|
2002
|
|
|
Hortik baitere, Aristotelesek Naturari, beronekin gatazkan, egotzitako akusazioa, gizon jakintsuari inondik ere ez doakiona, alegia: «adinean animalien mesedetan hain eskuzabal portatu zela, ezen bost hamar gizalditan luzatzen baitzaie bizitza, eta gizonari, aldiz, hainbat eta hain gauza handitarako
|
sortua
izaki, bizitza mugatu egin zaio neurri arras murritzagotan.» Ez dugu asti gutxi, berau soberan galdu bai, egiten dugu. Aski luzea eman zaigu bizitza, eginkizunik handienak burutzeko nahiko eta sobera, hura osorik eta ongi maneiatuz gero; baina luxuan eta alferkerian lardaskatzen denean, gauza onerako erabiltzen ez denean, saihetsezineko azken orduaren poderioz, zebilenik ere erreparatu ez genuen bizitza joan zaigula sentitzen dugu.
|
|
2006
|
|
|
Orain, bere burua merkatuan arrakastaz saltzea du helburu. Bere identitatearen sentimendua ez da
|
sortzen
izaki bizidun eta pentsaeraduna den aldetik. Bere nortasunaren sentimendua ez da sortzen izaki bizidun eta pentsaeraduna den aldetik egiten duen jardueratik, bere rol sozioekonomikotik baizik.
|
|
|
Bere identitatearen sentimendua ez da sortzen izaki bizidun eta pentsaeraduna den aldetik. Bere nortasunaren sentimendua ez da
|
sortzen
izaki bizidun eta pentsaeraduna den aldetik egiten duen jardueratik, bere rol sozioekonomikotik baizik. (?) Gizaki modernoaren buruan beste kontu bat agertu da, hots,, bizitzak bizitzea merezi ote duen?
|
|
2007
|
|
|
AMAk Espainiako Estatu osoa dauka lan eremu, baina elkartea Kantabrian
|
sortua
izaki, hangoak dira bazkide gehienak. Edo, dagoeneko aditzera eman denez, bertan etxea erosi duten euskal herritarrak.
|
|
2008
|
|
|
Armada atzetik du, eta bere burutik ezin du Betty Ross kendu. Zibilizaziora itzultzean, KGB Sobiet Batasuneko zerbitzu sekretietako zientzialari Emil Blonskik
|
sortutako
izaki beldurgarri bati egin dio aurre. Gasteiz (Abaco Boulevard, Guridi, Yelmo Gorbeia), Bilbo (Capitol, Zubiarte), Barakaldo (M. Ocio, Yelmo), Basauri (Bilbondo), Durango (Zugaza), Getxo (Lauren), Leioa (Artea), Donostia (Antiguo Berri, Bretxa), Eibar (Unzaga), Errenteria (Niessen), Irun (Cinebox, Txingudi), Usurbil (Urbil), Iruñea (Carlos III, Olite, G. Baiona, G. La Morea), Lizarra (G.
|
|
|
114 min. Bruce Banner zientzialaria munduan batera eta bestera dabil, bere alter ego berdeaz libratzeko antidotoaren bila. Zibilizaziora itzultzean, KGB Sobiet Batasuneko zerbitzu sekretuetako zientzialari Emil Blonskik
|
sortutako
izaki beldurgarri bati egin dio aurre. Baiona (CGR Centre), Angelu (Oscar).
|
|
2009
|
|
|
Une berezian
|
sortua
izaki, gerrako kontuak jorratu ohi zituen batik bat Egunak; horrek, bistan denez, sentimenduak borborka zirela idaztea esan gura zuen. Hona, konparazio baterako, 1937ko apirilaren lehenean (frankistek Durango bonbardatu eta biharamunean) haren azalean argitara emaniko testua:
|
|
|
Euskaldunak: jainko zein gidoilariak
|
sortutako
izaki gutxiagotu, irrigarri, burugogor, temati, arlote, lotsagarri, lotsabako... errotik kendu beharreko oztopo, lakra edo lastrea. Eta ez bakarrik gure diruz ordaintzen dugun ETB2ko Vaya semanita k, edo ipuinaren teknika zein beste bat erabiltzen duen zutabegileak diolako.
|
|
|
Lagunaren iritzian nahaste zelularrak, nagusiki, beste indar baten emaitza dira: nia da azken erantzulea, eta beronek izan dituen istripuak eragile nagusia (istripu horiek harreman mikrosozialetan
|
sortuak
izaki, beharbada hortxe hartzen du interpretazioak" sozial" kutsu bat). Jakina, gauzak horrela, hobe nia ezagutzea, zaintzea, serio hartzea.
|
|
2010
|
|
|
Bien bitartean, Iosko hondartzan su meta bat ari zen iraungitzen, gau hartan arrantzale batzuentzat dei eta josteta izan zitekeena; egurats zabalean arbasoen kondaira heroikoen, uretatik
|
sortutako
izaki misteriotsuen edo oraindik galerna gau izugarrietan oihartzuna egiten duten amodio zapuztuen istorioak elkarri kontatuz jostatzea maite zuten arrantzaleentzat.
|
|
2011
|
|
|
Entzun nere arren isila gaueko barnezaurietan zinatekeen Jainkoa, nola natzaion hurbiltzen zuk
|
sorturiko
izaki bakoitzari ezin arautuz biziurratsen neurria eta harmonia. Zureak zenituen zeruak eta lurra ur gezak eta gaziak gizakiaren auhen itoak kontzientziaren hari urratuak, ondu zenituen gari ederrak udazkeneko mahastiak, gauak eraiki zeru altuez izar urrunez beteak... baina ni egin ninduzun ilun eta itsu argirik gabeko su erraustua.
|
|
2012
|
|
|
Bai errukiorra dela gure Sortzaile handia Berak
|
sortutako
izakiekin, baita hondamenean itota diruditen egoeretan ere! Nola goza ditzakeen egoera saminenak eta nola eman diezaigukeen ziega eta espetxeetatik Hura goresteko arrazoirik!
|
|
|
Halakoa da giza bizitzaren egoeraren aldakortasuna, eta, hasierako ezustea pixka bat menderatu nuenean, gogoeta bitxi ugari sortu zizkidan. Erabaki nuen hura zela Jainkoaren ardurak, neurririk gabe on eta jakintsuak, niretzat erabakia zuen bizimodua; eta amaiera, ikusten ez banuen ere, Jainkoaren jakinduriak aldez aurretik erabakia zuela, ez nuela Haren burujabetasuna eztabaidatuko, eta, Hark
|
sortutako
izakia nintzenez gero, erabateko eskubidea zuela, sortu ninduelako, niri eman nahi zizkidan aginduak emateko, eta nahigabetu nuenez gero, era berean legezko eskubidea zuela egoki iruditzen zitzaion zigorra niri ezartzeko; eta Haren haserrea jasan nuela, Haren kontra bekatu egin nuelako.
|
|
|
Horrek aukera ematen zidan askotan ohartzeko, eta harriduraz, Jainkoak galarazi nahi izan badio ere, bere jakindurian eta bere eskuz egindako lanen gobernuan, berak
|
sortutako
izakien munduko multzo handi bati, gaitasunen eta arimen indarraren erabilera egokia, hala ere, eskaini dizkiela guri eman digun ahalmen bera, arrazoi bera, zaletasun berberak, maitakortasun eta betebehar sentipen bera, grina eta gaitzondo berberak, esker on, zintzotasun eta leialtasun sentipen berberak, eta ongia egiteko eta ongia hartzeko ahalmen guztiak. Eta aukera ematen dienean horiek bideratzeko, gu bezain prest, are gehiago, gu baino prestago daudela eskaini zaizkien ahalmen horiek behar bezala erabiltzeko.
|
|
|
Etorkizun goibela eskaintzen zidan neure egoerak, uharte horretara eraman baininduen ekaitz zakar batek, esan dudan bezala, gure bidaldiaren ibilbidetik kanpo, eta gizartearen ohiko merkataritza bideetatik oso urruti, ehunka legoara; eta arrazoiak nituen uste izateko Jainkoaren erabakiz leku ilun horretan eta era ilun eta goibel horretan amaituko nuela nire bizitza. Malkoak erortzen zitzaizkidan aurpegian behera burutapen horiek nituenean, eta haserretu egiten nintzen Jainkoaren ardurak erabat hondoa jota uzten zituelako berak
|
sortutako
izakiak, zorigaiztoko egiten zituelako, laguntzarik gabe uzten zituelako, erabat lur jota, bizitzarengatik eskerrak emateko arrazoiak nekez aurkitzeko punturaino.
|
|
|
Nahiz eta zeharka egozten zizkidan begiratuetan zerbait basatia eta susmagarria antzematen nion, nahiz eta irribarrean bazuen zerbait zehaztugabea, txoraturik nindukan sudurraren bikainak, hain da handia aurreiritzien indarra. Begitandu zitzaidan Goetheren Mignon aurkitua nuela, idazle alemaniarraren irudimenak
|
sortutako
izaki bitxi hori alegia; eta, izan ere, elkarren antz handia zuten: itzelezko urduritasunetik erabateko gelditasunerako aldarte aldaketa berberak, esaldi enigmatiko berberak, jauzi berberak, kanta arraroak...
|
|
|
Nobela heroia izatera iristea du jomuga. Hainbestetan saiatu da besteei sinetsarazten bera ez dela mundu honetarako
|
sortutako
izakia eta pairamen misteriotsuak nozitzera kondenatuta dagoela, non berak ere sinetsi egin baitu kasik. Hain zuzen ere, horregatik eramaten du hain harro bere soldadu longain zatarra.
|
|
2013
|
|
|
Nafarroa Beherekoa, zehatzago esateko, Baigorrikoa; Karrika Gaiztoan sortu zen Jean Haritxelar Duhalde. Begiko zuen hamahiru zenbaki hori, hilaren 13ko 13:00etan
|
sortua
izaki, arreba gazteagoa ere bazuen?, eta beti frantses grafiaz idatzi zuen lehen deitura horrek hamahiru hizki edukiki. «Ni hamahiruarekin oso ongi konpontzen naiz!», aitortu zion Imanol Murua Uriari kazetariari, Jakin aldizkariak 2011n argitaratu elkarrizketan.
|
|
|
Gizona gizon jaio baitzen, eta ez aingeru? eta horregatik baitzen naturatik
|
sortutako
izakirik kontraesankorrena, erremediorik gabekoa agian, indarrari indarrarekin erantzun behar ziona, ezinbertzean: bere begien aitzinean zuen froga.
|
|
|
Baina zer –burura zekiokeen, aldi berean–, Mâredek ere bere arrazoia balu? Gizona gizon jaio baitzen, eta ez aingeru... eta horregatik baitzen naturatik
|
sortutako
izakirik kontraesankorrena, erremediorik gabekoa agian, indarrari indarrarekin erantzun behar ziona, ezinbertzean: bere begien aitzinean zuen froga.
|
|
2014
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren hitzak dira, eta ematen dute pistaren bat jakiteko Mary Shelleyren nobela nola egin den ezagun. Askok ez du nobela irakurri, baina gehienok ezagutzen dugu istorioa; beldurrezko nobela da, zientzialari ero bati eta berak
|
sortutako
izakiari buruzkoa. Akaso horretan dago testuaren erakargarritasun nagusia, baina istorio izugarri bat baino gehiago da Frankenstein. Iñigo Errastik ekarri du euskarara, eta itzulpenak ez du tatxarik:
|
|
2015
|
|
|
Landareen azken faseko aleak, esaterako, palmondoak eta mahatsondoak, animalien lehen fasearekin konektatuta daude, hau da, ukitzeko ahalmena besterik ez duten barakuilu eta oskoldunekin.
|
Sortutako
izaki horiei dagokienez,' lotura' hitzak esan nahi du talde bakoitzeko azken fasea erabat prest dagoela hurrengo taldeko lehen fasea izateko".
|
|
2016
|
|
|
ondorioz
|
sortutako
izakia zen, gainerakoak bezala).
|
|
|
" Jainkoak, munduan erreinatzen duela erakusteko, hauxe egiten du: ona eta urrikalkorra izan
|
sortu
izaki guziekin, eta, horrela, errealitate historiko sozial bidegabea bidezko bihurtu; hau da, elkartasuna nagusi den eta behartsurik ez duen errealitatea" (Jon Sobrino).
|
|
2017
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Darwinen eboluzioaren teoriak izugarrizko asaldura sortu zuen orduko gizartean; XVI. eta XVII. mendeetan Kopernikok, Galileok eta Newtonek fisikan eragindako iraultza bezainbestekoa, edo handiagoa. Izan ere, zientzialari horien teoriek" batez ere, Newtonenak" Lurra munduaren erdigunea izatea jartzen zuten zalantzan; aldiz, eboluzioaren teoriarekin, kreazio guztiaren errege izatetik gainerako bizidunekin hertsiki lotutako bizidun bihurtzen zen giza espeziea bera (gizakia ere eboluzioaren ondorioz
|
sortutako
izakia zen, gainerakoak bezala).
|
|
|
Faltako zena. Eta gero, gainera, mundura lehenengoz
|
sortutako
izaki ezezagunen bat balitz bezala, badakielako behin orratza ongi bueltan bila joatea ere nahiko duzu." Hori da hori gizonaren muturtzeko manera. Ba ez, behingoaloturik duela, azkenik, momentua heldu dela hezur puska hori hartu, eta hasieran nekez bada ere, gatik ezetz, ez dudala eginen esan diot, eta ez dut eginen.
|
|
2018
|
|
|
Josemi Beltran jaialdiaren zuzendariak adierazi du kartelerako aukeratu duten irudia «aldarrikapen feminista» dela, erakusten duelako «tamaina handiko emakume bat neska lagun perfektua izan daitekeela» zinemaren ikono batentzat.Castrok Bride of Frankenstein (James Whale, 1935) filmean Elsa Lanchesterrek antzeztutako pertsonaiaren itxura hartu du Pedro Usabiagaren argazkiarekin egindako kartelean, Frankenstein doktoreak munstroarentzat sortu zuen lagunarena.Aurten bete dira 200 urte Mary Shelley idazle britainiarrak Frankenstein munstroari bizia eman zionetik. 1918an argitaratu zen Frankenstein edo Prometeo modernoa eleberria, eta Boris Karloffek Universalen beldurrezko iruditeriaren ikono bilakatu zuen Frankenstein filmean.Orduz geroztik, Frankenstein doktoreak
|
sortutako
izakia 100 filmetan baino gehiagotan izan da protagonista. Kinetoskopioarekin egindako Frankenstein film laburrarekin hasi (J.
|
|
|
Mokadu arin bana eskatu zuen arratsalde luzeari aurre egiteko, eta itsasoari begira jaten ari ginela hasi zen hizketan. Mendeak ziren bere familia enpresako akzioduna zela, XVII. mendean erregeak berak
|
sortua
izaki, herrialdeko familia nobleek betidanik izan zutelako lantegi horretan pisu handia.
|
|
|
Baserrian
|
sortua
izaki, «barnetik zein kanpotik» bizi izandu du baserriz baserriko giroa doneztebar gazteak: «haurra nintzela, mahai ingurura kostata hurbiltzen nintzen; egun, ordea, baserritarrek ederki kostata botatzen naute».
|
|
2019
|
|
|
Baina orduak hegaz zihoazen, iritsi zen gaua, joan zen hura ere, eta errabino handia alferrik egon zen zain. Orduan, deitu zion bere zerbitzari isilari, bere eskuz
|
sortutako
izakiari, Jainkoaren izena ezpainen artean zeraman gizakiari, eta agindu zion joan zedila kalez kale Koppel Bärren eta Jäckele Narren bila, haien beharrean baitzen.
|
|
|
...jatorria den printzipioaren egile bakarra, hots, Jainkoa dela, zalantzarik gabe, mokoka dauden seme hauen guztien aita eta egilea, eta seme hauek, elkarren aurka borroka egitean, elkarren aitatasuna larriki iraintzen dute banatu gabeko maitasuna dela-eta, halako moldez non esan bailiteke, gehiegikerietan erori gabe, Jainko zaharraren gorputz babesik gabearen gainean egiten dutela borrokan beronek
|
sortutako
izakiek, bere semeek, heriotzaraino. Hitz horiek esatean Bragako artzapezpikuak argi utzi zuen bazekiela Jainkoa eta Ala gauza bera direla, eta ezerk zein inork izenik ez zuen garaietara atzera eginez, orduan ez litzatekeela diferentziarik aurkituko mairuen eta kristauen artean, gizon baten eta beste gizon baten artean aurkitzen ahal direnez landa, hau da, kolorea, gorpuzkera, fisonomia, baina agian artzapezpikuak pentsatu ez zuena, eta hainbeste eskatzeko eskubiderik ez dugu, garai haietako atzerapen intelektuala eta analfabetismo orokorra kontuan hartuz, honako hau da, arazoak hasten direla Jainkoaren bitartekariak eszenatokian sartzen direnean, jainko hauek Jesus izan edo Mahoma izan, profeten eta bestelako iragarle txikiagoen gainean mintzatzen ez hasteagatik.
|
|
2020
|
|
|
hilotzetatik abiatuta eta moztu/ kolatu teknika erabiliz, giza itxurako gorputz bat osatuko du, zeinari bizia ematea lortuko duen. Baina
|
sortutako
izakiak existentziara begiak irekitzen dituen unean, Frankenstein izutu eta ihesi doa, gizagaixo jaioberria bertan abandonatuta. Erreakzio horrek Frankensteinen, bere familiaren eta bereziki Kreaturaren beraren zorigaitzei hasiera emango die.
|
|
|
251). Baina literatura nazionalak estatu nazioen jaiotzan
|
sortuak
izaki, ez al dute nazio guztiek, handiek zein txikiek, eta ondorioz, euren literaturek, nazionalismoari buruzko eztabaida barnebiltzen haien baitan. Sinpleegia litzake adieraztea soilik literatura txikiak daudela haien identitatearen zamapean zigorturik.
|
|
2022
|
|
|
Baina supergizaki hori ez da zientziaren semea, ideologiarena baizik. Propaganda ideologikoak
|
sorturiko
izaki irudimenezkoa. Berak, ordea, zientziak sorturikoa bezala aurkezten du bere supergizakia.
|
|
2023
|
|
|
Egun, dena garden ikusi behar den honetan, gardentasunaren borondate itsua bizi dugun garaian, autopsiak gainditzeko eta gorputzen barrualdea modu garbiago batean behatzeko bideak ikertzen ari dira. Horren adibide harrigarria Japoniako laborategietan
|
sortutako
izaki berria dugu: erabat gardena den igela!
|
|
|
Hurrenkera horretan. Frankenstein doktoreak
|
sortutako
izakiak esaten dituen lehen hiru hitzak.
|
|
|
Entzun itzazue 1973ko urriaren 4an
|
sortutako
izaki txiki baten taupadak. 49 egun beranduago grabatutakoak dira.
|