|
2022
|
|
|
Kopuru apalagoko beste ihardespenetan: plazerez, gure kazeta da, goxoa da, herrikoia, etxekoa, familiakoa, ondoko belaunaldiari zerbait uzteko, maitagarria da, gabe ez nuke nahi, ene adinean ohartzen naiz euskara ez dakidala ontsa, Euskal Herria
|
sartzen
zait ene ganbaran (eri batek), herrietako berriak jakiteko, ohiduraz, aita amekin beti irakurri dugulako, 50 urte hauetan irakurtzen dut, ama zena bezala egiteko, aspaldikoa delakoz, ez du politikaren trabarik, pilota aipatzen du, gure inguru hurbileko gauzez arduratzen da, berrien jakiteko, euskaldun berriak ematen ditu, erlijiozko artikuluentzat, denbora pasa, kuriostasunez...
|
|
|
Bai, hegazkin militar batean
|
sartu
gintuzten seiok. Abiatu aitzin jada, patruilako batek ez zuen bertara upatu nahi, beldurtuta.
|
|
|
Nahitaez, legez behartutako neurriak hartzearekin bakarrik buelta eman ahal izango zaio heriozbide honi. Argiki mintzatzearren, euskara eskola publikoan —Frantziako Hezkunde nazionalaren sarean— derrigorrez
|
sartu
da. Ezinbestekoa da, euskarazko irakaskuntza, gurasoen bo ron datezko urrats bat izatetik, bete beharreko araua izatera bilaka dadin eta, ordu tegi kontu, oso nabarmen haz dadin.
|
|
|
Jakin 68 horri bultzada bat ematen, diru-laguntzak eskainiz bide horretan
|
sartuko
ziren jai edo ikuskizun antolatzaileei. Euskararen agerrarazteko xedean, dirua eman beharrak berak erakusten du zelako egoerara amilduak gauden... baina akuilu egite horrek ere ez du, orainokoan behintzat, emaitza handirik eragin!
|
|
|
Gero gauza anitz aldatu dira, mistoak dira, aberastu egin dira edukian, bada taula jokoa, dantza gehiago
|
sartu
da... Garaikidetu egin da, eta horrek salbatzen du.
|
|
|
Nihaur, 6 urtetan hasi nintzen frantsesaren ikasten eskolan. Etxebarrek bazuen orduan eskolarik, eta hara
|
sartu
naizelarik, frantsesa ikasi nuen. Baina josteta uneetan euskaraz ari ginen, eskolan ere, erran nahi dut, eta errejentak ez zuen ezer erraten.
|
|
|
Baigorriko gertakari horren osteko militantea naiz. Horrek eragin handia izan zuen, gertaera hark jende andana beldurtu zuen, hoztu, eta erabat beste militante belaunaldi bat
|
sartu
zuen IKn. Erabat beste bat.
|
|
|
Garai batean baziren bi mundu, elkarrekin ibiltzen ez zirenak: hautetsi ziren abertzaleak
|
sartu
direlarik hautetsi frantses sistemaren aldekoekin, gauza batzuk aldatu dira. Bata bestearen ikusmoldetik ikasi eta onartu dute batzuek eta besteek.
|
|
|
Intolerantea da erratea: " Mezu hauek euskaraz ziren, eta euskaldun munduari zuzenduak ziren, eta nahi bazenute mundu horretan
|
sartu
, euskaraz ikasi behar duzue!". Eta kito!
|
|
|
" Ni IKn
|
sartu
nintzen ordurako, erabateko haustura egina zuen ETArekin. IK k bere ekintzak bere kabuz egin zituelarik, eta berak sinatuta, eta bere argudiaketarekin, ETAk erran zuen:
|
|
|
Allande Socarros, argitalpen zuzendaria. Nerabea nintzen, atxilotu eta Iparretarrak erakunde armatuko kide izateagatik preso
|
sartu
zutenean. Geroztik, artean ezagutzen ez nuen kazetari haren izena gehiagotan entzun edo irakurri nuen, auzi gehiago izan zituelako, al di haietan, astekariko zuzendari gisa.
|
|
|
Handik urte gutxira," Estatuak" saila desagertu zen, eta Frantziako eta Espainiako berriak, munduko beste edozein herrialdetako berriak bezala, nazioarteko sailean
|
sartu
zituzten. Aldaketa haren ondotik, Allandek munduko edozein berriri buruz idatzi zuen.
|
|
|
Zer egin? Borrokan
|
sartzea
baizik.
|
|
|
" Nire bila etorri ziren. Tiroketa horiek jendea beldurrarazi zuten, eta batzuk urrundu egin ziren; bainan beste asko buru belarri
|
sartu
ziren, ni tarteko. Iparraldea Iparraldeko jendeak aintzinarazi behar zuen.
|
|
|
Iparraldea Iparraldeko jendeak aintzinarazi behar zuen. Horregatik, ETAren sudur
|
sar
tzeen erabat kontrakoa izan naiz. Hemengoa hemengoek kudea dezatela.
|
|
|
Herri Taldeetarik jende ainitz
|
sartu
bazen ere IKn, nik ez nuen Herri Taldetan parte hartu, baina hala ere IKn sartu nintzen.
|
|
|
Herri Taldeetarik jende ainitz sartu bazen ere IKn, nik ez nuen Herri Taldetan parte hartu, baina hala ere IKn
|
sartu
nintzen.
|
|
|
Allande Socarros euskal politikan goizik
|
sartu
zen, hogei bat urteetan, Mixel Labéguerieren inguruko zentristekin. Laster gogortu zen, bereziki hirurogeita hamazortzian Iruñeko San Ferminetan biziriko istilu bortitzen ondotik.
|
|
|
Laster gogortu zen, bereziki hirurogeita hamazortzian Iruñeko San Ferminetan biziriko istilu bortitzen ondotik. Laster Iparretarrak edo IK erakunde armatuko atal politikoan
|
sartu
zen, Zuberoa eta Baxenabarre artean anitz korrituz. Laurogeita bederatzian, autoz bazabilela, bide kontrol batean paper baten ezin irentsiz gendarmeek atxilotu zuten.
|
|
|
Jadanik ari zen Euskalkien lan taldean (2013tik), eta Euskara Batuaren Eskuliburuan (2017tik). Izendapenaren ondotik
|
sartu
zen gainera Euskara Eskuz Esku egitasmoan (2018) eta Onomastika batzordean (2019).
|
|
|
Holaxe beraz abertzaletarzüna nola sortü zeion eta bi urte berantago, 1980an Iparretarrak erakundeko bi lagün hil ziren Baionan, suprefeturaren kontrako egintza bat prestatzen ari zirenean. Txomin Olhagarai eta Ramuntxo Arruiz güdülarien hiltzeak lazgarriko bihotz hunkidüra Iparralde osoan sorrerazi züan eta ondorioz honenbeste militante bultzatü sasiko güdükan
|
sartzea
. Allande horietarik zen.
|
|
|
Euskal Herri euskalduna. Borroka bide hontan lillüragaltze hanitx bada, edo erdera gero eta geroago eztabadetan
|
sartzen
edo gero eta gehiago karrikan entzützen, edo egoera honi oldartzeko euskalzaleen indarrak ahülegi, edo Frantziako aministrazioaren mespretxüa, edo kartieleko ardüradün politikoen nagitarzüna, edo... Bena artetarik bedaro zonbait ere badira eta nola ez aipa herri ttipiñi baten bühürreria jakobinoen eskümakilen bürrater?
|
|
|
Hegoalderat begiratuz gero ere, mendi tontor ezagunak izango ditugu begi bazka, Larrun noski, baina baita Xoldokogaina, Atxuria, Aiako Harria edo Jaizkibel ere. artxiloako kurutzetik santa barba kaperaraino. Erromardiko hondartzaren gaineko harkaitzetatik hurbilago ala urrunago ibil i ta, Artxiloako kuru tzerat iritsiko gara, eta dagoeneko Donibane Lohizuneko lu rretan
|
sartuta
izan go gara. Hemendik ere, orain arte egin dugun bideaz ohar tzeko aukerarik izango dugu, ipar ekialdera Miarritzeraino ematen baitu bistak.
|
|
|
Arrenküra horri bürü egiteko gogoa ükeitean, güdükü gogor batetan
|
sar
türik direla üdüri zaie Sü Aziakoer. Halerik ere, argiki erran deiküe, beren ahal ttipiekila, ahozkatzearen lerratze horri nahi liratekeala bühürtü eta zübe ro tar mintzoa entzünarazi, haiek eta beste züberotar eüskaldünek, hots orai 50 nahiz 60 urtez goitiz düenek, ikasi eta mintzatü bai eta mintzatzen jarrai kitzen düen be zala.
|
|
|
Hona, arren, Abdelkader trajeriaz jakinbehar zonbait... bena berriz ere ori tarazten dügü ikustera jin geietan direnek hobe düela lehenago segürtatürik
|
sartzeko
paradarik badükeala... trajediarik ez heltübada bena atsakaberik pürü ez dezaen egart!
|
|
|
Lehen elkarrizketa 2014ko urtarrilaren 13an Berria egunkariaren Ipar Euskal Herriko Hitzan argitaratu zen, Ainize Madariaga kazetariak eramanik. Hor no la abertzaletu zen kontatzen zuen, hori beti umorearekin(" Umorerik gabeko jendarte bat sekta bat da; egitura totalitario bat!" ohartzen zen), nola Iparretarrak taldean
|
sartu
zen, klandestinitatean baina borroka armatua egin gabe, nola atxilotua izan zen bi aldiz; gero nolako Zuberoako hautetsi izan zen: " Bide egin dezakezu abertzale ez direnekin.
|
|
|
Helburu honen betetzeko, 40 milioi liberako (920 milioi pezeta) dirutza
|
sar
tuko da eta, bestalde, 55 milioi libera emango zaizkie elkartasun lanetan di harduten elkarteei, hitzarmenak sinatzearen bitartez.
|
|
|
Merkaturatze honi esker 33 miliar libera
|
sartuko
dira Frantziako kontu publikoetan
|
|
|
Elf Aquitaineko akzio bakoitza 385 liberatan zegoen salgai, hots, pribati zazioa abian jarri aurretik burtsako truke salneurria baino% 10 merkeago. Salmenta arrakastatsu honi esker, 33 miliar libera
|
sartuko
dira Frantziako kontu publikoetan. BNP bankuaren pribatizazioak eta Rhone Poulenc kimika so zietatearen merkaturatzeak erakarritako diru multzoei gehituko zaie dirutza hori.
|
|
|
"
|
Sar
hitza Eüskara lehen eta orai... Ziberoko Egünaria
|
|
|
Ibilbide luzeago bat egin nahi izango dutenek, hegiari jarraikiko diote, 899 metrotan emana den gailur batera igoko, Garbaseko leporra jaitsiko (850 m), Larranche izeneko tontor bateraino igoko (903 m), eta hemendik 200 m beherago beti ere hegoaldeko norabidean igarotzen den bidexka batera joko. Honi jarraituko diogu 250 metrotan, baina erne egon dugu erabat ekialderantz
|
sartzen
den xenda hertsi bat hartzeko, Legorre d’Ibarry malda oso aldapatsuaren behera. Apalago (777 m), malda honek Ombre d’Ibarry izena hartzen du, eta La Moulineko etxeen artera eramaten gaitu.
|
|
|
"
|
Sar
hitza Eüskara lehen eta orai... Ziberoko Egünaria()" 3
|
|
|
Argazkilari izan nahi zuen etxebartarrak, baina Hegoaldeko gazteria ol dartua atzeman zuen. Eta arrazoiak entelegatu nahian, bera ere borrokan
|
sartu
zen. IKn lan politikoa klandestinoki egin zuen.
|
|
|
Eztabaidatzeko paradak sortu behar dira. Borrokan
|
sartu gabe
ere izan daiteke abertzale. Ni, ordea, aski fite sartu nintzen borrokan.
|
|
|
Borrokan sartu gabe ere izan daiteke abertzale. Ni, ordea, aski fite
|
sartu
nintzen borrokan.
|
|
|
Ikastolen borro ka pil pilean zegoen, MIACA egiturak (Akitania kostako antolamendua helburu zuen misio interministeriala) proposatzen zituen turismo egitasmoak bel durgarriak ziren, eta, garai hartan, hautetsi gehienak Euskal Herriarekiko ezaxolagabe ziren, inongo euskal kontzientziarik gabeak euskara zein euskal izatearekiko. Ez zen besterik egiten ahal borrokan
|
sartzea
baino.
|
|
|
Bertan ezagutu nituen Gabi Mouesca, Gabi Oiharzabal eta Mattin Larzabal, besteak beste. Baina Gabi Mouesca eta biok ez ginen ber denboran IKn
|
sartu
; berantago topo egin genuen bertan. " To, hi hemen?
|
|
|
Baigorrin izan ziren tiroketen ondotik, IK jendez berriztu zen. Tiroketa horiek jendea beldurrarazi zuten, eta batzuk urrundu egin ziren; baina beste asko buru belarri
|
sartu
ziren, ni tarteko. Iparraldea Iparraldeko jendeak aitzinarazi behar zuen; horregatik, ni beti anti ETA izan naiz, haren sudur sartzeen erabat kontrakoa.
|
|
|
Orduan oso zabalduak ziren herri taldeak, eta jendeak uste du horietatik
|
sar
tu zela jendea IKra. Zuberoan ere baziren; alta, nik, nonbaitik ere, ezin gauzak sinple egin!
|
|
|
Ez nuen horretan batere parte hartu! Baina IKn
|
sartu
nintzen berdin berdin!!
|
|
|
Bortükariak 162 xedea zer zen jakinarazteko (ola zaharraren berritzea; lanak egin ondoan, ebilzaleentako zabalik üztea...), parteliantek prefosta jabegoa be giratzen züelarik. Ba dakit Allandek lan hortan gogo honez erauntsi züala, jabeekin harremanetan
|
sartzeko
e.a.
|