|
2007
|
|
|
Bi diabetes mota daude: Lehen motako diabetesa (edo intsulina mendekoa) 30 urtetik azpiko
|
pertsonetan
diagnostikatu ohi da, sarritan umeetan, eta gorputzak behar adina intsulina odoleko glukosa maila kontrolatzen duen hormona ez produzitzeagatik gertatzen da. Bigarren motako diabetesa, berriz, 40 urtetik aurrera agertzen da normalean, eta kasu honetan pankreak intsulina sortzen duen arren, gure gorputzeko organoek ez dute hormona hori behar bezala prozesatzen sarraila eta giltza desegokiaren adibidea erabiltzen dugu medikuok bigarren motako diabetesa azaltzeko.
|
|
|
Azken urteotan, dagoeneko munduko beste leku batzuetara kutsatuta dauden jatorri latinoamerikarreko pertsonen migrazio handiak osasun publikoko arazo bihurtu du gaixotasuna. Espainian, medikuntza tropikalean espezializatutako unitateak dagoeneko ari dira gaixotasun hori duten
|
pertsonak
diagnostikatzen eta tratatzen.
|
|
|
2005eko abenduaren 31n, Espainian egoitza txartela zuten atzerritarren erregistroan herrialde horietako milioi bat pertsona inguru zeuden. Espainiako medikuntza tropikalean espezializatutako unitateetan, gaixotasun hori duten
|
pertsonak
diagnostikatzen eta tratatzen ari dira. Orain arte herrialde garatu batzuetan gutxi ezagutzen den Chagasen gaixotasunak hamaika milioi lagun ingururi eragiten die, eta urtero 50.000 pertsona hiltzen dira.
|
|
2010
|
|
|
1986tik 2006ra arte 187.000
|
pertsonari
diagnostikatu diote minbizern bat.
|
|
2011
|
|
|
Arreta maila horretan, bereziki konplexuak diren eta espezializazio handia behar duten egoerei erantzuten zaie. Gizarte gabeziak dituzten kolektiboetako
|
pertsonak
diagnostikatzeaz, tratatzeaz, laguntzeaz edo berariaz errehabilitatzeaz arduratzen da. Esku artean dugun kasuan, haurrei, nerabeei eta/ edo familiari arreta emateko zerbitzuak izango dira.
|
|
|
Baina, kategorien ereduak nahiko kritika jaso ditu: diagnostikorako irizpideen kopuru mugatua erabiltzen duela, ebaluatzaileen arteko fidagarritasun baxua duela, nortasunaren nahaste bera bereizgarri ezberdinak dituzten
|
pertsonei
diagnostikatu zaiela, nahaste ezberdinen artean komorbilitate eta teilakatze maila altua gertatzen dela (Livesley, 1998; De Miguel eta Pelechano, 2000). Kritika horietan oinarrituta, eredu dimentsionala malguagoa, espezifikoagoa eta biltzaileagoa izan daitekeela iradoki da (Widiger eta Frances, 1985); nortasunaren nahasteen fidagarritasuna eta baliagarritasuna gehi lezake eta kategorien eredua baino erabilgarriagoa gerta liteke (Sprock, 2002).
|
|
|
Kasu gehiegi diagnostikatu dira? Bestalde, aditu batzuek diote patologia hori benetan patologia hori ez duten
|
pertsonei
diagnostikatzen zaiela. Horrela, osasun baliabideak kentzen zaizkie sufritzen duten pertsonei.
|
|
2020
|
|
|
Euskal Herrian ia 7.000
|
pertsonari
diagnostikatu diete koronabirusa, eta, gaitzaren ondorioz, 312 lagun hil dira guztira. Atzo beste 46 heriotzaren berri eman zuten.
|
|
2022
|
|
|
Biziraupen txikiko edo gelditutako minbiziak daude, eta horietan ikerketa bultzatu behar da, biziraupen indizeak handitzen jarrai dezaten; beraz, minbizi mota hori diagnostikatzen zaien pertsonek ez dute aukera bera bizirik irauteko. 100.000
|
pertsona
diagnostikatzen dira urtero biziraupen txikiko tumoreekin (pankrea, esofagoa edo gibela) edo estakatuta daudenekin (laringea, urdaila edo birika), ez baita behar adina ikertzen. Minbiziaren aurkako desberdintasunen arrazoiak Irudia:
|
|
|
Zuzeneko eta zeharkako gastuen artean, minbiziak 10.000 eurotik gorako kostu ekonomikoa eragiten die familien% 41i gaixotasunean. Urtero, ia 30.000
|
pertsona
diagnostikatzen dira lan egoera ahulean dauden minbiziagatik, langabezian daudelako, autonomoak direlako edo haien soldata Lanbide arteko Gutxieneko Soldataren (LGS) azpitik dagoelako. Hori dela eta, gaixotasunaren ondoriozko kostuak ezin dira beti bere gain hartu.
|
|
2023
|
|
|
Iaz, ia 35.000
|
pertsonari
diagnostikatu zieten bularreko minbizia Espainian. Emakumeei gehien eragiten dien tumorea da, batez ere 45 eta 65 urte artekoei.
|
|
|
Urriaren 19an Bularreko Minbiziaren Aurkako Nazioarteko Eguna ospatzen da, baina urteko egun guztiak dira garrantzitsuak gaixotasun horri aurre egiteko: Minbiziaren Aurkako Elkartearen Behatokiaren arabera, 2022an, 34.740
|
pertsona
diagnostikatu zituzten Espainian titietako minbizia zutela. Mundu osoan emakumeengan gehien agertzen den tumorea da, eta 45 eta 65 urte bitarteko emakumeengan kasu gehien agertzen dena.
|