|
2000
|
|
|
—ihardetsi zion aita jesuitak— Izan ere, pentsatzen hasia naiz ez ote den hobe, gure Iruñako kolejiorat igortzea baino, hemen enekin urtebete edo urte pare baten egitea, eta erranen dizuet zergatik: alde batetik, Joanesek erran du ezen uste duela apez izan nahi duela, eta denbora hori ez letorkioke gaizki uste horren indarztatzeko eta sendotzeko; bertzetik, egun
|
osoan
berarendako bakarrik maisu eta irakasle bakar baten edukitzea pribilejioa da eta Jainkoaren donu eta garazia, zeren, halatan, dedikazione eta ardura osoz egin baitezakegu egin beharreko guztia, goiz eta arratsalde, eta zeren, dedikazionearekin batean, hagitzez ere hobeak izanen baitira bere studioetan eta bere egunorozko egitekoetan eta trabailuetan erdiets ditzakeen fruituak; izan ere, zenbatena...
|
|
|
—Badakit ezen tontotzat eta ergeltzat hartuko nauzuela, baina hain zoriontsu sentitu naiz, non poltsa
|
osoa
berari emaitea erabaki baitut. Izan ere, halakoa da justuen justizia:
|
|
|
Zorionez, gure lehiakideek atzenduak edo aspertuak ziruditen atsoaren istorioaz, Isabel Sanjoseren aurkikuntza gehiagorik ez zekarren, bederen, haien orri sorta kirastunak. Hura eta zuzendariordea goiz
|
osoan
bere bulegotik atera ez izana, burua ez urkatzeko bertze arrazoirik ez nuen aurkitu abuztuko asteazken goiz horretan.
|
|
2002
|
|
|
Pertseok pentsatu zuen haraino hegan joan eta bizitza
|
osorako
bertan geratzea zatekeela munduko gauzarik ederrena.
|
|
2003
|
|
|
Gisako atestatuetan gertatu ohi denez, ñabardura morbidoak erantsi dituzte lekukoek. Batek, bihotzondoko zauri txiki horretatik, odolarekin tartekatuz, arnas kolpeak botatzen zituela esaten du, lurrun lainoxkak airean utziz, bihotzak, guztiz hondaturik ere, eragiten segitu izan balio bezala, eta etengabe ezpainak mugitzen zituela, betikotasun
|
osoan
bere emaztearekin errietan, egundokoak esaten, segitzeko intentzioa duenaren gisan.
|
|
2004
|
|
|
bizkaierarik ez dago, funtsean. Markinako bizkaiera eta Orozkokoa, esate baterako, ez dira
|
oso
bera eta bakarra. Egia esan, euskara (beste edozein hizkuntza bezala) aldatu egiten da herri batetik bestera, eta euskalkien eta azpieuskalkien arteko mugak non jar ez dakigu.
|
|
|
Hitz batez: hizkuntzen ardurako hiztegia (eta
|
osoa
bera) ez da ezin bat, edo hizkuntza" txikietatik" oso urrun dagoen ezer. Berriz ere, ipui horien aztarnak ezabatu egin behar ditugu.
|
|
2005
|
|
|
Planoaren beharra ez duela sentitu du, dena dela. Sentsazio bitxia da, baina Tokion barneratu ahala esango luke gero eta argiago marraztuta ikusten duela plano
|
osoa
bere buruan. Berehala kale jendetsu eta biziaren buruan dago, japoniar estiloko ate eder baten aurrean:
|
|
2006
|
|
|
" Quisieramos un Gobierno que prohibiese los juegos florales(...), que no permitiera la literatura regionalista y que acabara con todos los dialectos y todas las lenguas diferentes de la nacional" (1899). 1890 urte horietan jada Unamunok berak (eta euskal identitatearen
|
oso
bere modukoa bakarrik zen defendatzailea) euskal eta katalan identitate eta arazoarentzako sozialisten ulerpen urria salatzen zuen, ez alferrik. Hala Alderdi Sozialistak, zuzenean asko eta zeharka gehiago, euskaldunentzat identitate espainola gotortzen zuen bitartean, hemen herri bat –identitate bat– desagertzen ari zen, hori sozialisten arazoa izan gabe.
|
|
|
Prusiako protestante maltzurrak, Errusiako ortodoxo zismatikoak, eta esker txarreko austriar katoliko zitalak. Ez zegoen zertan kontatu aberri ahulduari egin ziotena 1772, 1793 eta 1795 urteetan, hiru aldiz!, Polonia
|
osoa
beren artean banatu zuten arte. Ez zegoen hori kontatu beharrik, gaztaroko urte haien behazunak mingosten baitzituen osabaren oroitzapenak.
|
|
|
Lehengo urteko baroi berak gehitu zitzaizkion. Lan handirik ez zien eraman Nafarroa Behere
|
osoa
bere egiteak, Garrüze barne. Gero, Zuberoaren aldia etorri zen.
|
|
2007
|
|
|
Eta
|
oso
bere giro etsian:
|
|
|
Berdin, edozein gertakari ulertu nahi dudala historian. Klistenes-en erreforma edo euskal abertzaletasuna?, idoroko dut, elementu material pila dagoela itxuraz kasual hutsa, irrazionala dirudien beste pila bat (jendearen instintoak, etab.), edo gizartearen eta historiaren kontrarioak diruditen elementuak (egoismoak, gerrak), edo zientzia, etab., pentsamendua eta hausnarketa (burutazio xumeenetatik arrazoiketa zorrotzenera); eta horrek denak elkarbatasun razional bat biltzen duela ulertuz bakarrik, kontrarioek nola bat egiten duten adituz, adituko dut errealitatea. Beraz, unibertsoa izpirituaren ezizpiritutara jaiste eta materia bihurtze, eta materiaren baitan goititze, izpiritualtze prozesu bat da, azkenean bere buruaren ezagutza
|
osoan
bere baitara osoki itzultzera bidean. Baina gizakiaren mundura (historikora) gatozenean, bide horretan izpirituak hartzen duen bi forma funtsezko bereizi behar dugu:
|
|
|
Haurrak ezin ditu eduki larriaren bertuteak, ez larriak haurrarenak, eta ez legoke ongi ere edukitzea edo eduki gura izatea. Baina, bestetik, aro bakoitza,
|
osoa
bere baitan (haurtzaroa, gaztaroa), sortu, garatu eta bukatu egiten da, bere bukaerak hurrengoaren oinarria ematen duela: izan zen haurraren gainean sortzen eta garatzen da gaztea; bere aurreko kultura baten gainean sortzen eta garatzen da kultura historiko bakoitza, etengabeko berregintza eta elkarregintza batean, kultura bakoitza beti osoki norbera eta berjabe geldituz.
|
|
|
Ulertzen??. Eta begiak ireki zituen ia taberna
|
osoa
bertan sartzeraino, eta zuk ikusi zenuen izokin bat korrontearen aurka igeri eta eskorpioi bat desertuan bere buruari eztenka. Segundo bat gehiago eta katua zuri begira.
|
|
2008
|
|
|
Baina batzuek abentura hura bizi zuten bitartean, beste batzuek nekez; Regina Aldasoro, adibidez, bere egunerokotasun grisean murgilduta zegoen, abentura orotatik urrun, antza. Egun
|
osoan
bere ohiko egitekoak eginda gero, gainera, mendebaldeko leihoan argitasun pixka bat zegoen arren, gero eta urriagoa, bere lehen izara ilunak hedatzen hasia zen gaua?, ohiko beste egiteko bat egitera zihoan, pitxer batekin irten baitzen etxetik neska, herriaren beste muturrean zegoèn plazako iturrian. Iturri Plazan, betetzeko asmotan.
|
|
|
bere lehen jaunartze eguna. Beraz, ondorioztatzen zuen pasadizoa kontatu zuen idazleak, ezerezetik Frantzia gobernatzera iritsi zen gizonarendako, hamaika bataila garaitu zituen militarrarendako, Europa
|
osoa
bere mende eduki zuen enperadorearendako, bizitzaren mementorik gogoangarriena izaki imajinario bat bere baitan hartu zuen eguna izan zen. Eta ez dago gogorarazi beharrik zenbat gauza egin diren historian eta egiten ari diren gaur egun ere irudimenezko izaki horren izenean.
|
|
|
Hasteko, euskararekiko eta euskal kulturarekiko begirunea zeharo baztertu du Del Burgok. Izan ere, interesgarria da
|
oso
bere aurrekariekin alderatzea.
|
|
|
Barne bizitza handiko emakumea izan zitekeela pentsatu nuen edo bere baitara begiratzen zekiena nolanahi ere, ingurumariari arretarik jarri gabe bizi zela ematen baitzuen. Berekoia ere izan zitekeen,
|
oso
bere buruari emana, edo izan zitekeen beregainekoa eta askea. Badaudela gogoratu nuen, nonbait irakurrita edo, bere buruaz maiteminduta dauden emakumeak, eta horrelakoei berdin zaiela ondoan zein duten.
|
|
|
Horrela eseriko zirela pentsatu nuen urtetan deserrian bizi eta gero beren tronuaz jabetzen ziren garai bateko erregeak. Neskak etzanda jarraitzen zuen, zerraldo, eguzki
|
osoa
berarentzat bakarrik nahi lukeen erregina baten moduan. Begiak itxita zituen eta ez zuen zirkinik egiten.
|
|
|
Baina batzuek abentura hura bizi zuten bitartean, beste batzuek nekez; Regina Aldasoro, adibidez, bere egunerokotasun grisean murgilduta zegoen, abentura orotatik urrun, antza. Egun
|
osoan
bere ohiko egitekoak eginda gero, gainera –mendebaldeko leihoan argitasun pixka bat zegoen arren, gero eta urriagoa, bere lehen izara ilunak hedatzen hasia zen gaua–, ohiko beste egiteko bat egitera zihoan, pitxer batekin irten baitzen etxetik neska, herriaren beste muturrean zegoèn plazako iturrian –Iturri Plazan– betetzeko asmotan.
|
|
2009
|
|
|
Objektuak, aldiz, fisika nuklear, erlatibitatearen teoria, teoria kuantiko orokorra, teoria kosmologikoa eta fisikaren xirmi xarma berrienak guztiak gorabehera, Darwin eta ezagutzaren teoria ebolutibo eta neurozientziak eta filosofia garaikide eta postmodernoak ez aipatzeko, deus bariatu ezinik segitzen du, dirudinez, sentsuen esperientziako ituaren adiera materialista edo hobe positibista hemeretzigarrentiarrean: errealitate bat materiala ahor espazioan, bere izate
|
osoa
bere baitan duena, sentsuen hautemapenaren objektu izatea beste zerikusirik gabe subjektuarekin edo gogamenarekin (hau zernahi dela ere: espiritu bat, giza kultura oro har eta hizkuntza bereziki, edo burmuinaren operazioak besterik gabe).
|
|
|
galduta dagoena, bere habitat jakina ez daukana, instintoek esaten ez diotena zer egin,, libre? dena, biologikoki espirituala hortaz; babesik gabe sortu dena, bere existentzia
|
osoa
berak asmatu beharra duena eta existentzia hori asmatzen bizi guztia eman duena. Askatasunak esan nahi du, gizakia, ez dena gehiago dela, dena baino (gehiago dela proiektu bat, asmoak, eta identitatea osatzen duen iragan bat, memoria:
|
|
|
Arrutiren Euskal Herriak,
|
oso
bere garaikoa izanik, berehala hurrengo euskal literaturan ondorioak izango dituen ezaugarri markatuak ageri ditu, gogoangarriak. Inoiz inork menperatu ez omen zuen herriaren topikoari(, la belicosa Euskal Erria?,, los indomables baskos?), bere zortxoa ordaindu gabe ez da geratu.
|
|
|
Baina inork ez dugu horretaz hitz bat esan. Gandiaga gertu dago laster hiltzeko, kontent bizi
|
osoa
bere tokian tinko eman duelako. Nik neuk segurtasunik ez dut ezerena.
|
|
|
Norak, kea botatzen zuen edontzia seinalatu zion kaleko dendariari. Ardoa zen, ez
|
oso
bere gustukoa baina berdin zion. Beroa nahi zuen, erretzeko modukoa.
|
|
|
Hotel Paris. Hamar urtean dirua gordetzen jardun ondoren, bakazioak hartu eta aste
|
osoa
bertan pasa zuen mutilzahar bat ezagutzen zuen berak. San Pelaio bertakoa.
|
|
|
Adari, baina, txantxak ez zion graziarik egin; aitzitik: muturra okertu zuen, baita goiz
|
osoan
bere jarrerari eutsi ere. Adak ehungailuan ziharduen bitartean, Maria Bibianak puntu egiten zuen, edo Adak aurreratutako lanak errematatzen zituen?, Maria Bibianari ez zion hitz erdirik ere egin bederen, nahiz eta honek tarteka galderak egiten zizkion, esku artean zuèn lanari buruz: –Honek atzera puntada bat behar du??, edo beste edozein gairi buruz:
|
|
|
Napoleonek baino meritu handiagoa du, zer demontre? ikusi nahi bainuke zer egingo lukeen ia Europa
|
osoa
bere egin zuèn gizonak Koch jeneralaren armadaren aurka! Oraintxe ulertzen baitut garai batean egin zenidàn marrazkia, orduan ulertu ez banizun ere:
|
|
|
–Gainerakoan, jakizu gauza bat, Mailu: Frantziako gorte
|
osoan
bere senarrari fidel zaion emakume bakarra da erregina ama. Badu merezimendu, alargundurik zenbat urte dituen kontuan hartuta.
|
|
|
Adari, baina, txantxak ez zion graziarik egin; aitzitik: muturra okertu zuen, baita goiz
|
osoan
bere jarrerari eutsi ere –Adak ehungailuan ziharduen bitartean, Maria Bibianak puntu egiten zuen, edo Adak aurreratutako lanak errematatzen zituen–, Maria Bibianari ez zion hitz erdirik ere egin bederen, nahiz eta honek tarteka galderak egiten zizkion, esku artean zuèn lanari buruz: " Honek atzera puntada bat behar du?", edo beste edozein gairi buruz:
|
|
|
–eta, iraganean egindako akatsei neurriko adabakia josten ziela, gehitu zuen–: Napoleonek baino meritu handiagoa du, zer demontre... ikusi nahi bainuke zer egingo lukeen ia Europa
|
osoa
bere egin zuèn gizonak Koch jeneralaren armadaren aurka! Oraintxe ulertzen baitut garai batean egin zenidàn marrazkia, orduan ulertu ez banizun ere:
|
|
2010
|
|
|
Garbi dago, nolanahi ere, aurkezpen haren efektua oso handia izan zela. Komunikabideetan ia zalantza oro amatatu zen, eta Gilen taldeak lasaitasuna izan zuen hurrengo urte
|
osoan
bere proiektuarekin aurrera jarraitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Amak ezagun zuen, begi zulo handituetan, leher eginda zegoela. Aurreko gaua eta ia egun
|
osoa
berak emanak zituen osabari kontu egiten, baina ez zuen alde egin nahi, koinatua bizirik ikusiko zuen azken aldia zelako ziurrak harturik, nonbait. Konbentzitu nuen, hala ere, eta, osabari kopetan musu emanez, etxerako bidea hartu zuen.
|
|
|
Nadiaren antza zuen neskak gona motz bat zeraman, baina horrek ezinbesteko baldintza zirudien dantzalekuan sartu ahal izateko. Atezainari zerbait erakutsi eta keinu bat egin zuen eskuarekin,
|
oso
berea iruditu zitzaidana, sarrerako txartela airean dantzatuz edo, goazen barrura, adierazteko balio zezakeena, umore onaren adierazgarri bat nolanahi ere:
|
|
|
Ezagutu, Sinbad ere ezagutu nuen nik, han hegoaldeko irla hartan. Naufragatu eta, han zegoen, beltzarana eta berritsua, irla
|
osoan
bera bakarrik. Ni, turbantea bere buruan biltzen jolasten nintzen.
|
|
|
Andregaiak berak, ipar itsasoetako izotzak bezain lehor, temati
|
oso
bere gurarietan, ezkontzeko, itsasontziko botikan zituen laguntzaile lanak segituan uzteko eskatu zion senargaiari, etxeko denen aurrean, familiartekoen haizebean irmo babestuta.
|
|
|
Koman egon zen aste
|
osoan
bere familia ez zen bere albotik ezertarako mugitu, alaba eta honen ama barne.
|
|
2012
|
|
|
Erreginaren usaina desagertzen denean, komunitateko loturak hautsi egiten dira, eta emeek, elkarren artean, gupidarik gabeko borrokari ekiten diote. Esan nahi da, agintearen bila itsu itsuan borrokatzen direla, eta, akabatu behar diren kide guztiak akabatuz, erregina berria bere erresumaren jabe bilakatzen dela, komunitate
|
osoa
bere mendean hartzen duela eta, bi edo hiru ar aukeratu ondoren, erreginaldi berria ezarri.
|
|
|
ohartu baitira zein nekeza izaten den emazteak behetik itzul daitezen konbentzitzea. ...na atsegina, emaztea oso maite zuena eta irlako jauregirik ederrenean bizi zena?, Lagadora jaitsi zela osasun arazoen aitzakiaz, eta han zenbait hilabetez egon zela ezkutatua, Erregeak bilatzeko agindua eman zuen arte; eta ostatu ilun batean aurkitu zutela, dena zarpailduta, bere jantziak bahituran utziak baitzituen lekaio zahar desitxuratu bat mantentzeko, eta, honek egunero jipoitzen zuen arren,
|
oso
bere gogoz kontra eraman zutela gora. Eta senarrak ahal zuen maitasunik handienaz, ezertxo ere aurpegiratu gabe?
|
|
|
Poz eta alaitasun handiz izenpetu nituen arau hauek, nahiz eta batzuk ez izan nik nahi bezain ohoretsuak; izan ere, Skyresh Bolgolam Almirante Nagusiaren maltzurkeriaren ondorio baitziren guztiz. Gero, berehala kendu zizkidaten kateak, eta erabat aske geratu nintzen; zeremonia
|
osoan zehar
bera ondoan egoteko ohorea egin zidan Enperadoreak. Maiestatearen oinetara ahuspeztuz erakutsi nion neure esker ona, baina altxatzeko agindu zidan; eta, bere jarrera ona modu askotara erakutsi ondoren, harrokeri salaketak eragoztearren, ez ditut errepikatuko?, ni zerbitzari baliotsu izatea espero zuela gaineratu zuen, baita jadanik egindako eta etorkizunean egin ziezazkidakeen mesede guztiak merezi izatea ere.
|
|
|
haren epigramak barregarriak izan ohi dira, baina sekula ez doiak eta mingarriak: ez du inor hitzez hilko; ez ditu ezagutzen ez gizakiak ez hauen argaluneak, bizitza
|
osoan
bere buruaz soilik arduratu da eta. Nobela heroia izatera iristea du jomuga.
|
|
2013
|
|
|
Irina Alexandrovna oso emakume ezaguna zen hiriburu osoan, batik bat San Petersburgoko goi mailako jendearen artean. Oso emakume ederra zen aurpegiz, ospetsuak ziren
|
oso
bere figura bikaina, gerri fina, bular oparoak, ile hori luze zaindua. Eta gainera, oso aberatsa zen, bera eta bere familia; izan ere, ez zen alferrik Irina Alexandrovna Nikolai II.a tsarraren lehengusina propioa.
|
|
|
Borgesen amona ingelesak esan zuenarekin gogoratu nintzen orduan. Fany Haslam oso zaharra zen eta, hiltzen ari zela, familia
|
osoa
bere inguruan ikusirik,, oso poliki hiltzen ari den emakume zahar bat naiz. Ez dago ikuskizunean ezer interesgarririk?, esan omen zuen ahots nekatuarekin.
|
|
|
Izebaren erretratua igorri nien hurrena, eta aitarenak jarraian. Parkean ilobez inguratua ageri zen jostari, istant gozoan lehenik, eta pentsakor gero, koadro
|
osoa
berak hartzen zuela. Jaso zituelarik, ia bihotzekoak eman omen zion Renéeri, asma nezakeen zergatia.
|
|
|
hiltzeko baina. Zenbait ordu lehenago, hilzorian,, eskubide
|
osoz
berea behar zukeen ondareaz jabetzeko ahaleginak, egingo zituela agintarazi omen zion artean haur hankagorria besterik ez zen semeari.
|
|
|
Alde guztietako zelaien izenak emateko gai zen, eta arboladirik urrunenak zenbat zuhaitz zituen esan zezakeen. Baina lorategi horrek, edo herriak edo erresuma
|
osoak
bere burua harrotzeko zituzten ikuspegi guztietatik, bat ere ez zen alderatuko Rosingseko ikuskerarekin; ikuspegi huraxe zen Collins jaunaren etxe aurreak ia ia buruz buru zeukan parkearen inguruko zuhaitzek tarte une batetik eskaintzen zutena. Eraikin moderno ederra zen, goranzko zoruan ondo kokatua.
|
|
|
Alferrik erregutu zion Elizabethek beste norbaitekin dantzatzeko, eta alferrik eskaini zion gelako beste edozein damaren aurrean aurkeztea. Collinsek dantza ez zitzaiola batere axola ziurtatu zion; eta, bere helburu nagusia lehengusinaren aurrean estimagarri agertzeko moduko adei delikatuak egitea zenez, ardura berezia hartuko zuela gau
|
osoan
berarengandik hurbil egoteko. Halako asmoa ezagututa, ez zegoen eztabaidatzerik.
|
|
|
Dena dela, auzotegira berrikitan etorritako milizia erregimentu batek ondo baino hobeto hornituta zituen neskatilak garai hartan hala albistez nola zoriontasunez. Ofizialak negu
|
osoa
bertan ematekoak ziren, eta Meryton izango zuten oste leku nagusi.
|
|
|
Izan dezagun esperantza, beraz, bertan egoteak Lydiari bere gutxia ikusten irakatsiko diola. Edozelan ere, ezin da askoz ere txarragotu, bizitza
|
osoan
bera giltzapetuta edukitzeko eskubidea guri eman barik.
|
|
2014
|
|
|
Ia ia bidaiari zaildua sentitu zen Txente operazio
|
osoa
berak bakarrik burutu zuenean, inori laguntzarik eskatu beharrik gabe. Coronel Tapioca berria, bertsio zibernetikoan.
|
|
|
A P-ren atzetik joan da, bere duintasuna ahaztuta, barkatzeko eta barkatzeko eta barkatzeko, gertatu denaren kulpa
|
osoa
berea izango balitz bezala.
|
|
|
Legearen berdintasuna guztientzat onartu badu, lege razional bat nahi zuelako izan da, h. d., influentzia klerikaletik librea. Lege razional horren razionalitatea, ordea,
|
oso
bere modu eta bere gustura definitzen zuen; eta bigarren, haren gauzatzea botere despotiko, ilustratu? (, filosofoak?
|
|
|
Bazekien duke handiaren bizitza arriskuan zegoela! Tsarraren anaiaren salbazioa eta Siberia
|
osoarena
bere eskuetan zeuzkan.
|
|
|
«Berririk ez, geroztik?» galdegin zuen besteak ahots marrantatuarekin. «Marfila, hitzetik hortzera ilobak?, pila bat, primerakoa gainera, pilaka, gogaikarria
|
oso
bere aldetik». «Eta horrekin?» galdetu zuen ahots garratzak.
|
|
|
Une horretan bertan erabaki dut nire bizitza
|
osoa
berarekin konpartitu nahi dudala, betiko, planeta honetan hasi eta eternitatea agortu arte.
|
|
2015
|
|
|
Egia da Joseba ez zela nire aita, betidanik argi egon zela eta berak ere osaba, lagun min, amaren kide beti entregatuaren papera betetzen zuela eta ez besterik, amaren esku utziz erabaki, diskurtso eta zigor handiak. Horrek ere amorratzen ninduen, orduan hasi nintzen konturatzen, arrazoi
|
osoz
berari zegokion eskubide horri, urtebete ere ez nuen Joseba gure bizitzetan agertu zenean, hain erraz bizkarra eman izanak.
|
|
|
Nobela horietako lehen biak behintzat irakurri nituen, baina ez nuen aurkitu espero eta nahi nuena: botere egiturak oro iraultzeko aldarriaren ordez, etsipen kutsu bat zabaltzen zuen Barojak,
|
oso
berea zuen ezkortasun fatalista, ez, dena berdin da, baina bai, dena alferrik da?
|
|
|
–Joe etxea saldu artekoak egiten geratu da! , ihardetsi nion amari, aste batzuen buruan familia
|
osoa
bere aldamenean izango zuela jakin zezan.
|
|
|
Ez zait erraza ahazten, herriko plazan begiratu zidanekoa... begirada bakar bat nahikoa izan zen nire denbora
|
osoa
berari oparituko niola erabakitzeko, bat batean eta birritan pentsatu gabe. Huraxe zen helburua.
|
|
|
Godarden Histoire (s) du cinéma (1997) ere erradikala da: zinemaren historiako irudiak hartu eta
|
oso
bere kasako muntaia eginez ondutako dokumental luzea. Gauzatu egiten du, honenbestez, literaturan Walter Benjaminek zuen ametsa:
|
|
|
heure gorputz
|
osoan zehar
bera arrastaka ibili ostean
|
|
2016
|
|
|
Hobe izan lukete kristauek eguzkizaleak errespetuz onartzea eta Jesukristo argizagi dibinoari lotzea, suntsikerietan aritu baino. Hobe izan zuten zelten bidea segitzea emeki emeki eta baretasun
|
osoz
bere sinesmena betiko sartzeko, baina bazuten non ikasi eta ikusi eta lehen genozidioa sortu zuen uholdelariaren urratsak non segitu...
|
|
|
Plana herriko jaien aitzakian osatu bazenuten ere, zure asmo garbia bi egun haiek logelatik irten gabe ematea zen. Astean zehar mimoz prestatu zenuen zuen habiatxoa, eta dena gerturik zegoen asteburu
|
osoa
bertan igarotzeko: kandelak, intsentsua, gereziak, muxikak, bananak, txokolatea,, opiltxoak, zukuak, ardoa, kopak, musika katea, ordenagailu eramangarria film sorta zabalarekin, erromantikoak, erotikoak eta pornografikoak barne?, hamabi aleko bi kondoi kaxa, lubrifikatzailea, paper zapiak, izara garbiak.
|
|
|
Kamerak zain izango zituela pentsatuko zuen. Nik pozik ikusi dut,
|
oso
bere paperean, gertakariak ezusteko protagonismoa ematen ziolako beharbada.
|
|
|
(alkate faxista dugu) abesten ari zen gazte kuadrilla batekin gurutzatu ginela.
|
Oso
berea zuen ironia ozpinduxearekin mintzatu zitzaidan: –A ze lerdokeria.
|
|
|
Lana onartuz gero, ez zitzaion oso erraza izango berak editatutako liburuez kritikak idaztea. Eta
|
oso
bere gustuko idazleen liburuak argitaratzen zituzten etxe hartan. Batez ere Gabriel Iturberenak.
|
|
|
Au esan ta biotz
|
osoa
bere andere Dulzinearen eskuetan ipiñiaz, onelako estualdian laguntza emateko eskatuaz alegia, rodelaz txit babesturik, lantza bere oin txokoan tinko, Rozinante, ren lauazka aal guzian ekin zion eta, jo zuan bete betean aurren aurreneko errota; eta lantzakada egalean ematekoan, aiñ bizi biraazi zuan aizeak, lantza xeetu ta utzi zuan, korapillo batean eramanaz zaldia ta zalduna; lurrean jira-bir... Astoak korri aal guzian, etorri zitzaion laguntzera Santxo Panza; eta eldu zanean, eziñ mugiturik zegola aurkitu zuen; alakoxe kolpea izan zan, Rozinante, k arrerazi ziona».
|
|
|
Honek erromatar okupatzailearekin batera praktikatzen zuen orduko boterea. Eta judutar Herri
|
osoa
bere menean zeukan.
|
|
2017
|
|
|
Zorbak begiak zabal zabalik jarri zituen, kolpez zerbait gogoraturik bezala. Itzuli zen nigana, so egin zidan, eta
|
oso
berea zuèn keinu batekin esku zabalaz ahoa estali zuen.
|
|
|
«Poliki konpontzen gara», diot nik. «Nigatik egun
|
osoa
bere gelan itxita pasatzea du gogoak ematen badio. Baina otordu garaian ezin dut imintzio eta muturje horiekin burutu.
|
|
|
«Dentistagana joan beharra neukan», diot nik, zeren nik non jaten dudan ez baita bere kontua baina arratsalde
|
osoa
berarekin pasa beharra daukat dendan. Eta bera etengabe tar tar tar nik pasa ditudanak pasa eta gero.
|
|
|
Lo zegoen, ahoa erdi irekita, burua alde batera eroria. Arnasa sakonak egiten zituen, gelako aire
|
osoa
bere ametsean sartu nahi izango balu bezala edo. Duela hilabete batzuk konturatu nintzen berarekin maitemindurik egoteari utzi diodala.
|
|
|
Egon behar! Goiz
|
osoan
berarengan ia pentsatu ez eta... leihotik begira zegoen, gosaltzen, edo behintzat gaileta bat jaten. Batan.
|
|
|
–Tira, ez zenuen gauza handirik galdu –erran zion Astizek– Ana Sanjurjoren ondoan egokitu zitzaidan. Afari
|
osoan
bere mukizuen balentriak beste hizpiderik ez genuen izan.
|
|
2018
|
|
|
Mendialdea kontatu zidaten bezain ederra da. Igandezale batzuk ere ikus daitezke, Ranyako berotik ihesi, piknik egitera hona datozenak, uda
|
osoa
bertako etxean ematera. Hainbat meskita ere ageri dira.
|
|
|
(1899). 1890 urte horietan jada Unamunok berak (eta euskal identitatearen
|
oso
bere modukoa bakarrik zen defendatzailea) euskal eta katalan identitate eta arazoarentzako sozialisten ulerpen urria salatzen zuen, ez alferrik. Hala, Alderdi Sozialistak, zuzenean asko eta zeharka gehiago, euskaldunentzat identitate espainola gotortzen zuen bitartean, hemen herri bat, identitate bat?
|
|
|
Eta ez dago munduan amarik holakorik entzun gura duenik. Herri
|
osoa
bertan agurra emateko eta egon hadi isilik! Hori ez da esaten.
|
|
|
Katxiak eskatzea zen eraginkorrena, eta plastikozko hiru lau edalontzi, kuadrillaren arabera. Bazen katxi
|
osoa
beretzat hartzen zuenik, edateko ez bazen, burutik behera botatzeko, demagun bafleetatik The Cult taldearen She Sells Sanctuary entzutean emozioak gainezka egiten ziolako.
|
|
|
Gelan utzi zioten erosotasun bakarra ura berotzeko pitzarra zen. Erosotasuna behar lukeen bestea, gela
|
osoa
beretzat edukitzea, alegia, ez zuen hain gogoko, baina susmoa zuen ez zutela hobe beharrez egin, hain zuzen ere. Esan, eta espartzua eskatu zion, batek zorua garbitzen zuen bitartean berak garbitzeko irola.
|
|
|
Gero, jarraitu zuen: «Umea bitsetan zegoen jostailu berriarekin; ez zuen ezta baserri ondoko paseoetara gurekin etorri nahi ere, egun
|
osoa
bere gelan ditxosozko tamagotchiarekin gora eta behera. Amonaren izena eta guzti jarri zion:
|
|
|
Marie Claude Carpenter. Zergatik zuten haren soineko guztiek halako ez dakit zer bat egokitzen ez zena, soinekoak
|
osotara
bereak ez izatea egiten zuena, berdin balio zezaketelarik beste gorputz bat janzteko. Soineko neutroak, hertsiak, argi argiak, negu betean uda bezain zuriak.
|
|
|
Picasso izatera jolastu ziren, Guernica lehen aldiz pintatzen ariko balira bezala, Guernica lehen aldiz ikusten. Baina, uste zutenaren kontra, (artearen) historiaz enpo dagoen Guernica ikonoa ari ziren enkargatzen, pintatzen eta ikusten, Tiempo y urgencia (Guernica) izeneko erakusketa hartan (urgencia Guernica izenaren anagrama da, artistak
|
oso
berea duen joera bat, artelanen eta artisten izenekin anagramak sortzea). Enkargua egin zutenek erdoka historikoa kentzea nahiko zuten seguru asko, bestelako irakurketak albo batera utzita artearen baitako ezaugarriei besterik ez jartzea arreta, marrak, zuri beltza, konposizioa, eta prozesuari, koadro bat pintatzeko hartzen diren erabaki guztiei.
|
|
2019
|
|
|
Lurrean belaunikatu eta oihuka hasi zen, negar batean. Zergatik jarri zen mundu
|
osoa
bere aurka bat batean?
|
|
|
48 ORDU BAINO GEHIAGO arnasgailurik gabe amak atzora arte, oso ongi,
|
oso
bera. Atzo kirofanora jaitsi zuten hankaondoa guztiz itxi eta garbitzera.
|
|
|
Esku programako aipu bat gustatu zitzaidan. Gutxi gorabehera zioen Sibeliusek iraganetik zetorkion musika eraldatzeko ez zuela haustura hautatu, formetan sakontzea baizik, edo horrelako zerbait, eta egia da badituela oihartzun batzuk, Beethovenenak, Wagnerrenak, ez dakit nik nor gehiagorenak, baina beste gauza bat,
|
oso
berea, egiteko.
|
|
|
Jarraitu du: ?
|
Oso
bere buruaren jabe den eta bere ekintzen jabe den norbanako eta jendea izan zen. Oso modu helduan, jakintsuan eta miresgarrian hori egiteko gauza den jendeak eragindako erreakzio bat da seguruena, herriraino zabaltzen den hori.
|
|
|
Moio musikazale amorratua zen, ezagutzen dudan musikazale eklektikoena, hori ere egia da, baina beti CDak sortzen, nahasten eta oparitzen. Hamar urte hauetan urrea bezala gorde ditudan gauzen artean Moiok grabatu izan zizkidan musika nahasketak daude, zentzurik gabeak eta, aldi berean,
|
oso
bereak. –Denetik Moio?
|
|
|
Jolasa zaio oroitzapen eder batzuk ekoiztea Solangerentzat. Baina, batez ere, emakume batekin oheratzean sentitzen du lilura
|
osoz
bere oparotasuna: bozkario emaile denez, bake, bero, indar, plazer emaile denez, gogobeterik sentitzen da ematen dituen aberastasun horiek direla medio.
|
|
|
Denen aurrean ibili behar izaten du prozesioan, kandela piztua eskuan, eta ez zaio batere gustatzen. Audientziara etorri zitzaizkion artzapezpiku jauna eta Olmützeko apezpikua, eta hunkitzeko moduan esan zioten utrakismoa erresuma
|
osoan
bere buru heretikoa altxatzen ari zela eta ez zela inondik ere une egokia herri katoliko elizkoiaren aurrean ez agertzeko, ohitura zen gisan, egun handi hartako ikuskizun arranditsuan, eta aita Maximiliano II.a enperadore zendu eta Jainkoaren bakean zenak ez ziola inoiz uko egin San Wentzeslao eguneko prozesioan irteteari.
|
|
|
Sukaldean, Mari Milagrosen senarra ezagutu nuen. Gizon lodikote eta buruzuria esne zopak jaten ari zen, mahai
|
osoa
beretzat hartuta. Behetik gorako erradiografia azkar bat egin, bere zopetara itzuli, eta aurpegira begiratu gabe hitz egin zidan horrek ere:
|
|
|
Senar emazteen solasetatik erdizka entzundakoak lotuz, Amatxi inork nahi ez zuen fardela zela ondorioztatu nuen. Astelehen buruzuri batez, ostatuko atarian Fermeture exceptionnelle hiru egunerako ipini, eta haren bila joan behar izan omen zuten presaka Leitzaraino, Nemesioren arrebak, Amatxiren ardura
|
osoa
bere gain hartzeaz ase, Tolosako Misekordia etxean sartuko zuela mehatxu egin zuelako. Arrebak inoiz bihotzik izan ote zuen galdetzen zuen Nemesiok.
|
|
|
Telefonoa hartu eta berehala, hala ere,
|
oso
berea zuen keinu hura egin zuen amak, ezpainak okertuz. Ez zen garrantzizko ezer, Nerea baino ez, arratsaldean ateratzeko geratuko ote ziren jakiteko deika.
|
|
|
Raimundo Silva gelara itzuli zen, mahaitxoaren aurrean eseri zen, leihoaren ondoan, argia piztu gabe, zain. Kopeta eskuen artean bermatu zuen,
|
oso
berea zuen keinu hura, hatz puntekin ileetako erroak doi doi ukitzen zituen bestela bezala, han beste historia bat egon zen idatzirik, zeren, oraingo hau, orain hasi den hau, begiak irekirik eta erne zeuzkanak baizik ezin baitzuen irakurri, eta ez itsu batek, zeinaren hatzek, ukimena izugarri garaturik edukitzeagatik, ez baitzioten esango ile horiek daukaten kolore hori, berria, zein den.... Arratsa erortzen ari den arren, gelako argi iluna ez litzateke hain trinkoa izango alpendearengatik ez balitz, alpendeak argi zenitalari bidea ixten dio, baita egun argietan ere, eta une honetan gela barruan gaua jaioarazten du, kanpoan, bitartean, hodeien urratu geldoen artean, zeru hurbilak oraindik uzten dio eguzkiari bere azken printzek, eguzkiak itsaso atzetik pasatuz, espazioko goiko eremuetara jaurtitzen dituen azken printzek, eguratsa blai dezaten.
|
|
|
Maria Sara doktoreak ere irribarre egin zuen, Ez, ez dago aldaketarik, den dena bere tokian dago, txukun, zehatz. Isildu egin zen une batez, txostenen bilduma gainetik begiratu zuen, zalantza une bat eduki zuen oraindik ere, eta gero, Iritzi hauek bultzatu ninduten, eta, lehen ere esan dudan bezala, ongi idatzita egoteak, eta erakusteak, behaketa kritikorako gaitasunaz aparte, nola esango nuke, nolabaiteko zeharkako pentsamendua,
|
oso
bere gisakoa, Zeharkako pentsamendua, Ezin dizut azaldu, sentitu baino gehiago ikusi egiten dut, honek guztiak bultzatu ninduen, berriz esango dut, egin nahi dizudan proposamena hezurmamitzera, Eta zein da proposamena, Lisboako setioaren historia idatz dezazun, baina gurutzatuek portugaldarrei lagundu nahi izan ez zieteneko historia, hain zuzen ere, zure desbideraketa, arestian entzun dizudan hit... Raimundo Silva zutitu egin zen, gabardina, artean kendu gabea, lisatu zuen, Nirekin beste gairik mintzatu behar ez baduzu, ni banoa, Eraman ezazu zure liburua, ale bakarra da.
|
|
|
– Euskalgintza
|
oso
bere baitan bildua dagoela iruditzen zaio, eta elkarlana euskalgintzako agenteen artean bakarrik egiten dela, bestelako mugimenduekin nahastu gabe.
|
|
|
Nire koinatuak jakiten duenean, koskabiloak moztuko dizkik. Honezkero ero moduan ibiliko duk Pasaia
|
osoan
bere ontziaren bila.
|
|
|
Hori esan nizun, ezta? , aurpegiratu zion Leirek amorru puntu batez, baina berehala damutu zen, irakasleak ez baitzuen inolako errurik Pasaia
|
osoa
beraren kontra hartzen ari zen jarreran.
|
|
|
Bideari berriz ere ekiten diote. Inaxio, ohi bezala, aurretik, bidaiaren gidaritza eta, oro har, ardura
|
osoa
bere gain hartuz. Manuel, berriz, isilik eta esaneko, etengabeko gogoetei loturik, kezkak eta beldurrak burutik uxatu nahi eta ezinean.
|
|
|
Jaimek egun
|
osoa
bere baitan kabitu ezinik igarotzen du. Etengabeki irudimena oldartzen zaio, etorkizun oparo bat ikustarazten tematuz.
|