|
2009
|
|
|
2008an Berria egunkariarekin hitzarmena sinatu zuen Akademiak, euskarazko egunkariaren testu guztiak Behatokiaren esku uzteko, eta 2009an EITBrekin egin zuen hitzarmena, euskarazko hedabide publikoek 2000 urteaz geroztik
|
sortutako
testu masak Euskaltzaindiaren esku uzteko.
|
|
2012
|
|
|
Helburu politikoa: Sail honetan sartuko genituzke Euskal Herriko egoera politikoaren antzekoan
|
sorturiko
testuen itzulpenak. Bat aipatzearren, Jokin Zaitegik itzulitako Ebangeline (1945) ekarriko genuke hona:
|
|
|
Itzulpenen inguruan egindako hainbat iruzkinetan jatorrizkoarekiko fideltasuna edo zehaztasuna aipatu izan baditu ere, oro har argi geratu da Orixek xede testua, xede hizkuntza eta xede irakurlea dituela gogoan bere itzulpenak egitean. Jatorrizko testuaren arrotz kutsu oro ezabatzea beharrezkoa dela iruditzen zaio, itzulpenari euskaraz
|
sortutako
testu baten itxura eman arte. Ikusi dugu, gainera, Orixeren itzulpenei bere garaian egindako kritiketan gehien laudatzen zen alderdietako bat horixe zela, hain zuzen:
|
|
|
220). Sarrionandiak (bir)
|
sortutako
testuak birmoldatuta ageri zaizkigu, beraz, Patziku Perurenaren orrialdeetan, eta testuaren eta autorearen arteko loturak guztiz hautsita.
|
|
|
Material heterogeneo hori landuz eta birsortuz,, poesia? bihurtzen ditu jatorrian beste helburu batez
|
sortutako
testuak ere. Itzulpenaz baliatuz, beraz,, bere?
|
|
|
eta. Itzulpena III? deituriko poemak, itzulpen moduan aurkeztuak izan arren, Sarrionandiak berak
|
sortutako
testuak direla. Gartzelako poemak liburuan ageri diren haikuak ere ezingogenituzke, itzulpena ala sorkuntza?
|
|
|
Sarrionandiaren itzulpen batzuek. Elioten Lur Eremuak (1983), esate baterako? berak lehenago
|
sortutako
testuen oihartzunak gordetzen dituzte, kasu honetan,. Apirilari gorazarrea, poemarenak (1981)?; horrelakoetan, beraz, zer da zeren itzulpen?
|
|
|
Izan ere, Sarrionandiak sorkuntza eta itzulpena nahasiz eraikitako jolas literarioen helburuetako bat, hain zuzen, lan itzuliak lan originalen maila berean jartzean datza, eta, bide batez, bi jarduera horien arteko bereizketa erabatekorik ez dagoela gogoraraztea. Horixe egiten du, esate baterako, itzulpen apokrifoak, berak
|
sortutako
testu, originalak?, alegia? –benetako?
|
|
2015
|
|
|
Antologia batek, ezinbestez, ekoiztutakoa behatu du hauta lanari ekiteko. Eskuratu den altxorrean egileak hartzaileak goza dezan asmo zuela
|
sortutako
testu askorik ez dago Euskal Literaturaren historiaren zenbait alditan, nahiz eta, seguru asko, jaio ziren garaiko hartzailearentzat egungoarentzat baino erakargarriagoak izango ziren. Lehen liburuki honek jasotzen dituen aldietarako nahiz geroagokoetarako hautatuko diren testuak taxutu ziren aroko ikuskerara hurbilduz irakurtzen badira orainalditik irakurrita baino atseginagoak suertatuko dira.
|
|
|
Baina testua, heldu zaigun kantaren bertsio idatzia, XIX. mendekoa da. Noiz izan zen
|
sortua
testua. Aukerak eta konbinazioak askotarikoak dira:
|
|
|
Hizkuntzaren batasunari, erabakitasunez, XX. mendearen hirugarren herenean ekin zaio, ortografia eta oinarrizko zenbait forma gramatikal, deklinabidea eta aditza batik bat, finkatuz. Hortaz, XX. mendearen hirugarren herena baino lehen
|
sortutako
testuetako hizkuntza aldaerak, euskalkietakoak zein diakronikoak, arazo bihurri dira Antologiaren konfiguraziorako.
|
|
|
Egokitze egitasmoa gauzatzeko igaro beharreko atakarik estuena, ortogra fia eta gramatika formen egokitze eta gaurkotze horretarako eredu koherente, homogeneoa eta eutsigarria erabaki eta lantzeko garaian iritsi da. Grafiak gaurkotu behar direla garbi dagoen moduan, argi dago baita ere euskararen batasunari ofizialki ekin baino lehenago (1968)
|
sortutako
testuak ez direla, besterik gabe eta erabat, euskara batuaren mailara egokitu behar. Egokitzapen grafikoaren eta euskara batuan moldaturiko bertsioaren artean, bi mutur horien artean, testuarekiko begirunean eta egungo irakurlearenganako hurbiltzea ados jarri nahirik, noraino egokitu, moldatu, batasunaren hasiera baino lehenagoko testuak?
|
|
|
Bizpahiru segidan. Literatur antologia batek asmo eta proiektu literario bati jarraituz
|
sortutako
testuak jaso behar ditu eta ez, xede literarioen ordez, bereziki, esaterako, interes linguistikoei (hizkuntza indartu, hizkuntzaren gaitasunak erakutsi, gramatika azaldu?) edo erlijiozkoei (doktrina eta morala zabaldu eta sustatu) erantzuten dietenak. Literatur antologia batek jaso behar ditu, nagusiki, antologiaren zuzeneko hartzaileak literarioki eta atseginez irakurriko dituen testuak.
|
|
2016
|
|
|
Hiru zutabe horien barnean, Alfonso Sastrek idazten zuenarekiko publikoaren erreakzioa azpimarratzen du, arrakasta itzela lortzen du, ez talde profesionaletan bakarrik herrietako taldeetan ere. Komunikaziorako
|
sortutako
testuak, hedatzeko gaitasun handikoa herriarekiko harremana bat batekoa izan da. Hemen dugu Larzabalekin duen antza handia, nahiz eta hedatze eremua askoz handiagoa izan Alfonso Sastreren kasuan.
|
|
2023
|
|
|
La Pléiadeko kritika zorrotzaren aurrean gogoratu behar da fartsaren artea; irria
|
sortzeko
testuak ez dira testu errazak izaten, ez eta taularatze lana oz toporik gabekoa. Izan ere, testu komikoak idazleari eta aktoreari gizakiaren psikologiaren ezagutza handia eskatzen dio, eta baita ere hizkuntzarena, publikoarekiko komunikazio zuzena eta eraginkorra lortzeko, publikoa irriraino eramateko.
|