|
2010
|
|
|
Emeki bada ere, eguneroko jardueran, hiztunek desberdintasunak sortzen dituzte hitz egiterakoan, tokian tokikoak, eta hauek, denboraren indarrez, hizkuntza bera bestelakatzen ahal dute, mintzaira desberdinak sortuz. Hauxe da, hain zuzen, hizkuntza berriak
|
sortzeko
bideetariko bat.
|
|
2013
|
|
|
Milioika dolar iristen da urteoro herri indigenen ‘garapenerako’ nazioarteko agentzia eta mendebaldeko gobernuetatik, baina diru jasotzaileen artean ia inork ez daki hizkuntza estandartzeko edo haur eskoletan hizkuntza lantzen hasteko pausoak nola eman. Milioika dolar horiek hainbat erakunde gizentzeko, talde indigena askotan klientelismo soziala eratzeko eta dependentzia ekonomikoak
|
sortzeko
bide gertatzen dira. Bitartean, hiztun komunitateen arrakalamendua gero eta handiagoa da.
|
|
|
iparraldekoa izan da euskararen mugarik egonkor eta sendoena mendeetan, baina bizi indar gotor hari, mundu gerrek birus emozionala sartu eta gero, telebistak jarriko zion zuloan dinamita. Telebista elementu zentrala izan dela dirudi hor zirkuitu funtsezko batzuk birrintzeko eta beste komunitate identitate bat
|
sortzeko
bidean.
|
|
|
Norteko trena egitera etorritako italiarrek sartu zutela diote batzuek, aurreraxeago kokatuko dute bestetzuk. Agudo berenganatu zuten euskal giroetan, ez erresistentziarik eta inpernuko hauspoaren famarik gabe, eta handik aurrera, doinu corpus eta estilo propioa
|
sortzeko
bidea izan da. Geurea ote da ba botoidun hauspoa?
|
|
2014
|
|
|
metaforen munduraino jaistea, dantza tradizionalek dituzten metaforetaraino. Ezagutzeak
|
sortzeko
bidea ematen dit. Ez badut ezagutzen, aldiz, edozein zentzugabekeria egin dezaket.
|
|
2015
|
|
|
Egintzak ez dira norberaren baitako izantza. Norbera
|
sortzeko
bide baizik.
|
|
|
Ez dago ordezkapenik, soilik aurkezpena, praktika bukatzen denean bukatuko den aurkezpena (flashmod eta antzeko mobs horietan bezala). Ez da bakarrik jardunbide (politiko, kultural edo sozial) berri bat, izate komun bat
|
sortzeko
bidea baita.
|
|
2016
|
|
|
Ordutik talde ugari agertuko ziren Nafarroa osoan zehar: Agoitz, Leitza, Tafalla, Martzilla, Goizueta, Arbizu, Obanos, Auritz, Zangoza, Ituren, Atarrabia, Elizondo, Sesma edota Irurtzunen, eta gerratea hasi zenean, bazeuden 30 talde gehiago
|
sortze
bidean, eta 2000tik gorako bazkide.
|
|
|
Zegoenekoz 528 urtean Auxerreko kontzilioan latina eta mintzo herrikoia nahasiz hornitu kantak galarazi zituzten popetzar katolikoek. Nabari da elizaren liturgian herriak ezer gutxi ekar zezakeela, plebs inculta, eta hortik, karrikan kantatzeko
|
sortu
bide zen noel kanta. Euskaraz ezagun den partiturarik zaharrena Eresbilek Errenterian duen liburutegian gorderik dago, hau da, 1705.eko Tono al nazimiento de nuestro señorJesucristo Juan Telleriak kausitu egin zuena Zarauzko Aia auzoko Laurgain jauretxean.
|
|
|
Aldaketa ideologiko hau noiz eta non gertatu zen ebazteko, nekazaritzaren sorrera eta garapenari lotzen zaionez, hauei buruz arkeologiak dioskunari entzun behar diogu: duela 10 000 urte inguru gaur Anatolia deritzan eskualde inguruan
|
sortu
bide ziren lehen nekazari taldeak, eta beraz, aipatu aldaketa ideologikoa ez zen hortik urrun sortuko, espazioan eta denboran. Agian ez sorrera berean, baizik eta zertxobait geroago, nekazaritzaren garapena erabat sendotu zenean.
|
|
|
Handik aurrera urtero egiten zuten prozesio bat, herritar armatuen laguntzaz. Hor
|
sortu
bide zen Alardea. Armadek Napoleonen ereduari jarraitu aurretik, lekuan lekuko gizonak gerrarako antolatzen zituen sistema zen foru milizia, eta agintariek eskatu ahala erantzutera behartuak zeuden.
|
|
2017
|
|
|
Inspirazioaz fidatzea, ez dakigunaz ez dakigula onartuz
|
sortzeko
bidea.
|
|
2018
|
|
|
Euskadiko Kutxa (Caja Laboral) Mondragon taldeko bankuak lagundu zuen, zuzenean, Euskal Herri kontinentaleko mugimendua, Denek kooperatiba sortzean, 1979an. Sinbolo garrantzitsua zen Euskal Herriarentzat, euskal esparru ekonomiko nazionala
|
sortzeko
bidea ireki zuelako. Frantziak ez zuen batere begi onez hartu ekimen hura, eta trabatu zuen Mondragon taldearen parte hartze ekonomikoa, enpresa haren sorreran.
|
|
|
Euskal Herri askea
|
sortzeko
bidean, alde horretatik ere, aukera gehiago dago herri batuaren ideiatik arituz. Independentzia lortu aitzin ere egin daiteke lan —elkarrekin, ezinbestez— Euskal Herriko ordutegi harmoniatsuago bati begira, Europako ordutegira hurbiltzeko.
|
|
|
Hots, hiritar helduen eskubideak eskuratzearekin batera datorren ekitaldia (nahiz eta baxoa gainditzen ez dutenek ere eskubide berak dauzkaten). Hiritarrak —frantziar hiritarrak—
|
sortzeko
bidea da Frantziako Hezkuntza, eta ibilbide berriko sarbide sinbolikoa da baxoa.
|
|
2019
|
|
|
Emango luke, lekuak (Iarra) izena eman ziola bertan egin etxeari (Iarrekoa) eta honen inguruan bildu auzoari (Iarra). Etxeak, gero, abizena ere (Iarra)
|
sortu
bide zuen.
|
|
|
NON. Dermioan, Bakaikukoan eta Etxarrikoan, ibaia eta Aritzalko artean hedatzen den, ibaiak berak denboraren joanean
|
sortu
bide zuen lautada luze zabala.
|
|
2020
|
|
|
Zuhurraren jarduera borrokatu gabe ekitea da zioen Lao Tsek juxtu, gizateriak, txinatarra barne, denboraren gauaz geroztik egin duenaren aitzikoa, mendebaldeko sineskeran Abel eredu nahiz Kain izan botere egarriz anaia akabatu eta sendia eta jendartea
|
sortu
bide zituena bitxia, gero, Eba eta Adan gurasoekin... Lilith lekutua baitzatekeen zegoeneko, ondoko askazi eta leinuak oro barreiatuak dirateke munduko bizkarrean, haren odolez orbandu genoma sakon txertatua delarik gizateriarenean, ondorioz ezin konda ahala armada, gotorleku, tenplu, banku, espetxe, hiltegi. nonahiko paisaia, fingabeko kontakizuna, Abel, berriz, mamia igeltsuz, azala purpurinaz lozorro eternalean dago aldarrien aldaretan, zuhurraren jarduera borrokatu gabe ekitea?
|
|
|
Mnemosyne, oroimenaren jainkosa, Zeusen begikoenetarikoa, ez zen libratu haren erasoak pairatu behar izatetik, hondarrean hiru musak
|
sortu
bide ziren, musika arte poesia, Mnemesis ere, justizia zaintzaile eta zoriemaile bezainbat elkartasun eta mendekuaren jainkosa, esku batean sagarrondo adarra, gurpila bestean Zeusen lehengusina izanagatik, edo izateagatik, munduan zehar ihesari emana zen
|
|
2021
|
|
|
Mañeruibarko eta Izarbeibarko izengoitiak euskal mundu ikuskeraren ondorioa dira, eta bertze garai bateko jendeak errealitatea nola ikusten zuen erakusten digute. Hortaz, ezaugarri fisikoak, lanbideak, jentilizioak (jatorria) eta ezaugarri psikikoak izan dira, oro har, izengoitiak eta abizenak
|
sortzeko
biderik ohikoena. Azken finean, eremu semantiko hauetan gizarte tradizionalaren antolamendua, balioak eta sinesmenak azaltzen zaizkigu.
|
|
|
Gertutik jarraitzen diote artisauek(% 45,2) eta aski gibeleraturik geratzen da sektore produktiboa(% 5,6), garai hartako jendartearen gehiengoa izan arren (Artzaigorri, Laborari, Mandazaia, Martin Artzaia). Horregatik, pentsatzekoa da diferentea dena, ohikoa ez dena, izengoitia
|
sortzeko
bide eraginkorrena dela. Zerbitzuetako lanbideetan presentzia handia dute erlijiosoek, gizonak (Apeza, Benefiziatua, Eskolau, Fraileko, Kalonjea, Obispoa, Sakristan) nahiz emakumeak (Pizia eta Serora) eta elizarekin loturik dagoen zerga biltzailea (Hamarren).
|
|
|
" Liburu batek su hartzen duenean, liburu bat suntsitzen dutenean, liburu bat hiltzen denean, gure baitako zerbait ezinbestean mutilatua gelditzen da betiko. Liburu batek su hartzen duenean, hura
|
sortzeko
bide izan ziren bizitza guztiak hiltzen dira, bertan bildutako bizitza guztiak eta liburu horren bitartez etorkizunean beroa, ezagupenak, gozatua eta esperantza jasoko zituzten bizitza guztiak. Liburu bat suntsitzeak, dudarik gabe, gizakiaren arima hiltzea dakar".
|