|
2006
|
|
|
Azken horietatik ohikoena identitate lapurreta da. Hori gertatzen da “norbaitek beste
|
pertsona
baten informazio partikularra bere baimenik gabe, iruzurrezko helburuekin edo haren izenean beste delitu batzuk egiteko erabiltzen duenean”, azaldu du Miguel Pérez Subías AUIko lehendakariak. “Phishing” delakoa, hots, erabiltzailearen datu konfidentzialak lapurtzeko posta mezuak masiboki bidaltzea, pertsona baten nortasuna lapurtzeko maularik ohikoenetako bat da.
|
|
2007
|
|
|
Baina tea enpatiarekin ere erakar gaitzake. Izugarri enpatikoa den
|
pertsona
bat informazio emozional, mingarri baten unibertso konplexu baten eraginpean bizi da, eta baliteke onartezina izatea, besteek ez ikustea besterik ez. Oso enpatikoek arrakasta handia dute irakaskuntzan, osasun laguntzan edo salmentetan, baina estres iturri etengabeari ere aurre egin behar diote.
|
|
|
Diabetea tratatzeko giza blastozistak lortzea izango da zentro honetan egingo den lehen proiektua. Klonazio terapeutikoaren bidez, emaile baten obulu bat hartu eta beste
|
pertsona
baten informazioa jasotzeko birprogramatu behar da; kasu horretan, gaixotasun hori duen gaixo batena izango litzateke. Hala, enbrioi motako zelula lerroak lor daitezke, eta, horiek bereizi ondoren, pazientea injekta daiteke organoak birsor ditzan, errefusatzeko arriskurik gabe, bere zelulak baitira, Rubén Moreno zentroko zuzendariak azaldu duenez.
|
|
2010
|
|
|
Redingek, gainera, datuak babesteko errealitate berriak ekarri zituen gogora, hala nola “gure bilaketa historia truke txanpon bihurtzen duen portaeran oinarritutako Interneteko publizitatea”. 1995eko Europar Batasuneko araudiak soilik aurreikusten zuen
|
pertsona
baten informazioa bidezko arrazoiengatik eta aldez aurreko baimenarekin erabil zitekeela. Herritarrek nahi dute “gardentasuna eta borondate indarra indartzea” datuak Interneten banatzeko, esan zuen.
|
|
2011
|
|
|
Baina, zer da hau? Norbaitek beste
|
pertsona
baten informazio pertsonala (izena, helbidea, Gizarte Segurantzako zenbakia…) legez kanpoko jarduerak egiteko (kreditu kontuak irekitzea, dirua bankutik ateratzea edo erosketak egitea) erabiltzen duenean detektatzen da nortasun lapurreta. Biktimak delitu ugari egin ditzake:
|
|
2018
|
|
|
Zerrenda izugarria da: mezu kaltegarri edo desatseginak bidali; argazki bat agertu denaren baimenik gabe argitaratu; beste
|
pertsona
baten informazio pribatua eskuratu eta sarean zabaldu; Interneten iraindu, mespretxatu, iraindu edo mehatxatu; pertsona bati buruzko zurrumurru faltsuak sortu eta zabaldu; bideo-joko batean jokalariren bat barregarri utzi online edo kanporatu. Webgunean Zuk erabaki Interneten Datuak Babesteko Espainiako Agentziak (AEPD) azaldu duenez, norbaiten mezuak bere baimenik gabe irakurtzea da, eta, gero, informazio hori erabiltzea hura makurrarazteko edo deskalifikatzeko:
|
|
2022
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) honela definitzen du: «gaitasun kognitibo eta sozialen multzoa eta
|
pertsona
batek informazioa eskuratu, ulertu eta erabiltzeko duen gaitasuna, osasun ona sustatu eta mantentzeko». Hau da, pertsonen ezagutza, motibazioa eta trebetasunak eskatzen ditu osasunari buruzko informazioa eskuratu, ulertu, ebaluatu eta aplikatzeko, osasun laguntzari buruzko iritziak eta erabakiak hartzea eguneroko bizitzan. , gaixotasunak prebenitzea eta osasuna sustatzea, bizi zikloan zehar bizi kalitatea mantenduz edo hobetuz.
|
|
2023
|
|
|
“desegokia, zehaztugabea, ez egokia, ez eguneratua, gehiegizkoa, zaharkitua edo interes publikokoa ez dena”. Informazio hori “bilaketa motorretan egon daiteke, hala nola Google, Bing edo Yahoon,
|
pertsona
baten informazio pertsonalerako estekak indexatu eta erakuts baititzakete. Garrantzitsua ez den informazio pertsonala duten edo interesdunaren baimenik gabe argitaratu den albisteen web gune eta atarietan ere aplika daiteke”, laburbildu du adituak.
|
|
|
Hirugarrenen pribatutasunerako eskubideari eragiten dioten egoerak.
|
Pertsona
baten informazio pertsonala ezabatzeak eragin negatiboa badu beste pertsona edo erakunde baten pribatutasunerako eskubidean, baliteke ahanztura digitalerako eskubidea ezin erabili izatea. Palaciosek esan du edukia ezabatzearen %25 inguru prozedura judizial batean amaitzen dela.
|