|
2008
|
|
|
Bruzelosia gaixotasun kutsakorra da, eta
|
pertsonei
zein animaliei eragiten die. Munduko Osasun Erakundearen arabera, tuberkulosiarekin, amorruarekin eta antraxarekin batera, pobreziarekin erlazionatutako ahaztutako gaixotasunen artean dago.
|
|
2011
|
|
|
–Estimatzen da europarrak Ameriketara ailegatu eta lehen berrehun urtean indigenen% 90 hil zela, etorritakoek(
|
pertsonek
zein animaliek) zekartzaten eritasunak zirela-eta. Inguru jakin batean jarriko dugu arreta:
|
|
|
ELEKTRIZAZIOA ETA ELEKTROKUZIOA(
|
pertsonak
zein animaliak)
|
|
2013
|
|
|
Hala, belarri biluziek, beste seinale batzuekin batera doazen heinean, honako hau adieraz dezakete: arreta edo interesa, urduritasuna edo haserrea. Belarriak buruari eta hegalari itsatsita badaude, zakurrak transmiti diezaguke beldurra, mendekotasuna, antsietatea edo arreta eskaera. Zakurraren gorputza eta jakinarazten diguna Txakur suhar batek gorputz osoa luzatuta erakusten du Zakurraren belarriez eta isatsaz gain, bere gorputza informazio iturri garrantzitsua da bere solaskideentzat,
|
pertsona
zein animalia izan. Haserre dagoen txakur batek gorputz guztia luzatuta duela erakusten du, aurrera egiten duela eta atzeko hanken gainean bermatzen dela, mehatxupean sentitzen denaren gainean abalatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Prioien infekzioak eragindako nahaste neurokognitiboak entzefalopatia espongiformeen artean sartzen dira, eta
|
pertsonei
zein animaliei eragiten diete. Horien artean sartzen dira Creutzfeldt Jakob-en gaixotasuna, Gerstmann SträusslerScheinker sindromea edo kurua.
|
|
2016
|
|
|
Etxe barnean zein elizan kandelak edota argizaiolak pizten ziren hildakoak gogoratzeko. Egia esan, sua etxeko
|
pertsona
zein animaliak arriskuetatik babesteko errituen parte izan da gure artean (Gurmak itsasoan, kandela biztu arasa gainean. Zavala, 1444).
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntza lehenagotikoa izango da, baina izozte handiak iraun zuen zortzi edo hamar mila urte horietan garatu eta egituratu bide zen euskara. Duela 10.000 urte inguru izotzak urtzen hasi zirenean,
|
pertsonak
zein animaliak lurmendutako lekuetara mugitzen hasi ziren eta hutsik zeuden lekuei izena eman zieten beren hizkuntzan, vasconikoan. Hortik Europako euskal toponimia.
|
|
2020
|
|
|
Ustekabea izan zen orduan. Hilobia ere bazen haitzulo hura, bizia galdutako
|
pertsona
zein animaliak uzteko edo botatzeko tokia. Hortzak, matrailezurrak, tibiak eta bestelako materia organikoak azaldu ziren; denak ere, noski, fosilduta.
|
|
2021
|
|
|
Goraxeago esan dugu
|
pertsona
zein animalia adierazten dituzten izenez predikatzen direla horrelako adjektiboak gehienetan. Hala da, baina badira bestelako adibideak ere gure literatura tradizioan, nahiko bakanak izan arren:
|
|
|
Horrez gain, administrazioko langileak daude, maila altukoak (Fiskala, Portero), ertainekoak (Mastre) eta militar xumeak (Aferiz edo A.ferez, Sarjento, Txoldado). Ez dira falta osasun arloan
|
pertsonekin
zein animaliekin dabiltzanak (Albaitar, Barbera, Medikuzar), musikariak (Anbolin, Danborinko, Gaiteroa, Txanbolin), zerbitzariak (Ezkutari) eta garraiolariak
|