|
2016
|
|
|
Betegarrietan errepikatzen diren topikoek ez dute inola ere laguntzen gertakariak ulertzen. Era berean, alde batera utziko dira agresio egilearen izaera nabarmentzen duten testimonioak(«
|
oso
jatorra zen»,« auzoko ona zen», e. a.).
|
|
|
Irudi
|
oso
esplizituak zabaltzea erabaki aurretik, inpaktua, interes informatiboa eta prebentzio balioa ebaluatu behar dira.
|
|
|
|
Oso
kontuz jokatu behar da oroimena nahastu edo baldintzatu dezakeen informaziorik ez zabaltzeko. Lekukoen eta inplikatuen adierazpenen berri ematen denean, «oroitzapen faltsuak» edo «oroitzapen berpiztuak» sor daitezke.
|
|
|
Istripu asko ekidin litezke, zirkulazio kodea zorrotz beteko balitz. Bide segurtasunari buruzko heziketak istripu kopurua murrizten du, eta hori
|
oso
gogoan eduki behar dute EiTBko profesionalek informazioa zabaltzen dutenean.
|
|
|
1.1 Komunikabideetara lan istripuei buruz heltzen den informazioak, sarritan, ondorio latzen berri ematen du, edo biktima kopuru handia aipatzen du, edo bestelako arrazoiengatik bihurtzen da albistegai.
|
Oso
gutxi dira laneko arriskuak prebenitzeko neurriei buruzko informazioak, eta istripu txikiak eta gaixotasun isilak behin ere ez dira aipatzen albisteetan. Horren guztiaren ondorioz, ez da aditzera ematen arazo hau guztioi dagokigula, eta aurre egin ahal eta behar zaiola.
|
|
|
2.7 Gairik garrantzitsuenen edukia aurreratzen duen blokean, portadan, laburpenean?,
|
oso
pieza egokia da atarikoa, hau da, titular bat eta ondotik azalpen labur batzuk edo protagonistaren adierazpenak biltzen dituen pieza.
|
|
|
Ahal dela, ez da siglarik erabiliko, eta, erabiltzekotan,
|
oso
oso ezagunak izan behar dute. Beharrezkoa bada, siglen esanahia azalduko da.
|
|
|
Ahal dela, ez da siglarik erabiliko, eta, erabiltzekotan, oso
|
oso
ezagunak izan behar dute. Beharrezkoa bada, siglen esanahia azalduko da.
|
|
|
Ahaleginak egin behar dira gertatutakoaren bertsio guztiak biltzeko. Edozelako gatazka bat dagoenean eta, beraz, jarrera bi edo gehiago daudenean,
|
oso
garrantzitsua da hala jokatzea. Auzian diren alderdietako batekin harremanetan jartzerik ez badago, horren berri eman behar zaie ikus entzuleei.
|
|
|
2.10 Komenigarri da kazetariaren eta elkarrizketatuaren baliabide planoak grabatzea.
|
Oso
baliagarri dira editatzea egitean, raccordari begira.
|
|
|
Idatzizko elkarrizketetan, hizketaldia grabatu egin behar da, beti, nahasterik eta gaizki ulerturik ez gertatzeko. Elkarrizketa posta elektronikoz edo idatzizko beste euskarri batean egiten bada,
|
oso
osorik gorde behar da. Garrantzizkoa da elkarrizketa zelan egin den azaltzea:
|
|
|
Irakurleek eurek elkarrizketak egitea
|
oso
aukera ona da audientziak puri purian dauden gaietan parte hartzeko. Halako elkarrizketetan moderatzaile bat behar da, edukiarekin, formarekin edo tonuarekin bat ez datozen galdera eta iritzi desegokiak zentsuratzeko.
|
|
|
gai lokalak edo nazioartekoak, politika, gizartea, kirolak edo kultura. Kronika
|
oso
moldakorra da, eta ibilbide luzeko albisteetan zein azken ordukoetan erabil daiteke, gai garrantzitsuetan zein giza intereseko istorioetan.
|
|
|
Gertaeren kronikan,
|
oso
garrantzitsua da datuak ikertzea eta informazioa egiaztatzea, sentsazionalismoa eta morboa ekiditeko.
|
|
|
Bloga pertsonala izaten da, eta aldizka eguneratzen da; horregatik guztiagatik,
|
oso
egokia da EiTBko kronikarientzat.
|
|
|
3.6 Gertaeren kronikan,
|
oso
garrantzitsua da inolako iritzirik ez ematea eta espekulaziorik ez egitea protagonisten asmoez edo gertakariaren zergatiez. Lekukoen, kaltedunen eta senitartekoen adierazpenetatik, balio informatiboa edo, kasu berezietan, emotiboa dutenak hautatuko dira.
|
|
|
Terrorismoaren eta gatazka armatuen tratamendu informatiboak agerian jarri behar du halako ekintzen erantzukizuna egileena dela, komunitate etniko, politiko, kultural edo geografiko
|
oso
bat inplikatu barik.
|
|
|
Hildako pertsonen duintasuna errespetatuko da betiere.
|
Oso
eduki bortitza duten irudiei dagokienez, audientziari horren berri emango zaio aldez aurretik.
|
|
|
Biktima kopuruaren kalkuluak
|
oso
desberdinak direnean, zifra desberdin horien berri emango da, iturriak zehaztuta; bestela, ez da datua aipatuko egiaztatua izan arte. Nahasteak jarraituz gero, iturririk kualifikatuenera joko da, eta haren kalkuluaren berri emango da.
|
|
|
1.1 EiTBren izenak eta markak era askotako testu, euskarri eta inguruneetan ager daitezke; testu, euskarri eta ingurune
|
oso
formaletatik oso mediatikoetara: agiri administratiboak, ikus entzunezko aurkezpenak, prentsa oharrak, programazio laburpenak, pantailako, euliak?, eta abar.
|
|
|
1.1 EiTBren izenak eta markak era askotako testu, euskarri eta inguruneetan ager daitezke; testu, euskarri eta ingurune oso formaletatik
|
oso
mediatikoetara: agiri administratiboak, ikus entzunezko aurkezpenak, prentsa oharrak, programazio laburpenak, pantailako, euliak?, eta abar.
|
|
|
iturriaren izena, kargua eta ibilbideari buruzko beste datu batzuk emango dira, ikus entzuleek iturriaren itzala ebaluatu ahal izan dezaten. Ikus entzunezko komunikabideetan ohikoa den hizkuntza ekonomiak, ordea, bide ematen du informazio iturriaren identifikazioa laburtzeko, batik bat,
|
oso
pertsona ezagunez ari bagara. Dena dela, informazioa iturri jakin bati egotzita ere, albistearen egileak ez du erantzukizun gutxiago izango.
|
|
|
Baztertzekoak dira esamolde ilunak, hala nola «ondo informatutako iturriak», edo «sinesgarritasun osoa duten iturriak». Horrelakoak esanez gero, beste inoiz erabilitako iturriak
|
oso
onak edo oso fidagarriak ez direla ematen da aditzera.
|
|
|
Baztertzekoak dira esamolde ilunak, hala nola «ondo informatutako iturriak», edo «sinesgarritasun osoa duten iturriak». Horrelakoak esanez gero, beste inoiz erabilitako iturriak oso onak edo
|
oso
fidagarriak ez direla ematen da aditzera.
|
|
|
Baztertzekoak dira kolektiboen edo erakundeen aipamen zehaztugabeak (esate baterako, «Kultura Ministerioa», «Eusko Jaurlaritza», «ekologistak», «adituak»...). Hitzez hitzeko adierazpenak jasotzen direnean, nahitaezkoa da aipamen zehaztugabeak baztertzea; informazio iturria
|
oso
osorik identifikatu behar da.
|
|
|
Bikoizketarako, ahotsgainjarriaren teknika erabiliko da, alegia, jatorrizko ahotsaren gainetik bikoizketako ahotsa ezartzea. Teknika hori
|
oso
malgua da:
|
|
|
Bikoizketako ahotsak ez du jatorrizkoa guztiz zapaldu behar.
|
Oso
gomendagarria da hasiera eta amaiera bere horretan entzuten uztea.
|
|
|
|
Oso
gomendagarria da bikoizketak ez zapaltzea jatorrizko ahotsa giltzarri edo funtsezko diren hitzetan.
|
|
|
2.7
|
Oso
irudi gogor edo odoltsuak zabaltzeko orduan, interes informatiboa izango da gidari; aintzat hartuko da, gainera, sentsibilitateak mintzeko eta larritasun zein izu ikara soziala sorrarazteko arriskua. Are kontu handiagoz jokatu da zuzeneko emanaldietan.
|
|
|
Informazioetan, gertaerak ulertzeko guztiz garrantzitsua izanez gero baino ez da aipatuko norbanako baten fede erlijiosoa.
|
Oso
garrantzitsua da hori kontuan hartzea, erlijio minoritarioen edo gure inguruan tradizio txikia dutenen gaineko estereotipoak zabaltzea saihesteko.
|
|
|
Sistema digitalek
|
oso
eskuragarri egin dituzte ikus entzunezko materialak, eta, horren ondorioz, gero eta gehiago erabiltzen dira. Horregatik, behar beharrezkoa da artxiboko materialen erabilera arautzea, bai kazetaritza kalitatearen aldetik, bai lege arazoen aldetik, batik bat emisio eskubideei eta beste ustiapen eskubide batzuei dagokienez.
|