|
2007
|
|
|
Ez dugu sarrera hau bukatu nahi lana osatzeko lagundu diguten guztiei geure esker
|
onak
eman gabe.
|
|
2008
|
|
|
Esan dugun bezala, markaketarako, gure intuizioak erabiliko ditugu, eta hala izaki, subjektibotasunari lotuta egongo dira ezinbestean. Horren alboan, corpusak objektibotasuna jartzen digu agerian; alegia, guk
|
ontzat
eman ditugun esaldietan age rian azaldu dena bederen, badakigu zilegi dela. Hori, hortaz, oso kontuan hartzekoa izango da gure eskuzko lanarekiko konparagarri.
|
|
|
eta Badihardugukook, eta oro har Deba Arrokook, berriz, aditza berbeta eskualdeka finkatu nahi dugula eta zenbait fonetismo idaztea hobetsi dugula, fonetismo barik idaztea ere
|
ontzat
emanda.
|
|
|
Eta orain geure buruari begiratuz, pentsatzen dut Badihardugukoak ere apalta sunez eta begirunez jokatu behar dugula. Bizkaian gehiengoaren sentiberatasuna eta jarduna bizkaiera batuaren aldekoa bada, dirudien bezala, errespetatu eta
|
ontzat
eman behar dugu.
|
|
|
11 Ibarrako Euskara Zerbitzuan ere gertatu zaigu zuzenketarik ez eskatzea eta testuak akatsez beteta ikustea argitara eman ondoren. Beste batzuetan euskaraz ez dagoena euskaratzeko eskatzen da, baina euskaraz dagoena traketsa izan arren,
|
ontzat
emateko joera dago eta ez da zuzentzeko eskatzen. Adi egon eta mesfidantzaz jokatu beharra dago testu trakets eta akastunik itzur ez dakigun.
|
|
|
Frantziako Iraultzaren ondoren modernitatea abian jarri arren, industrializazio aurreko interes ekonomikoak (lurgintzak), errege noblezien pribilegioak, Elizaren eta kultura klasikoaren nagusitasunak, hau da, Ancien Régime aren zutabe sendoak ziren guztiak, luze iraungo zutela XX. menderaino bertaraino6 Estatuko elite politiko, militar, erlijioso eta unibertsitarioetan, eredu zahar eta balio moral haiek nagusi izan ziren. Berriz diot, Zaitegik, Ibiñagabeitiak eta Orixek euskarari
|
onena
eman nahian jardun zutela, beren ustetan, eta honetan berriz Iztuetaren lanetara bidaltzen dut interesatua?, eskura zuten kultur eredurik sendo eta prestigiotsuenean beratu nahian gurea. Baina, aldi berean, 50etik 70erainoko tarte horretan gure munduak hartutako norabideari erreparatzen bazaio, ezinbestean gertatu behar haien eredua zaharkitua belaunaldi gazteagoaren ezinegonerako.
|
|
|
Baina (62b) n bi zenbatzaile (bi> eta gehiago) elkartzen dira. Horrek azal pen garbia du baldin eta
|
ontzat
ematen bada zenbatzaile horiek ez daudela zuzenean izen berari atxikiak baizik eta alde batetik [bi> gizon] > neurri sintagma dugula eta [gehiago] > konparatiboa bestetik.16
|
|
|
–Zuten? diozu, ez baituzu uste egungo egunean erabiltzen denik, baina zuk aditu duzu, etsenplu
|
onak
eman baitituzu...
|
|
|
Baina gainerako adizkera guztietan ere solaskidearekiko erreferentzia etengabeki errepikatzea, ene ustez, kan potar pertsonaien artean egindako elkarrizketak erabat distortsionatzen ditu, horien ahoan ez baitira sinesgarri gertatzen, eta, inoiz, argitzea komeni ere ez diren datuak itzurtzeko bide izan daiteke. Gehiegizko aberastasun horrek, gaurko euskaldun askori hika egiteko oztopo ia gaindiezina sortzen digunak, pixkanaka ni> naiz> > hi> haiz> moduzko esaerak ere
|
ontzat
ematera eraman gintuzke, eta gainerako lorakeriak, gaur galdera, erlatibo eta perpaus menperatu eta txertatuetaraino ere hedatuak, murriztera, horien derrigorta suna kenduta28, bere garaian Anbrosio Zatarain euskaltzain urgazleak maiz eskatzen zuenez.
|
|
|
Proposatzen dudana besterik da: ...on> zuan> gizona, kasu) eskuarki onartzen dugun bezala, gutxienezko hika ere, hots, soilki hi, > hik, > hiri> pertsonei dagokiena alegia (ni> naiz> eta> hi> haiz, > nik> egin> dut> eta> hik> egin> duk, > esan> diot> eta> esan> dinat, > adibidez),
|
ontzat
eman eta, eskolan hasita, adizkera horiek mundu guztiari irakastea, ni> Peru> naiz> > hiri> txikle> > ematen> gisako esaldiak zuzentzat joz, hiztuna hor ni nauk>/ > nauk> esatera behartu gabe. Horrek, azken buruan, hika irakaskuntzatik erabat baztertu eta ikasleen artean, gure tradizioaren kontra?
|
|
|
Baina, geroxeago ikusiko dugunez, hizkuntzen barruan denboran zehar morfologia eta semantika aldetik gerta daitezkeen bilakaera harrigarriak
|
ontzat
emanik ere, halere, praktikak berak erakusten digunez, itzulpen zehatzak egin nahi direnean, edozein hitzek, hizkuntza arruntean izan leza keen adiera gora behera, testuinguru berezi batzuetatik at ez du hori esateko balio izaten. Ikus ditzagun baina, era bateko eta besteko adibideak.
|
|
|
Errealitatea ez da hain sinplea. Neke handirik gabe
|
ontzat
eman daiteke teknologia eta ofizialtasunaren aurreko kultura mailan dauden jendeen hizkuntzak ere, orain duten egoera apal horretatik irtenda, aurrera egin eta munduko jende garatuagoen mintzairen mailara, hel daitezkeela?. Halere, horretarako, jakina, besteek mende askotan zehar asmaturiko eta prestaturiko lexikoa eta esapideak sortu behar dituzte, azken orduan bada ere, egokitze lan ikaragarria eginez.
|
|
|
Inork ez du geroztik, dakigularik, eratorpen atzizkion status> beregain hori dudatan jarri. Gutxi izan dira ordea, azken laurogei urtean, beren aplikazio lanetan Azkueren sailkapen horretaz bete betean baliatu dire nak88 Teoria aldetik Azkueren definizioa
|
ontzat
ematea (edota ez gaitzestea), baina aplikazio praktikoetan kontuan ez izatea: hori izan da azken hamarka dotako jokabide nagusia.
|
|
|
88 Biak dira egia:
|
ontzat
ematen da Azkueren sailkapena eta tipologia, oro har; baina gero, praktikan, kontu hori alde batera uzten da sarri. Oso deigarria da alde biko jokabide hori.
|
|
|
101 Ez da erraza, horrelako adibide asko topatzea. Ez da erraza, gainera, topatutako adibide posibleak besterik gabe
|
ontzat
ematea ere: arantzazu.
|
|
|
Errazkiago lortuko zen estatuak eskualde soil gisa emandako autonomia moduan. Eta Azkuek, posibilista izanik oroz gain, autonomia lortzearren bigarren aukera hau ere
|
ontzat
ematen zuen, estatutua edo bestelako formula autonomikoak gustora onartuz. Nolanahi ere, atal honetan, Azkueren barne ideiak ikusi nahi izan dira.
|
|
|
Espainiar erregenerazionista eta intelektual guztiak ez ziren Unamuno bezain erradikalak Errestaurazioko ereduen kontra. Adibidez, askok
|
ontzat
ematen zuten zezenketen kultura, baina aldiz ez ziren andaluzismo zaleak. Azken finean erromantizismo
|
|
|
Puntu horiek
|
ontzat
eman beharrekoak dira. Beti ere generikoki ulertuta.
|
|
|
Hola, hasteko, Azkue Hendaian azaldu bazen Arana Goiriren boterea mugatzeko joan zelairadokitzen du Zalbidek. Halaber Azkue eta Broussaini egozten die (bestebatzuei ere bai, baina inplikatu nagusiak bi hauek lirateke) Hendaian adostutakoa (eurek ere
|
ontzat
eman zutena), beren kabuz aldatzen hastea arauakerrespetatu gabe. Eta ondoren, dio Zalbidek, Arana Goirik 320 jarraitzailemobilizatu bazituen, jukutria haiei erantzuteko izan zela (nahiz jokaldiamuturreregi eraman omen zuen).
|
|
|
Beraz nekez pentsa daiteke buila giro hartan, Aranaren bertsioa eta Daranatzen nola halako laburpena entzunez, kongresukideei argi geratu zitzaienik zer esaten zen delako puntuaz. Izatez irakurketa hori entzun ondoren ireki zen debatetxoan inork ez zuen aipatu auzi polemiko hura, baizik beste kontu batzuk (komisio auziak, gastuak, etab.). Testuinguru horretan, orduak aurrera zihoazela eta zerbait egin behar zela eta Arana Goiriren txostena
|
ontzat
eman zen aho batez.
|
|
|
Baina berriro diot, ez haiekin ez duelako adostu nahi, aurreko gutun batean elkarlan gogoa argi agertu baitzuen: Hola, Azkuek 1901.10.06an Broussaini igorritakoan,
|
ontzat
ematen zuen Hendaiako batzordea biltzea? «si hemos de reunirnos (cosa que yo bien quisiera)», eta bilkura horri begira eransten zuen:
|
|
|
bi nafar garai (bata Campion, bestea zehazteke), bi nafar behere (Broussain161 eta beharbada Lacombe), hiru bizkaitar (Bustintza, Txomin Agirre, eta sabindarren bat akaso), hiru gipuzkoar (Karmelo Etxegarai, Luis Eleizalde eta besteren bat), bi zuberotar (Menditte, eta Larrieu edo Constantin) eta bi lapurtar (Daranatz eta Darricarrere). Arabar euskaldunen bat agertuz gero, Txomin Agirre Gipuzkoatik aurkez zitekeen162 Gaia Daranatzekin tratatu zuen Azkuek, bereziki Iparraldetiko hautagaiak hobeto zehazteko, tartean Eskualduna aldizkariko batzuei eta bereziki HiriartUrrutiri leku eginez163 Etxegaraik Azkueren proposamen gehienak
|
ontzat
eman zituen, baina Diputazioek hamalau kide aukeratu barik, lau hautatzea eta gero lau horiek gainerako kideak izendatzea proposatzen zuen (hola ez lituzkete zuzenean Iparraldeko akademikoak hautatuko, separatismo salaketen arriskua saihestuz). Azkuek Daranatzi ziotsonez, bera (Azkue) lau horien artean jartzen bazuten, berak Daranatz, Broussain eta Menditte aukeratuko zituen hurrengo txandan164.
|
|
|
Zehazki Iruñean umeentzako ikastetxe pilotu bat sortu gura zuten, andereño erlijioso batzuen ardurapean. Probak emaitza
|
ona
emanez gero Euskal Herriko zati erdaldun guztian antzeko zentroak irekitzea zen asmoa239 artean Estanislao Arantzadi Azkuerekin harremanetan ibili zen, Iruñeko ikastetxea ere Plöermel anaiekin sortzeko aukera aztertuz. Baina tartean arazo ekonomiko larriak zeuden eta horri Nafarroako gobernadore zibilak euskaraz irakastea galarazi izana eransten zitzaion240.
|
|
|
Erreakzio horrekin ematen du Azkuek lasaitu ederra hartzen zuela sabindar idoloen aurka (guztiz aurka behintzat) joan behar ez izateagatik. Adierazgarria da Azkuek
|
ontzat
ematea Euskaltzaindian bertan Astarloaren erretratu bat jartzea (eta Sabino Aranaren beste bat) 74, bai eta Akademiaren babespean antolaturiko lehen Euskal Egunak Astarloaren omenez egitea Durangon75 Zentzu horretan, argi geratzen da Azkuek ez zuela bere burua Arana Goiriren eta haren eskolakoen kontrako gisa jarri gura, baizik haien alboan kokatu nahiago zuela, osagarri gisa, biak bando berean e... Ildo horretan, 1935eko Euskalerriarenyakintza obran, Azkuek era honetara azaltzen zuen abandotarrarekiko gertutasuna:
|
|
|
Euskal kantuak, hitzak, esamoldeak eta folklorea, zaharrak zirelako, jatorrak, urriak, hots, altxor bat zirelako kontserbatu nahi zituen bezalaxe, arraza ere kontserbatu nahi zuen, arraza euskal hondarearen parte kontsideratzen zuelako, faraoien garaiko gari hura bezalaxe. Gainera, garaiko pentsaeran, ez zen oso koherentea izango batetik euskal kultur manifestazio jatorrak bilatzea eta aldarrikatzea, eta bestetik
|
ontzat
ematea kultura hori erabili behar zuen giza taldea «mestizatzea» (eta zer esanik ez bere familia propioari zegokionean). Zentzu horretan Azkueren arrazarekiko jarrera, herri kultura gordetzeko bere filosofia orokorrari lotuta uler daiteke.
|
|
|
Ohar egitekoa da, 1898ko artikulu honetan, Azkuek AEBren espantsionismoa kritikatu arren, ez zuela bereziki Espainiaren alde argudiatzeko idazten. Aitzitik gai honen inguruan Euskalzale n urteetan idatzitako artikuluetan Kuba, Filipina eta gainerako kolonien independentzia
|
ontzat
ematen zuen (apologia militanterik gabe beti ere), askatasun horren inguruan euskaldunek (bereziki hara emigratu edo han ezarri nahi zutenek) izan zitzaketen mesfidantzak uxatzeko argudioak agertuz147 Azkueren kezka uharteon independentzia egiazkoa ez izatea zen, hots, Espainiatik askatu ostean AEBen menpeko kolonia bihur zitezkeela. Edozein kasutan nabarmentzekoa da, aipatu den 1898ko artikulu berean, Azkuek, Espainiaren nazioarteko isolamendua baieztatu ondoren, nola iragartzen zuen AEBren atzetik beste zenbait potentzien harrapaketa etor zitekeela:
|
|
|
moduko pertsona prestigiotsu baten kritikak lehen lekuan aurkitu zituen) zalantzak zekarzkiotela Akademiak izan zezakeen harreraz: ...baina aldiz ortografia moduko kontuak Akademiak arautzeari egoki zeritzon eta halako arloetan «euzkera aldez gogorrago lanari ekiten ba, dator, zorijonez betor ta gustijok gogoz lagundagizkiogun.» Zuzak, Imanol Arriandiaga moduko jeltzaleak Akademian egon liratekeela ere aipatzen zuen baina lehendik zeuden eta «euzkeltzale orok ondo ezagututen dabezan[...] Campion, Azkue, Eleizalde eta abar»
|
ontzat
emanez. Egin kontu
|
|
|
Hortaz, hasieran kosta egingo zitzaien Akademia batek ezar zezakeen arautzediziplina osora ohitzea. Alta, bidea hori zen, non eta zalantzak agertzen zituztenek ere printzipioz
|
ontzat
ematen zuten Akademia. Beraz, ziurrenik, denbora kontua baino ez zen izango haren autoritatea hizkuntzaren arlo guztietan onartzen joatea.
|
|
|
Zentzu horretan. Ojarbideren? argudioak batasunaren alde, akordioa zeinahi izanik ere, ziurrenik
|
ontzat
eman zituzten jeltzale gehienek, batez ere Gipuzkoan eta Nafarroan. Izatez, jarrera hori jada agertu zuten gipuzkoar jeltzale batzuk 1917an, Euskal Esnaletik Eleizalderi, Azkueri eta Campioni chren afera konpontzeko eskatzean.
|
|
|
–Kirikiñok?
|
ontzat
eman zuen Akademiak sabindar erako ortografia babestea(,, tx,?,?,?? –,...) baina euskera hautatzea ez zitzaion egoki iruditu eta zergatiak eskatu zizkion Akademiari, arrazoirik eman gabe aukeratu omen baitzuen311 Hau da, arrazoiak eskatzen zituen baina soilik sabindar irizpideekin bat ez zetozen erabakiei zagokienean.
|
|
|
Jelaldez, Etxeita, tar Gaizka»[...]» (in «AranaGoiri, tar Sabin, euzkelduna», Euzkadi, 1920.01.30). Lekukotza hau
|
ontzat
emanez gero Arana Goirik, jakina, euskararen etimologiak eta beste ezagutzen zituen («barrubarrutik, lenengo zuztarretaraño»), eta, interesgarriagoa dena, hitz egiteko gai ere bazen, baina oso motel («geldirogeldiro[...] itzak etxakozalako eltzen burura itz arin egiteko
|
|
|
–Orixeren? testua ikusi aurretik erantsi beharra dago Euzkadiko erredaktoreek
|
ontzat
eman zutela errektifikazioa, hitz hauetan ikusten denez: «Sobre este asunto, don Nicolás de Ormaetxea nos remite la siguiente cuartilla, que publicamos con la misma satisfacción con que seguramente será recibida por el pueblo nacionalista»399.
|
|
|
Len Sabin, en idazkera ia osorik
|
ontzat
eman zuan bezela, ¿ gaur aren izendegia zergatik ez? ¿ «Baskongaduak» euskal izendegia ontzat artzeagatik, Kepa, ren ordez Peru ala Pello, ta Domeka, ren ordez Txomin ez ote genituke onetsiko?
|
|
|
Ez dut batzarrean eztabaidatu ote zen konstantziarik, baina emaitza ezaguna da. Ziurrenik, Eleizaldek berak ere ez zuen Arbeloaren zuzenketa
|
ontzat
eman: batetik Olabideren testutik abiatuz Azkue eta besteekin lortutako kontsentsua hautsiko zuelako, eta bestetik hizkuntzaren batasun helburua (Eleizalde berak defendatzen zuena) kolokan jartzen zuelako.
|
|
|
Zentzu horretan, ezin esan daiteke Akademia EJBren menpeko (edo beste alderdiren baten menpeko) erakundea zenik, ez politikoki ez irizpide linguistikoetan. Soziologikoki aski plurala zen garaiko masa euskaltzaleak
|
ontzat
emateko, eta aldi berean Hego Euskal Herrian dinamikoena zen ideologia ongi ordezkatuta zegoen. Jarrera linguistikoetan aski anitza zen eskola desberdinak ordezkatzeko eta aldi berean irizpide propioz aritzeko.
|
|
|
4 Batasunerako erabaki den deklinabidea derrigorrezkotzat jo zuen, baina bizkaierazko zenbait forma berezi ere
|
ontzat
emanez.
|
|
|
5 Batasunerako erabaki den aditz jokoa derrigorrezkotzat jo zuen, baina euskalkiko forma batutzat har daitezkeenak ere
|
ontzat
emanez.
|
|
|
7 Morfologian, hitzen forma dialektal tradiziodunak ere (bakotxa, barri, burruka, edur, elexa, parkatu...)
|
ontzat
eman zituen.
|
|
2009
|
|
|
PilartxoEtxeberriarenlanean (1998) aurkigenezakebierritmo libremota hauenerabileraesplikatzeko abiapuntua.Jakina, horretarakohizketarenpro sodiak kantaerarenerritmoaneragin dezakeela
|
ontzat
eman beharra dugu, orainarteanegindugunbezala.Etxeberriak, doinugorabeherak (altueramelo dikoak) etaindarrak (ozentasunak) euskalhizketa prosodiarenegitura erri tmikoan duten pisueskasaren ondorioz, silabeniraupen banaketan ezartzen
|
|
|
Eusko Ikaskuntzak lau Diputazioen eskuetan uzten du arautegiaren asmoa, eta laurek
|
ontzat
ematen dute 1919 urtean zehar. Eusko Ikaskuntzari eskatzen diote arautegiak agintzen duen legez euskaltzainak izendatzeko modua egin dezan.
|
|
|
Hirugarren artikulua. Euskaltzaindiaren Arautegia
|
ontzat
ematen da. Beronen testua hemen dator, Dekreto hunen eraskin bezala.
|
|
|
–Batasun billa gabiltza. Aldez aurretik,
|
ontzat
ematen ditut, zuek artutako erabakiak eta nere iritzia jakin nai izan ezkero, orra bera: Idatz izkeraren batasunerako, Giputz euskalkira jo bear genuke danok.
|
|
|
Lanaren metodologia eta irizpideak zehazten aritu zen batzordea lehen urtean, eta 1993an hasi zen lehen hitz zerrendak aztertzen eta
|
ontzat
ematen. Zerrendak Hiztegi Batuko batzordeak lantzen zituen, Euskara Batuko batzordeari helarazten zizkion gero, eta horrek Euskaltzaindiaren batzarrera bideratzen zituen, azken hitza eman zezan.
|
|
|
Euskaltzaindiak agiri honetan, besteak beste, lagunarteko hizketan ohikoak diren laburtzapenak eta tokian tokiko fonetismo bereziak gaitzetsi zituen, batasunerako deklinabidea eta aditz jokoa derrigorrezkotzat jo zituen baina euskalkietako zenbait forma
|
ontzat
eman zituen. Euskara batuko eta euskalkietako sintaxi zuzentasuna bat bera dela adierazi zuen eta hitzen forma dialektal tradiziodunak ontzat eman zituen.
|
|
|
Euskaltzaindiak agiri honetan, besteak beste, lagunarteko hizketan ohikoak diren laburtzapenak eta tokian tokiko fonetismo bereziak gaitzetsi zituen, batasunerako deklinabidea eta aditz jokoa derrigorrezkotzat jo zituen baina euskalkietako zenbait forma ontzat eman zituen. Euskara batuko eta euskalkietako sintaxi zuzentasuna bat bera dela adierazi zuen eta hitzen forma dialektal tradiziodunak
|
ontzat
eman zituen.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, eredu modularra hautatzea eta interakzionismoaren ikuspegia bateragarriak dira. Onartzen da elkartze hau eta
|
ontzat
ematen, bi baldintzapean: a) Planteamendu modularra egiten da corpusa deskribatzeko ad> egindako hipotesien arabera, beraz, soilik hipotesi> gisa hartzen bada; b) Moduluak ez dira hartu behar konpartimendu itxi, autarkiko edo beregain gisa, baizik eta elkarri begira egon behar dute, elkarren osagarri.
|
|
|
Zer abantaila ekartzen digu horrela planteatzeak? Gure ustez, modularitateak ahalbidetzen digu corpuseko testuen konplexutasunari aurre egitea, izan ere, testuaren gaineko hegaldiak (volet) egitea
|
ontzat
ematen digu, egindako hipotesien arabera beti, eta uko egin gabe mintzairari buruz dugun ikuspegi interaktiboari eta historikoari. Horrenbestez, sermoiak duen konplexutasunari (unitate guztiak konkurrenteak direnez gero), aurre egiteko ate bat irekitzen zaigu.
|
|
|
Sermoi soil baino gehiago lirateke, beraz, artxisermoiak edo eredu modulagarriak, tokian tokian egokitzeko eta erabiltzeko eta orduko predikazio beharrari (Trentoko Kontzilioaren kontsignak eta Ilustrazioaren ideologia berriaren mamuari) erantzuteko asmoz, beste apaizen predikazio lanen lagungarri taiutuak (cf. obraren eskaintza Esqueintzen diezte Apaiz Euscaldunai, eta abar). Kontu horiek oso inportanteak zaizkigu, sermoia bainoago, izan ere, genero> izango baikenuke aurrez aurre, eta, horrenbestez, garai batean instituzio batek homologaturik duen sermoi prototipo bat, erakundeak balidatua edo
|
ontzat
emana. Halatan, Agirrek predikaziorako erabili zituen molde horiek ezaugarriturik, sermoi ereduak eta eredugarriak diren aldetik, ezaugarritu dezakegu instituzioaren praktika diskurtsiboa.
|
|
|
hori zenbaterainokoa zen. Lehen hipotesi moduan
|
ontzat
eman liteke Josu Mezo ren tipifikazio saioa, eta euskaltzale multzo hori bere, minoría movilizada, rekin konparatu: multzo biak ez datoz bat, seguruenik, baina ez dabiltza oso urruti ere (Mezo, 1996:
|
|
|
Autoalfabetatzeko abentura batean sartzea zen, irakasle gazte gehienentzat, euskal irakaskuntzaren langintzari heltzea. Etxetik zekarten erregistroa ez zen askotan
|
ontzat
ematen: dialektalismoz kargatuegia zen hainbatean, erdararekiko interferentziez beteegia zenbaitetan eta, goragoko ikasmailetan jarduteko bereziki, dentsitate kontzeptual handiko azalpenetarako behar baino gordinagoa.
|
|
|
218 Hasiera bateko ustea, ereduko ikasleak Akoak eta Bkoak bezain trebe zirelakoa gaztelaniaz, ez da gaur egun besterik gabe
|
ontzat
ematen. Alderik badago egon, batez ere lehen eskola urteetan, batzuen eta besteen artean.
|
|
|
Irakasleen eta adin batetik gorako ikasleen artean, esate baterako, erregistro formalaz kanpokoetan oso maiz entzuten dira honelakoak: , hire erantzuna pasada bat iruditu zaidan?,, atope ari gaituk azterketak zuzentzen baina gaizki ibili behar diagu garaiz iristeko?,, zure proposamena enprincipio
|
ontzat
emango nuke, eta abar.
|
|
|
252 Erabateko adostasunik ez izate horrek erreferente bat zuen, argia eta gogorra: gaztelaniarensupraordinazio juridikoa
|
ontzat
eman ez eta Euskal herri euskaldun (ahal balitz euskara hutsezko) batenparadigmari eusten zioten hiritar eta iritzi sortzaileena.
|
|
|
nola esan liteke porrota denik hori, helmuga hori baldin badugu helburu? Oso bestelako, hezkuntza esparru hutsaz haraindiko, asmo xedeen argitan ez bada nekez
|
ontzat
eman liteke han hemen hain erraz astintzen den erabateko porrotaren gaitzespen kontu hori.
|
|
|
–Ez genuen
|
ontzat
ematen eredua, eta gutxiago A eredua. Iruditzen zitzaigun murgiltze ereduak izan behar zuela eredua, baina murgiltze eredu horren barnean egon behar zirela erantzun espezifikoak, ikasleen egoeraren arabera erantzuteko.
|
|
|
Agian denok oso ahul geunden oraindik, eta nahi genuen zerbait berria sortzea, kultura berria etortzea, eta onartu genuen, ea zer gertatzen zen. Eta fruitu
|
onak
eman ditu, e! Baina talde batean ezin dira lidergo eta estrategia ezberdinak egon.
|
|
2011
|
|
|
|
Ontzat
emana
|
|
2012
|
|
|
Ibinagabeitiak Orixeri zion miresmena inoiz ahuldu ez bazen ere, ezin da aipatu gabe utzi bi itzultzaileen arteko desberdintasun edo desadostasun nagusia: Orixek ez zuen
|
ontzat
ematen euskara gaitzeko eta aberasteko edozein, satsukeria, euskaratzea.
|
|
|
Orixe, k argi aitatu ez arren, Olabide, ren itzulpenetaz maiz baliatu dala ageri da. . Nik ez dut oso baztartu Birgiña, baña geienetan bildurrik gabe erabili dut neskatxa, len ere
|
ontzat
emana baitago Eliz baimena dun liburu eder baten?, dio itz aurrean. Liburu eder ori Olabide, n Itun Berria duzute eta idazti orrez gainera beste ederragoa, Itun Zarra ere, ederki ezagutzen du Orixe, k.
|
|
|
A. Batetik, inferentzia erlazio bat, presuposizio bat. Aldez aurretik gizartean oro har edo hiztunaren mundu ikuspegian
|
ontzat
emandako presuposizioa: p proposiziotik q proposizioa ondorioztatzen dugu, eta p, tik, berriz q?.
|
|
|
ez litzateke E1 oinarrizko enuntziatuan baieztatu duenaren oztopoa; ez behintzat, E1 oinarrizko enuntziatuan adierazitakoari egiten zaion oztopoa. Gehiago litzateke, izatekotan, gizartean edo esatariaren mundu ikuskeran
|
ontzat
ematen ez den zerbait egitea. Alegia,, auzokoen sailean sartzea?
|
|
|
Alegia,, auzokoen sailean sartzea? ez da, agian, gizartean (edo esatariaren beraren mundu ikuskeran)
|
ontzat
ematen den zerbait, baina hala ere sartu egingo da. Ezin esan, ordea, E1 oinarrizko enuntziatuan baieztatutakoarekin zuzeneko kontrasterik dagoenik.
|
|
|
Eta kasu horretan ba k aktualizatu egingo luke aditz hori, perpausaren baiezkotasuna indartu baino areago.
|
Ontzat
emango ote genuke ondorengo adibidea?
|
|
|
Buenos Airesko. Euskaltzaleak? elkargoak eman du liburutxo hau argitara, eta merezi
|
onez
eman ere, Tauer jaunari nolabait goratzarre egitearren, bere milagarren euskal eskutitzera heldu denean. (1963, (1), 150 or).
|
|
|
Buenos Airesko. Euskaltzaleak? elkargoak eman du liburutxo hau argitara, eta merezi
|
onez
eman ere. Tauer jaunari nolabait goratzarre egitearren, bere milagarren euskal eskutitzera heldu denean.
|
|
2013
|
|
|
presondegia gerlarekin, gobernua Jainkoarekin eta ohoina alemanarekin. Hots, gerla, Jainkoak ezarri zuen zigorra zen, eta zigorra
|
ontzat
eman zuen Hiriart Urrutik, gaizkileak ordaindu behar zuela zehaztuz. Gerlaren hobendun bakar gisa alemanak ikusten zituen, eta zigorra alemanen kontrakoa bide zen, nahiz eta frantsesek ere jasan zigorraren ondorioak.
|
|
|
Pasarte honek bi irakurketa ditu. Alde batetik, batasunaren izenean «gora Errepublika» ez oihukatzea eskertu zuen,
|
ontzat
emanez hori Errepublikaren kontrakoen errespetuzko seinale bat izan zitekeela. Dena den, Errepublika hitza ez bukatzea ironia baten adierazle zen.
|
|
|
Lubakietan pairatzen zutena kontatzen zutenean, ez zuten beti irudi
|
ona
ematen. Hor inplikatzen ziren ala justu kontrakoa egiten zuten galde daiteke.
|
|
|
Hastapenetik onartu zituen gerlak inposatu arau zorrotzak, zentsura bereziki. Beti egin zuen ahalegina berri
|
onak
emateko, eta gauzak Aliatuen aldera eta alemanen kontra itzultzen ari zirela erakusteko. Berdin zuen errealitatean zer gertatzen zen, mementoan mementoko garaipenak frantsesenak, ingelesenak edota errusiarrenak zirela kontatu behar zuen.
|
|
|
Jarrera hori aski orokorra zen. L. Est Républicain egunkariak
|
ontzat
eman zuen zentsuraren legea, nahiz eta 1916tik aitzina kritikatzen hasi ziren. Gainerako egunkariek ere batasun sakratuaren giroan, zentsura ontzat hartu zuten.
|
|
|
Azkenik, Aita Santuak bakearen alde otoitz egiteko deia egin zuela azpimarratu zuen. Hots, Eskualduna k guztiz
|
ontzat
eman zuen Aita Santua ez zedin gerla hartan busti.
|
|
|
Haren azalpenen arabera, Frantziako Gobernutik bizi osorako laguntzak bazituzten gorputz atal bat galdua zutenek, alargunek eta umezurtzek; eta gerla denboran lagunduak ziren senarra gerlan zuten amek edo haur beharretan zirenek. Hori
|
ontzat
eman zuen. Bestalde, horien laguntzeko hainbat batasun sortu zirela gehitu zuten.
|
|
|
Horrelako artikuluekin biziki argiki erakusten zuten zein desberdintasun latzak ziren toki baten eta bestearen artean. Horiek ez ziren gerlaren goraipatzeko bideak, ez eta ere edertzekoak, nahiz eta lasaitasun giroak azpimarratuz berri
|
onak
eman nahi izan.
|
|
2014
|
|
|
Beste alde batetik, segitu zuen, alegia deus ez nire egitekoa konplitua zuan. idazle gisa neure
|
onenak
emanda nengoan, bai na tropa gaztea zetorrean atzetik. Joseba, ramon, ibon?
|
|
|
Geure ustez, beste gertaera interesgarri bat Bilbo hiriaren han ditzea da. Gabrielek
|
ontzat
ematen duelakoan gaude: –Bilbao,
|
|
|
saileko buruak Antonio Albizuren irakurketa
|
ontzat
ematen du.
|
|
2016
|
|
|
Horren berririk ez dugu. Artikulua eta azalpenak
|
ontzat
ematen ditugu onartuz bide horretatik ez garela joan. Sakontzea merezi luke nahiz eta horren frogen eta horiek deskribapenerako lan ildo berezia eta metodoa zorrozki erabaki behar.
|
|
|
Zurrut edalea da, alkoholikoa, eta diru arazoak ditu. Arrantza mundua erakutsia zaigu, patroi onak mantta
|
ona
ematen dutenak. Antzerki aberatsa da, euskalki desberdinak erabiliak dira, gehienbat Hondarribiakoak eta Donibane Lohizunekoak, arrantza hor bizi baita.
|
|
|
Herri lur horien salmenta jada sinatua dugu. Ez badute onez
|
onean
emaiten beren baietza, bortxaz kenduko diotegu. Indarra gurekin dugu...
|
|
|
Eskertu nahi ditut harrera
|
ona
eman zidaten elkarrizketatu guziak, antzerki mundua bizi izan duten eta oraindik bizi duten hainbat pertsona, izen guziak eman gabe asko izan baitira. Goienetxe anderea eskertu nahi dut Herria astekariaren bere bilduma pribatuaren aztertzeko aukera eman baitzidan.
|
|
2019
|
|
|
Proiektuaren babesa oso indartsua da: eskualdeko Ikasleen Guraso Elkarte eta ikastetxe guztiek
|
ontzat
eman dute proiektua; bat egiten dute harekin.
|
|
|
eta euskara ahal genuen moduan defendatzen saiatzen ginenok goi mailako traidore izateko susmagarriak ginen. Horregatik, Euskaltzaindia izatea onartu baldin bazen[?], irtenbide horren aldeko hautua egin baldin bazen, itxuraz euskararen aldekoak ziren beste erabaki batzuen kasuan bezala, irudia zuritzeko izan zen, orduko zein gaurko espainiarrei gustatu edo ez, haiek euskal herriaren aurka egin nahi zuten genozidioa edo etnozidioa ez baitzuten Alemaniako naziek ere
|
ontzat
ematen.
|
|
|
–Krutwigek proposatutako berrikuntza nagusiak onartu zirenerako, 85 urte zituen Azkuek, zahartuta eta makalduta zegoen,
|
onenak
emanda, azaldu du Oleaga E19 androideak?. 1951ko urriaren 22ko ilunsentian, akademiaren egoitzatik etxera zihoala, Ibaizabal ibaira erori zen, hementxe, eta, biharamunean eta hurrengo egunetan akademiara itzuli baldin bazen ere, istripuaz ahaztuta, handik egun batzuetara hil zen, azaroaren 9an, ibaiko ur kutsatuek eragindako gaitzaren ondorioz.
|
|
|
Baiona, ra euskaldun idazleak eta irakasleak bildurik, hona hemen Biltzarrak
|
ontzat
eman dituen puntuak.
|
|
|
lotuta egon behar duela, eta hori premiazkoa dela, literatur euskara bat egon dadin?. Arestik gutun hori idatzi aurretik gai nagusitzat hiztegia jorratzeko asmoa zuten euskaltzainek, baina otsaileko bileran Arestik egindako proposamena
|
ontzat
ematea erabaki zuten.
|
|
|
euskal idazleen elkarte bat sortzeko erabakia hartzeaz gain, horretaz arduratuko zen batzordea osatuta: Juan San Martin, Jose Luis Lizundia, Iñaki Beobide, Joan Mari Torrealdai, Xabier Gereño eta Manex Pagola?,
|
ontzat
eman zituzten Baionan h letrari buruz hartutako erabakiak eta Euskaltzaindiari aditzaren batasuna lantzeko batzorde bat osatzea proposatu zioten, horretarako kide hauek proposatuta: Koldo Mitxelena, Piarres Lafitte, Joseba Intxausti, Imanol Berriatua, Fernando Mendizabal eta Polikarpo Iraizotz.
|
|
|
Idazleak eta irakasleak gidatzeko zereginean, Euskaltzaindiak bidea zabaldu zien. Mitxelenak aurkeztutako txostenaren bidez? Euskal Idazkaritzako Hizkuntza Sailak 1964an Baionan aurkeztutako erabakiei, h letrari buruzkoak ere
|
ontzat
emanda: hasteko, bokalen artean, baina, gorago jo nahi dutenen saioak?
|
|
|
»Hala Euskal Idazkaritzako Hizkuntza Sailak 1964an hitz batzuetan h letra erabiltzea proposatu zuenean nola Euskaltzaindiak 1968an proposamen hori
|
ontzat
eman eta zabaltzea erabaki zuenean, Ipar Euskal Herriko idazleen tradizioari euskararen batasunean lekua emateko asmoak bultzatu zituen, h hori Ipar Euskal Herriko euskalkietan ahoskatu egiten delako hitz askotan. Baina Hego Euskal Herriko idazle batzuei, batez ere idazle zahar eta kontserbadore batzuei, h letrarik gabeko idazketan denbora gehien zeramatenei, zaila egin zitzaien elementu hura onartzea.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, Lévi Straussek zehazten duelako bereizketatik harago, elkarbizitza dagoela pentsaera primitiboaren eta ez primitiboaren artean. Hau da, pentsaera hezigabearen eta heziaren artean.121 Beraz, Levi Straussen eskutik,
|
ontzat
eman daiteke Eñaut Etxamendiren ekoizpen literarioa ondu zen idazkerarik gabeko mundua ohiturazalea dela, modu hezigabean azaltzen den pentsaeraren ondorio dela. Bestela erranik, pentsakizun ohiturazalea, primitiboa, arkaiko, basa edota nekazaritza kristauaren alorrekoa modu baliokideetan erabil daitezkeen kontzeptuak direla.
|
|
2021
|
|
|
Ignacio Barandiaran (1968: 204) izan zen, azkenik, egun komunitate zientifikoak
|
ontzat
ematen duen val beltesonis irakurri zuena.
|
|
|
Nolanahi ere, esanahiari bagagozkio, kontua da nola eman DM bakoitzaren funtzio aniztasunaren berri. Eta alde horretatik atal honetan
|
ontzat
eman da Garcés en proposamena:
|
|
|
Horrelakoetan lehen perpausaren ezezkoa edo baiezkoa diskurtso markatzaileak
|
ontzat
ematen du eta berresten, bi hizkiak —ez/ bai eta bada— erabat elkarri loturik ahoskatuz eta lehenean azentua ezarriz. Entzuten dena hau da:
|
|
|
Iruñeko, Iruñetik, Iruñera... Baina Iruñeko udalak erabaki zuen7 euskal izena Iruña dela, eta ez Iruñea, eta gero
|
ontzat
eman Iruñeko, Iruñetik, Iruñera..., Euskaltzaindiak erabakitakoa segituz. Kasu bakarra litzateke hori euskaraz, Iruña izanik izena, horrek Iruñako, Iruñara, edo Iruñatik eman behar bailuke.
|
|
|
– Bigarren multzoko izenak, neurri izenak,
|
ontzat
eman diren neurri estandar arautuekin lotzen ditugu askotan: tona bat egur, bost litro ardo, sei metro oihal...
|
|
|
Etorriko zela uste dudala esan nion gizonak ez du sinistu nahi nik esandakoa denek
|
ontzat
ematen dutela.
|
|
|
hiruretan, hirurak eta hiruan eta abar. Erabilera formaletan
|
ontzat
ematen dira, dena den, hamabostak eta bostean, hamabostak eta hamabostean eta abar.
|
|
|
24.2d Adberbioek, bereziki moduzko adieratik hurbil daudenek, aukera
|
ona
ematen dute uneko egoerak adierazteko, eta sarritan aurkituko ditugu predikatu zereginean; bai predikatu nagusi modura (zuk esandakoa ondo dago; aspaldian gaizki dabiltza nekazariak), bai bigarren mailako predikatu gisa (isilik hartu ninduten taldeko kideek; ondoezik ikusi nuen osaba). Adberbio izaera hartzen dute, halaber, partizipioari ta edo ik erantsiz osatzen direnek, eta askotan aurkituko ditugu predikatu modura:
|
|
|
Beste adibide hauetan, ostera, ondoriozko aditza da: Batzuetan, jakina, gehiegizko beroa galdu beharrean gertatzen dira klima hotzetako animaliak ere (Aldasoro); Askotan Jainkoak
|
ontzat
ematen du gizakia erasotua gerta dadin (J. M. Lekuona); Atzerriko gure etsaien aurrean barregarri gerta ez gaitezen (Elizen arteko Biblia).
|
|
|
Horrela da, adibidez, Axularren obratikako aipu honetan: Bada nork ere bere arimaz kontu
|
ona
eman nahi baitu, eta bere bekhatu iraganez barkhamendu erdietsirik, aitzinerat gehiago egin gabe egoiteko indar hartu, maiz kofesa bedi (Axular). Adibide horretan izenordain anaforikoa kofesa bedi aditzaren subjektuari dagokio baina isildua da.
|
|
|
Bai ez kontrastea adieraziz: Zeren obligatu zara exenplo
|
onaren
emaitera[...] ez zure saindutasuna ager dadin, baina Jainkoa lauda dadin amoreagatik (Axular).
|