|
2000
|
|
|
nekazari, artzain eta mendizale askorekin geratzen gara berriketan, bidean atsedenaldi bat eginez; denda eta taberna askotan sartzen gara janariak, edariak, egunkariak eta beste hainbat gauza erostera; batzuetan autobusa edo trena hartzen dugu eta noizean behin auto stop egitea ere maite dugu. Zuen antzeko pertsonek ikusi egiten gaituzte, entzun egiten dute guk esaten duguna, ukitu ere egiten gaituzte batzuetan, zuen antzeko
|
pertsonak
gurekin mintzatzen dira.
|
|
2001
|
|
|
Eta azken batean, hori nahiko genuke, ezta? Maite gaituen
|
pertsonak
gugan sinistea. Adibidez, Garzon etortzen bada, eta nire atxiloketa agintzen baldin badu nik hamahiru urteko neska bat bortxatu dudala esanaz, bada nik nahiko nuke maite nautenek esatea" ez da egia".
|
|
|
Konfiantzazko
|
pertsonekin
gure arazoetaz hitz egiteak lasaitu egiten ditu barne tentsioak.
|
|
2004
|
|
|
Erregeren iritziz, neurri zabal eta erradikalak, hala nola aurreko Gobernuak parlamentuko babesik gabe jarritakoak, ez dute funtzionatu, basoz baso irtenbideak aurkitzeko saiakerek ere ez duten bezala. Richard Pombo errepublikanoak, Ganbera Behereko Natur Baliabideen Batzordeko lehendakariak, txalotu egin du erreforma hori, aitortzen baitu “tokian tokiko
|
pertsonak
gure basoen babesle onenak direla”. Hala, sen ona eta tokiko kontrola sartzen dira Clintongo ediktuan, zentzurik gabe eta azken orduan”.
|
|
|
Arrazoi sendoak egonda ere ez litzateke oso zentzuzkoa izango gure etxe parean dagoen mendiaren edo gure besoaren existentziaz zalantza egitea; ea nor doan hortik zehar esanez bere gorputza ez dela bere gorputza edo, beharbada, berak ez duela existentzia fisikorik. Zalantzan jar dezakegu ingurukoen artean berrehun edo bostehun metrora dagoen
|
pertsona
gure ezagun jakin bat den ala ez, baina ea nork jarraitzen duen gauza bera esaten behin gure parera heldu dela: " itsua hago ala?", entzungo dugu berehala erantzun modura, handiagoren bat ez bada.
|
|
|
Nola ezagutu bizitzari duintasunik ematen diona bizitzaren zentzuari buruz guztiz analfabeto edo, okerrago dena, axolagabe bagara? Zelan balioetsi inguratzen gaituzten gauzak eta
|
pertsonak
gu geu balioetsiak izateko desirarik ez bagenu, den inkontzienteenik?
|
|
2006
|
|
|
" Guk ez ditugu gauza arriskutsuak egiten", dio Miriamek," zein da arriskurik handiena? Ikertzen ari garen
|
pertsona
gu nor garen ohartzea. Guk dena dakigu berataz, beraren datu guztiak dauzkagu.
|
|
|
Barrenak zuhurra izateko agindu zidan. Masaileko orbainak izango zuen zerikusirik nire errezeloarekin, kontu jakina baita xehetasun txikienez osatuak daudela
|
pertsonei buruzko
gure sentimendu eta iritzi errotuenak. Usain bat, begirada bat, inolako garrantzirik gabe botatako hitz bat:
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, jendeok inguruko gauza eta gertakizunez benetan daukaguna baino kontrol handiagoa dugula uste omen dugu: exajerazioz, inguruan eragiteko daukagun ahalmena den baino handiagotzat daukagu eta garrantzia kentzen diogu zorteak edo ondoko
|
pertsonek
gure inguruan daukaten eraginari. Optimismo honek eraman ditu hondamendira hainbeste jeneral harro... eta hauen mendeko milaka edo milioika gizaki.
|
|
|
Beraz, kontraesana da gure zoriontasuna bultzatzera behartuta gaudela esatea5". Kantek beraz, ez du zalantzan jartzen
|
pertsonok
gure ontasuna edo zoriontasuna bilatuko dugula, ezta bilatze hori naturala, berezkoa, dela ere, berak azpimarratzen duena da gure" beharra besteen zoriontasuna" bilatzea dela. Beraz, zoriontasunarekin lotuta beste ideia bat agertzen zaigu:
|
|
2008
|
|
|
Era berean, kanpotik etorritako
|
pertsonak
gure artean geratzea desberdintasunak sortzen dituen faktore berria dela onartuz, hiritartasunaren ikuspuntuaren bigarren zutabea eskubide eta betebeharren berdintasun printzipioa da. Izan ere, bi zutabe horiek konbinatuz zera lortu nahi da:
|
|
2009
|
|
|
Teilatuetan biltzen diren
|
pertsonak
gure kontroletik kanpo gera daitezke une batean edo bestean.
|
|
|
Zein dira arazo nagusiak? Pentsatu behar da norbait gure etxean dagoenean gu pertsona horren etxean gaudela; beraz, beti etxe bat zaintzen da, beste
|
pertsonak
gurea zaintzea nahiko genukeen bezala. Inoiz ez dugu kexa negatiborik jaso pertsona batek bere etxea utzi zuenaren egoera okerragoan aurkitzen duelako.
|
|
|
Hainbat enpresa, elkarte eta erakunderi konfiantza osoz ematen dizkiegu gure imajinak eta datuak, eta gero konturatzen gara Interneten jarri dituztela edota iragarkiak eta era askotako mezuak bidaltzeko erabiltzen dituztela. Facebook eta Twenty bezalako sare sozialen bidez, besteekin komunikatzen gara, eta ezagutzen ditugun
|
pertsonekin
gure bizitza partekatzen dugu, baina, egiatan, gure argazkiak, profilak eta datuak aireratzen ditugu. Hitz gutxitan esateko, informatikaren laguntzarekin, pertsonei buruzko hainbat eta hainbat datu plazaratzen eta biltzen dira egunero, gero, sarri askotan, gure intimitatea urratzeko erabiliko direnak.
|
|
2010
|
|
|
Sumatzen diren zenbait ariketa, nola edo hala ezkutatzea, aurkari politikoaren irudia kaltetu dezaketen albisteak sistematikoki puztea, bakoitzaren buruzagiak goraipatzea, errealitatearen deformazioa eta birsortze faltsua, dirigismoa eta informazioaren inposaketa oraindik ere egiten diren jarduerak dira eta informazio objektiboaren mesedetan, medio horien ekarpen arduratsua zalantzan jartzen dute, batez ere publikoak badira. Etengabeko intoxikazio honen ondorioak berehala sumatzen dira guregandik urrun bizi diren
|
pertsonek
gutaz jaso duten irudia deskribatzen dutenean. Zenbatetan ez ote dugu entzun:
|
|
|
Halere, oso pixkanaka pixkanaka,
|
pertsonok
gure organismotik kanpoko beste energia iturri batzuk erabiltzen ikasi genuen. Sua, ur korronteen edo haizearenindarra, animalien indarra... energia iturri horiek gure energia endosomatikoaosatuz joan ziren.
|
|
|
Talde nagusia 28 eta 32 urte bitarteko erabiltzailearena da, 2,24 milioi pertsona dituena, guztizkoaren %17 Bigarren erabiltzaile talde nagusia 23 eta 27 urte bitartekoa da: 1,94 milioi erabiltzaile ditu, hau da, %15 Horren atzetik, 33 eta 37 urte bitarteko erabiltzaileak daude, hau da, erabiltzaile guztien %14, Facebook en 1,83 milioi
|
pertsona
gure herrialdean. Hiru adin talde nagusien artean, erabiltzaile guztien %46 dira, hau da, Facebooken biztanleen ia erdia.
|
|
2011
|
|
|
Musika jarduera garrantzitsua da, besteak beste, kantak entzunez osatzen dugulako
|
pertsonok
gure imaginarioa; eta ingurukoekin gure gustuak partekatuz ere eraikitzen da gizarte baten iruditeria amankomuna. Bestelako jarduera publikoetan bezala, euskaraz egote hutsak hizkuntza prestigiatzen du, posible dela erakusten du, ez dela ezinezkoa eskandinaviar kutsuko rock&rolla euskaraz egitea, ezta hip hopa, dub a, grindcorea edo indie a ere.
|
|
|
Ez dut denbora gehiagoz zure bizitza hondatzen segitu nahi. Ez dut uste bi
|
pertsona
gu biok izan garen baino zoriontsuagoak izan daitezkeenik. V.
|
|
|
Oro har, janari lasterreko jatetxeetara maizago joaten diren gurasoek maizago izaten dituzte horrelako jatetxeetara joaten diren seme alabak, eta denbora gehiago ematen dute horietan; gurasoen seme alabek, berriz, “une berezi” batean atseden hartzen dute afalorduan, eta denbora gehiago eman dezakete. Ez dago arrazoirik etxetik kanpo okerrago jateko Hautaketa jakin baten ontasuna hautatzeko maiztasunean datza Aurreko azterketen arabera, etxetik kanpo bazkaltzen dugunean,
|
pertsonok
gure elikatze eredua okertu egiten dugu, gomendioetatik urruntzen garenean. Etxetik kanpo jateak, askotan, koipe gehiago duten eta nutrizio kalitate txikiagoa duten elikagaiak hautatzeko aukera ematen du.
|
|
2012
|
|
|
Gerardo Armentiak dio, ikuspegi orokorrago batetik, saiatzen direla beren" marka bezeroen bizitza sozial eta kulturalean egon dadin", hau da, markari bezeroek gogoko dituzten kirol eta kultura ekitalditan presentzia ematen. Gemma Sanginések dio, psikologiaren ikuspegitik, gizaki guztiok ditugula" gizarte trebetasunak" edo" hardware batzuk(...)
|
pertsonak
guregana erakartzeko", eta" zenbat eta gehiago landu eta hobeto erabili hizkuntza (hitzak, tonua...) eta ez ahozko hizkuntza (begirada, gorputza, keinuak... ), orduan eta aukera gehiago".
|
|
|
Irudia: miggslives
|
Pertsonok
gure txakurren portaera ikuspegi gizatiartutik azaltzeko joera dugu, eta horrek interpretazio akatsak eragin ditzake zakurren portaerari dagokionez. Sexu bereko zakurren arteko sexu harremanen kasua da hori; objektuez gain, harridura eta harridura eragiten diete jabeei.
|
|
|
3 saria: Afari edo bazkari bat bi
|
pertsonentzako
Gure Ametsa jatetxean.
|
|
2014
|
|
|
Nola jakin dugu hautatutako
|
pertsonek
guretzat garrantzitsuak ziren ezaugarriak betetzen zituzten ala ez?
|
|
|
Asko al dira kirola egiten duten adimen urriko
|
pertsonak
gurean? Hemen, Aretxabaletan, igerilekura zortzi bat lagun etortzen dira. Bestalde, gimnasiora hamabi edo hamalau bat etortzen dira.
|
|
|
Horrela, sentsibilizazio kanpainek berebiziko garrantzia dutela uste dute Agirrek eta Antxiak. Hain zuzen, Gipuzkoako eskualde bakoitzean horretara bideratzen diren lan-taldeak dituzte, senidez osatuak. " Helburua da gizarteari gogoraraztea adimen urritasuna duten
|
pertsonek
guk ditugun eskubide berdinak dituztela. Eta bakoitza den bezala onartu behar dugula", esan du Agirrek.
|
|
2015
|
|
|
Honetan datza, hain zuzen: beste
|
pertsonari
gure ustez egia den edo izan daitekeen horretan arrazoia ematean, baina argudio gehiago eman gabe eta eztabaidatu gabe. Teknika honekin, arindu egiten da solaskidearekiko gatazka, sentimendu propioak agertzeari utzi gabe.
|
|
|
Martxoan, Itziarko Txindurri Iturri sagardotegira txangoa egin genuen Egizu taldearekin, Asierrek eta Garazik antolatuta. Algortan goizeko bederatzietan hartu genuen autobusa, gero Erromon eta Santutxun beste taldekideak hartu genituen, zortzi
|
pertsona
gure taldekoak. Berrogeita lau bat izan ginen guztira.
|
|
2016
|
|
|
Alde horretatik, gizarte sareek laguntza handia izan dezakete. Gehienek informazio pertsonal ugari ematen dute horietan, eta oparitu nahi zaion
|
pertsona
gure harremanen artean badago, informazio hori pistatzat har daiteke zein oparituko den jakiteko. Foursquare, Twitterren egindako iruzkinak, Instagramen argazkiak edo Facebook en «gustatzen zait», norabide egokian orienta daitezke senitarteko eta lagunentzat orainaldi bat hautatzean.
|
|
2017
|
|
|
Gainerako ibilgailu eta
|
pertsonei
gure presentziaz ohartarazteko erabiltzen da klaxona. Oso bakan erabili beharreko baliabidea da, behar beharrezkoa denean baino ez, eta zentzuz.
|
|
|
Denbora honetan guztian, euskal erakundeek erantzun solidarioa eman diete bizitza duina izateko beharrezko baliabideak ez dauzkatenei. Elkartasun konpromisoa eta pobrezia arriskuan dauden
|
pertsonei
gure baliabideen zati bat bideratzea gure DNAn daude. Pobrezia, marjinalitatea edo bazterkeria ez dira pairatzen dituztenen arazoa, gizarte osoaren arazoa baizik.
|
|
2018
|
|
|
Sistemak berak nahiago du pertsona anputatu bat, pertsona osoa baino, pertsona osoa arriskutsua izan daitekeelako sistemarentzat. Orain arte hezkuntzak entrenatu izan ditu
|
pertsonak
gure gizartera molda daitezen, gure gizartea eredugarria bailitzan, eta hori nahiko perbertsoa da. Kanpokoari erantzuteko adiestratzen ari gara gorputzak, helduak esaten duen horri erantzuteko.
|
|
2019
|
|
|
Eta azken batean, hori nahiko genuke, ezta? Maite gaituen
|
pertsonak
gugan sinestea[...] Eta nire ustez, emakumeak gizonezkook baino hobe daki arrazoiari baino ahots horri entzuten" (Iparragirre 2001).
|
|
|
Konjugazioa asmatu ahala, aitzinean erran dugun bezala, esaldiaren aditza biribiltzen joan zen. Gaur, esaldietan agertzen diren
|
pertsonen arabera
gure aditza honela sailkatzen dugu:
|
|
2020
|
|
|
Are gehiago, berak beka lortu zuen, baina uste du jende asko dagoela okerrago: “Doktoreak diren
|
pertsonak
gu baino txarrago daude. Kasu ugari ezagutzen ditut, lanaldi erdian daudenak baina zortzi, hamar edo hamabi ordu lan egiten.
|
|
|
Diru-laguntza gehiago jarri behar dituztela uste dut, eta prekarietatearen afera birplanteatzea, baina horrela da kasu guztietan. Doktoreak diren
|
pertsonak
gu baino txarrago daude. Pilo bat kasu ezagutzen ditut, lanaldi erdian daudenak baina zortzi, hamar edo hamabi ordu lan egiten.
|
|
|
Lanean jarraitu genuen. Denborarekin, ordea, egoera okertzen joan da, eta azkenean, segurtasun neurriak bermatzeko, milaka
|
pertsonek
gure herrietan topo egitea ezinezkoa izango zela ikusi zen.
|
|
|
Adineko
|
pertsonok
gure ohiko ingurunean egon nahi dugu, gure etxean, auzoan, gure senide eta lagunekin, hori da gure nahia. Baina gure bizitzan bada une bat non hainbat faktorerengatik egoitza batera joatea beste aukerarik ez dugun, hala nola mendekotasun maila, etengabeko laguntza espezializatua izateko zailtasuna eta gure etxebizitzaren egokitzapen falta direla medio.
|
|
2021
|
|
|
Lagundu nahi diogula uler dezan behar dugu, eta “taldea egitea” bilatuko dugu. Oso garrantzitsua da
|
pertsonak
gure kezka ikustea eta ulertzea. Jakin ezazu prest dagoenean laguntzeko prest gaituzula.
|
|
|
Zer suposatzen du politikoki osasunaren inguruko gehiegizko ardurak? Homo medicus a,
|
pertsonok
gure organismoarekin identifikatzea. Eta badakigu identifikazioek politikan sekulako garrantzia daukatela, identitateak handik eta hemendik bultzatzen direla.
|
|
|
beste sexuko pertsona batek inoiz maitatuko ote gaituen ez jakitea. Beste sexuko
|
pertsonak
gure ondoan ibiltzen dira, doi doi ukitzen gaituzte kalean pasatzean, beharbada gogoetak eta asmoak izango dituzte gutaz, sekula jakingo ez ditugunak; beren eskuetan dute gure patua, gure zoriona. Beharbada haien artean izango da guretzako moduko pertsona, maita gintzakeena eta guk ere maita genezakeena, guretzako pertsona egokia; baina non ote?, nola ezagutu, nola jokatu hiriko jende andanaren erdian ezagutu gaitzan?
|
|
|
Ez dute balio hartu emanak izateko, urtuak, hotzak, antzuak dira. Ez digute balio liburuak idazteko, ez maite dugun
|
pertsona
guri atxikirik izateko, ezta lagun bat salbatzeko ere.
|
|
2022
|
|
|
Beraz, AEBei, itsu itsu, Europako Batasunak jarraitu die, nahiz bumeran efektua jasan, izugarrizko menpekotasuna baitugu Errusiatik ekartzen ditugun hainbat oinarrizko produkturekiko (petrolioa, gasa, garia,..). Gerra honen galtzaile nagusiak ukrainarrak dira, hilotzak beraiek ipintzen ari direlako, baina ondorio larriak pairatu behar ditugu europarrok ere, jadanik lau milioi
|
pertsona
guregana etorri direlako, horien senar eta semeak kontatzeke. Izan ere, haiek guztiek, oraingoz, etxebizitzak, eskolak, osasun zerbitzuak eta abar behar dituzte eta gure gain burutuko dira gastu publiko horiek.
|
|
|
Egun hartan gertatu zitzaidan bezala, besteen laguntza ez dugu nahi, baina beharrezkoa da gure bizitzarekin aurrera egiteko. Lurretik altxatzeko lagundu behar nindutela oso agerikoa izan zen egun hartan, baina askotan gure ondoan dugun
|
pertsonak
gure eskua behar duela ez dugu jakiten. Gaixotasun mentalen kasuan, min ikusezina da.
|
|
|
“Lortu dugu sakandarrez eta ezagutzen gintuzten nafarrez aparte, nafar gehiagorengana iristea: 1.500
|
pertsona
gure medikuen esku hartzeen onuradunak. Ez diogu mugarik ikusten”, argitu du Gardachalek.
|
|
|
Laguntza ez profesionala ematen diegu; izan ere, gu ez gara psikologoak, gizarte laguntzaileak... Minbizi prozesu bat pasatzen ari diren
|
pertsonak
gurekin harremanetan jartzen dira, eta era ezberdinetara laguntzen diegu, bakoitzak behar duenera egokituta.
|
|
|
Indarkeria sexista indarkerien paradigma zabalagoan kokatzea —izan generoindarkerienean, izan indarkeria matxistenean— emakumeen aurkako indarkeriaren fenomenoa ikertzeko ikuspegi kritiko feminista darabilgun
|
pertsonok
gure gain hartu beharreko ardura da. Hala ere, eta ikuspegi hori abiapuntu hartuta, akats bat da tipologia horietako bakoitza berriro ere pluralean izendatzea, zenbait espaziotan egiten ari diren moduan (indarkeria sexistak, indarkeria transfoboak, lesbofoboak).
|
|
2023
|
|
|
Adelaren arabera, gizakion benetako beldurra da beste gizabanakoekin harremanak josterakoan haien" gabeziek" gu kutsatzea" gabezia" kakotx artean, oso erlatiboa delako eta bakoitza hazia izan den lekuari eta barneratuta duen kolektibitatearen mundu ikuskerari lotuta dagoelako. Hala,
|
pertsonok
gure gizarteen parte izateko gaitzespenak ekiditeko ahaleginak egiten ditugu. Gure jatorrizko gabeziak atzean utzi nahi ditugu, gure gizartean bizitza on bat izateko bidean.
|
|
|
Hauteskunde urtean sartu gara eta politikariak gure miseriekin kanpaina egiten hasi dira. Poltronak eskuratzeko lehian, beren ustelkeria kasu, mozkin eta ganoragabekeriaz hitz egin ez dezagun,
|
pertsonok
gure artean etsai gaitezen saiatuko dira beste behin ere.
|
|
|
Azken orrialdean hauxe dio Arartekoaren txostenak: «Etxerik gabeko
|
pertsonak
gure kaleetan gero eta gehiago egotea errealitate lotsagarria da. Horrekin batera, pertsona horiek bat bateko kokaguneetatik jasaten dituzten hustuketek, bizileku baliabide alternatiborik eskaini gabe, kale gorrian uzten dituzte beste babeslekurik ez duten pertsonak, eta horrek arrisku larrian jartzen du pertsona horien osotasun pertsonala, eta larriagotu egiten du haien zaurgarritasun egoera eta pairaturiko gizarte eta egoitza bazterketa larria».
|
|
|
Duela urte batzuk zenbait
|
pertsonak
gure ahotsa eman genuen euskarazko testuak erabilgarri izan zitezen hainbat enpresatako erantzungailu automatikoetan. EHUko Aholab egitasmoan aukera izan genuen idatzitako testu bat artifizialki irakurtzen zuten ahots ezberdinen lokuzioak entzuteko.
|
|
|
Milenial belaunaldikoak garenok ziurgabetasun ekonomiko iraunkorrean gaude 2008 urtetik. LGBTI kolektiboko
|
pertsonok
gure eskubideak ziurtzat geneuzkan, eta beldurra sentitu dugu azken hilabeteetan. Espero dut fikzioan ikusi dudan iragana fikzioan geratzea hurrengo hilabeteetan.
|
|
|
Bide horretan, Iñaki maitea, eta zu bezala beste ehunka
|
pertsona
gure ondotik krudelki kendu zizkigutela gogorarazi nahi dugu, ahotsik gabe utzi zituztela, eta salatu nahi dugu, halaber, krimen horiek egin zituztenek eta haien konplizeek gure artean bizitzen jarraitzen dutela, inpunitate osoz.
|
|
|
Elkarretaratzea deitu zuten gurasoen iritziz, “osasuna gure ondasun preziatuena da, eta, horregatik, osasuna galtzen dugunean hori berreskuratzea premiazkoa, urgentziakoa bilakatzen zaigu. Osasuna galtzen duen
|
pertsona
gure ardurapeko pertsona denean, gure erantzukizuna da hura bera zaintzea eta bera osatzea guretako berebiziko bilakatzen da”. Gurasoek azaldu dutenez, “orain artean, gure gizartearen oinarri eta eskubideetako bat osasun publikoa izan da”.
|