|
2002
|
|
|
Kontua da Europako araudia gero eta zorrotzagoa eta onartezinagoa dela produktu organokloratu haiekin. 1998ko maiatzera arte, onartutzat jotzen da egunean 10 picog (gramo billoi) har daitezkeela WHO TEF unitateetan,
|
pertsona
baten pisu kilo bakoitzeko. Gaur egun, kopuru hori, nahitaez, 4 mikogramora jaitsi da, gehienez, pisu kiloko eta eguneko.
|
|
2006
|
|
|
Gorputz masaren indizea (GMI) neurri antropometrikoa da, eta
|
pertsona
baten pisua altuerarekin erlazionatzeko erabiltzen da. Gorputzeko masa totalaren osagai koipetsuak eta ez koipetsuak bereizten ez dituen arren, hori da obesitatearekin lotutako arrisku maila kalkulatzeko metodorik ohikoena, eta gizonetan koloneko minbizia izateko arriskua soilik iragartzen du.
|
|
2009
|
|
|
Clarkeren taldeak onartu du gizentasunaren ondorioz bi urtetik laura murriztu daitekeela bizitza urte kopurua. Hilkortasun tasa handitu egingo litzateke gorputz masaren indizea(
|
pertsona
baten pisuaren eta neurriaren arteko erlazioa) 22,5 eta 25 kg/ m2 bitartekoa bada. Zehatzago, “The Lancet” aldizkarian argitaratutako beste azterlan batek, non 900.000 helduk parte hartu baitzuten, frogatu zuen gorputz masaren indizea hazten den 5 kg/ m2 gehigarri bakoitzeko biziraupena %30 murrizten dela.
|
|
2011
|
|
|
Solairu bakoitzeko forjaketa zeharkatzean, gutxienez 100 cm2-ko gainazal askea aurreikusi behar da, aipaturiko konduktu teknikoa aireztatzeko aire tiroa ziurtatu ahal izateko. Azalera libre hori 400 cm2, tik gorakoa denean, gutxienez
|
pertsona
baten pisua jasan dezakeen burdin sare desmuntagarri batez babestu behar da.
|
|
|
Duela hamarkada batzuetatik hona, gorputz masaren indizea (GMI) tresna erraz gisa erabiltzen da,
|
pertsona
baten pisuaren egokitzapena haren altueraren arabera sailkatzen laguntzeko. Datu hori lortzeko erraztasunaren aurrean, komunitate zientifikoa ahalegintzen da pisuaren araberako banakako sailkapena hobetzeko tresna berriak sartzen.
|
|
|
Egoera horietan pisua galtzeak dakartzan onurei buruzko ohiko gomendioak ez dira guztiz argiak adineko pertsonen artean; izan ere, askotan, galera horrekin batera, muskulu masa murriztu daiteke, eta, aldi berean, urte horietako hezur desmineralizazioa areagotu. Adineko
|
pertsona
batek pisua galtzeko programa bati aurre egiten dionean, arreta berezia jarri behar zaio elikagai batzuei. Adin tarte horretan, hainbat artikuluk egiaztatu dute lotura estua dagoela muskulu masa galtzearen eta horren ondorioz pisua gutxitzearen artean, eta heriotza tasa handitu egin dela edozein arrazoirengatik, bereziki gantzik gabeko masa hori azkar eta nahi gabe murrizten denean.
|
|
|
Hori dela eta, “The Journal of Nutrition Health and Aging” aldizkarian argitaratutako 2008ko artikulu batean ohartarazten denez, muskulu masa zaintzeko, adineko populazio mota horretan pisua galtzea helburu duten estrategiak ez dira kontuan hartu behar kaloria irensketaren murrizketaren ikuspegi bakarretik. JADA aldizkarian argitaratutako artikuluak dioenez, arreta berezia jarri behar zaie mantenugai batzuei, adineko
|
pertsona
batek pisua galtzeko programa bati aurre egiten dionean. Makronutrienteei dagokienez, zaindu egin behar da proteina ekarpena, eta, mikronutrienteei dagokienez, B12 bitaminen eta bitaminaren kopurua hartu behar da kontuan, baina ez da ahaztu behar, inola ere, zuntza hartzea, behar adina likido kontsumitzea eta norberaren egoerara egokitutako jarduera fisikoa egitea.
|
|
2012
|
|
|
|
Pertsona
baten pisu digitala handia, erdi parekoa edo txikia den jakiteko, Daniel Siebergek sortu duen neurketa sistema hartu du oinarritzat EROSKI CONSUMERek (esan bezala, teknologia alorrean aditua da Sieberg): bost puntu ematen ditu pertsona batek erabiltzen duen SMS zerbitzu bakoitzeko; bost puntu Interneten sortu duen profil bakoitzeko; 3 puntu telefono mugikor bakoitzeko; 2 puntu tableta, ohiko helbide elektroniko eta parte hartzen duen blog edo web orri bakoitzeko; eta puntu bat ordenagailu eramangarri, eReader eta aurreko ataletan sartzen ez den makina edo gailu digital bakoitzeko (baldin eta kargagailua behar badu).
|
|
2013
|
|
|
GMI (kilogramotan adierazia metro karratuko) 25 kg/ m2 baino txikiagoa bada, gure pisua normala da. Ez dugu kontuan hartu behar «normopeso» 18,5 kg/ m2 eta 25 kg/ m2 artean dagoela; horrek esan nahi du
|
pertsona
batek pisu normala izan dezakeela 15 kilotik gorako tartean. Pisu normala duten pertsonek, pisua galtzea adierazi ez arren, funtsezkoa da dieta osasuntsua egitea eta egunero ariketa egitea, batez ere, goiko mugatik gertu badago (25eko GMI) edo hurrengo sei puntu hauetakoren bat betetzen bada:
|
|
2014
|
|
|
Momentu horretatik, tailerretik ezkutuan ateratako artile eta soka puskekin, soka sendo bat osatzen hasten gara.
|
Pertsona
baten pisuari eusteko bezain gogorra izan behar du, eta 15 metro ingurukoa gutxienez, teilatutik kartzela kanpora iristeko modukoa. Ideia da, ganbaran ezkutatzen garenean, soka teilatutik zintzilik uztea; bertatik kalera ihes egin dugula pentsa dezaten.
|
|
2018
|
|
|
Parte hartzaile gehienak pisu egokitik gora zeuden, eta programa horretan tratatzen ziren patologiak kontuan hartzen baditugu, espero izateko emaitza da, patologia guztiek erlazio zuzena baitute obesitatearekin. Beraz, ikerketa honetan lortutako emaitzak gizartearen joerekin bat datoz, zeren Espainian bi
|
pertsonatik
bat pisu egokitik gora aurkitzen baita (1,2).
|
|
2020
|
|
|
Arnas gaixotasun kronikoa duen
|
pertsona
batek pisuaren kontrol txarra duenean, bai gehiegi egoteagatik, bai gutxiegi egoteagatik, haren osasuna larriagotu egin daiteke.
|
|
|
Gure egunerokoan zaindu genukeen alderdirik garrantzitsuenetako bat elikadura da, eta are gehiago oinarrizko gaixotasun kroniko bat badugu, hala nola arnasketa gaixotasunak. Arnas gaixotasun kronikoa duen
|
pertsona
batek pisuaren kontrol txarra badu, bai gehiegi egoteagatik, bai gutxiegi egoteagatik, haren osasuna larriagotu egin daiteke. Horregatik, funtsezkoa da paziente horiek beren pisu idealaren barruan egotea.
|
|
2022
|
|
|
Jasan, Iparral de eta ekialdeko hizkeretako hitza dugu batik bat, aldi modernoetan eus kara osora hedatu dena, batez ere sufritu, aguantatu edo beste mailegu hitzak baztertzeko. Hala jasan dezake
|
pertsona
batek pisu bat, karga edo zama bat; edo mina, penak, kezkak... jasan ditzake. Pairatu ere esangura beretsuaz he datu da ekialdetik erdi eta mendebaldera.
|
|
|
Zenbait hamarkada daramatzagu obesitatea definitzen Gorputz masaren indizea (GMI), neurri hau:
|
pertsona
baten pisu osasungarria kalkulatzen du, kiloak eta altuera kontuan hartuta. Ahots askok jartzen dute zalantzan haien erabilera, Oso gauza garrantzitsua nabarmentzen da: gantz mota eta gorputzean duen banaketa. Bere mugak kontuan hartu eta beste adierazle batzuekin batera erabiliz gero, gure osasun egoerara zehatz mehatz hurbildu gaitezke.
|
|
|
Obesitatea duen pertsona bat osasuntsu egon daiteke? Hitz egiten da obesitate metaboliko osasungarria
|
pertsona
batek pisu gehiegi duenean, baina arrisku kardiobaskular handiagoa adierazten duten parametroak (odoleko glukosa edo lipidoak, presio arteriala edo intsulinarekiko erantzuna) normalak dira. Hala ere, gizentasunik gabeko pertsonengan baino handiagoa da bihotzeko arazoak izateko aukera.
|
|
|
Zientzia honek ikerlan epidemiologikoen bidez egiaztatu duenez,
|
pertsona
bati pisua kontrolatzeko ongi doazkion nutrienteak, adibidez, beste ADN bat daukanari alferrikakoak edo, areago, kaltegarriak gertatuko zaizkio.
|