|
2000
|
|
|
Eta nor da jakintsuago, finean: baserritar noharroin
|
on
beharra baina Jainkoaren bidetik dabilena, edo kapare aberats kasik guztiahalduna baina deabruari arima saldua diona. Eta gogorat datozkit Indietan ezagutu nituen indiar haiek:
|
|
|
Gutitan sentitu izan naiz hain tipi eta hain irrigarri, hain
|
on
behar eta guti balio, eta hain ahalkez beterik, nola istant larri haietan, behar nuen beharrezkoenaz gabeturik! Zeren ene gihar hezurrek ez baitzuten orduan, zin zinez, ardit bat ere balio, eta zeren falta eta gabezia hura baitzen kalte guztien gaineko kaltea eta gaitzik gaitzena eta galgarriena, bertze guztiak xitzen eta ahanztarazten zituena, eta egozten ninduena itzal galduen desertu fingabekorat eta ezdeustasunaren hondar gabeko leizerat.
|
|
2002
|
|
|
Askok ez daki zakurraren berririk.
|
On
beharrez alferrikako lanak hartzen dituzte.
|
|
|
Ez nazazu, baina, zigortu. Gerta liteke, nik
|
on
beharrez zerbait egin eta zu atsekabetzea. Erakuts iezadazu.
|
|
2004
|
|
|
–Euskarari ez zaio blindajerik komeni. Euskararen munduak, inoiz baino gehiago, abegi
|
onekoa
behar luke, kontu handia egin behar lioke erosoa izateari; eztabaidarako erosoa, adibidez. Ateak eta leihoak zabalik behar ditu euskararen etxeak, edonork erabili ahal izan dezan.
|
|
2006
|
|
|
|
on
beharrez hiltzen gaituzte
|
|
|
Maitasuna zein den eskuzabala eta aldi berean berekoia erakusten zenidan, behin berriro: nire
|
on
beharrez beti, nirekiko begirunez, baina zuk abiarazi zenuen nirekiko afera, niri galdetu barik, eta zuk nahi zenuen trenkatu auzia, behin betiko, nire iritzia galdegin gabe. Zure eskoletara berriz agertzea debekatzen ote zenidan galdetu nizun.
|
|
2008
|
|
|
Reginak seinale ontzat zuenak seinale
|
ona
behar zuen, zinez, Andaluzian hilabete batzuk egin ondoren itzuli baitzen Madrilera markes jauna, damututa, 1904ko maiatzeko egun haizetsu batean; izan ere, badirudi, batetik, bere grina aseta gero, bolada hartan gertatutako hurbileko baten heriotzak zer pentsaturik ere emango zion, ziurki?, emazte alabekin egindako iragan aski zoriontsuaren nostalgia nagusitu zitzaiola, kontzientziaren ausikiak ... nola izan naiz hain ergela, apeta huts bategatik nuèn onena txerrien askara botatzeko?; bestetik, kontsul jaunak markes jaunari igorritako gutun bat zegoen tartean, zeinean, estilo ezin minberago batean, aditzera ematen baitzion zertan bukatu ziren Gerardo eta Nataliaren arteko harremanak, markesa anderearen eta kalonje jaunaren erruagatik:
|
|
|
Baina Nazariok, anaiaren hutsa eta orbetarren izen
|
ona
behar zituen buruan, baita etxeko ardi beltz matxinoa behin betiko zapaltzeko gogoa ere, suzko amorrua odolean bor bor?, paparretik heldu, eta honela hitz egin zion:
|
|
|
Baina Nazariok –anaiaren hutsa eta orbetarren izen
|
ona
behar zituen buruan, baita etxeko ardi beltz matxinoa behin betiko zapaltzeko gogoa ere, suzko amorrua odolean bor bor–, paparretik heldu, eta honela hitz egin zion:
|
|
|
Reginak seinale ontzat zuenak seinale
|
ona
behar zuen, zinez, Andaluzian hilabete batzuk egin ondoren itzuli baitzen Madrilera markes jauna, damututa, 1904ko maiatzeko egun haizetsu batean; izan ere, badirudi, batetik, bere grina aseta gero –bolada hartan gertatutako hurbileko baten heriotzak zer pentsaturik ere emango zion, ziurki–, emazte alabekin egindako iragan aski zoriontsuaren nostalgia nagusitu zitzaiola, kontzientziaren... nola izan naiz hain ergela, apeta huts bategatik nuèn onena txerrien askara botatzeko?; bestetik, kontsul jaunak markes jaunari igorritako gutun bat zegoen tartean, zeinean, estilo ezin minberago batean, aditzera ematen baitzion zertan bukatu ziren Gerardo eta Nataliaren arteko harremanak, markesa anderearen eta kalonje jaunaren erruagatik:
|
|
2009
|
|
|
Etzaika bat ere bihotzik hautsten: etzaika bat ere hala dagoen
|
on
beharra urrikaltzen. Aitzirik atsegin hartzen du, zeren hala penatzen den, eta nahi du pena dadin, eta are handik ilkitzeko esperantzarik gabe pena dadin?.
|
|
|
Han izanen da dolore guztien eta gaitz guztien iunta, bilgura eta batzarrea. Han izanen du kondenatu
|
on
beharrak buruan min handia, hortzhaginetan oiñhaze bortitza, bihotzean dolore errabiatua, gorputzean kota, harri, ikhara, sukhar, finean ahal diratekeien eritasun guztiak. Hanbat gaitz eta dolore izanen du, non dolore hutsez, dolore bihurtuko, konbertituko eta eginen baita.
|
|
|
Zer lizateke bada, baldin gorputz guztian, eta gorputzeko endrezera, aurkientza, iuntura eta parte guztietan, osoki, berdinzki, eta batetan oinhaze bazendu, eta oinhaze harekin erreka batetan, guztiek utzia, bazeneuntza? Orduan zinez zinateke
|
on
behar, ondikozko eta urrikalkizun. Hala da bada, eta are urrikalkizunago, ifernuko penetan dagoena.
|
|
2010
|
|
|
Agertu eta bi hilabetera hasi galdetzen ea zerbait faltsua den? Gilek berak esaten zuen, pieza honek
|
ona
behar du, grafito bat egiten baldin baduzu ez dakitnola egin behar delako.... Eta nik esaten nion neure buruari:
|
|
2011
|
|
|
–Zerura joateko, baina, gizon batek
|
ona
behar du izan, eta hire aita ez zuan, etxetik bota baininduen, erruki tipienik gabe.
|
|
|
Reginaldek asko nahi zion amatxori, noski. Hura... hura beti
|
on
beharrez aritzen zen, eta ez zuen berehalakoan amore ematen. Baina guraso zakarra zen, hori ez zegoen ukatzerik.
|
|
|
Bai, hainbat zantzu zeuden, itxuraz, puzzle hartako pieza batzuk lotzen zituztenak. Baina horretarako tona bat borondate
|
on
behar zen. Eta alde horretatik eskas zebilen Mikel.
|
|
2012
|
|
|
Azkenean, ausartu zen atzetik hartzera, bere hatz erakuslearen eta erpuruaren artean, eta begietatik hiruren bat metrora eraman ninduen, nire itxura hobeto ikusi ahal izateko. Igarri egin nituen haren asmoak eta, nire zori
|
onak
behar hainbat adore eman zidanez, batere indarka ez egitea erabaki nuen behetik hogeiren bat metrora airean nindukan bitartean, nahiz eta alboetatik oso mingarriro estutzen ninduen, atzamarretatik ihes egingo ote nion beldurrez. Begiak eguzkirantz goratu eta eskuak erregu jarreran elkartuta ipiniz, egoera hartarako egokiak ziren zenbait hitz era malenkoniatsu eta apalean esatera baino ez nintzen ausartu.
|
|
|
Ordu laurden bat
|
ona
behar izaten zuten adioetarako. Orduan Emmak negar egiten zuen; Rodolpherengandik sekula ez aldentzea nahi izango zukeen.
|
|
2013
|
|
|
Baina apurka apurka konturatu zen joaldi haiek fisiko nahiz psikikoki leher eginda uzten zutela, erreflexurik gabe, eta ez zegoela tximino txepel baten gisara jarraitzerik. Bost zentzumenak beren
|
onenean
behar zituen salbamen aukera iristen zenerako. Handik aurrera, bada, hilean behin jotzea erabaki zuen, eta zintzotasun osoz mantentzen du frekuentzia hori, inoiz tentaldian erori gabe.
|
|
|
ez zela ezertarako izan? Paulak ez baitzuen ulertzen zelan agertu zitzaion hain esker gaiztoko, guztiz esker
|
oneko
behar zuena?
|
|
|
–Gilen nire
|
on
beharrez ari da, gisako kontseiluak ematen dizkidanean.
|
|
|
–Zure
|
on
beharrez?
|
|
|
–Zaldi karioa, alajainkoa, buruzagia niri ari zitzaidan berriz?. Hagitz
|
ona
behar zuen.
|
|
|
Ni atentatu proiektuaren jakitun nintzen, eta hainbat aste lehenago horren berri eman nien Poliziaren zerbitzuei, Buis inspektorearei eta Galy komisarioari. Ez dut uste Goikoetxea andrea
|
on
beharrez nahastu denik. Nire ustea da plan batean sartuta dagoela eta eragin egin diotela edo beldurtu egin dutela, bai GALekin lan egiten duten polizia frantsesek edo bai GALek berak.
|
|
|
minak garraztu eta fedeak gozatutako erromesaldia –Paulak egin zuena, neba larrialditik onik atera zedin– ez zela ezertarako izan? Paulak ez baitzuen ulertzen zelan agertu zitzaion hain esker gaiztoko, guztiz esker
|
oneko
behar zuena...
|
|
2015
|
|
|
Euskal Telebistan ere saiatu naiz, baina ezinezkoa, neska! Han sartzeko aurpegi polita eta atzealde
|
onak
behar dira. Nik ez dakit nola demontre lortu zenuen zuk...
|
|
|
Baina konsensua eta hitzarmena arazoak daudelako bilatzen dira; hots, gatazka bat dagoelako. Konpontzeko borondate
|
ona
behar da alde guztietatik, baina horrek ez du esan gura, batzuek uste omen dutenez, gatazkarik gabe borondate on hori agertuko denik. Hitzarmenera heldu aurretiko tirabirek, presioek eta indar harremanek elkarrizketaren nondik norakoa erabakiko dute.
|
|
2016
|
|
|
Goizean, eskiatzen ari zirelarik, albiste garrantzitsu bat zeukala esan zion Xabierrek. Hobeto esanda, Miradores teleaulkian zeuden eserita, jarraian Solei pistatik Argulls aldera joateko asmotan, horixe komentatu zionean, eta afari berezi bat prestatu nahi zuela Urtezahar gauerako, berri
|
ona
behar bezala ospatzeko. Gauerdiko kanpaiak entzun ostean esango zien zer zen, 2007 urteko lehen minutuan.
|
|
|
–
|
On
bearrak daramatza gure gauzak, geurok desira genezakean baiño zuzenago; begira or, Santxo Panza lagun, non ageri diran ogei t, amarren bat erraldoitzar; beroiekin egin bear dut burrukan, eta guzti oiei bizia kendu eta oien ondakiñak dirala bide, asiko gera aberasten; Jainkoaren serbitzurakoa bait da onelako azi txarra lurraren gaiñetik garbitzea.
|
|
2017
|
|
|
«Gaizki egin nuen zuri deus ez esatean, bai. Baina
|
on
beharrez egin nuela jakin ezazu. Ez nizun bizimodurik korapilatu nahi.
|
|
|
–Ni neu ez naiz idazle izateko jaio, eta filologoak nahikoa aterako dira bestela ere. Euskal kulturak antolatzaile
|
onak
behar ditu, bertako sorkuntza zabaltzen jakingo duten kudeatzaileak, militantziari profesionaltasuna erantsiko diotenak.
|
|
|
elektroa agindu dio.
|
On
beharrez.
|
|
|
–Saltsa da garrantzitsuena. Haragia ona izatea ere beharrezkoa da noski, baina saltsa
|
ona
behar da, batez ere. Horixe da sekretua, esan zion Manuri bere amak, telefonoari belarriaren eta sorbaldaren artean helduta, labetik urraburuak ateratzen zituen bitartean?.
|
|
2018
|
|
|
Bi guardia
|
on
behar izan dira zimendu ingurua zulatzen, lan mugimenduak eta gorputzen maniobrak nasai egin ahal izateko. Orain beste metro bat sakondu behar, murrupea zulatzen hasteko, azpitik gurutzatu behar baita.
|
|
|
–Ez da bidezkoa, ordea, emakume horrek esan duena. Nire kuttunak neke handiak hartzen zituen enpresak martxa onean jarraitzeko, eta azken finean, enpresaren martxa onak albiste
|
ona
behar luke langileentzat ere, kexatzen zen Txetxu.
|
|
|
–Lagun
|
ona
behar du izan horrelako opariak egiteko. Kasualitatez, ez zinen ba hona etorriko zerbait erosteko asmotan?
|
|
|
Urtebete ere ez zen elkarrekin ibiltzen hasiak ginela, eta gogorra egin zitzaigun banatu behar izatea, hari niri baino gogorrago, esango nuke. Baina nire familiaren eta gu bion
|
on
beharrez ari nintzela bagenekien, eta diru apur bat bildu bezain pronto herrira itzuliko nintzela; halaxe genuen hitzartuta.
|
|
2019
|
|
|
–Aizak, Dionisio, langile jendeak gosari
|
ona
behar dik gero, jarraitu zuen Alejok.
|
|
|
–Ez zaitez horrela paratu, ama. Gu
|
on
beharrez ari gara, eta zeuk ere baduzu sasoia zeure burua zaintzen hasteko?
|
|
|
–oina ezin mugituta Lurdesek?. Zure
|
on
beharrez egiten dut.
|
|
|
–Hau tema sartu zaizuena denoi nire
|
on
beharrarekin! On beharrez baina, badaezpada, ezkutuka, ezta?
|
|
|
–Hau tema sartu zaizuena denoi nire on beharrarekin!
|
On
beharrez baina, badaezpada, ezkutuka, ezta?
|
|
|
–Haien menpe jarri nintzen, lehenbailehen amai zedin?.
|
On
beharrean ari ziren iritzi emaile batzuek ere helduarora suntsituta iritsi zen bizitza baten moduan deskribatzen zuten, zorigaiztoko uztailaren 7, harez geroztikoa.
|
|
|
Haur bat genuen unetik, albo batera utzi behar zirela esperimentu sozialak eta on usteko politikak. Haurrarentzat auzo onena, hezkuntza onena, ekosistema
|
onena
behar genuela, sano haz zedin eta aukerak izan zitzan oihanean bizirauteko. Berak esaten zidan mundu oihanaren lagin antzekoena Arrasaten etxebizitza sozialen NBE txiki hau zela, bertan trebatuko zela ondoen Manex haurtxoa.
|
|
|
Beste guztia, ordea, heren bana egin dute. Eta albiste
|
ona
behar lukeena, azkenean banatzeko pisu oso gutxi geratu dela, mehatxurik larriena da: azken putzuan bildutako ura da gehiena, jateko, azken hondarrak baino ez baitzaizkie gelditzen.
|
|
2020
|
|
|
Ez dugu behar edozein bazterretan unibertsitate klonikoak sortzen dituen lege uniformatzailerik. Benetan etorkizuneko erronkei erantzun nahi badiegu, gure unibertsitatean irakasle onenak eta zientzialari
|
onenak
behar ditugu. Hain sinple dirudien proposamen hau ia ia ezinezkoa da gaur egun daukagun espainiar legediarekin.
|
|
2021
|
|
|
Tristeegi nengoen gauza itsusiak edo gaiztoak irakurtzeko, beste zerbait behar nuen. Testu onak nahi nituen, testu
|
onak
behar nituen. Ondo esandako gauzen egarri nintzen.
|
|
|
129 Halakoak esan dituztenek ez dakit nire liburuak irakurri dituzten –tira, ebidentea da batzuek ez dituztela irakurri, ez nireak, ez kritikatu dituzten beste hainbat idazlerenak–, baina irakurri dituztenek ez dituzte batere ongi irakurri, eta ez naiz sinboloei edo joko poetikoei buruz ari. Inoiz ez dut publikoki ezer esan, idazleok kritika askatasuna errespetatu behar dugulako, baina kritika
|
ona
behar dugula esaten dudanean esan nahi dut nire liburuen kritikak egin direnean oso gauza arraroak gertatu zaizkidala. Liburuaren titulua gaizki idaztea (behin baino gehiagotan), existitzen ez diren pertsonaiak asmatzea (oraindik ez dakit Nora ez dakizun hori liburuan nor den Imanol), esaldiak kakotx artean aipatu arren aipua gaizki egotea (kasu gogoangarri batean kontrako esanahia ematen zitzaion gaizki kopiatutako nire esaldi bati), sinopsia gaizki kopiatzea (hau ere kakotx artean), eta gaizki interpretatzea (likantropoak eta banpiroak ageri dira Noran, ez likantropoak eta sorginak), pertsonaia zentralak ahaztea (amona eta ilobaren artean dagoen alaba, adibidez), erabili ez ditudan gaien trataera nabarmentzea eta errealismo magikoa genero bezala identifikatzeko arazoak izatea.
|
|
|
Kritika
|
ona
behar dugu, ondo egindako kritika
|
|
2022
|
|
|
Bere semearen
|
on
beharrez ari zen Joseri odola zainetan geratu egin zitzaion, izoztu. Erabat zurbil, orduan bazekiela zein zen herritik irteteko bidea adierazi zion semeari oihuka beso luzatuarekin.
|
|
2023
|
|
|
Agian gehiegi ere bai" iritzi dio konfidente batek: " Neure ustez, hemen ez duzu besterenean sartu behar,
|
on
beharrez ari bazara ere. Hemengoek besterenean ez dute endredatzen, eta ez dute maite inork berenean muturra sartzea.
|