|
2001
|
|
|
Bestalde, barregarri geratzeko beldurrik gehien eta irizpiderik gutxien duten
|
pertsonak
ahulago dira konparaketa sozialaren eta estereotipo estetikoen eraginaren aurrean.
|
|
|
Bekain biak ia bat eginik zituen eta kopeta zimurturik. Estreinako aldiz nolabaiteko onberatasun arrastorik zerion, eta edonork, Steve aldez aurretik ezagutu ezean bederen, akaso pentsa zezakeen
|
pertsona
ahul eta errukigarri baten aurrean zegoela. Ez zuen, haatik, bere ustezko aldaketak luze iraun.
|
|
2002
|
|
|
Testuinguru horretan, eta teknologia berrien hedapen zabalabermaturik, gaur egun ere biztanleen oraingo zein etorkizuneko bizi kalitateanfuntsezkotzat jotzen diren esparruetan iritzi, partaidetza eta presio eremuak sortuko dira: ingurumenaren zainketa, gizartetik baztertutako
|
pertsona
ahulenenganako arduraren bermea, adineko pertsonen zainketa... Hain zuzen, proiektu horrekkomunitatean eragiten duen edozein ekimenetan elkarlana, lankidetza etaadostasuna nola lortu den aditzera ematen du.
|
|
2003
|
|
|
Txiki txikitatik irakatsi ziguten sentimentalismoa (horrela esan izan zaio emozioak bizi bizi sentitzeari eta bizipenak jende aurrean agertzeari)
|
pertsona
ahulen, heldu gabeen, bere burua ondo kontrolatzen ez zutenen ezaugarria zela.
|
|
|
Ikuspuntu fisikotik, haurrak ez dira ahulak soilik. Sentiberatasuna dela eta, oso
|
pertsona
ahulak dira akats fisiko bati buruzko iruzkin iraingarri edo barregarri baten aurrean; esate baterako, belarriak," murmurioak". Itxura horrengatik eta izan ditzakeen ondorio psikologikoengatik lizunkeriarik gerta ez dadin, gero eta guraso gehiagok hautatzen dute beren seme alabei ebakuntza kirurgikoa egitea.
|
|
2004
|
|
|
Zurekin ongi nagoela. Lehen edozer gauzarekin izutzen nintzen, oso
|
pertsona
ahula nintzen, eskasa. Gauez dena zen beldurra, eta egunez dena mehatxua.
|
|
2005
|
|
|
Emakumeen kontrako biolentzia horren funtsean, indarrean dagoen sistema patriarkal eta matxistak lagundu duen eskema horretako
|
pertsona
ahulenaz emakumeaz, gehien gehienetan abusatzea eragin duen botere asimetria argi eta garbi agertzen denez, adituek behin eta berriro diote arazoa ez dela emakumeen aferatzat agertu behar: biktima emakumea ohi bada ere, zailtasun horretaz gizonezkoak kontziente izan behar du eta arazoa gainditzeko ahaleginak egin behar ditu.
|
|
|
alor hartan, baina, beti horrela jokatu izan zuen, eta beraz, bere alaba Teresarekin izan zuen jokamoldeari lotuko zitzaion. Zeren amona Kontxi sinetsia baitzegoen laztan fereken eta lausengu balakuen gehiegikeriak
|
pertsona
ahulak eta menpekotasun handikoak sortzen zituela, eta iraultzak, edo, berak esaten zuen bezala,, kausak?, pertsona sendoak eta gogorrak behar zituen:
|
|
|
Medikuek psikofarmako gehiago ematen dizkiete emakumeei,
|
pertsona
ahulenen estereotipoagatik
|
|
|
Granadako Unibertsitateak egindako azterlan baten arabera, emakumeek psikofarmako gehiago kontsumitzen dituzte, neurri batean, emakumeak
|
pertsona
ahul, pasibo eta mendekoago gisa duen irudi baten estereotipoagatik. Nuria Romo doktoreak (medikua eta ikerlaneko kidea) esan du medikazioa behar dutela gehien emakumeei arlo medikoan.
|
|
|
Hainbat faktorek eragiten dute elikagaien portaeran. Oro har, ikuspegi desitxuratua izan ohi da, eta pentsatzekoa da elikadura osasuntsuari buruzko mezuak
|
pertsona
ahulenei zuzenduta daudela, Elikadurari buruzko Informazioaren Europako Kontseiluak dioenez.
|
|
2007
|
|
|
" Jendeak, oro har, desberdin ikusten gaitu.
|
Pertsona
ahulak garela eta egun osoa ziztatzen gabiltzala uste dute, eta etengabe konortea galtzen egongo bagina bezala tratatzen gaituzte. Uste ustel hori errotua dago zoritxarrez.
|
|
|
Gurutze Gorriaren beste lan ildo bat da haurrak eskolan eta, oro har, biztanlerian informatzea eta sentsibilizatzea, kontsumo arduratsuari, hondakinen sorrerari, co2 emisioei eta uraren erabilera egokiari buruzko kanpainen bidez. Aipatzekoak dira ‘Kontsumo zaindua’, ‘Birziklatzeko banandu’, ‘Zero CO2’ eta ‘Uraren alde hurbilduz’ kanpainak. Ura aurreztuz, elkartasuna txikituz… Errealitate horren aurrean, GKEak, gainera, higieneari eta osasunari buruzko zenbait errekonozimendu prebentibo egiten ditu,
|
pertsona
ahulenen artean klima aldaketak dituen ondorioei aurre egiteko, hala nola bero boladei eta hotz boladei buruzko aholkuak, eguzkipean egoteari eta kostaldeak zaintzeari buruzko aholkuak, “Prebenitzea bizitzea da” kanpainaren bidez. Uda honetan, gelditu asko’.
|
|
2008
|
|
|
Sindrome hau agerrarazten duten faktoreek, berez, guztioi eragin diezagukete, baina
|
pertsona
ahulenek soilik garatzen dute.
|
|
|
Adindu eta gaixoak. Adinduek, gaixoek eta
|
pertsona
ahulek ez dute derrigorrean baraua egin behar. Edonola ere, egunero gutxienez txiro bati janaria eman behar diote eta sendatzen diren gaixoek baraua egin behar dute osatu ondoren.
|
|
2009
|
|
|
Fenomeno hau azaltzeko, emakumeekiko estereotipo sozialean oinarritzen daautorea. Estereotipo sozialek emakumeari
|
pertsona
ahulei laguntzeko rola ematenbaitiote (umeak, pertsona adindunak...), lengoaia ez berbala ulertzeko gaitasunhandiagoa eta besteekiko sentimenduekiko ardura handiagoa ere.
|
|
|
Espainiako dibisioari dagokionez, Escuderok azpimarratu zuen Unicefek ez dituela ekarpen partikularrak galdu, baina bai enpresetatik datozen diru sarrerak Eguberrietako kanpainetan. Langabeziaren hazkundea Bestalde, Gurutze Gorriko ordezkariak azaldu zuen Espainian langabeziaren hazkundea nabaritu dela,
|
pertsona
ahulentzako gizarteratze eta laneratze zerbitzuan eskaera gehiago izan dituztelako. Zehazki, eskaerak %19 igo ziren azken hiruhilekoan, eta lana aurkitzeko gaitasuna %10 ingurukoa zen.
|
|
|
Gainera, kutsatzea zeharkakoa izan daiteke, ez beroaren bidez higienizatu ez diren kutsatutako ureztatze uren bidez, ezta desinfektatzaile egoki baten bidez ere, lixibaren bidez, esaterako.
|
Pertsona
ahulenak “T. gondii” k ez du, normalean, ondoezik edo itxurazko sintomarik eragiten. Organismoan inaktibo mantentzen da, eramailearen sistema immunea aldatuta dagoenean izan ezik.
|
|
|
Azpimarratu nahi dut lege haustearena, pertsonen eskubideez ari garelako, eta ez txorien abestiez.
|
Pertsona
ahulenen eskubideak ez betetzea pertsona horiek zapaltzea eta bereiztea da, eta hori oso itsusia eta larria da mundu osoan.
|
|
2010
|
|
|
b) Bestelako prozedura penal batzuk gorabehera, inguruabar astungarriak, bereziki, pertsona desagertua hiltzen denean, edo derrigorreko desagertzearen errudun direnentzat, derrigorreko desagertze hori denean haurdun dauden emakumeei, adingabeei, desgai diren pertsonei edo beste
|
pertsona
ahul batzuei dagokienez.
|
|
|
IEPren bulegoak, Wajid, Buale, Garbahare, Afmadow, Jilib eta Belet Weyne, Somaliako hegoaldean, itxita daude aldi baterako, eta elikagaien eta ekipoen hornidurak, langileekin batera, eremu seguruagoetara eraman dira, “elikagai laguntza ahalik eta pertsona zaurgarri gehienengana irits dadin bermatzeko”. IEPk adierazi zuen langileen segurtasuna funtsezko kezka dela haientzat, eta talde armatuek berriki egin dituzten eraso, mehatxu, jazarpen eta ordainketa eskaeren ondorioz, “elikagaien arloko laguntza humanitarioaren bizi lerroa oztopatu da, eta, ondorioz, ia ezinezkoa da milioi bat emakume eta haur eta beste
|
pertsona
ahul iristea”. Hala ere, erakundeak azpimarratu zuen herrialde osoan elikagaiak banatzen jarraitzen duela, Mogadiscio hiriburuan barne.
|
|
|
Acción contra el Hambrek (ACH) gogorarazi du egun hauetan Nigerren bakarrik “goseak zazpi milioi eta erdi pertsona baino gehiago jotzen dituela”, eta elikagaien segurtasun gabezia larria hirukoiztu egin dela urtebetean. GKEak dioenez,
|
pertsona
ahulenek urtarrilean amaitu zituzten elikagaien erreserbak, eta ez dute janaririk uzta txarren, elikagaien prezioaren igoeraren edo larre urritasunagatiko transhumantziaren ondorioz, eta horrek handitu egin du familien zaurgarritasuna. Nigerren, urtarrilean amaitu ziren elikagaien erreserbak, eta Nikaraguan, otsailean.
|
|
|
Era berean, KOIk babes ofizialeko etxebizitzen sustatzaileei laguntza finantzarioa ematen die, etxebizitza horiek salmentarako direnean. Neurri honen helburua da
|
pertsona
ahulenei etxebizitza eskuratzen laguntzea.
|
|
|
Gaur egun, ordea, nazioarteko elikagai laguntzaren zatirik handiena arto eta soja irinez osatuta dago, eta horiek ez diete haurrei behar dituzten elikagaiak ematen. “Bizitzan gure seme alabei emango genizkiekeen elikagaiak, Saharaz hegoaldeko Afrikako eta Asiako
|
pertsonarik
ahulenentzako elikagai laguntza gisa bidaltzen dira”, esan zuen Aitor Zabalgoezkoa MSFko zuzendari nagusiak. “Sestra bikoitz horrek amaitu egin behar du”.
|
|
|
Normalean, beroak beste arrazoi batzuengatik (bihotz hodietako gaixotasunak, arnasketakoak edo garun hodietakoak) eragiten du heriotza.
|
Pertsonarik
ahulenak zaharrak dira, urtetik gorakoak, eta osasun arazoak dituztenak. “Horietan, organismoak estres handiagoa du tenperatura konstante mantentzeko, eta arrisku handiagoa dago bihotz hodietako arazoak izateko.
|
|
|
FAOko zuzendari nagusiak, Jacques Diouf ek, topaketaren inaugurazioan azpimarratu zuen gaurko goseteen kopurua askoz handiagoa dela 1996ko Elikaduraren Goi Bileran kaltetutakoen kopurua erdira murrizteko konpromisoa hartu zenean baino. “Gosetea, desnutrizioa eta pobrezia orokorra, eta herrialde ahul eta
|
pertsona
ahul guztiak babesteko ezintasunak”. Halaber, gogorarazi zuen nekazaritza ekoizpena %70 handitu dela mundu osoan, eta bikoitza garapen bidean dauden herrialdeetan, 2050ean 9.000 milioi biztanle izango dituen populazioa elikatzeko.
|
|
|
FOESSAren txostenek eta INEren azken Bizi Baldintzen Inkestak adierazten dute Espainiako pobrezia tasa biztanleen %20 inguru dela.
|
Pertsona
ahulenek eta baztertuak izateko arriskuan daudenek osatzen dute ekimen honen xedea, eta krisiaren ondorioak zuzenago sentitzen dituztenen premiazko laguntza eskaerei erantzuten die. Caritasko Krisiaren aurreko Ekintza Plana ere helburu horrekin sortu zen, gero eta jende gehiago joaten dela bere harrera eta lehen mailako arreta zerbitzuen sarera “premia eta prekarietate larriko egoerei irtenbide puntualak bilatzeko”, zehaztu du.
|
|
|
Nik neronek ere, nahiz Josebak eta beste kideek baino gehiago sinesten nion, oso juzgu gogorrak egiten nituen bere portaerari buruz.
|
Pertsona
ahula zela iruditzen zitzaidan, eta morrontasunez ere portatzen zela askotan, batez ere Alaska hotelean zebilenean, eta hango jendearekin. Edo Angelekin.
|
|
2011
|
|
|
|
Pertsonarik
ahulenak
|
|
|
Bai, geldi zitekeen etxe hartan. Leku hura ere mundutik aparte zegoen, Pampa bezala, urruti poliziarengandik, urruti bere aurreko bizitzatik?, baina, horretaz gainera, munduko
|
pertsona
ahulenei laguntzeko aukera aurki zitekeen bertan.
|
|
|
Besteen kritiken aurrean ez dira otzantzen, eta ez dute besteen onarpenaren beharrik ikusten, erabakiak hartzeko. Erasoen aurrean beren burua eta
|
pertsona
ahulen eskubideak defendatzen badakite. Ez hitzezko komunikazioaren mezuak ulertzeko eta lan munduko botere egituraren berri jasotzeko trebetasun handia dute.
|
|
|
Telefono mugikorrak dira Eguberrietako oparirik ezagunenetako bat; beraz, estreinatzen dituzten erabiltzaileek zaharrak baztertzen dituzte. Hala ere, erabiltzen ez diren aparatu horiek
|
pertsona
ahulenen bizi baldintzak hobetzeko balio dezakete. Entreculturas, Alboan eta Gurutze Gorria “Eman zure mugikorra” kanpainari irekita daude.
|
|
|
Hala ere, adierazi du “airearen poluzioa arrisku kardiobaskularra dela, baina txikia. Ez kalera ateratzeagatik,
|
pertsona
ahulenek bihotzekoa izango dute. Beste arrisku faktore klasiko batzuk, hala nola erretzea, poluzioa baino arriskutsuagoak dira”.
|
|
|
Ahozko hizkuntzako trebetasunak ere garrantzitsuak dira kezkak artikulatzeko, sintomak zehaztasunez deskribatzeko eta galdera egokiak egiteko.
|
Pertsonarik
ahulenak 65 urte baino gehiago dituztenak dira, gutxiengoen populaziokoak, etorkinak, erosteko ahalmen txikia dutenak eta buruko gaixotasunak dituztenak. Bestalde, ezagutzarik eza azaltzen duten arrazoien artean, aipatzekoak dira hezkuntza aukera gutxi, ikasteko zailtasunak edo adimen urritasuna helduengan.
|
|
|
Horren eragina askotarikoa dela uste da, “munduko gose zifrek errekor berriak lortzen jarraitzen duten unean”. Izan ere, sei pertsonatik batek egoera horri aurre egin behar dio, eta “lehorteen eta uholdeen ondorioak gero eta suntsitzaileagoak dira, muturreko fenomeno klimatikoen gero eta larriagoak direlako eta
|
pertsonak
ahulagoak direlako”. Gainera, murrizketak MGHak lortzeko bost urte geratzen direnean iristen direla azpimarratu du.
|
|
|
Etxebizitzari dagokionez, baliabideak %13, 7 igo ziren 2010ean; 2009an 3,65 milioi euro inbertitu ziren, eta 2010ean 4,15 milioi. Gainera, iaz, Caritasek
|
pertsona
ahulenen aldeko ekintzak indartu zituen enborreko programen bidez, hala nola, adinekoak (32 milioi euro, 2009an baino 1,8 milioi gehiago); etxerik gabeko pertsonak (22 milioi, 1,8 milioi gehiago); haurrak (13,4 milioi, 2,6 milioi gehiago); etorkinak (7,7 milioi); eta familia (7,7 milioi). Caritasen laguntzaren onuradunaren profilari dagokionez, “krisi ekonomikoarekin etorkinen eta bertakoen presentzia orekatu da”, adierazi zuen erakundeak.
|
|
2012
|
|
|
4.Estatu alderdiek neurriak hartuko dituzte edo jada daudenak indartuko dituzte, gehienbat, bi aldetako edo alde anitzeko lankidetza baliatuta, pobrezia, azpigarapena eta bidezko aukera ezak arintzeko, horiek egiten baitituzte salerosketaren aurrean
|
pertsonak
ahulagoak izatea.
|
|
|
Otsailaren 14an San Valentin eguna dela eta, Alboan GKEak “Maitasun keinuak” kanpaina jarri du martxan. Kanpaina horren bidez, lan egiten duen herrialde pobreetako
|
pertsona
ahulenentzako garapen proiektu bihurtuko diren funtsak bildu nahi ditu. Prezio sinbolikoan dohaintzen truke, antolatzaileek Muxote Potolo Bat ilustratzaileak diseinatutako ilustrazio bat bidaliko diete ekimenean parte hartzen duten pertsonei.
|
|
|
Hala ere, jarrera horrek bi lanpostu hobetzea dakar, 2000ko sailkapenari dagokionez. “Espainiak dagoeneko erakutsi du
|
pertsona
ahulenei laguntzeko konpromisoa duela. Orain laguntza koherente eta kalitatekoarekin duen konpromisoa erakusteko unea da”, adierazi zuen Philip Tamminga txostenaren zuzendariak.
|
|
|
Horregatik deitzen zaio “X solidarioa”. Keinu horren bidez,
|
pertsona
ahulenei eta behartsuenei laguntzen zaie, GKEek gauzatzen dituzten proiektu zehatzetara bideratzen baita diru bilketa.
|
|
|
Caritasko Enplegurako eta Prestakuntzarako Zerbitzuek 80.417 pertsona artatu zituzten Espainia osoan 2011n, eta horietatik 13.148k (%16) lanpostu bat lortu zuten. Erakundearen idazkari nagusi Sebastián Moraren aburuz, datu horrek erakusten du “pobreziaren aurkako borrokak, bitartekoak eta baliabideak, konprometitutako pertsonak eta ideia onak jartzen direnean,
|
pertsona
ahulenen bizitzarako aukerak sor daitezkeela”. “Enplegu Programaren 2011ko Memorian”, Caritasek adierazten du bere enplegu eta birgizarteratze programan aurreko urtean baino %15 espainiar autoktono gehiago artatu zirela, eta horrek erakusten du krisia larriagotu eta kroniko bihurtzen dela.
|
|
|
“azken bi urteetan, krisi sozioekonomikoaren eraginez, orain dela gutxi arte testuinguru sozioekonomiko seguruetan zeuden pertsona asko erakunde humanitarioak artatutako kolektiboetan sartu dira”. Testuinguru horretan berean, Espainiako Gurutze Gorriaren Esku hartze Sozialeko programetan parte hartzen zuten
|
pertsona
ahulen egoera nabarmen larriagotzen da. Langabeziaren eta gizarte desberdintasunaren hazkundeak, bai eta babesgabetasun indizeek ere, “kezka sakona eragiten diote” Gurutze Gorriari, eta “biztanleriaren maila garrantzitsuetako prekarietatea eta horrek dakartzan gizarte hausturako arriskuak” nabarmentzen ditu.
|
|
|
parte hartzailea, konprometitua, gaitua, motibatua, erabilgarria, balioaniztuna eta taldekoa. Besteak beste, printzipio horien arabera, boluntarioek prestakuntza egokia izan behar dute, motibazio nahikoa izan behar dute laguntza ematen dieten
|
pertsonarik
ahulenekiko konpromisoa eta iraunkortasuna lortzeko filosofia ulertzeko. Caritasko boluntarioak pertsona konprometituak, aktiboak, baliodunak eta motibatuak dira.
|
|
|
Boluntarioen laguntza hiru arlotan banatzen da:
|
pertsona
ahul eta baztertuekiko programetan laguntzea, bidegabekeria sozialak salatzea, pobrezia egoeraren ondorioak gizarteari jakinarazteko sentsibilizatzea eta prestatzea. Hala ere, boluntario izan nahi duten pertsona guztiek boluntario plataformek eta erakundeek argitaratzen dituzten eskaintzetan bila ditzakete boluntario lanak zein esparrutan egin nahi dituzten, gero zein erakunderekin lan egin behar duten zehazteko.
|
|
|
Prozesu honen bidez etxetik irteten diren guztiak alokatzeko etxebizitzen gizarte parke bat sortzea aurreikusten da. Jarraian,
|
pertsona
ahulenen kaleratzeak geldiarazteko Gobernuak onartutako errege lege dekretu berriaren ezaugarriak zehazten dira, baina ez du eraginik hipoteka betearazpenaren prozesuan.
|
|
|
Gertaera lazgarri horien ondoren, Kutxabank eta Euskadiko Kutxa bezalako finantza erakunde batzuek lehen urratsa eman zuten eta martxan zeuden prozesuak bertan behera utzi zituzten, gaiari buruzko araudi berri baten zain, gaur iritsiko den araudia. Araudi berriarekin ez da kaleratzea ekiditen, bi urte atzeratu baizik Gobernuak errege lege dekretu bat onartu du
|
pertsona
ahulenen utzarazpenak geldiarazteko, baina ez du eraginik hipoteka betearazpenaren prozesuan. Planteamendu horren arabera, egoera horretan dauden pertsonek bi urte gehiago egon ahal izango dute etxebizitzan, eta, orain arte, ebakuazioa ez da egingo.
|
|
|
Arratsaldez ekarri zuten.
|
Pertsona
ahularen itxura hartu nion. Edo kementsu izateko motibo guztiak galdu dituen batena.
|
|
2013
|
|
|
– Adineko
|
pertsona
ahulentzat (bihotzeko patologia kronikoa dutenentzat, adibidez) intentsitate txikiko ariketa aerobikoak gomendatzen dira: ibiltzea, lorezaintza, uretako ariketak...
|
|
|
Pobreziari eta goseari aurre egiten die. Horri esker, enpleguaren aukerak hobetzen dituzten gaitasunak lortzen dira, aurreiritziak murrizten dira, autoestimua eta konfiantza hobetzen dira, eta
|
pertsona
ahulak «komunitatearen laguntza zerbitzuak dira, kirol animazioko programen koadroan». Hezkuntzari dagokionez, Diazen arabera, eskola kiroleko programek «eskolara joatera bultzatzen dituzte haurrak», kalifikazioak hobetzen lagundu dezakete, bai eta minusbaliotasunak dituzten haurrei integratzen lagundu ere, eta kirolean oinarritutako komunitate hezkuntzako programak osatzen dituzten beste adin txikiko batzuk ere bai.
|
|
|
pertsona lodiek ez dute borondate indarrik. Autoreen iritziz,
|
pertsona
ahulak esplotatzea, hala nola, pisu arazoak dituzten pazienteak, eta pertsona horiek alfer, inon eta itsusi direla esatea antietikoa eta estigmatizatzailea da. Arrazoitzen dute, gainera, gehiegizko pisua duten pertsonak oso egokiak direla elikagai industriaren promesak asetzeko, enpresa horiek darabiltzaten osasun argudioek zorrotz jokatu luketela.
|
|
|
Ezbeharrak saihesteko eta urak eta uretako kirolek dituzten arriskuez kontzientziatzeko, batez ere haurrentzat eta desgaitasunen bat duten pertsonentzat, segurtasun arau nagusietako batzuk ematen dira jarraian. Bainatu aurretik Haurrei eta adinekoei arreta ematea Bainatzeko eremu batera joaten garenean, eta adingabeak, adinekoak edo mugikortasun murriztua duten pertsonak ondoan ditugunean, arreta berezia jarri behar diegu arriskuak saihesteko, horiek baitira
|
pertsonarik
ahulenak. Helduen ardura da haurrak gertutik zaintzea, ez baitute arrisku sentsaziorik, eta oso ur gutxi behar izaten dute itotzeko; haurtxo batek 30 zentimetroko sakoneran egin dezake.
|
|
|
Itsaski mota hori ez kontsumitzea, eremu kontrolatu eta baimendu batetik ez badatoz. Ez du bi ordu baino gehiago egon behar hozkailutik kanpo, eta,
|
pertsona
ahulenentzat, komeni da itsaskiak ez kontsumitzea. Arraina eta metil merkurioa Metil merkurioa da merkurioaren forma nagusia arrainean, eta toxikoa da nerbio sistemarentzat dosi handietan.
|
|
|
Espainian, 2013ko Elikagai Planaren bidez, 11 milioi kilo eta litro elikagai banatu ditu dagoeneko, eta Planaren bigarren faseari ekin dio, zortzi milioi gehiago eman nahi baititu. Guztira, 40 milioi kilo banatuko ditu
|
pertsona
ahulenen artean. Osasuna.
|
|
|
Plan horren ibilbideak etorkinei zuzenduta daude, enplegagarritasun eskasekoak, emakumeak, iraupen luzeko langabetuak, asilo eskatzaileak, etxerik gabeko pertsonak eta hezkuntza sistema utzi duten edo kualifikazio txikia duten pertsonak. Programa horien helburua da
|
pertsona
ahulenak edo lana eskuratzeko zailtasun gehien dituztenak. ONCE Fundazioa.
|
|
2014
|
|
|
NBeren datuen arabera, 2050ean, biztanleriaren% 65 hirietan biziko da; beraz, eskubide hori gidatzen duten printzipioetako bat justizia soziala da, hirietako biztanle guztiek bizi baldintza duinak lor ditzaten. Batez ere, hirirako eskubidea
|
pertsona
ahulentzat pentsatzekoa da. Horiek dira bizi baldintza txarrenak dituztenak.
|
|
|
Aurtengo leloa
|
pertsona
ahulenei buruzkoa da, eta muturreko pobreziari aurre egiten dio, inork atzera egin gabe.
|
|
2015
|
|
|
Eta sinets iezaiozue beti gehiago, lan handiz eta pertsona askoren otoitzez hoberena lortzen ahalegindu zenari; eta etxe honetan gauden urte hauetan guztiok izan dugula ikusi dugun poz eta alaitasun handian eta neke gutxian, eta izan ohi zuten baino askoz ere osasun hobearekin, ikusiko da hauxe dela komeni dena. Eta norbaitek honi latza baderitzo, bota biezaio errua bere espiriturik ezari eta ez hemen gordetzen denari,
|
pertsona
ahul eta osasun onik ez dutenek, espiritua dutelako, hainbesteko leuntasunez eraman dezaketelako; [hau latz egiten zaienak] joan bitez beste monasterio batera, han salbatuko baitira bertako espirituari jarraituz.
|
|
|
Hau neuk ere esaten dut; baina begiratu behar dugu zein den miresteko eta zein imitatzeko. Izan ere, ez litzateke egoki izango
|
pertsona
ahul eta gaixoa barau handiak eta penitentzia latzak egiten jartzea, lorik egin ezin duen eta zer janik ere ez duen basamortu batera, edo horrelako etxeetara joanez. Baina pentsatu saia gaitezkeela Jainkoaren laguntzaz mundua biziki arbuiatzen, ohorearen estimurik ez izaten, ondasunei loturik ez egoten; bada, hain bihotz estuak ditugu, non lurrak huts egingo digula baitirudi gorputzaren arreta gutxitxo hartuz espirituari ematean; gero badirudi barne biltzerako lagungarri dela behar duguna esku eskura edukitzea, ardurek otoitzean egonezina sortzen dutelako.
|
|
|
3 Oheak izan bitez inolako koltxoirik gabeak, lastamarregak baino besterik ez dutenak. Frogaturik dago
|
pertsona
ahul eta osasun gutxikoei ere eramangarri egiten zaizkiela. Ez bedi izan zintzilikariorik; behar izanez gero, espartzuzko oinpeko bat edo marregazko ate aurreko edo antzeko zerbait, baina pobrea izan dadila.
|
|
|
30.000 gizarte erakunde baino gehiago ari dira lanean gure herrialdean bizi diren
|
pertsona
ahulenen gizarte eskubideak laguntzeko, hezteko, zaintzeko eta bermatzeko.
|
|
|
Gizarte Ekintzako GKEen Estatuko Kontseiluak onartu duen definizioaren arabera, “gizarte eskubideen aitortza eta egikaritza, dimentsio guztietan kohesio eta gizarte talde jakin batzuk, gizarte kolektibo jakin batzuk ongizate maila batetik kanpo gera daitezen saihestuz, gizarte eskubideak aintzatestea eta gauzatzea helburu duten erakunde pribatuek osatzen duten eremua da Gizarte Ekintzako Hirugarren Sektorea (TSAS) ”. Gizarte erakundeen %37k ezintasuna duten pertsonekin esku hartzen dute 30.000 gizarte erakunde baino gehiago ari dira lanean gure herrialdean bizi diren
|
pertsona
ahulenen gizarte eskubideak laguntzeko, hezteko, zaintzeko eta bermatzeko. Erakunde horietatik, hainbat arrazoirengatik baztertuta edo baztertzeko arriskuan dauden pertsonak hartzen dira kontuan:
|
|
|
Jakina da, indarra eta erresistentzia batzuetan loturik daudela, baina bestetan independenteak dira. Hala nola, indar asko duen pertsona batek denbora mugatu batean jasan dezake tentsio maila bat,
|
pertsona
ahul batekin konparatzen badugu. Baina ez da kapable gehienezko tentsioa mantentzeko denboraldi berberean.
|
|
2016
|
|
|
Bartzelonan, adibidez, Kaleko Saltzaileen Herri Sindikatua dago. Haien egoera kontuan hartu behar dugu;
|
pertsona
ahulak dira, eta ez dute eskubiderik: ez dute oinarrizko errenta jasotzeko eskubiderik, ez dute lan egiteko eskubiderik, ez dute osasun eskubiderik...
|
|
|
Izan ere, gaur egun irabazi asmoko enpresa izan daiteke eta bokazio soziala, zenbait sinaduratan erakusten den bezala. Gizarte ekonomiaren funtsezko balioa da gizarte ondasuna lortzea irabaziaren aurrean, eta
|
pertsona
ahulenei laguntzen die. Artikulu honetan, ekonomia soziala zer den, sektore hori nortzuek osatzen duten, gizarte ekintzailearen profila eta proiektu berritzaile eta sozialak abian jartzea bultzatzen duten azeleratzaileak deskribatzen dira.
|
|
|
Pertsona batzuk infektatzeko arrisku handiagoa dute beste batzuek baino: handienak eta sistema immune ahulduak dituzten
|
pertsonak
ahulagoak dira. Gaixotzen diren pertsona gehienak ondo errekuperatzen dira, galdu egiten direnak ordezkatzeko likido asko edatea barne hartzen duen tratamendu batekin.
|
|
|
Haurraren emozioak heztearen onurak Irudia: pressmaster Betiko hezkuntza alderdi intelektualetan oinarritu da betidanik; emozioak, berriz, leku marjinal batera ere iritsi dira,
|
pertsona
ahul eta heldugabeei lotutako gaitzat, edo «femenino» ren esparrura. Inteligentzia emozionalaren kontzeptua 80ko hamarkadan irabazi zuen, aurreko hamarkadetan aipatu bazen ere, ideia horiek zapalduz joan zen.
|
|
|
Profil zehatzak eskatzen dira: arkitektoak, kazetariak, medikuak, hizkuntza irakasleak, tenis irakasleak, kirol entrenatzaileak, etab. Europako Boluntario Zerbitzuaren (HBE) barruan, 16 eta 30 urte bitarteko gazteentzat, ingurumen arloko esperientziak garatu daitezke ingurumen etxe edo elkarteetan, baita gizarte elkarteetan ere,
|
pertsona
ahulagoak dituzten pertsonekin, adinekoekin eta gizartetik baztertuak izateko arriskuan dauden beste talde batzuekin. Cooperation ekin lankidetzan ari gara, boluntario eta turismo solidarioaren proiektuetan parte hartuz, hala nola Perun, Thailandian, Vietnamen, Costa Rican, etab. haurrak zaintzen umezurztegietan, emakumearen jabekuntza proiektuetan, irakaskuntzan… AIPC Pandorak lankidetza mikroproiektuak eskaintzen ditu 6 eta 15 urte bitarteko taldeentzat, uztailean eta abuztuan tokiko GKEetara bidaiatuko dutenak, herrian integratuz eta tokiko kulturatik ikasiz.
|
|
|
Artatutako gaixotasun tropikalak pobreziako gaixotasunak dira, eta 1.000 milioi pertsonari eragiten diete, hala nola lepra, Buruiren ultzera eta elian. 3
|
Pertsona
ahulenak babestea (haurrak, errefuxiatuak, gatazka lekuetan dauden pertsonak…), langabezia, gose edo gaixotasun ustekabeen aurka. Dirurik ez izateak ez du esan nahi oinarrizko osasun, elikadura eta hezkuntza zerbitzuak eskuratu ezin direnik, ez eta pobreziaren zirkulutik irten beharrik ere.
|
|
|
Taldea egiteak eta pertsonen errotazio handiak saihesteak duen garrantzia zaintzea, GKEetan oso ohikoa baita eta, aldi berean, langileen artean ezegonkortasuna sortzen baitu. Malestar fisikoak eta emozionalak ezagutzea eta ikusaraztea, sentimenduak adierazteko espazioak sortzea eta
|
pertsona
ahulekin topaketak sortzen duen guztia sortzea. Lankideekin sor daitezkeen gatazkak aireztatzea, baita profesionalaren beraren barne gatazkak ere, egiten duen lanari dagokionez (eskakizuna, errua…).
|
|
|
Metal horiek, epe luzera, minbizia eta arazo neurologikoak eragin ditzakete. 3 Elikadura toxikazioek
|
pertsona
ahulei eragiten diete batez ere. Haurtxoak, haurdun dauden emakumeak, gaixoak eta adineko pertsonak dira elikagaien infekziorik handiena eragiten duten populazio taldeak, ondorioak gainerako herritarrengan baino larriagoak izan baitaitezke. 4 Kutsatzeko arriskua handia da. OMEren arabera, elikagaiak ekoiztea eta hornitzea konplexuak dira (sakrifizioa edo uzta, prozesatzea, biltegiratzea, garraiatzea, banatzea) eta horietan jende asko dago tartean.
|
|
|
bakea, bizikidetza eta pertsonen neurrira egindako espazioak eraikitzea. giza eskubideak urratzen dituzten
|
pertsona
ahulenak ikusgai jartzea. herritarren parte hartzea bultzatzea gizarteko arlo guztietan, eta sektore publikoaren eta pribatuaren parte hartzea bultzatzea.
|
|
|
Beti eman daiteke erabiltzen ez dena edo behar dutenei erositakoa, Eguberrietan jostailurik, arroparik eta
|
pertsonarik
ahulenei janaria falta zaielako.
|
|
|
Dirua, jostailuak, arropa eta janaria ematea ekitaldi solidario bat da, egun hauetan eta urte osoan egin daitekeena. Artikulu honetan, jostailu berriak edo zaharrak eta oraindik erabil daitekeen arropa daramatzaten eta
|
pertsona
ahulenen artean banatzeko elikagaiak erosten dituzten GKE eta erakunde batzuk agertzen dira.
|
|
2017
|
|
|
398. Gure herria gure hizkuntzarekiko konpromisorik gabeko jendearena iruditzen zait dela. [?] Euskal Herria jende asimilatuz edo kolonizatuz betea dagoela garbi dago.[?]. Nahiago dut 100.000 pertsona izatea beren eskubidea betearazten dutenak, euskararekiko konpromisodunak, 400.000
|
pertsona
ahul izatea baino, zioen lagunak.
|
|
|
–errepikatu zuen Lindak?.
|
Pertsona
ahulek erabiltzen du duten hitza da da. Ezinezkoa hitza erabiltzen du dute tokatu zaien bizitzan eroso bizitzeko.
|
|
|
Imigrazioari dagokionez, konparaketa erabiliko da. Hemen azalduko da
|
pertsona
ahulak, eskubide eta askatasunen aitzinean, estatuaren tortura jasatzen dutela. Euskal gatazkari lotutako pertsonak eta imigratzen duten pertsonek gutiengo baztertuak bezala adieraziko dira.
|
|
|
Irudia: Yve Ramírez Pobrezia klimatikoari aurre egiteko gakoak BMko adituek hainbat ideia adierazi dituzte klima aldaketarekin lotutako hondamendi naturaletako
|
pertsonarik
ahulenetan, hala nola segurtasun sare egokitzaileetan, erreserba funtsetan edo mundu osoan eskura dauden alerta sistema goiztiarretan. Espainian, Klima aldaketa eta Pobrezia izeneko ekimenak iritzi publikoaren arreta erakarri nahi du gai horri buruz, Ecodes ingurumen GKEak bultzatuta.
|
|
|
Hartara, Gabongune programa 5 eta 8 urte bitartekoentzat da eta Gabonkide 9 eta 11 bitartekoentzat. Umeak abenduko azken astean elkartasunaren, abegiaren eta eskuzabaltasunaren balioetara hurbilduko dira, aldi berean
|
pertsonarik
ahulenentzat diren proiektu eta ekimenetan jardunda, uriko 8 barrutietan egokitutako 8 espaziotan. Goizez izango da programa hau “Elkartasuna piloka” goiburupean, programa hau Bilboko Udalaren “Bilbao Balioen Hiria” proiektu estrategikoaren barruan sartzen da.
|
|
2018
|
|
|
Espainiako lan ordutegiak ez du egiten batere mesederik: berandu afaltzen da, eta hori txarra da digestiorako; arratsaldeetan, berriz, berandu arte lan egiten da, eta horrek eragin izugarria du haurrei arreta eskaintzeko garaian eta
|
pertsonarik
ahulenak zaintzeko orduan.
|
|
|
Organismoan askatutako kortisolak sistema hori inhibitzen du. Horrela, estres kroniko baten pean,
|
pertsona
ahulago bihurtzen da infekzioen aurrean: osasuna eta gaixotasunetik babesteko gaitasuna murriztu egiten da.
|
|
2019
|
|
|
Emakumeei gizarte patriarkalak ezarri izan dien rolak zerikusia dauka horretan. Izan ere, elikatzea, ura bilatzea eta giza taldeetako
|
pertsonarik
ahulenak zaintzea egokitu izan zaienez, are eta arrisku handiagoa daukate muturreko fenomeno klimatikoak direla eta: lehorteak, suteak, eurite bortitzak, nekazaritza lurren edota ur edangarri iturrien galera.Ur edangarri bila joaten gizonek baino askoz ere ordu gehiago ematen dituzte andreek.
|
|
2020
|
|
|
Gainera, denbora gutxian pisua galtzea helburu duen edozein metodo edo planek talka egiten du zuzenean legediak dioenarekin. Julio Basultoren arabera, bere logika osoa du, “pisu galera bermatzea pazienteari iruzur egitea eta erruduntasun eta frustrazio arriskua handitzea delako, eta horrek ondorio aurresanezinak dakartza
|
pertsona
ahulengan, hala nola obesitatea duten eta argaltzea nahi duten pazienteengan”. Kontuz argaltzeko beste proposamen hauekin ❗ Aski da Interneti begiratu bat ematea gure osasunaren kalterako izan daitezkeen metodo ugari, ustez argalgarriak, aurkitzeko.
|
|
|
Koronabirusaren pandemiak
|
pertsona
ahulenen osasuna eta ongizatea hobetzeko ahalegin globalen atzerakada ekarri du
|
|
|
Ordutik hona lortu diren aurrerapenak oso garrantzitsuak dira, baina arriskuan daude. Pandemiak
|
pertsona
ahulenen osasuna eta ongizatea hobetzeko ahalegin globalak atzera egitea ekarri du. Azalduko dugu zer lorpen dauden jokoan, eta zergatik berritu behar dugun konpromisoa mundu osasuntsuago, seguruago, bidezko eta jasangarriago batekin, emakumeentzat, haurrentzat eta etorkizuneko belaunaldientzat.
|
|
|
balio bizitza luzea dute, osasungarriak dira eta ez dute egosi beharrik. Hori funtsezkoa da energia pobreziari aurre egiteko eta
|
pertsona
ahulenek ere dieta osasungarria eta nutrizio kalitatekoa izan dezaten laguntzeko. Elikagaien bankuekin laguntzeko beste modu batzuk Dohaintzez gain, badago beste laguntzarik?
|
|
|
Urkulluk azpimarratu du Jaurlaritzaren laguntzek hiru lehentasun dituztela: osasun arretarako baliabideak eta bitartekoak jartzea; laguntza ematea sektore ekonomikoei, merkataritzari, autonomoei eta enpresei, enplegua eta jarduera sostengatzeko; eta babesa ematea
|
pertsonarik
ahulenei eta osasun larrialdiak gehien eragindako kolektiboei.
|
|
|
«Dakizuen bezala –dio oharrak– gure egoitzako erabiltzaileak, egoera honetako
|
pertsonarik
ahulenak dira. Zentzu honeta, kutsadurak ekiditeko giza eta material baliabide guztiak erabiltzen ditugu».
|
|
|
Zaila da esatea, baina orain arte ikusi duguna da birusak eragin handia duela batez ere adineko jendearekin eta ahulekin. Horiek zaindu eta babestu behar dira beste jendearengandik; eta beste guztiok onartu behar dugu aukera dugula kutsatzeko, ez dela gauza larria izango baina ekidin behar dugu
|
pertsona
ahul horietara iristea gaixotasunarekin. Bizitza kolektiboa antolatu behar da horren inguruan.
|
|
|
Eta COVID ondorioz joera hauen areagotzea ematen bada, periferian kokatutako hizkuntzak horretan betikotzea arrisku nabaria da, baita euskararentzat ere. Josu Amezaga Albizuren esanetan,
|
pertsona
ahulak nola, hala jotzen ditu birusak bortitzen hizkuntza ahulak ere. Eta euskararen berreskurapen prozesuan XX. mendean zehar gure herrian egindakoa izugarria izan bada ere, euskarak hizkuntza gutxiagotua izaten jarraitzen du.
|
|
|
Izugarri gustatu zitzaidan EHUko irakasle Josu Amezagak Euskadi Irratian esandakoa: "
|
Pertsona
ahulak nola, hala jotzen ditu birusak bortitzen hizkuntza ahulak". Finean, gure gizartean, beste batzuetan ez bezala, egoera gutxituan dagoen hizkuntza bat egonik, horren garapenaren inguruko kezka ere hor dago.
|
|
|
Zaintza hizkuntzaren ikuspegitik garatzeko beharra azaleratzeaz gain, horren exekuzioa ere egin da hainbat modutara. "
|
Pertsona
ahulak nola, hala jotzen ditu birusak bortitzen hizkuntza ahulak" esaldira itzuliz, hizkuntzaren ikuspegitik ahul bihur zitekeen egoerari aurre egiteko bitartekoak jarri dira.
|
|
|
• Erasotzaileak(% 9): kontrako irudia proiektatu nahi badute ere,
|
pertsona
ahulak dira. Besteei mina emateko behar horrek agerian uzten du hainbat gabezia dituztela eta laguntza luketela; baina euren jarrera onartezina da.
|
|
2021
|
|
|
Departamenduak
|
pertsona
ahulen autonomia sustatzen du, batez ere kirolaren bidez.
|
|
|
Horregatik, tabakoaren aurkako borroka honetan beharrezkoa da garai berrietara egokitzea, ikerketan aurrera egitea eta emaitzak neurri berriak sortzeari aplikatzea. Azken helburua gure gizarteko
|
pertsonarik
ahulenak babestea da, hala nola gaixo kronikoak edo haurrak.
|
|
|
Horren ezarpena bizkortu egin zen, koronabirusaren krisia. Honen neurria da:
|
pertsona
ahulenei behar adinako diru sarrerak izatea bermatzen dien gizarte babesa bizitza duina izateko. Laguntzak 2020ko erdialdeaz geroztik du indarra, baina gehiegizko burokraziak eta diseinu nahiko berriak jasotzeko eskubidea duten etxe askok ezin izan dute laguntza eskuratu. Horregatik, joan den abenduaren 16an onartu ziren aldaketa batzuk diseinatu dira.
|
|
|
Europar Batasunak pandemiak eragindako krisiaren ondorioz sortutako dirulaguntza da React EU funtsa, europar lurraldeen suspertzea eta kohesioa duena helburu. 55.000 milioi euroko dirulaguntza eskainiko du guztira eta EGEF (Eskualde Garapenerako Europako Funtsa), EGF (Europako Gizarte Funtsa) eta FEAD(
|
Pertsona
ahulenentzako Europako Laguntza Funtsa) funtsen artean banatuko dira.
|
|
|
Plan horretan, honako hauek nabarmentzen dira: lan poltsa bat sortzea, zonaldeko lan eskaintza hobetzeko;
|
pertsona
ahulenei arreta emango dien tokiko produktu batekin jantoki komunitario bat martxan jartzea, eta Aribeko Azpea kobazuloa ezagutarazteko ekintzak.
|
|
|
2018an, azterlanaren oinarri izan zen programa pilotua jarri zuten abian fundazioak eta Arrasateko Udalak," hauskortasun egoeran dauden adinekoei arreta emateko asmotan". Udalak azaldu duenez, Adinberri Fundazioaren laguntza jaso zuen ekimenak eta proiektu horren helburua izan zen gizarte baliabideak eta zerbitzuak iristen ez zaizkien
|
pertsona
ahulak identifikatzea," haien ongizatean laguntzeko eta narriadura egoerak prebenitzeko".
|
|
|
Horregatik esplotatuak eta menderatuak behar gaituzte eredu hura iraunarazi ahal izateko. Gu,
|
pertsona
ahulenen bizitza eta heriotza zaintzen dugunok, kudeatzen dutenek abandonatuta gaude. Baina argi daukagu:
|
|
|
Ez duzu zeure buruan behar beste sinisten, edo agian ez duzu hain sakon desiratzen bistaratutakoa. " Gehiago ahalegindu duzu,
|
pertsona
ahul hori!". Gogo eta autoestimu kontua.
|