|
2023
|
|
|
1 EBFTren 260.3 artikuluaren arabera ezar daitezkeen zehapenak gorabehera. Ildo horretatik, ikusi apirilaren 27ko 7/ 2021 Errege Lege dekretuaren zioen azalpena, lege dekretuaren bidez 2017/ 2455 eta 2019/ 1995 zuzentarauak barneko antolamendura
|
sartzen
direla (Balio Erantsiaren gaineko Zergan urrutiko ondasunen salmenten eta zerbitzu emateen gaineko betebehar batzuei buruzkoak). artean, bai legegintza eskumenak, baita kudeaketaren ingurukoak ere. Azken finean, Konstituzioak aldarrikatutako autonomia dela bide, lurralde bakoitzak bere tributuen sistema ezartzeko aukera du, muga batzuk errespetatuz gero.
|
|
|
Egun, ordea, beste ikusmolde batetik begiratzen diogu tributuari eta, dagoeneko, zerga egitatea ez da tributuaren ardatza. Izan ere, zerga egitateaz aparte izaera ekonomikoko betebeharrak sor daitezke, eta, ikuspuntu berriaren ariora, tributuaren barne eskubideak ez ezik, eginbeharrak eta ahalmenak ere
|
sartzen
dira. Azken urteotan, bada, tributuaren ordainketa aurreratzeko tresna berriak sortu dira, atxikipenak eta zatikako ordainketak batik bat, eta, horren ondorioz, zerga egitatea ez da tributuaren egituraren ardatza.
|
|
|
Gainera, salbuespenak karga pertsonalizatzea ahalbideratzen du; izan ere, tresna horren bidez zerga egitatearen esparruak ez du era bereko tratamendurik, tratamendu hori batzuetan gehiegizko eta bidegabea izaten baita. Halakoetan, salbuespenak tresna egokia da, eta batzuetan ezinbestekoa, tributuaren zerga egitatearen barruan
|
sar
daitezkeen egitezko kasu ugarien artean bereizketak egin ahal izateko. Labur esateko, salbuespenek zerga egitatea definitzen dute, zeharka edo zuzenean:
|
|
|
Arestian ikusi dugun bezala, ordea, salbuespenak beti izaten dira zerga egitatearen esparruan, zerga egitatea definitzen baitute. Zergapetik kanpokoak, kontrara, ez dira sekula
|
sartu
zerga egitatearen esparruan.
|
|
|
Dena den, kontzeptu hori zabaldu behar da, betebeharra ordaintzeaz bestelako harremanak ekar ditzakeelako tributuak, edota beste prozedura batzuen bidez gauzatu daitekeelako tributu hori; izan ere, batzuetan, halako harreman edo prozeduren alde pasiboan, ez dago tributuaren zorduna. Horren guztiaren ondorioz, subjektu aktiboaren kontzeptuan
|
sartu
behar ditugu kasu batzuk, kasuon araubide juridikoa betebeharren alorretik kanpo gelditzen bada ere.
|
|
|
Horren ildotik, subjektu aktiboa honela defini dezakegu: zergak ezartzeko ahalmenaren titularra den erakunde publikoa da, ahalmen horren barruan tributua kudeatu eta eskatzeko administrazio ahalmenak
|
sartzen
direlarik. Beste abiaburu batetik helduta, finantza eskumenak izateagatik tributuak aplikatzen dituen erakundea da subjektu aktiboa, horien artean TFAOen (eta TLOren) 5 artikuluko erakundeak sartuta.
|
|
|
zergak ezartzeko ahalmenaren titularra den erakunde publikoa da, ahalmen horren barruan tributua kudeatu eta eskatzeko administrazio ahalmenak sartzen direlarik. Beste abiaburu batetik helduta, finantza eskumenak izateagatik tributuak aplikatzen dituen erakundea da subjektu aktiboa, horien artean TFAOen (eta TLOren) 5 artikuluko erakundeak
|
sartuta
.
|
|
|
Atxikitzaileak ere ordezkoaren hiru eginbehar hauek ditu: atxikitzea, aitortzea eta atxikipena Ogasunean
|
sartzea
. Atxikipen edo konturako sarrerarekin, alabaina, zergaduna ez da tributu harremanetatik aldentzen; azken horren eta Administrazioaren arteko loturak aurrera dirau, zergadunak autolikidazioa egin eta, hala denean, tributu betebeharrari dagokion kopurua sartu behar duelako.
|
|
|
atxikitzea, aitortzea eta atxikipena Ogasunean sartzea. Atxikipen edo konturako sarrerarekin, alabaina, zergaduna ez da tributu harremanetatik aldentzen; azken horren eta Administrazioaren arteko loturak aurrera dirau, zergadunak autolikidazioa egin eta, hala denean, tributu betebeharrari dagokion kopurua
|
sartu
behar duelako. Hartara, zergadunarekiko harremanak ezabatu eta ordeztu beharrean, atxikipen eta konturako sarreren kasuan, zergadunarekin harremanek indarrean diraute eta, horiez gain, beste harreman batzuk sortzen dira ordaintzailearekin.
|
|
|
Ezaugarri bereizgarria izango litzateke betebeharpekoak erregularizazioa bere kabuz egiten duela eta beti Tributu administrazioak errekerimendua egin aurretik. Aurrekoaz gain, TFAOek ezarri dutenez, autolikidazioaren bidezko erregularizazioaren kasuan zuzendu nahi den likidazioa edota zergaldia behar bezala zehaztuko da; ekarri ere, aurreko epealdiko ordaindu gabeko zorra geroko epealdi batean
|
sartuz
erregularizatuz gero, arau hauste bat gauzatzea ekar dezake, esaterako, Bizkaiko TFAOren 196.5 artikuluak eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 195.7 artikuluak jasotako arau haustea.
|
|
|
Bizkaian, datuak ezkutatzeko irizpidea aplikatu da Bizkaiko 196.etik 198 era bitarteko artikuluetako zehapenen kasuan (zorra ez ordaintzea, aitorpenak ez aurkeztea edo itzulketak bidegabe lortzea). Datuak ezkutatu direla uste da aitorpenik ez bada aurkeztu, aitorpen osatugabeak edo zehaztugabeak aurkeztu badira, edo aitorpenetan egitate edo eragiketa faltsuak edo ez direnak
|
sartu
badira, edota aitorpenetan eragiketak, sarrerak, errentak, ekoizkinak, ondasunak edo tributu zorra zehazteko behar den beste edozein datu osorik ala zati batean sartu ez badira, beti ere ordaindutako sarrera txikiagoa denean edo lortutako itzulketa handiagoa denean.
|
|
|
Bizkaian, datuak ezkutatzeko irizpidea aplikatu da Bizkaiko 196.etik 198 era bitarteko artikuluetako zehapenen kasuan (zorra ez ordaintzea, aitorpenak ez aurkeztea edo itzulketak bidegabe lortzea). Datuak ezkutatu direla uste da aitorpenik ez bada aurkeztu, aitorpen osatugabeak edo zehaztugabeak aurkeztu badira, edo aitorpenetan egitate edo eragiketa faltsuak edo ez direnak sartu badira, edota aitorpenetan eragiketak, sarrerak, errentak, ekoizkinak, ondasunak edo tributu zorra zehazteko behar den beste edozein datu osorik ala zati batean
|
sartu
ez badira, beti ere ordaindutako sarrera txikiagoa denean edo lortutako itzulketa handiagoa denean.
|
|
|
BTFAOren 151 eta 158.Quinquies.4 artikuluen arabera, ordaintzeko konpromisoa dago kopurua gordailuan
|
sartu
bada edo bermatu bada kreditu erakunde batek edota elkarrekiko berme sozietate batek emandako abal solidarioaren bitartez edo kreditunahiz kauzio aseguruaren ziurtagiriaren bitartez, zehapen murriztuaren proposamen eta likidazio proposamenaren araberako tributu zorraren zenbatekoraino, geroratzea ala zatikatzea ezin daitekeela eskatu. Gordailuaren edo abalaren ziurtagiria espedientean sartu behar da.
|
|
|
BTFAOren 151 eta 158.Quinquies.4 artikuluen arabera, ordaintzeko konpromisoa dago kopurua gordailuan sartu bada edo bermatu bada kreditu erakunde batek edota elkarrekiko berme sozietate batek emandako abal solidarioaren bitartez edo kreditunahiz kauzio aseguruaren ziurtagiriaren bitartez, zehapen murriztuaren proposamen eta likidazio proposamenaren araberako tributu zorraren zenbatekoraino, geroratzea ala zatikatzea ezin daitekeela eskatu. Gordailuaren edo abalaren ziurtagiria espedientean
|
sartu
behar da. Behin ordaintzeko konpromisodun adostasun akta sinatu eta gero, eta izapide gehiagorik gabe egiaztapen laburtuko prozeduretan, aktaren edo txostenaren ondoriozko zehapena eta likidazioa ezartzeko administrazio egintzak emango dira, hurrenez hurren.
|
|
|
Bizkaiko artikuluaren laugarren puntutan, eta Arabakoaren eta Gipuzkoakoaren seigarren puntuan, zehapenaren oinarria kalkulatzerakoan ñabardura bat
|
sartu
da: itzulketa bidegabe lortu den kasuetan, itzulketaz gain, autolikidaziorik ez aurkezteagatik edota autolikidazio akastuna aurkezteagatik ordaindu beharreko kopurua gertatu bada.
|
|
|
Erregela berezi hori aplikatu eta artikulu bereko beste ataletan ezarritako zehapena ez aplikatzeko, tipifikatutako jokabidea gauzatu behar da Administrazioaren errekerimendua jaso aurretik. Ulerbidez, otsailean (likidazio aldia hilabete horretakoa bada) luzatutako faktura baten BEZ sortua urte bereko ekaineko autolikidazioan
|
sartu
eta ordaintzen denean, Administrazioaren errekerimendurik gabe.
|
|
|
Tributuaren arauketaren ondoriozko itzulketak bidegabe eskuratzea arau haustea da. Arau haustea, beraz, jokabide burutuarena da, itzulketak eskatzea baina eskaera ezertan mamitu gabe hurrengo artikuluko tipoan
|
sartzen
delako.
|
|
|
Lortu ere, itzulketak eskatu direnean, arau haustearen tipoak behar du itzulketak lortu ez izana; jokabidea zigortuko da diruzko isun proportziozkoarekin, bidegabe eskatutako itzulketaren %15eko zehapenarekin. Arean bere, onura edo pizgarri fiskalak bidegabe eskatzeagatiko jokabidea, diruzko isun finkoarekin zigortuko da, 300 euroko isunarekin (600 eurokoarekin Bizkaian) baldin eta datu garrantzitsuak ezkutatu ez badira edota datu faltsuak
|
sartu
ez badira. Berehalako kalte ekonomikorik sortu ez denez, artikulu honetako zehapenak bateraezinak dira zorra ez ordaintzeagatiko zehapenarekin (aitorpen edo autolikidazioa ez delako aurkeztu ala aurkeztu dena akastuna bada); kalte ekonomikorik izanez gero, zorra ez ordaintzeagatiko zehapenak soilik aplikatuko lirateke.
|
|
|
Berehalako kalte ekonomikorik sortu ez denez, artikulu honetako zehapenak bateraezinak dira zorra ez ordaintzeagatiko zehapenarekin (aitorpen edo autolikidazioa ez delako aurkeztu ala aurkeztu dena akastuna bada); kalte ekonomikorik izanez gero, zorra ez ordaintzeagatiko zehapenak soilik aplikatuko lirateke. Halaber, ezin daiteke zigortu jokabide bakarra nahiz eta arau haustearen bi tipotan
|
sar
daitekeen itzulketak bidegabe lortzea eta onura edo pizgarri fiskalak bidegabe lortzea, ezta artikulu honetako arau haustearen bidez eta jarraian jorratuko dugun arau haustearen bidez ere.
|
|
|
Kasu honetan urratzailea Aldi Baterako Enpresa elkartea eta Ekonomia intereseko Elkartea da, nahiz eta Sozietateen gaineko Zerga ordaindu behar duena bazkide egoiliarra izan, errenta egotziak Zergaren bere zerga oinarrian
|
sartuz
. Hori dela-eta, erakundea zigortu badute autolikidazioa edo aitorpena aurkeztean zorra ez ordaintzeagatik edota itzulketak bidegabe lortzeagatik, ezin du artikulu honetako arau haustea gauzatu halako zehapenak erakarri duten zerga oinarriaren edo emaitzen zatiari begira.
|
|
|
Arau hauste mota hau 2017an indarrean jarri arte, eta beste negozio anomaloekin gertatu aldera simulazioa, kasu, TFAOren 14 artikuluko itzurpenaren aurkako klausulan
|
sar
zitezkeen jokabideak ezin ziren zehatu, ez zegoelako isunik kasu horietarako. Gaur egun, eta foru arau aldatu bada ere, irizpide orokor horri eutsi zaio baina arau hauste berezia sortu da itzurpenaren aurkako klausularen zenbait kasutan.
|
|
|
Jokabide bat baino gehiago jaso da tipoan: ...asun publikoari ordaindu ez zitzaizkionak; itzulketak bidegabe lortzea, balio gutxitze handiagoa dakarrelako, hau da, Administrazioaren kutxatik dirua ateratzen delako eta ziurrenik, sarri askotan, bidegabe jasotako zenbatekoa itzultzeaz gain, ordaindu gabe utzitako zorra ere ordaindu delako; eta onura fiskalak bidegabe hartzea, ez ordaintzeko edota itzulketak bidegabe lortzeko jokabidearen baitan
|
sar
zitekeena.
|
|
|
Abenduaren 27ko 7/ 2012 Lege Organikoak aringarri bat
|
sartu
zuen," egindako kaltea konpontzea" izenekoa (305 artikuluaren 6 lerrokada); aringarri horren bitartez, epaile eta auzitegiek delituaren egileari edo betebeharpekoari dagokion zigorra baino gradu bate do bi gutxiagokoa ezarriko dute, baldin eta zitazio judizialetik bi hilabete igaro baino lehen tributu zorra ordaindu badu (kuota, errekarguak eta interesak) eta epaiketan egitateak aitortu... Inguruabar aringarria beste partaide batzuei ere aplika dakieke agintaritzarekin egitez elkarlanean aritzen direnean, bai beste erantzule batzuen identifikazio edo harrapaketarako froga erabakigarriak lortzeko, bai delituzko egitateak erabat argitzeko, bai tributu betebeharpekoaren edo delituaren beste erantzule batzuen ondarea bilatzeko.
|
|
|
Besteak beste, horixe da Auzitegi Gorenaren jarrera (ikusi maiatzaren 29ko 877/ 2018 epaia, 1528/ 2017 errek.). artikuluak diona" zorra aitortu eta ordaintzea" eta 7/ 2012 Lege Organikoaren zioen azalpenak ere), hots, kuota ordaindu behar da baita berandutze interesak eta errekarguak ere. Gero ikusiko dugunez, erregularizazioaren kontzeptu hau TFAOen barruan ere
|
sartu
da, Ogasun publikoaren aurkako delituaren zantzuak egonda Administrazioaren jarduketei begira.
|
|
|
Bigarren horren arabera, delitu fiskalaren ondoriozko erantzukizun zibila eta isun zigorra betearazteko, epaile eta auzitegiek Tributu administrazioaren zerbitzuen laguntza eskatuko dute. Lehenengoaren arabera, behin baino gehiagotan aipatu dugun 7/ 2012 Lege Organikoak
|
sartuta
, likidaziorako eta zerga bilketarako administrazio prozedurak jarraitzeko aukera dago, egitate berdinengatik auzitegien aurrean Ogasun publikoaren aurkako delitua dela-eta prozesu judiziala ari bada ere. Jarraian jorratuko dugu aukera hori TFAOen VI. Titulu berria erakarri duena.
|
|
|
Besteak beste, honako jokabide hauek dira: ...abilitate nagusi zein osagarriko idazpenen, programa eta artxibo informatikoen, sistema eragile zein kontroleko sistemen eta tributuetarako garrantzizkoa den beste edozein daturena ere. b) Behar bezala jakinarazitako errekerimenduren bati ez erantzutea. c) Zehaztutako leku eta epean ez agertzea, bidezko arrazoiren bat frogatzen ez bada. d) Tributu administrazioko funtzionarioei finka edo lokaletan
|
sartzen
edo bertan egoten bidegabe ez uztea, ez eta tributu betebeharrekin lotutako lokal, makina, instalazio eta ustiategiak ikuskatzen ere. e) Tributu administrazioko funtzionarioak derrigortzea. f) Zerga bilketako organoek egindako enbargo eginbideak ez betetzea edo oker betetzea.
|
|
|
Arau hauste honek" itxiera klausula" bezala dihardu, bertan
|
sartu
nahi dituelako tributu bakoitzaren arauketak ezarritako eginbeharrak edo betebeharrak betetzen ez diren kasu guztiak, ez betetzea ez bada jaso arau hauste bezala TFAOen aurreko jokabideen artean edota beste foru arau batean, edo jokabide hori ez bada zehapenak graduatzeko irizpidea. Jokabide horiengatiko zehapena 150 euroko diruzko isun finkoa da (300 euro Bizkaian).
|
|
|
Jakina, osagai subjektiboa (dolua ala errua) dagoen ala ez, pertsona juridikoen ordezkari lanetan diharduten pertsona fisikoen jokabideari begiratuta zehaztu litzateke. Zigor arloan, aldiz, societas delinquere non potest printzipio latindarra aplikatzen zen 2010.era arte, orduan Zigor Kodean 31.bis. artikulu berria
|
sartu
zelako pertsona juridikoen zigor erantzukizuna berariaz jasoz (eta egun ere horrela jaso da martxoaren 30eko 1/ 2015 Lege Organikoak emandako idazketaren arabera).
|
|
|
Arau haustea gauzatzearen ziozko erantzukizuna ez da objektiboa, baina zabarkeriaren edozein mailagatik zehatu egin daiteke. Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOek ez ordea, Arabakoak, ezta TLOk ere, arau haustearen definizioan bertan
|
sartuta
dagoela uler badaiteke eregehitu dutenez, tributu betebeharpekoek euren jokabidea onustez burutzen dutelako presuntzioa ezarri da. Hortaz, Tributu administrazioak frogatu behar
|
|
|
Azkenik, eta Balio Erantsiaren gaineko Zergan, besteak beste, Informazio Berehala Hornitzeko (SII) sistema ezartzearen ondorioz, TFAOek arau hauste berezi bat gehitu dute. Zehatu egingo da erregistro liburuak Bizkaiko Foru Aldundiaren egoitza elektronikoaren bidez eramateko betebeharrean atzerapena izatea fakturazio erregistroak erregelamendu bidez ezarritako baldintzetan hornitzean, eta zehapena diruzko isun proportziozkoa izango da, erregistroan
|
sartu
beharreko fakturaren zenbatekoaren %0, 5ekoa, hiruhileko bakoitzeko gutxienekoa 300 euro izanik eta 6.000 euro gehienekoa (Bizkaian, hiruhileko gutxienekoa 600 eurokoa da eta gehienekoa 12.000 eurokoa).
|
|
|
Ez betetzea esanguratsua izango da ordaintzeko dauden tributu zor eta zehapenen zenbateko osoa 600.000 euro baino handiagoa bada ez dira kontuan hartuko geroratuta edo etenda dauden zorrakbetearazpen aldian badaude aurreko urteko abenduaren 31n. Zerrenda horretan
|
sartuko
dira zordunak ere, erantzule solidario izendatu direnean.
|
|
|
Tributu administrazioa ez dago jarduketak hasteko behartuta salaketa publikoa aurkeztu delako organoak bi aukera ditu: batetik, salaketa artxibatzea erabaki dezake edo, bestetik, jarduketak has daitezke baina kasu horretan salaketa ez da administrazio espedientean
|
sartuko
; eta salatzailea ez da interesduntzat joko administrazio jarduketetan eta ez zaio emango prozeduraren garapenaren edo emaitzaren berri. Salatzailea ere ez dago legitimatuta prozedura horretan errekurtsorik edo erreklamaziorik jartzeko.
|
|
|
2.1.2.1 Tributu betebeharpekoaren egoitzan
|
sartzea
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 109 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 111 artikuluak (eta TLOren 113 artikuluak) jaso duenez, tributu prozeduretan, betebeharpeko baten egoitzan
|
sartu
behar bada, horren adostasuna edo epailearen baimena lortu behar da: arrazoitua eta zehatza.
|
|
|
Elkarren laguntzaren esparruan, beste Estatu batzuek eta nazioarteko edo nazioz gaindiko erakundeek ekarritako informazio ala frogak
|
sartuko
dira prozedura egokian Tributuen Arau Orokorrek ematen dizkioten frogatze balioarekin.
|
|
|
Honela zenbatuko da epea: ofizioz hasten diren prozeduretan, prozedura hasteko erabakia jakinarazten den egunetik; edota interesdunak eskatuta hasten diren prozeduretan, agiria edo idazkia izapidetzeko eskumena duen Administrazioaren erregistroan
|
sartzen
den egunetik. Epea bukatuko da prozedura amaitzeko ebazpena jakinarazten denean; ebazpena epe barruan jakinarazi dela uste izango da, nahikoa izango da ebazpenaren testua osorik jakinarazteko ahalegin bat egin dela frogatzea, arrakastatsua izan ez bada ere.
|
|
|
2011ko otsailaren 15ko Kontseiluaren 2011/ 16/ UE Zuzentaraua, tributuen arloan administrazioen arteko lankidetzari buruzkoa, eta 2010eko martxoaren 16ko Kontseiluaren 2010/ 24/ UE Zuzentaraua, zenbait zerga, eskubide eta gainerako neurrien kredituak kobratzeko elkarren laguntzari buruz. Gaur egun, bi zuzentarau horiek barruko antolamendura
|
sartu
dira, egitura ezberdinarekin. TLOren kasuan, kapitulu berezia sartu da, III. Tituluko VI.a, hain zuzen, elkarren laguntzaren neurri ezberdinak jasoz; TFAOek, ostera, neurri bakoitza arauaren artikuluetan zehar barreiatu da, tributuak aplikatzeko prozeduretan gehien bat.
|
|
|
Gaur egun, bi zuzentarau horiek barruko antolamendura sartu dira, egitura ezberdinarekin. TLOren kasuan, kapitulu berezia
|
sartu
da, III. Tituluko VI.a, hain zuzen, elkarren laguntzaren neurri ezberdinak jasoz; TFAOek, ostera, neurri bakoitza arauaren artikuluetan zehar barreiatu da, tributuak aplikatzeko prozeduretan gehien bat. Edozein kasutan, aipatutako arauketan arautu diren bezala, elkarren laguntzaren jarduketek Europar Batasuneko esparrua gainditzen dute, eta beste edozein Estaturekin izandako nazioarteko harremanetan ere aplika daitezke.
|
|
|
Administrazioak Europar Batasunarekin, nazioarteko edo nazioz gaindiko beste erakunde batzuekin edo beste estatu batzuekin egiten, haiengandik jasotzen edo haiekin batera garatzen dituen laguntza, elkarlaneta lankidetza ekintzak eta antzeko izaera duten gainerako ekintzak, hala Europar Batasuneko Estatu kideen arteko elkarren laguntzari buruzko arauketa dela bide egiten direnak, nola zergapetze bikoitza saihesteko hitzarmenen nahiz nazioarteko beste hitzarmen batzuen esparruan egiten direnak. Betebeharpekoen aurrean jarduketak egitea ere
|
sartu
daiteke elkarren laguntzaren barruan".
|
|
|
Elkarren laguntzaren barruan hurrengo jarduketak
|
sartuko
lirateke: informazioa emateko laguntza, beste Estatuekin batera aldi berean kontrolak egitea, kontrol horietan edo laguntzako beste jarduketetan bertan egotea, jakinarazpenak egitea, eta zergak biltzea, gero jorratuko dugun moduan.
|
|
|
Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 113 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 115 artikuluak (eta TLOren 117 artikuluak) tributu kudeaketaren kontzeptua definitzen du, baina esanahi negatiboan: tributuak kudeatzea deritzo ikuskapeneta bilketa eginkizunetan
|
sartzen
ez diren tributuak aplikatzeko administrazio jarduketen multzoari. Aipatutako artikuluak tributu kudeaketaren ohiko eginkizunen zerrenda ematen digu; eta TLOren kasuan, kudeaketaren berariazko definizioa eman ez bada ere, itxiera klausula berdina ezarri du kudeaketaren barruan sartuz" ikuskapeneta bilketa eginkizunetan sartzen ez diren tributuak aplikatzeko gainerako jarduketak gauzatzea".
|
|
|
tributuak kudeatzea deritzo ikuskapeneta bilketa eginkizunetan sartzen ez diren tributuak aplikatzeko administrazio jarduketen multzoari. Aipatutako artikuluak tributu kudeaketaren ohiko eginkizunen zerrenda ematen digu; eta TLOren kasuan, kudeaketaren berariazko definizioa eman ez bada ere, itxiera klausula berdina ezarri du kudeaketaren barruan
|
sartuz
" ikuskapeneta bilketa eginkizunetan sartzen ez diren tributuak aplikatzeko gainerako jarduketak gauzatzea".
|
|
|
tributuak kudeatzea deritzo ikuskapeneta bilketa eginkizunetan sartzen ez diren tributuak aplikatzeko administrazio jarduketen multzoari. Aipatutako artikuluak tributu kudeaketaren ohiko eginkizunen zerrenda ematen digu; eta TLOren kasuan, kudeaketaren berariazko definizioa eman ez bada ere, itxiera klausula berdina ezarri du kudeaketaren barruan sartuz" ikuskapeneta bilketa eginkizunetan
|
sartzen
ez diren tributuak aplikatzeko gainerako jarduketak gauzatzea".
|
|
|
Kudeaketa, ikuskapeneta bilketa organoen arteko bereizketak badu oinarri historikoa esan bezala, organo horiek tributuen aplikazioan
|
sartzen
diren hiru administrazio jarduerak gauzatzeko ardura dute. Egun gaindituta dagoen sistema batean, tributu prozedura aitorpenaren bidez hasi ohi zen, eta zorra likidatzeko eginkizuna kudeaketa organoena zen; tributua egiaztatzeko eginkizunak, ikuskaritzarenak; eta zorrak kobratzekoak, organo zerga biltzaileenak, aurreko jarduketatik lokabe.
|
|
|
Autolikidazio batean jasotako onura fiskala, kenkaria edo salbuespena baldintzatuta badago geroko betekizunak betetzeari (inbertsioari eustea urte batzuetan zehar, esaterako) eta onura, kenkari edo salbuespen hori galtzen bada geroko betekizuna bete ez delako, orduan tributu betebeharpekoak ez betetzea gertatu den urteko eta zergaldiko autolikidazioan
|
sartu
ditu aurreko zergaldietan bidegabe aplikatu den onura fiskal, kenkari edo salbuespenaren kopurua edo kuota eta berandutze interesak. Kasu horretan, ordea, ez da autolikidazio osagarri edo ordezkoa aurkeztu behar.
|
|
|
Zerga bilketaren arloan, TFAOek ezarri dutenez, Ogasun publikoaren aurkako delitua dela-eta zigor prozedura egoteak ez ditu geldiaraziko likidatutako tributu zorra kobratzeko administrazio jarduketak, salbu eta epaileak erabaki badu betearazteko jarduketak etetea38 Ogasun publikoaren aurkako delituaren ondoriozko salaketa edo kereila onartu denean, Administrazioak ordainketa egiteko borondatezko epea hasi dela jakinaraziko dio betebeharpekoari. Likidazio proposamenean
|
sartutako
berandutzeinteresak behin behinean zenbatuko dira proposamenen egunera arte, eta likidazioarenak likidazioa egin den arte. Salaketa edo kereila ez izapidetzea erabakiz gero, interesak zenbatzen hasiko dira deuseztatutako likidazioari zegokion egunetik aurrera eta likidazio berria eman arte sortuko dira.
|
|
|
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOen (eta TLOren) III. Tituluak" tributuen aplikazioa" izenpean Tributu administrazioaren eta tributu betebeharpekoen jarduketa guztiak jaso ditu kudeaketa, zerga bilketa eta ikuskapenaren arloetan. Zehatz esateko, Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 80 artikuluak eta Bizkaiko TFAOren 82 artikuluak (eta TLOren 83 artikuluak) ezarri duenez, tributuen aplikazio eremuan ondokoak
|
sartzen
dira: Tributu administrazioak tributu betebeharpekoei informazioa eta laguntza emateko jarduerak eta tributuak kudeatzeko, ikuskatzeko eta biltzeko egiten dituenak, bai eta tributu betebeharpekoek euren eskubideez baliatzean edo euren tributu betebeharrak betetzeko egiten dituzten jarduketak ere.
|
|
|
Itzulketa dagoen kasuetan, itzultzeko eskatu den zenbatekoa bat badator tributu betebeharpekoak aitorpenean
|
sartutako
datuekin edo autolikidazioan jasotako kopuruekin, Administrazioak inolako izapiderik gabe egin ahal izango du behin behineko likidazioa (Arabako TFAOen 126.1 artikulua, Gipuzkoako TFAOren 120.2 artikulua eta Bizkaiko TFAOren 124.1 artikulua).
|
|
|
Proposamen hori betebeharpekoari bidali behar zaio, eskubidez komeni zaiona alega dezan. Nolanahi den ere, proposamena ez da jakinarazi behar, eta ondorioz, likidazioa zuzenean jakinaraz daiteke, besteak beste, baldin eta aitorpen edo autolikidazioak formazko akatsak edo akats aritmetikoak baditu, datu aitortuak bat ez badatoz betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan
|
sartutako
datuekin edo hirugarrenek emandako informazio betebeharretik lortu eta Administrazioaren esku dauden datuekin, indarreko arauketa bidegabe aplikatu bada, edota likidazioa egiaztapen murriztuko prozedura batean oinarritzen bada. Halaber, Araban eta Gipuzkoan, bi lurraldetako TFAOren 27 artikuluaren aurreko errekerimendurik gabeko autolikidazio eta aitorpenak epez kanpo aurkezteagatik ezarritako errekarguak eta berandutze interesak kobratzeko soilik bada.
|
|
|
Informazioa eta laguntza emateko jarduketa horien artean
|
sar
daitezke indarreko arauen testu eguneratuak argitaratzea, administrazio doktrina argitaratzea, eta Tributu administrazioaren web orrian jartzea; informazioa emateko jarduketak eta komunikazioak, besteak beste, jendaurrean irekitako bulegoetan ematen den laguntza, edota telefono nahiz Interneten bidez emandakoa; edota aitorpenak egiteko laguntza, laguntza programak zabalduz edo autolikidazioak nah...
|
|
|
Enbargoak ordaindu gabeko zorraren zenbatekoa estali behar du (TFAOen 173.2 artikulua). Ondasun eta eskubideak amaierarako utziko dira baldin eta horiek trabatzeko Konstituzioak babestutako egoitzan
|
sartzea
beharrezkoa bada. Aurrekoaz gain, enbargatutako ondasun eta eskubideak ordeztu daitezke betebeharpekoak aipatutakoekin, baldin eta horien bidez zorraren kobrantza bermatzen bada jada trabatuta daudenekin lor zitezkeen eragingarritasun eta arintasun berdinarekin, eta hirugarrenei kalterik egiten ez bazaie.
|
|
|
Tributu administrazioak prozedura hasiko honako inguruabarren bat gertatuz gero: ...io baten bidez berrikusi den autolikidazioan edo aitorpenean hurrengo inguruabarren bat gertatzen dela, hala nola, aurreko behin behineko likidazioetan kontuan hartu ez diren beste inguruabar batzuk agertzen badira, aitorpen edo autolikidazioak formazko akatsak edo akats aritmetikoak baditu, datu aitortuak bat ez badatoz betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan
|
sartutako
datuekin edo hirugarrenek emandako informazio betebeharretik lortu eta Administrazioaren esku dauden datuekin, indarreko arauketa argiro bidegabe aplikatu bada, edota likidazioa egiaztapen murriztuko prozedura batean oinarritzen bada.
|
|
|
Arabako TFAOk, aldiz, beste bi modalitate gehiago arautzen ditu: ...dazioa emateko interesdunak ekarritako egitateak, alegazioak eta frogak ala Administrazioaren esku daudenak baino ez badira kontuan hartu, baina betebeharpekoak epe barruan errekerimenduari erantzunez gero behin behineko likidazio hori ezerezean geratuko da; eta bestetik, proposamenik ez da egin baldin eta berori egiteko betebeharpekoak berak aurkeztutako beste aitorpen edo autolikidazio batzuetan
|
sartutako
datuak ala hirugarrenek emandako informazio betebeharretik lortu eta Administrazioaren esku dauden datuak soilik erabili badira. Azken aukera hori ez da Bizkaiko eta Gipuzkoako TFAOetan jaso, proposamena beti aurretiaz jakinarazi behar delako eta interesdunari entzunaldirako beta eman behar zaiolako behin behineko likidazioa eman aurretik.
|
|
|
Ikuskapenari buruzko erregelamenduek ezarri moduan, ikuskapen planek prozeduraren bidez ikertuko diren tributu betebeharpekoak zehaztuko dituzte. Horiekin batera, jarduleen ekimenez jarduketak gauzatu nahi badira aukeraedo eragingarritasun irizpideengatik, jarduketok aurretiaz ikuskapen planean
|
sartu
behar dira Ogasuneko Zuzendari Nagusiaren baimenarekin. Zuzendari Nagusi horrek ikuskapen planak onetsi eta aldatzen ditu, baita betebeharpekoak planetan sartu edo ateratzen ditu ere.
|
|
|
Horiekin batera, jarduleen ekimenez jarduketak gauzatu nahi badira aukeraedo eragingarritasun irizpideengatik, jarduketok aurretiaz ikuskapen planean sartu behar dira Ogasuneko Zuzendari Nagusiaren baimenarekin. Zuzendari Nagusi horrek ikuskapen planak onetsi eta aldatzen ditu, baita betebeharpekoak planetan
|
sartu
edo ateratzen ditu ere. Administrazioak plangintza orokorra egiteko erabili dituen irizpideak argitaratu behar ditu.
|
|
|
Edozein kasutan," ikuskapen jarduketak" dira Ikuskaritzaren jarduketa guztiak, horien artean aktak idatzi ondorengo likidazio fasea
|
sartuz
, baita likidazio horren jakinarazpena egin edo jakinarazteko lehen ahalegina egin arte56 Nolanahi den ere, egiaztapeneta ikerketa prozedura ikuskapen aktak formalizatu gabe amaitu daiteke, tributuen Ikuskaritzak arrazoitutako txostenaren bidez, betebeharpekoaren tributu egoera ez badago erregularizatu beharrik, ez dagoelako ikuskapen plana bultzatu zuten arrazoien inguruko inolako susmorik, ezta ...
|
|
|
...azpena egin edo jakinarazteko lehen ahalegina egin arte56 Nolanahi den ere, egiaztapeneta ikerketa prozedura ikuskapen aktak formalizatu gabe amaitu daiteke, tributuen Ikuskaritzak arrazoitutako txostenaren bidez, betebeharpekoaren tributu egoera ez badago erregularizatu beharrik, ez dagoelako ikuskapen plana bultzatu zuten arrazoien inguruko inolako susmorik, ezta betebeharpekoa ikuskapen planean
|
sartzeko
arrazoirik ere, besteak beste.
|
|
|
Errekurtsoa jarri behar da hilabeteko epean, egintzaren jakinarazpena noiz jaso eta egun horren biharamunetik zenbatzen hasita edota administrazio isiltasun negatiboaren ondorioak sortzen direnetik zenbatzen hasita. Horretarako, idazkia aurkeztu behar zaio egintza bera eman duen organoari, egitateak eta zuzenbideko oinarriak jaso dituzten alegazioak
|
sartuz
, eta aurkeztutako uzia frogatzeko agiriak ere eramango dira idazkiarekin batera. Hilabeteko epe berean, errekurtsogileak, aurretiaz eta alegazioak prestatu ahal izateko, espedientea erakustea eska dezake; horretarako, organo jardulera agertu behar da egintza jakinarazi eta biharamunetik aurrera.
|
|
|
Erreklamazioa jartzeko idazkia aurkeztu behar da Foru Auzitegi Ekonomiko Administratiboaren aurrean edo Organismo Juridiko Administratiboaren aurrean. Idazki horretan, erreklamazio egilea identifikatu, erreklamatzen den egintza edo jarduketa zehaztu eta egoitza jaso behar dira; horrez gain, alegazioak
|
sar
daitezke eta froga egokiak erantsi ere. Norbanakoen jarduketak edo ez egiteak badira, identifikatu behar da erreklamazioa noren aurka egin nahi den eta horren egoitza ere; era berean, erreklamazio egileak bere eskubidea oinarritzen duten agiriak ere aurkeztu ahal izango ditu.
|
|
|
Atzeraeragin kasuetan izan ezik, ebazpena betearazteko egintzak jakinarazi behar dira hilabeteko epean, ebazpen hori Tributu administrazioaren erregistroan
|
sartzen
denetik aurrera. Ez da berandutze interesik eskatuko Administrazioak hilabeteko epea bete ez duenetik aurrera.
|
|
|
Arabako Ikuskapenari buruzko Erregelamenduaren 15.1.c) artikulua; Bizkaiko Ikuskapenari buruzko Erregelamenduaren 16.1.c) artikulua; eta Gipuzkoako Ikuskapenari buruzko Erregelamenduaren 30.1.b) artikulua. Bizkaian, eta uztailaren 20ko 8/ 2022 Foru arauak TFAOren 152 artikuluan
|
sartutako
aldaketaren arabera, derrigorrezko txosten hori borondatezko bihurtu da. Jarduleak erabakiko du bere izaera:
|
|
|
Aurreko definiziotik atera eta nabarmendu dezakegun lehen ezaugarria da tributu zorren bilketaren kudeaketaz gain, zehapenen bilketa ere
|
sartu
egiten dela. Gogoan izan behar dugu zehapenak ez direla tributu zorraren zatia, eta hala ere, horien arauketa TFAOetan eta TLOn jaso da, eta zehapenak biltzeko orduan Arau Orokorretara igortzen gaitu (Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 194.2 artikulua, Bizkaiko TFAOren 195.2 artikulua, eta TLOren 190.3 artikulua).
|
|
|
Bigarren ezaugarria da zerga bilketaren esparruan izaera publikoko gainerako baliabideak ere
|
sartzen
direla (isunak edo prezio publikoak, esaterako). Esparrutik kanpo geratu dira, ordea, Zuzenbide pribatuko sarrerak (adibidez, Administrazio publiko batek eratutako sozietateak sinadura elektronikoa ziurtatzeko erakunde bezala zerbitzua ematen badu eta erabiltzaileari kobratzen badio); ondorioz, sarrera horiek kobratzeko ezin daiteke zorra derrigorrean betearazteko administrazio prozedura erabili, hots, gure artean ezin daiteke zordunaren ondarearen aurkako premiamendu prozedura erabili, eta epaitegi nahiz auzitegietara jo litzateke.
|
|
|
Aitorpena epez kanpo aurkeztu den kasuan, jarduketak hasiko dira eta Administrazioak likidazioa emango du, zorrean epez kanpo aurkezteagatiko errekarguak eta berandutze interesak
|
sartuta
baina zehapenik gabe (Bizkaian berdin arautu da, TFAOren 203 artikuluko epez kanpoko aurkezpenagatiko zehapena izan ezik TFAOren 184.3 artikulua). Edozein kasutan, betearazpen aldia hasiko da aitorpenaren ondoriozko likidazioa ordaintzeko borondatezko epea amaituz gero.
|
|
|
Gure ustez, ikuskapen prozeduren artean egiaztapen mugatuko prozedura sartzeak ez du zentzu handirik, kudeaketa organoek bulegoetatik kanpo jarduketak ezin egiteko muga gainditzeko ez bada; emaitza bera lor daiteke, ordea, egiaztapeneta ikerketa prozeduran jarduketa partzialen bitartez. Lehenago aipatu dugun moduan, ikuskatzeko eginkizuna kontrolerako prozedurarik sakonena izanda, zalantzarik gabe, ahalmen horien artean garrantzi gutxiagoko hauek ere
|
sar
zitezkeen. Jaso ere, Erregelamenduaren 54 artikuluak jaso duenez, prozedura amaitzeko txostenaren aurkako alegazio aldian jarduketen norainokoa handitu (ala gutxitu) daiteke58, eta halakoetan Ikuskaritzako Zerbitzuak gauzatu ditu.
|
|
|
Ikuskapen prozeduren artean itzurpenaren aurkako klausula aplikatzeko prozedura
|
sartuko
dugu, mamitu ere, kasurik gehienetan ikuskapen organoaren jarduketen bidez mamituko baita: TFAOren 14 artikuluko lehen lerrokadak aipatzen dituen inguruabarrak gertatu direla Ikuskaritzak antzemango dituelako lehendabizi; edota txosten egokia emateko eskatuko zaiolako Ikuskaritzari, nahiz eta ebazpena emateko organo eskudunari txostena gero bidali.
|
|
|
60 Oro har, aktetan likidazio proposamena eta berandutze interesak bakarrik jaso behar dira, baina TFAOk ezarritako zenbait kasutan gauzatu diren arau hausteak eta zehapen proposamena
|
sartzen
dira, salbuespenez. Erregela orokorra bestelakoa da, zehapenak zehapen prozedura lokabean izapidetu liratekeela.
|
|
|
Erregela orokorra bestelakoa da, zehapenak zehapen prozedura lokabean izapidetu liratekeela. Modu horretara, Araban eta Gipuzkoan, zehapen proposamena
|
sartuko
da adostasun aktak sinatzen direnean baldin eta erregularizazioak betebeharpekoarentzat dakartzan ondorioak tributu beraren beste zergaldi batzuei begira.
|
|
|
62 Egiaztapen laburtuko prozeduretan, prozeduraren ondoriozko administrazio egintzak emateko organo eskudunak likidazio proposamena emango du, txostena egin den egunetik hilabeteko epearen berandutze interesak
|
sartuz
(Bizkaiko Ikuskapenari buruzko Erregelamenduaren 59.2 artikulua). artikuluak dionez, berandutze interesak proposamenean zenbatuko dira akta egin den egunera arte, eta likidazioan, berau eman den egunera arte (azken hori erregela orokorra izanda). Kasu guztietan, interesen zenbaketa hasiko da ordainketa borondatez egiteko epea amaitu benetik.
|
|
|
2011n Konstituzioaren 135 artikulua aldatu zen, konstituzio aginduen artean Administrazio publiko guztiek aurrekontu egonkortasuna zaintzeko agindua
|
sartu
zen, hots, Europar Batasunak zehaztutako defizitik gora ezin gainditzea. Agindu hori garatzeko Lege Organikoa behar zen.
|
|
|
Ziklo horren ezaugarririk aipagarriena da botere desberdinek aurrekontuaren eratze bide horretan parte hartzea: Gobernuak prestatzen ditu aurrekontuok, eta Parlamentuari bidaltzen dio aurrekontuen lege proiektua; Parlamentuak proiektu hori aztertu eta bidezko deritzen zuzenketak
|
sartzen
dizkio; legea onetsitakoan, Administrazioa arduratu behar da horren betearazpenarekin; eta, azkenik, Parlamentuak kontrolatzen du betearazpen hori, gauzaturiko jarduerak eta emandako baimenak bat datozen ikusita.
|
|
|
Ulerbidez, Herri zorraren inguruko kredituekin gertatzen da hori (interesak eta kapitala). Konstituzioaren 135.3 artikuluak ezarri duenez, Estatuko Herri Zorraren kapitala eta interesak ordaintzeko kredituak sortu badira, beti ulertuko da kreditu horiek aurrekontuen gastu orrian
|
sartzen
direla eta horien ordainketa erabateko lehentasuna izango duela; kredituok ezin izango dira zuzendu edo aldatu, jaulkipen legearen baldintzak bete ezean.
|
|
|
Dena dela, aurrekontua ixteak honako ondorio hau dakar: betebehar horiek eta eurei dagozkien kredituak ekitaldi itxien kontuan
|
sartzen
dira eta kontu horren bitartez Foru Diruzaintzak ordainduko ditu. Gauza bera gertatzen da zenbait eskubiderekin eta sarrerekin, alegia, likidatuta egonik, ekitaldia ixtean kobratzeke dauden eskubideekin.
|
|
|
Kontrol horren lehen helburua administrazio jardueraren legezkotasuna kontrolatzea da, alegia, egintza kasuan kasuan aplikatu beharreko xedapenekin bat datorrela. Kontrol horren barne
|
sartzen
dira eskubide eta betebehar ekonomikoak aitortzeko egintzak, horien ziozko sarrerak bildu nahiz gastuak ordaintzeko egintzak, eta ondasun publikoak bildu, horietan inbertsioak egin edota horiek erabiltzeko egintzak.
|
|
|
a) Finantza kontrol iraunkorra: Estatuko Administrazioaren gainean eta aurrekontuetan
|
sartutako
gainerako sozietate eta erakunde publikoen gain gauzatzen da, baita Estatuko aurrekontuen pentzudan edo Europar Batasuneko funtsen kontura diru-laguntzak jaso dituzten enpresa, sozietate pribatu eta norbanakoen gain ere. Kontrol horren helburua da subjektu horien guztien funtzionamendua eta egoera finantzario ekonomikoa aztertzea.
|
|
|
Urteko aurrekontua urte batzuetako aurrekontuen aurreikuspen batera
|
sartu
behar da, hurrengo hiru urteetako aurrekontuen egonkortasun helburua zehaztuko baita. Ildo horretatik, urte batzuetarako gastuen gaineko konpromisoa har daiteke, gehienez, hurrengo lau urteetako gastuen gainean (AFAOren 36 artikulua eta ALOren 28 artikulua).
|
|
|
Errekurtso hau Tributuen Foru Arau Orokorretan
|
sartu
da (245.ter artikulua), baina lehenago ere Erregelamenduetan jaso zen intzidente bezala, Erregelamenduen idazketen artean diferentzia batzuekin bada ere (Araban 2008ko Erregelamenduaren 44 artikulua eta 2007ko prozedura ekonomiko administratiboari buruzko Erregelamenduaren 41 artikulua, Bizkaian Erregelamenduaren 68 artikulua eta Gipuzkoan Erregelamenduaren 69 artikulua).
|
|
|
Interesduna ebazpena betearazteko emandako egintzekin ados ez dagoenean, betearazpenaren aurkako errekurtsoa aurkeztu ahal izango du. Baieztapen hori ikusita, badirudi ezin dela errekurtsoa erabili Administrazioaren jarduterik ez dagoenean edota ebazpena ez denean betearazi, Administrazioak ebazpena betearazteko egintzak hilabeteko epean jakinarazi behar dituela (TFAOen 244.3 artikulua) dakigun arren, ebazpena hori Administrazioaren erregistroan
|
sartu
denetik aurrera.
|
|
|
Titulu berria
|
sartu
da TFAOetan (eta TLOn), bateraezinak eta legez kontrakoak diren estatu laguntzei buruzko Europako arauketara egokitu nahian. Beren beregi arautu dira tributuen arloan estatu laguntzak berreskuratzeko, jarraitu beharreko prozedurak Europako Batzordeak emandako Erabakiak betearaziz.
|
|
|
Europako arauketak aginduta, preskripzioaren erregela bereziak
|
sartu
dira TFAOen 259 artikuluan (eta TLOren 262 artikuluan). Nabarmendu behar da hamar urteko epean preskribatuko dela berreskuratze erabakia soilik betearaztearen ondoriozko tributu zorra zehaztu eta haren ordainketa eskatzeko Tributu administrazioak duen ahala; beraz, ezin dira preskripzio epe orokorrak aplikatu berreskuratze erabakia dela-eta soilik sortutako tributu zorraren gainean.
|
|
|
Dena den, arau horiek guztiak aztertzean gerta daitekeen gehiegizko konplexutasuna saihestu nahian, eta arau guztiak antzekoak direla ikusita, gure aipamenak Bizkaiko Lurralde Historikoaren Aurrekontuen Foru arau Orokorretik soilik egingo ditugu, gainditu ere, arauketa guztiak aipatu beharrak argi eta garbi gainditzen duelako idazlan honen helburua. Horiek horrela, edozein Administrazio publikoren aurrekontuak arautzen dituzten manuzko testuak oso antzekoak dira aipatutako testuei begira; hortaz, guk aterako ditugun hausnarketak eta ondorioak haietako edozeinetan aplikatzekoak izan daitezke, haien ezaugarri bereizgarriak errespetatuz eta aintzat hartuz, esaterako, aurrekontu horien barruan
|
sartzen
diren sektore publikoaren erakundeak zehaztea.
|
|
|
Nolanahi den ere, aurrekontua da Administrazio publikoaren finantza jardueraren planaren isla, eta ondorioz, aurrekontuak gastu publikoari lotutako beste alderdi batzuk ere izaten ditu. Ulerbidez, honakoak ere
|
sartzen
dira: tributu arauen aldaketak, funtzionario publikoen alokairu eta soldaten politikako irizpideak, abalak emateko edo jesapen publiko jaulkitzeko baldintzak eta kopuruak.
|
|
|
Funtsaren zuzkidurak ez du aurrekontuko ordainketa kredituen guztirako zenbatekoaren% 5 gainditu behar. Estatuan, Aurrekontuak betearazteko badaezpadako Funtsa du izena, eta finantza izaera ez duten eragiketen %2
|
sartu
behar da.
|
|
|
Hortaz, batasun printzipioaren ondorioz, foru sektore publiko osoaren aurrekontuak
|
sartzen
dira Aurrekontu Orokorretan. Hori gorabehera, historiari begiratuz gero, hainbat bide erabili ohi dira gastu kopuru handiak aurrekontuetatik at uzteko.
|
|
|
AFAOren 109 artikuluaren arabera," Foru Diruzaintzaren eginkizunak ondokoak dira: ...obratu eta betebeharrak ordaintzea; b) Foru Ogasunaren funtsak eta baloreak, aurrekontuak diren zein aurrekontukoak ez diren eragiketek eragindakoak, zentralizatzea, eta, xedapenen batek hala ezartzen duenean, beste finantza fluxu batzuetan bitartekari aritzea; c) Foru Ogasunaren titulartasuneko finantza aktibo eta pasiboak kudeatzea, Foru Aldundiaren edo beraren foru organismo autonomoen ondarean
|
sartuta
daudenean izan ezik; d) Foru Aldundiaren, beraren organismo autonomo edo, hala denean, beste administrazio batzuen edo pertsona juridiko edo fisikoen alde ematen diren bermeak zaindu, ordainarazi eta, oro har, kudeatzea, erregelamendu bidez ezartzen denaren arabera; e) finantza baliabideak aldien arabera banatzea, Foru Ogasunaren betebeharrak efizientziaz asetzeko; f) Foru Aldundiak ematen dituen... Hortaz, Diruzaintza Ogasun publikoaren kutxazaina da eta kreditu erakundeetan irekitako kontuen bidez jardungo du.
|
|
|
Horren arabera, sektore publikoa osatzen duten agenteen gastu eta sarrera guztiak aurrekontuetan sartzeaz gain (batasun printzipioa), gastu eta sarrerok gordinik agertu behar dira, hots, euren arteko konpentsaziorik egin gabe. Ulerbidez, sarrerak biltzean gastuak eragiten badira, gastuok ez dira kendu behar sarreren zenbatekotik; haatik, sarreren zenbateko osoa eta gastuon zenbateko osoa partida lokabeetan
|
sartu
behar dira.
|
|
|
Arazo hori AFAOren 40 artikuluak (eta ALOren 34 artikuluak) konpontzen du. Artikuluak dionez, urteko aurrekontuan
|
sartu
behar dira urte horretan likidaturiko eskubideak, horiek zein ekitalditan sortu ziren kontuan izan gabe, bai eta hurrengo ekitaldiko urtarrilaren 15era arte aitortutako betebeharrak ere, baldin eta ekitaldiaren barruan eta urte horretako kredituen pentsudan egindako eskuraketa, obra, zerbitzu, prestazio edo gastuen ondoriozkoak badira. Estatuan, gastuen inguruan aintzat hartu beharreko eguna abenduaren 31 da.
|
|
|
Balio Erantsiaren gaineko Zerga, Zerga Bereziak, eta kapitalak metatzeko zenbait sozietate eragiketa kargatzen duten zergak, kapitalen zirkulazio askearen printzipioan eragin negatiboa izan badezakete. Zuzeneko zergen gainean Europako erakundeek hartu dituzten neurriak, ostera, apalagoak izan dira, hala nola, enpresako irabaziak kargatzen dituzten zergen zerga oinarriari begira, oinarri horretan
|
sartzen
diren errentak modu artifizialez lekuz aldatzea saihesteko.
|
|
|
Arauak epe zehaztugabean aplikatuko dira, epe zehatzik ezarri ezean". Hala ere, tributu arauaren testuan artikulu edo xedapen bat
|
sartu
ohi da arauaren indarraldia noiz hasten den esanbidez adierazteko. " Tributu arauak" aipatzen direnean," arau" adierazmoldera biltzen dira bai legeak, bai eta erregelamenduak ere.
|
|
|
Helburu horiek lortzeko, ogasunek internet eko euren webgune ofizialak erabiltzen dituzte, Bizkaiko TFAOren 83.4 eta Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 81.4 artikuluari (eta TLOren 86.4 artikuluari) jarraiki. Webgune horietara dohainik
|
sartzeko
eskubidea dago.
|
|
|
Behin legea zein lurraldetan den eragingarria jakin eta gero, bi ondorio jazotzen dira: lehenik eta behin, lurralde horretako auzitegi eta epaile guztiek aplikatu behar dute lege hori, antolamendu juridikoaren beste osagai bat izanik; bigarrenik, lege hori, antolamendu juridikoan
|
sartutakoan
, kontuan hartu behar da edozein xedapenen interpretazioa egiterakoan. Gure kasuan, arauen lurralde eragingarritasuna garrantzi handikoa dira Euskadiko Ekonomia Itunari eta Nafarroako Ekonomia Hitzarmenari begira, arau horietan tributuak banatzeko lotuneak ezartzen direlako, baita autonomia erkidegoko erakunde eskudunek esparru honetan emaniko arauak ere, arauok alega daitezkeelako eta bete beharrekoak direlako Estatuko administrazio organoentzat berrikuspen prozeduretan edota arauok interpretatu eta aplikatu behar dituzten organo jurisdikzionalentzat, horien lurralde eskumena gorabehera.
|
|
|
Salbuespen sistema horrek modalitate bi izan ditzake: aipatutakoa, salbuespen oso deritzona; eta progresibitatedun salbuespena, egoiliar diren Estatuak ez du nazioarteko errenta zerga oinarrian
|
sartzen
, baina errenta hori kontuan hartzen du Estatuko errentari aplikatzen zaion karga tasa kalkulatzeko, eta gero karga tasa hori Estatuko errentei bakarrik aplikatzen zaie. b) Egozpen sistemak: egoiliar diren Estatuak zergaren kuota kalkulatzen du, zergadunak lortu dituen errenta oro (baita Estatutik kanpo lortutakoak ere) kontuan hartuz; baina jarraian tributu kuotatik kentzen du Estatutik kanpo ordaindu diren tributu kuotak.
|
|
|
Subjektu pasiboak halako kalifikazio eragiketa gauzatu behar du autolikidazio edo aitorpen bat aurkezten duenean; eta Administrazioak, bere aldetik, tributu betebeharpekoak gauzatutako eragiketa horiek zuzentzeko ahalmena du tributuak egiaztatzeko jardunaren bitartez, ikusiko dugun bezala. Kalifikazioaren bitartez zehazten da eguneroko bizitzako egoera jakin bat arauak xedaturiko egitezko kasu abstraktuan
|
sar
daitekeen ala ez. Esaterako, arau batek xedatzen du egitezko kasua dohaintzak gauzatzea dela, eta halako egintzak zerga zehatz baten menpe jartzen ditu.
|
|
|
Errenta lortu duena (zerga egitatea) Zergaren subjektu pasiboa da eta zorra ordaindu behar du. b) Betebehar materialak ere badira konturako ordainketak egiteko betebeharra, aurreko betebeharretik lokabe. Modu horretara, enpresari indibidualak hiru hilerik behin ordainketa bat egin behar du PFEZren kontura; eta enplegu emaileak langileei hileko ordainsaritik kenduko die kopuru bat, Ogasun publikoan
|
sartzeko
. Kopuru horiek kendu ditzake betebeharpekoak (hots, langileak) berak ordaindu lukeen zergatik autolikidazioa egiten duenean. c) Tributua dela-eta partikularren artean sortutakoak daude, esaterako, atxikipenak egiteko beharra eta langileak atxikipen horiek jasateko beharra.
|
|
|
Multzo batean daude administratu orok dituen eskubideak, 39/ 2015 Legeak zehaztu dituenak, baina Tributu zuzenbidera egokituta. Bigarren multzora
|
sartu
behar dira Tributu zuzenbidean bakarrik erabil daitezkeenak, hortaz, Administrazio zuzenbide orokorrean ordainik ez dutenak.
|
|
|
Beste multzo batean
|
sartuko
lirateke Tributu zuzenbidearenak soilik diren eskubide eta bermeak, besteak beste:
|
|
|
Arean bere, norbanakoek askatasunez itun dezakete betebeharren eskualdaketa, euren borondatearen autonomian oinarrituta (Kode Zibilaren 1255 art.), tributu zamaren banaketari dagokionez. Halako adibidea gertatzen zen etxebizitzen salerosketan, kontratu pribatuan klausula bat
|
sartu
ohi zen erosleak bere gain hartzeko Hiri lurren Balio gehikuntzaren gaineko Udal Zerga ordaintzea (lehenago Gainbalioaren gaineko Zerga ezagutzen zena hori) nahiz eta zerga hori legez saltzailearena izan. Kasu horretan, itun horrek ez zuen baliorik tributuen toki administrazioaren aurrean.
|
|
|
Tributuaren kontzeptu juridikoa, beraz, bestelako iturrietan bilatu behar dugu. Konstituzioak izaera publikoko ondare prestazioak aipatzen ditu, horien artean tributua
|
sartuz
. Hori dela-eta, tributuak oinarrizko bi baldintza bete behar ditu:
|
|
|
Estatuko tributu sistematik kanpo aduanetako zergak daude. Estatuak zerga horiek biltzen baditu ere, bilketa Europar Batasunaren Aurrekontuan
|
sartzen
da, Batasunak ere zergaren arauketa egin behar duela Europar Batasuneko erregelamenduen bidez. Aduanetako zergen artean, inportazio eskubideak, esportazio eskubideak eta eskubide txiki izenekoak daude (biltegi eskubideak, gordailu eskubideak eta isunak).
|
|
|
Lehenengo eta behin, BEZaren foru arauaren edo ZZBBen foru arauaren jasanarazpen kasuetan, tributua zerga egitatea gauzatzen delako sortzen da, hau da, ez dago berezitasunik tributu betebehar nagusian. Horren ondorioz, zerga egitatea gauzatzen duen subjektu pasiboak tributu betebeharra ase behar du; orobat, subjektu horrek prestazio ekonomikoa eta diruzko gainerako betebeharrak Ogasun publikoan
|
sartu
behar ditu (baita diruzkoak ez direnak ere). Jasanarazi behar duena da, hain zuzen, kargapeko eragiketak burutu dituena.
|