|
2019
|
|
|
Euskal Herrian eta zehazkiagoNafarroa Beherean kokatua den zahar etxe hori bereziki hautatua izan da, pertsona elebidun kopuruhandi bat biltzen duelako, bai artatzaileetan, bai pazienteetan ere; eta gehiengo batek ama hizkuntzaeuskara duelako. Ondorioz, ingurumen multikultural hori oso egokia da elebidunak (euskara/ frantsesa) eta ADaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamendua ikertzeko.
|
|
|
Ikerketa honen galdera nagusia« zein izango litzateke ama hizkuntzaren erabileraren eragina Alzheimer dementziaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamenduan, zen.
|
|
|
Bukatzeko, ikerketa hori ADaz hunkitua den pertsonari zuzendua zaio, baina, profesional batzuenarabera, ama hizkuntzak
|
pertsonaren
akonpainamenduan eragina luke beste eritasun neurologikoetanere bai, hala nola istripu zerebrobaskularren (iktus) artamenduan adibidez. Ezagutza hauekin, interesgarria izango litzateke ama hizkuntzaren eragina ikertzea istripu zerebrobaskular bat ukan duen pertsonarenakonpainamenduan eta errehabilitazioan.
|
|
|
Alzheimer dementziaz hunkitua den pertsonak, ama hizkuntza erabiltzearen joera luke. Ikerketa honek« zein izango litzateke ama hizkuntzaren erabileraren eragina Alzheimer dementziaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamenduan» galderari erantzunen dio. Horrentzat Alzheimer dementziaz hunkituakdiren 4 pertsonaren garbitze denborak bai euskaraz, bai frantsesez eginak eta ebaluatuak izan dira.
|
|
|
Barkat Defradas, M., & Frederique Gayraud (2013) (3), De Vreese, L. P., Motta, M., & Toschi, A., ren ikerketaren arabera, elebiduna den eta Alzheimer dementziaz hunkitua den pertsonari, hizkuntzennahasketa fenomeno bat agertzen zaio, eta zehazten dute ere bai ama hizkuntza dela pertsona horiekerabiltzen duten lehentasunezko hizkuntza. Baina literatura hori, ez da oraindik oso zabala, eta ez diguoraindik ahalbidetzen ziurtasun handiarekin erratea ea ama hizkuntza elementu laguntzaile bat den Alzheimer dementzia duen
|
pertsonaren
akonpainamenduan. Horrez gain, euskarari buruz hori zehaztenduen ikerketarik ere ez dago, nahiz eta gaur egun gai honek euskaldun jende anitz hunkitzen duen.
|
|
|
Ikerketa honen helburua ama hizkuntzaren erabileraren abantaila erakustea da AD duten pertsonarenakonpainamenduan, eta gure kasuan, euskararen erabilera euskaldunekin. Ikerketa galdera hortik doa« zein izango litzateke ama hizkuntzaren erabileraren eragina Alzheimer dementziaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamenduan? » eta hortik ama hizkuntzak Alzheimer dementziaz hunkitua denpertsonaren motibazioan, parte hartzean eta portaeran influentzia bat duela hipotesia ateratzen da.
|
|
2020
|
|
|
Lanari izenburu hau jarri dio: Ama hizkuntzaren erabileraren eragina Alzheimer dementziaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamenduan. Ergoterapeutak pazientearen autonomia mantentzeko ahalegina egiten du eta Goyhenetxek jakin nahi zuen ea jatorrizko hizkuntzan artatuz gero gaixoaren gaitasunak gehiago sustatzen ziren.
|
|
2022
|
|
|
Populazio edo talde zaurgarrienen harira, garrantzitsua da aipatzea, Maritxu Goyhenechek Ama hizkuntzaren erabileraren eragina Alzheimer dementziaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamenduan izenburupean egindako ikerketan, ama hizkuntzak eragin baikorra duela Alzheimer dementzia pairatzen duen pertsonaren motibazioarengan ikusi zuela, baita horien esku hartzean eta jarreran ere. Oso interesgarria den kontzeptua azaltzen digu berak, aliantza terapeutikoarena, hain zuzen ere.
|
|
|
Maritxu Goyheneche ergoterapeutak egindako ikerketa ere itsasargi izan dugu: ama hizkuntzaren erabileraren eragina Alzheimer dementziaz hunkitua den
|
pertsonaren
akonpainamenduan. Ama hizkuntza, barruan errotuena den hizkuntza dela adierazten du, eta semantika bereizketak urriagoak izango direla edota beranduago agertuko direla aipatzen da bertan.
|
|
|
" gaixoa beharrezkoa den baliabideak hartu behar du, ez du zergatik beti medikua izan. Bigarrenik, zahartutako
|
pertsonen
akonpainamendua eta zaintza". Lege aldaketa ere eskatu zuen," mediku batek bi plaza aukeratzeko aukera izan bat hartu eta bestea blokeatzea, horrekin bukatu behar da".
|