|
2021
|
|
|
Patriarkatua edo kolonialismoa gure gizartearen zutabe dira, eta horrexegatik hain zuzen, erraz bihur daitezke gizartearen sektore baten ezinegona husteko tresna. Indarkeria matxista jasaten duten emakumeak, jipoi homofoboak transfoboak, lesbofoboak eta abar sufritzen dituzten LGTBI kolektiboko kideak, egunero arrazakeria pairatzen duten
|
pertsona
arrazializatuak, beren biktimarioen frustrazioa eta haserrea husteko tresna zilegi bihurtu dira eta gizarte gisa ezin dugu hori onartu.
|
|
2022
|
|
|
hau da, moda, vogue dantza eta ballroom kulturaren lehiaketa bat, non identitate disidenteak protagonista izan ziren, bazterrak erdigune bihurtuz:
|
pertsona
arrazializatuak, LGTBIQ+ komunitatea, gorputz ez normatiboak.
|
|
|
Gainera, lehenbiziko emakumea bidali ez ezik, beste alderdi bati dagokionez ere estreinakoa izan nahi du NASAk.
|
Pertsona
arrazializatu bat ere izanen da astronauten artean.
|
|
|
Cruickshankek salatu du
|
pertsona
arrazializatuen errepresentazioa urria dela, eta «are gehiago» lodiak badira: «Emakumea, beltza eta lodia izatea oso zaila da; ez dut inon ikusi, eta oso urrun ikusten dut, Euskal Herrian eta Euskal Herritik kanpo».
|
|
|
Hasi behar gara onartzen borroka ideologiko batean murgilduta gaudela, eta honetan ere bandoa aukeratu behar dela. Nik argi daukat herri, emakume edo
|
pertsona
arrazializatuen eskubideak defendatzea baztergarria eta bigarren mailakoa dela uste duena, giza eskubideak baztergarriak eta bigarren mailakoak direla defendatzen ari dela. Eta garbi azaldu behar zaio, ezkerrean ez dagoela horretarako lekurik, diskurtso hori Meloniren edo Abascalenaren anaia baita.
|
|
|
Bide hori ez da batere erraza izan jokalari gehienentzat. Migratzaileak dira,
|
pertsona
arrazializatuak, eta bertze herritarren aurreiritziak, arrazakeria eta klasismoa sufritu dituzte zenbaitetan. Ikusezinak izan dira.
|
|
2023
|
|
|
“Gertutik zaintzen dituzte; lapurreta egozten diete, alarmak jo gabe edo kamerak begiratu gabe; eta Poliziari deitzen diote”. Ijitoek sufritzen dituzte gisa horretako erasoak gehienbat, baina afrikar jatorrikoei eta
|
pertsona
arrazializatuei ere “jazartzen” zaizkiela salatu du Navarretek. “Ikertu litzateke ezaugarri jakin batzuk dituztenei segika ibiltzeko agindurik ote duten dendetan”.
|
|
|
Beste talde batzuk ere badaude, baina ikusezinagoak dira:
|
pertsona
arrazializatuak, dibertsitate funtzionala dutenak... Baita LGTBI kolektiboko kideak ere, ez dutenean heteroarauarekin bat egiten, esaterako.
|
|
|
Arrazakeriaren aurkako kontzientzia zabaltzeaz gain, beharrezkotzat jo du mekanismo legalak izatea, baita
|
pertsona
arrazializatuak babestu eta diskriminazioa prebenitzeko tresnak ere. Hain justu, Nafarroako Gobernuaren kontseiluak arrazismoaren eta xenofobiaren aurkako foru lege proiektua onartu zuen urtarrilean; orain parlamentuan aurkeztuko dute, legealdia amaitu bitartean onartu dadin.
|
|
|
«Zertarako nahi du pertsona batek euskara baldin eta lana lortzea badu lehentasun?», onartu du Jusuek, askotan kalteberak direla gogoratuta. «Gazteon artean asko dugu egiteko ghettoen aurka; gurekin hasita, zubiak eraikitzeko, eta harremanak eraikitzeko
|
pertsona
arrazializatuekin, haiek ikus dezaten euskara harrera hizkuntza bat dela». Ezpondak uste du badela non ikasia.
|
|
|
Euskal Herrian bizi diren
|
pertsona
arrazializatuek Harrera Sareari helarazi dizkiote erregularki beraien testigantzak: «Esaten digute Euskal Herriko zenbait lekutan bizi izan direla, baina arrazializatuak izateagatik Irunen askoz kontrol gehiago jasan behar izan dituztela beste leku batzuetan baino.
|
|
|
Behin eta berriz errepikatzen da istorio hori higiezinen enpresetan edota jabe partikularrekin. Egoera hori bizi dute gaur egun etorkinek zein Euskal Herrian jaiotako
|
pertsona
arrazializatu askok. Kasu horietan gertatzen den arrazagatiko diskriminazioaz aritu ziren joan den ostegunean Donostiako Aquariumean, Ausartak, etxebizitza alokatzeko irizpide arrazisten aurka jardunaldietan.
|