
|
|
Alderdiek,
|
taldeek
eta taldetxoek, mordoek eta mordoxkek, hobeki esan, alderdi, talde, taldetxo, mordo eta mordoxken buruzagi nahiko eta ustekoek, bide erraza aurkitu dute gure artean.
|
|
2002
|
|
|
Ez baita euskaltzaletasuna mugatzen ikusten den hartarik hona. Euskararen kontuak anitzetan eta usuegi
|
talde
eta sektore jakin batzuekin lotuak dira eta beste anitzetan, zoritxarrez, herri honetako biztanle gehienok gaitzesten dugun ideologia jakin batekin. Euskararekin hori gertatzea kaltea ekarri digu denoi.
|
|
|
Entrenamendu ezin interesgarriagoak! Nola, nahiz debekurik izan ez, hara ez den inor ere joaten, orain erabiliko dugu aukera paregabe hau, denei erakusteko nola entrenatzen diren
|
taldeak
eta nola ematen dioten pilotari gure urrezko jokalariek. Hori ikusi izan ez banu nekez hartuko ninduke gau hartan loak.
|
|
2005
|
|
|
Baina programa horren faktore erabakigarrietako bat zera izan da, gobernuko zein gobernuz kanpoko eragileen, enpresari, GKE, herri indigena, zientzialari eta abarren? arteko eztabaida, garapen iraunkorrari buruzkoa, instituzionalizatu izana, ezen posible egin du gizarte
|
talde
eta erakundeen ezinbesteko partaidetza garapen iraunkorrera begira. Goi bilera hartan protagonista ofizialak parte hartzen ari ziren herrietako gobernuak baziren ere, gizarte talde berberek osatutako Foro Global paraleloa berauentzako zilegitasun eta sendotze bide bat izan zen; eta Foro Global horrexek hoziaraziko zuen Johannesburgeko hurrengo goi bileran benetako protagonista izango zen Gizarte Foroa.
|
|
|
V. Programa inflexio puntu bat izan zen politika komunitarioan, zeren eta Lurraren Goi Bilerari (Rio 1992) emandako erantzun komunitarioa zen. Bere funtsezko ezaugarrietako bat zen onartzea ingurumena ezin zela legediaz bakarrik hobetu, jarduera ekonomikoek bereziki helburu ekologikoak gogoan izan behar zituztela, eta gizarte
|
taldeen
eta herritarren konpromisoa ezinbestekoa zela, estatu kideena eta erregio zein toki mailako agintariena bezalaxe, hau da, gizarte eragile guztiena azken batean.
|
|
2006
|
|
|
Ni beirategira hurbildu nintzen. Gaizki zaindutako parke txiki batean, egoiliarrak zebiltzan, batzuk
|
taldean
eta gehienak bakarka, atzera aurrera presarik gabean; hormen atzeko aldean fabriketako tximiniak ikusten ziren eta zerien kea zeru estaliaren kolorearekin berdintzen zen. Euriak ez zirudien urruti.
|
|
2008
|
|
|
Gizona, Historiaren protagonista izan denez, markatu gabeko elementu bakarra delakoz. Beste protagonistak bilatzen hasten garen neurrian, gizarteak atzera egiten du... balizko protagonista horiek leinuetara jotzen dutelako; emakumeek, emakume
|
taldeetara
eta emakumetasunera eta horrela. Leinukeria berria... eta leinukerian, ETA eta nazionalistekin egiten dugu topo.
|
|
2009
|
|
|
PNVren bilerak hasi bitartean, Mariok beste
|
talde
eta tertulia politiko batzuk ezagutzeko aukera izan zuen. Asteburu batean, esate baterako, Arrate Berasaluzek jardunaldi politiko batzuetara gonbidatu zuen, eta Mariok gonbitea onartu.
|
|
|
Konfiantza giroa sortu zen sareginen gure
|
taldean
eta ni gustura egoten nintzen eurekin, baita lanean aritzen ginenean ere. Horregatik, beharbada, ahalik eta arinen hasi gura izan nuen berriro lanean zu jaio zinenean, are lehenago Mila maistrak taldea osatzeko zeuzkan erromeriak ikusita, jada bokarta sasoian bete betean sartuta geundela.
|
|
|
Euskararen erabilera normaltzeko bidean, ez al da komeni errealitate hori naturaltasun osoz hartzea, gizarteko beste edozein sektoretan bezala? Horregatik komeni da guztiz bidezko diren interes partikularren edo
|
talde
eta enpresa interesen defentsa euskararen balizko interesekin ez identifikatzea. Horregatik komeni da, halaber, inork beste inoren aurrean bere burua euskararen esentzien zaindaritzat ez hartzea.
|
|
|
Utzi berri dugun eremu berde horretan, gertu daukat Joseba lantokian. Adar anitzeko ekintzen zurrunbilo bertsuan pasatu ditugu azken urteak, eta berak idazteko tarteak ere hartu ditu tentsio bikoitz gaizto horretan, bata,
|
taldearen
eta norberaren artekoa; eta bestea, ekintzaren eta hitzaren tartekoa?. Irakurrita edo solasen bidez idazki hauetako ideia batzuk ezagutu ditudan arren, denak batera ikusteak gogoeta batzuk piztu dizkit oldozpen publikoari buruz.
|
|
|
Josebak urteotan idazki hauek egiteko erabili duen martxa agertzean, tentsio bikoitza aipatu dut goraxeago:
|
taldearen
eta norberaren artekoa bata, eta bestea, ekintza jardunaren eta hitz jardunaren artekoa. Pentsamendu organikoaren arazoak dira.
|
|
|
humus egoki bat arnasten ari nintzen nenbilen toki gehienetan. Gaur
|
taldea
eta Ez Dok Amairu, Oteiza eta Aresti, artea eta poesia gelditu zaizkigu gogoan. Bazen, ordea, gehiago ere.
|
|
|
Bestela, bai kantaldien kopurua bai disko-etxeen kopurua zeharo testimoniala zen. Herrialdearen mendebaldean ere egoera antzekoa zen. Xavier Ribaltak, Can
|
taldeak
eta, geroago, Celdoni Fonollek egindako ekarpenak kenduta. Beraz, esan daiteke, eremu geografiko horiek, musikari batzuk eman bazituzten ere, eragin urria izan zutela kantagintzan.
|
|
|
Biztanleriaren zati handi baten espazio psikikoaren barruan egoteaz gainera, Euskal Herriak lurraldetasunaren eta euskal kulturaren edukitzaile fisikoaren absolutua sinbolizatzen du, hainbesteraino non, sinbologia nazionalaren espazioan, gero eta pisu handiagoa hartuko baitu, banderaren eta beste sinbolo klasiko batzuen kaltean. Asko dira kontzeptu hori erabiltzen duten
|
talde
eta kantariak: Laboa, Lete, Lertxundi, Oskorri, Oskarbi, Pantxoa eta Peio, Anje Duhalde, Urko, Joseba Tapia, Michel Etxegaray (Imanolen izenordea), Etxamendi eta Larralde...
|
|
|
Azken talde hori. Iparraldea zeharkatzen duen ibaitik hartzen du izena? izan zen lehen euskal rock
|
taldea
eta 1970eko hamarraldiaren bukaeran egiten zuen musika ezaguna zen baita Euskal Herriko mugetatik kanpo ere. Aukeratu dugun kantan garrantzi handiko hiru elementu dira nagusi:
|
|
|
1970eko hamarralditik aurrera, politikak hiru erakarpen punturen inguruan grabitatu zuen Euskal Herrian. Batetik, ETAren inguruko orbitan zebiltzan
|
talde
eta kantautoreak; bestetik, euskal diskurtso identitarioa besarkatu arren borroka armatua arbuiatzen zutenak; eta, azkenik, gutxiespenez" txinatarrak" esaten zietenak (PCEren eta Estatuko alderdi maoisten hurbilekoak).
|
|
|
Xabier Lete (denboraldi labur batean Gipuzkoako Kultur ahalduna izandakoa), Benito Lertxundi, Mikel Laboa edo Gorka Knörr (azken hau Eusko Jaurlaritzako lehendakariordea izatera iritsi zen, bere disko produkzioarekin aurrera jarraitzen zuen bitartean). Hirugarrenekoan artean ere euskal musikaren munduan izen handia duten
|
taldeak
eta kantariak daude, hala nola Oskorri edo Imanol (azken hau ETAko kidea izandakoa ETAren lehen garaian). Azken bi horien artean, Itoiz bezalako taldeak sar daitezke.
|
|
|
Antoni Batistak, euskal nortasunaren iturriak aztertu dituen katalanetako batek, euskaldunen imaginario sinbolikoa elikatu duten elementu asko aipatzen ditu: politikoak (inbasioarekiko erresistentzia, antolakuntza politikorako foru sistema, Gernika), kulturalak (jatorri iluneko hizkuntza, antzinako kirolen praktika), erlijiosoak (gutxi erromatartu zen komunitate kristaua), sozialak (lagun
|
taldeak
eta matriarkatua) eta are musikalak ere (antzina antzinako musika tresna autoktonoak: txistua).
|
|
|
Al Tall. Ibilbide ugariko
|
taldea
eta Valentziako musika tradizioa jasotzen eta jotzen aurrenetakoak.
|
|
|
Baina hori da, nonbait, nazio nortasun katalanari buruzko ikusmolde zabalduena. Aurre egin beharreko edo erantzun beharreko zalantza gutxirekin, gainera, batez ere kontuan hartzen badugu nola aldatu den, gerora, aipatutako bertso horien izerdia botere politikoan, praktika zehatz eta ukigarrien bidez. Denborarekin horrek ezarri dituen
|
talde
eta herri irudikapenak amnesia kolektibo orok berekin dakarren leizetik hurbilegi daude.
|
|
2010
|
|
|
Egun hartan bertan ezagutu nuen, eta harrezkero oso adiskide onak egin ginen. Pello urte batzuk lehenago Haizea taldearekin ibili zen lankidetzan, hau da, Txomin Artola, Amaia Zubiria eta gainerakoekin (Haizea
|
taldearen
eta Amaia Zubiriaren disko batzuetan entzun daiteke Pelloren ahotsa). Musika zale amorratua izan da betidanik.
|
|
|
Ondotik Amikuze eskualdean Kitzikazank antzerki taldea sortu zuen gazte multxo batekin eta 2006tik aitzina bere obrak beraiekin plazaratzen ditu: Gaztetasunak erabiltzen nau (2006), Loreak mendian, ondarkinak lurpean eta bideak gainean (2008) eta azken bi neguetan Donibane Garazin egin lanaren haritik, Libertimendua deitu Baxenabarreko ihauteria berpiztu dute Donapaleun, Burgaintzi dantza
|
taldea
eta eskualdeko bertsulari gazteekin.
|
|
|
Txalogarria Alex Mendizabal Erroman egiten ari dena. Honek
|
talde
eta eskola bat sortu zuen euskara erakusteko, italiarrentzat. Taldearen izena:
|
|
|
Migrazio mugimenduak, gerra prebentiboa, nazioarteko agentzien protagonismoa albo batera uztea, nazioarteko agentzien ordez
|
taldeak
eta klubak aintzat hartzea... horixe da gaurko jokabidea.
|
|
|
Aipa dezagun bestalde kantari ezagunek ere zabaldu dituztela bertso eta doinu hauek beren emanaldi eta diskoen bidez. Bereziki Mikel Laboak, Xabier Letek eta Antton Valverdek, baina baita Anje Duhaldek, Oskorri
|
taldeak
eta orain berriro Mielotxin taldeak ere bai.
|
|
2011
|
|
|
Honaino helduta, jendea prest dago azken urratsa egiteko, hain zuzen ere, norberaren pentsamendua geldiarazteko. Horren guztiaren helburua liderrarekiko,
|
taldearekiko
eta ideiekiko erabateko atxikimendua lortzea da. Eragindako kalteak guztiontzako dira ezagunak:
|
|
|
Haien oso antzekoa zuen pentsatzeko modua, baina pentsamendua adierazteko era, batere baldarra ez. Lider izateko dohainak zituela, horixe zen
|
taldekoen
eta Manuren arteko alde bakarra. Beste modu batera esanda:
|
|
|
Behin, kronistek zehazten ez duten egun batean, ohi bezala
|
talde
eta sendiak idoloen aurrean bildurik, inoizko eskaintza, errezo eta ospakizun harrigarrienak egitera prestatu ziren, kantu, dantza eta alboka edo txirulen musikaren laguntzaz. Talde bakoitzeko zazpi lagun sakrifikatu zituzten, sendietako garrantzitsuenak, denon aurrean labanaz hilda.
|
|
|
Nafarroako erregearen lehengusua omen zen eta gortetik alde egin behar izan zuen erregearekin izandako haserre batengatik. Bere abere
|
taldea
eta zakurrak hartuta, Soraluze ingurura iritsi zen eta Irure izeneko tokian eraiki zituen beretzako eta beretarrentzako etxeak.
|
|
|
Baina Zelinos tematu egin zen eta azkenean erregeak onartu zuen gonbitea. Jan, ederki jan zuten denek, eta hori nahiko ez eta, bi zezen atera zituen bere abere
|
taldetik
eta erregearen aurrean txuliatu zituzten. Zezenketaren ondoren zezenok hil eta erregearen zakurrei emateko prestatu zituen.
|
|
|
Literaturaz gain, musika munduan ere hainbat lan egindakoa da, makina bat
|
talde
eta bakarlarirentzat konposatu ditu kantuak eta Lorelei taldearen liderra izan zen. Bakarlari modura ere hiru disko kaleratu zituen:
|
|
|
Esan bezala, mugalariek portugesak Hego Euskal Herrian hartu eta Iparralderantz eramaten zituzten: " Oiartzun alderat ekartzen zituzten, gero giak hartu
|
taldea
eta Bidasoa pasatzen zuten. Borda batian egoten ziren eta gero Frantzia alderat...".
|
|
|
Arrantzako ontzi batean joan ginen Ceuta izeneko ontzi burua, bere anaia eta ni. Lezok esan zigun halako lekutan, hondartza bakarti baten aurrean, egongo zela
|
taldea
eta klabea eman zigun. Ceutak zehatz mehatz ezagutzen omen zuen lekua eta ni fidatu egin nintzen.
|
|
|
Beldur naiz, beste tokietan ere gertatzen ari delako, sinesmen klasikoaren eta Eliz bizitzaren hutsuneak ez ote dituzten
|
talde
eta mugimendu fundamentalistek bete nahiko. Erromako Elizak uste dut aukera bat baino gehiago galdu duela bere barne egiturak berriztatzeko, eta Euskal Herriko Eliza ere gelditasun horretan trabatua geratu ote den nago.
|
|
|
Adibide baterako: kontsumo ekologikorako
|
taldeak
eta kooperatibak sortzea, orain eta hemen gauzak beste modu batera egiteko egitura lokal eraginkorrak dira, baina beharrezkoak izanik ere, ez dira nahikoak. Produktu ekologikoen aldeko hautuak transgenikoen debekua behar du, ezinezkoa baita bien arteko bizikidetasuna.
|
|
2020
|
|
|
Baliteke, baina nik uste badagoela beste une larriago bat. Atetik irteten zaranean, huts eginez gero, inolako babesik gabe uzten duzu
|
taldea
eta zeu barregarri geratzen zara.
|
|
|
Beste horrenbeste esango nuke Estatu mailan zein munduan sakabanatuta dauden zaleei buruz ere.
|
Taldea
eta zaleen arteko kidetasun hori izan da betidanik gure euskarria eta aurrerantzean ere du izan.
|
|
|
Gogoan daukat ikurriñak hartuta joan ginela Athletici harrera egitera, dan  tza
|
talde
eta guzti. Dantzariek egindako arkupetik jokalariak pasatzea zen gure asmoa, baina, Felix Oraà ¡ k ez zien utzi.
|
|
2021
|
|
|
Hala eta guztiz, funtsezkoa da gogoan hartzea Filosofiaren Historian egon dela, Antzinarotik egon ere, bestelako hausnarketa egitera ausartu den gizonik, nahiz eta euren" emazteen faborez" jarduteko joera ez den izan Historian gailendu dena. Besteak beste, Epikurok eta Pitagorasek emakumezko ikasleak gizonezkoen parekotzat hartu eta onartu egiten zituzten beren filosofia
|
taldeetan
eta eskoletan. Filosofo horien ikuspegiak argi eta garbi erakusten duenez, gutxiengoa izan arren, nonahi eta noiznahi egon da aukera emakumeen eskubideak eta gaitasunak aintzat hartu eta haizearen kontra aritzeko.
|
|
2022
|
|
|
–Nàdia, zera esaten ari ditun Ivan Perez kadeteen
|
taldekoa
eta zuek biok itxi egiten zaretela bainuan eta lohikeriatan aritzen, eta apendize baten moduan lehertu ziren Nàdiaren beldur guztiak eta honela erantzun zuen:
|
|
|
Azokan ezkerretara hartu eta Grafton Streetera egin zuen. Neska eta mutil taldeak bakanduak ziren eta, aurrera joan ahala,
|
talde
eta bikote asko entzun zituen elkarri gabon esaten. Kirurgia Fakultateko erlojuraino joan zen:
|
|
|
Bestalde, aipatzekoa da CAPCFk herrialdeko zenbait ikerketa
|
talde
eta zentrorekin martxan jarritako lankidetza proiektu berri bat, komunitate politiko desberdinen itxaropenak hobeki identifikatu eta neurtzeko inkesta zabal baten ingurukoa. Proiektu hori Environics Survey Researchek bultzatu du, eta CAPCFren, Canada West Fundazioaren, Politika Publikoei buruzko Ikerketa Institutuaren (IRPP) eta Saint Francis Xavier Unibertsitateko Brian Mulroney Gobernu Institutuaren babesa du.
|
|
|
1946an sortu zen, gure oinarrizko eskubide eta askatasunak babesten dituen nazioarteko lege esparrua ezartzeko, eta haren mandatua urteetan zehar garatu da giza eskubideekin zerikusia duten gai guztiei erantzuteko. Batzordeak estatuen jokabiderako estandarrak ezartzen jarraitzen du, baina foro eginkizuna ere badu, non mundu osoko herrialde handiek zein txikiek, gobernuz kanpoko
|
taldeek
eta giza eskubideen defendatzaileek beren ahotsa entzunaraz baitezakete". https://www.ohchr.org/FR/ hrbodies/ chr/ pages/ commissiononhumanrights.aspx
|
|
|
Nolanahi ere, sine qua non baldintza da arestian azaldutako hiru baldintzak erabat betetzeko. Inpartzialtasun judizialik ezean, pertsonen,
|
taldeen
eta komunitate politikoen artean mantendu beharreko oreka justua da, hain zuzen, estatuaren neutraltasunik ezaren ondoriozko hertsadurari amore eman diezaiokeena.14 Inpartzialtasunik ezak estatu subiranoaren aginpide politikoari aurre egitera eramango ditu komunitate politiko jakin batzuk, beren eskubide osoak kenduko baitzaizkie. Egoera horretan, eztabaida politikoek agerian utziko dute estatu subiranoaren aginpide moral ahula, baita hertsadurarik edo indarkeriarik gabe irtenbideak eskaintzeko ezintasuna ere, eta, horrela, indarrean den erregimen politikoaren oinarri izan behar duten funts demokratikoak ahuldu egingo dira.
|