|
2001
|
|
|
Mitxoleta topatzea, eta, topatu ondoren, bere senera itzularaztea, zer zen eta nola baliatzen zen ez nekien kanon bat eskuratzen nola lagunduko zigun aztertzeko. Hara abiatu nintzen, jantzirik
|
nuen
laneko arropa, Kandido Zubizarretaren salakota, Bitoriano Gandiagak behin erabili zuen estola bat eta Villasanterena izana zen Oteizaren hamabi apostoluen postala ekipaje bakartzat.
|
|
2004
|
|
|
Ez nekien zenbaterainoko garrantzia zuen nik egin beharreko lanak. Nik, nolanahi ere, nahiago
|
nuen
lan hura egintza handi bat bezala irudikatzea, Munduaren Patua erabakiko zuen balentria ausart bat. Bai, neure baitan behintzat, heroien moduko eginbeharra izanen zen hura.
|
|
2006
|
|
|
Uste
|
nuen
lanaz zerbait mintzatu behar ginela. Ezin:
|
|
2009
|
|
|
Ezerk ez zuen garrantzirik niretzat, dena berdin zitzaidan. Ezin
|
nuen
lan egin. Sei hilabetera gidoi bat idaztea pentsatu nuen, ariketa bezala.
|
|
|
–Kasualitatez hasi nintzen. Gauez egin nahi
|
nuen
lan.
|
|
|
MIMI. Kafetxo bat nahi
|
nuen
lanera joan aurretik, baina ez nuen bakarrik hartu nahi.
|
|
|
LEO. Claro que no! Nik uste
|
nuen
lan hau gustukoa zenuela.
|
|
|
Bai, urteak ihes egin didate. Goiz eta atsaldea sobera
|
nuen
lan egiteko eta norbait paratu behar zela hasi ginen. Baina azkenean alaba bat prest agertu eta ni goizetan eta bera arratsaldetan egoten da.
|
|
2010
|
|
|
(...) Zer moduz joan zaizu Argentinan? (...) Bai, gustura joango nintzen neu ere, baina badakizu, ezin
|
nuen
lana utzi. (...) Noiz ikusiko zaitut?
|
|
|
NAROA: Leo, bihar hasi behar
|
nuen
lanean, baina hasi naiteke egun batzuk geroago?
|
|
|
Nik esan nion nagusiek hurrengo egunean (igandea) ez etortzeko esan zidatela, lan gutxi egongo zelakoan. Inongo momentutan ez nituen aipatu ez astelehena, ez asteartea, ez zenbat egun egon behar
|
nuen
lanera joan gabe. Nik bakarrik bihar esan nuen.
|
|
|
Nahiago
|
nuen
lanaz ez hitz egin, baina ezinezkoa zitzaigun, lanaz gain ez geneukalako beste gai garbirik momentu hartan. Nire kulpagatik gure elkarrizketa gezur eta gaizki ulertuez josita zegoen eta beste modu batez heldu behar nion egoerari.
|
|
2011
|
|
|
Lan egiten nuenean, nahiz eta asteburuan lanez lepo egon, beti hartzen nuen ordu pare bat, gutxienez, mendian ibiltzeko, nahiz eta ilun egon. Ezin
|
nuen
lanera joan astelehenean, asteburuan mendia zapaldu gabe. Niretzat, asteburuan zerbait probetxuzkoa egitea mendira joatea zen.Zergatik duzu horren gogokoa. Mendiak lasaitasuna ematen dit.
|
|
|
–Jadanik inork ez zidan sinesten depresioaren kontua, erran zuen?. Zerbait asmatu behar
|
nuen
lanera ez itzultzeko.
|
|
|
Eta Itxaso? Uste
|
nuen
lanean egongo zela!
|
|
|
Asko eskertu zituen, jateko gutxi aurkitzen baitzuen. Arratsaldea Ziburuko baserri batean pasa
|
nuen
lanean eta zer edo zer jan ondoren etxera itzuli nintzen ilundu baino lehen. Guk, baserrietan lan eginda, beti izaten genuen jateko zerbait ere, baina denek ez zuten horretarako balio.
|
|
2012
|
|
|
Hasiera batean beldurra neukan. Zalantza
|
nuen
lan hau egiteko gai izango nintzen. Baina neure buruari zera esan nion:
|
|
|
Proiektatu ahal ziren filmen zerrendari nik bota nahi nituenak gehitzen nizkion. Eskulan interesgarriak izaten ziren haiek, jatorrizko zerrenda hartu, handitu, antzeko letra mota aukeratu, nik jarri nahi
|
nuen
lanaren izenburua gehitu eta berriro hasieran zuen tamainan jarri ondoren, hura erakusten nuen. Beti sinesten zuten, ez zuten nik egiten nuena imajinatu ere egiten" dio Berguak.
|
|
|
|
nuen
lan. Hantxe zegoen aginte zentroa.
|
|
|
Hain zuzen, horixe islatu nahi izan du Garatek berak ere Keinua eta letraren artean izeneko proiektuan. " Egungo gizartean protagonismoa galdu dute, baina izan duten garrantzia aldarrikatu nahi
|
nuen
lan honekin".
|
|
|
Teleoperadore lana eskuratzeko aukera izan zuen berak: “Nik egin ahal
|
nuen
lan hori, baina esan zidaten postu hori ez zela elbarrituen kolektiboarentzat. Baztertuta sentitu nintzen”, eta kexa jarri zuen Ainhoak.1982ko estatuko lege batek bermatzen du urritasuna duten pertsonen gutxiengo enpleguratzea.
|
|
2013
|
|
|
–Nire presoaldia baino lehen, halakoei jazartzea
|
nuen
lana.
|
|
|
MADDI. Ze gogoa
|
nuen
lana bukatu eta zurekin egoteko!
|
|
|
Alde batetik, poz handia sentitzen da. Egin nahi
|
nuen
lan bat egin dut eta neure buruari esaten diot. Egin dut, bukatu dut?. Aldi berean, liburu horretan gertatzen dena atzean uzten dut.
|
|
|
Bustitzen dut papera eta sakatzen dut oskietan, forma onak har dezaten. Ah, ongi! Uste
|
nuen
lanarendako zela. Hotelera joan aitzin utziko nauzu plazan, ibiliko naiz apur bat, gero elkartuko gara beti bezala hoteleko jangelan, eguneroko txostena egiteko. Beharduna. Beharduna.
|
|
2014
|
|
|
Egia esan, egun naizenaren zati handi bat Euskal Herriari zor diot, eta Gasteizko Udalari bereziki, asko lagundu zidan-eta hasieran. Iritsi nintzenean ofizialki ezin
|
nuen
lanik egin, paperak egin arte. Gogorra izan zen.
|
|
|
Nik ez
|
nuen
lanik egun hartan, eta hamarrak hamar gutxiago ziren jaiki nintzenerako. Dutxatu, jantzi, eta kaleko bidea hartu nuen.
|
|
|
Kasik aldi berean sartu ziren postontzira; eta lehena aspaldi entregatu behar
|
nuen
lan bati buruzko galde tematia zenez, bigarrena zabaldu nuen, igorlea nor zen ez jakin arren.
|
|
|
Nahi
|
nuen
lana lortzea.
|
|
2015
|
|
|
Ospitaletik irteteko ordua iritsi baino lehen, lau egunetan jarraian egin
|
nuen alde
lanetik. Egia zen inor ez zegoela niri kontuak hartzeko, baina neu nintzen ospitaleko ginekologia zerbitzuko eta, batez ere, laborategiko buru.
|
|
|
Uste
|
nuen
lanean ari zinela.
|
|
2016
|
|
|
Carmelo Urdangarinekin eta Patxi Aldabaldetrekurekin
|
nuen
lan harremanaren ondorioz. Ikusi zuten ideologia aldetik bat eta banuela laguntzeko borondatea.
|
|
|
Urrian hasi nintzen eta otsailean erori. Egun batez astean ez
|
nuen
lanik egiten Hazparnen eta Iruñera joaten nintzen. Dantxarineatik pasatzen nintzen beti.
|
|
|
Ez. Baina zurekin hitz egin nahi
|
nuen
lana bilatzeari buruz.
|
|
|
Ongi, Oogwayrekin egin ohi
|
nuen
lan.
|
|
2017
|
|
|
Eman zigun aukera ordu eta esfortzu pila Napoka Iriari eskaintzekoa; baina aldi berean presio horrek ikuspegia aldarazten dizu, eta desgastea ere badakar. Hala ere, alderatuta nik aurrez
|
nuen
lanarekin, oso garai polit eta atsegin bezala gogoratzen dut.
|
|
|
Jarri nintzen erreskadan eta, txanda iritsi zitzaidanean, jana banatzen ari zen mojak harriturik begiratu zidan, gaztea nintzelako eta txukun jantzita nindoalako ere bai. Eskultorea nintzela esan nion eta ez nuela beste ezertarako denborarik eskulturarako baino, Gipuzkoako Artista Berrien Lehiaketan aurkeztu behar
|
nuen
lana bukatzen ari bainintzen. Lehiaketa hori 1931koa zen.
|
|
|
–Izan dira desadostasun batzuk armagabetze prozesuan, baina, oro har, harreman berriak ireki dira. Neuk ez
|
nuen
lanik egin ezker abertzale ofizialarekin aurreko hamabost bat urtetan, eta berriak izan dira niretzat EAJrekin, PSE EErekin eta Ahal Dugu rekin izandako harremanak, eztabaidak eta beste. Agian, alor horretan urteetan lanean ari diren batzuek guri buruz pentsatzen zuten ea nondik gentozen, zer zilegitasun genuen armagabetzearen gaian sartzeko, baina guk izugarrizko ahalegina egin dugu Luhusokotik aurrera gauzak ahal zen jende gehienarekin partekatzeko.
|
|
|
benetan egin nahi nuen ikerlan hura, baina dudarik ez dago primeran etorriko zitzaidala Udalak emango zidan milioia; erdia berehala jaso nuen gainera, erabakia hartu orduko, gainerakoa lana bukatu bezain laster hartzekotan; urtebeteko epea nuen ikerlan amaitua Udalari emateko, baina denbora horren erdian egiteko asmoa nuen nik. Eta, horretarako, lehenbailehen hasi behar
|
nuen
lanean.
|
|
|
Udaletxean
|
nuen
lanera itzuli nintzen biharamunean. Bilerak izan nituen.
|
|
|
Gero, hauteskundeak etorri ziren eta erabat murgildu nintzen Martaren kanpainan; oso gustuko
|
nuen
lan hura. Industrian lan bat bilatzea bururatu ere egiten ez zitzaidan zerbait zen.
|
|
|
Maiterekin ezkondu eta behar
|
nuen
lan egin, eta Maiteren aitak, Alberro jaunak, eman zidan enplegu bat: representant en extincteurs.
|
|
2018
|
|
|
–Kenton andereñoa, uste
|
nuen
lana uzteko asmoa zenuela.
|
|
|
Nekatuta amaitu nuen eta ez nuen halakorik gura, atletismoa zaletasuna da eta. Goizetan eskolak izaten nituen, arratsaldeetan lana, eta iluntzeetan gogor entrenatu behar izaten nuen, egun horretarako aurreikusita
|
nuen
lan espezifikoa bete behar nuelako. Ez nuen atletismoa gorrotatu gura, eta, 2016ko San Silvestre proban, denbora batez agur esatea erabaki nuen.
|
|
|
Baina ni ez nengoen horretarako. Batetik, hartu behar
|
nuen
lanak ez zuela merezi iritzi nion azken finean ipuin zelebre farreragingarri batzuk besterik ez baitziren, eta bestetik, umiliazio lotsagarri horretatik ez nuen pasatu
|
|
2019
|
|
|
Naomi Woodek idatzitako Mrs Hemingway liburua irakurri nuenean, segituan sentitu nuen hura zela euskarara itzuli behar
|
nuen
lana. Batzuetan, badakizu?, besterik gabe.
|
|
|
–Barka, nekatuegi nengoen, eta lo egiteko premia handiegia nuen. Ez
|
nuen
lana erdipurdi egin nahi eta, gaur gauerako uztea erabaki nuen.
|
|
|
Gustuko
|
nuen
lanetik etortzen zirenean
|
|
|
Dirulaguntza bat eman zidaten Nafarroako Gobernutik lan honetarako. Oso denbora gutxian aurkeztu beharra
|
nuen
lana, dirulaguntza jaso ahal izateko. Bi hilabete eskas neuzkan, oso kolpean etorri zitzaidan dena.
|
|
|
Bai, uste
|
nuen
lanekoa zela.
|
|
2020
|
|
|
Niretzat ardura handia zen, eta zalantza
|
nuen
lan ona egiteko gai izango nintzen niri asko eman didan elkarte batean.
|
|
|
Laneko alderdi batzuek ageriko desberdintasunak zeuzkaten Glovorekin alderatuta, ez
|
nuen
lanean erretzeko baimenik (irrazionalki, esperientzia osoko gauzarik itogarriena). Diseinu kaskarreko uniforme bat jantzi behar nuen:
|
|
|
Hasieran ez zaizu zaila egiten, baina urte asko direnean, ikusten duzu ezin duzula gauza asko egin. Doktoretza ikasketak utzi behar izan nituen, eta Decathlonen
|
nuen
lana ere bai, ez nintzelako iristen. Baina horretaz gain ezin zara buelta bat ematera joan eta berandu iritsi etxera hurrengo egunean entrenamendua duzulako, adibidez, edo oporretan zaudenean ari zara pentsatzen ez duzula gizendu behar.
|
|
|
Niri esandakoak. Hori espero
|
nuen
lan honen lehenengo hitza tekleatu aitzin. Bahiketak eragin zuen sarekadetako batean harrapaturiko arraintxoen artean nengoen.
|
|
|
Ezin
|
nuen
lanetik atera, dinosauro izugarri bat zegoen.
|
|
|
Hala ere, niri egunerokoa goitik behera aldatu zait, baina nahiko ondo daramadala esango nuke. Lehen, ordu eta erdi behar
|
nuen
lanera heltzeko, eta orain bost minutu baino ez ditut behar lanean hasteko [barreak]. Lanean dena modu birtualean egiten dugu eta aurrez aurreko hartu emanaren falta igartzen dut, baina, orokorrean, ondo daramadala esan dezaket.
|
|
2021
|
|
|
1984an utzi nuen. Ezin
|
nuen
lanean eta antzerkian jarraitu. Ingeniari lanetan ari nintzen ordurako BMA izeneko Castro Urdialesko enpresa batean, zuzendari komertzial gisa, lixak saltzen.
|
|
|
Memoria oso txarra dut, baina memoria dudanetik ETB 1en arratsaldero ikusten genituen marrazki bizidunei ahotsa jartzen ziotenekin lanean ari nintzen, eta, gainera, gustuko
|
nuen
lana. Asko gustatu ere, jakina, ez bainuen diru askorik ateratzen.
|
|
|
" Nikaraguan gizarte zientziak eta zientzia juridikoak ikasi nituen. Hau ez da nik nahi
|
nuen
lana, baina ez daukat besterik", dio Espinozak.
|
|
|
Mozkorrak aguantatzen nituen egunero, eta martiniak, fantak eta kalamarrak hartzen zituzten familiak asteburu goizetan. Ez
|
nuen
lan hartan asko iraun, bi hilabete edo agian sei, ez dut gogoan. Egun guztiak ziren egun bera.
|
|
|
Nonik ez zuen esamesarik nahi bere familiakoen eta adiskideen artean. Nik, berriz, neure denbora behar
|
nuen
lanerako, bakea behar nuen; eta berarentzat sakratua zen nire lana, miretsirik bainindukan. Beraz, ordutegiak eta joan etorriak ondo baino hobeto antolatu, eta sistematikoki betetzen genituen.
|
|
|
1976an, Asurantza enpresa batean atxeman
|
nuen
lana. Maud ezagutu nuen sindikatu batean.
|
|
|
Duela ordu erdi hasi behar
|
nuen
lanean.
|
|
|
Sentitzen dut, ahaztuta
|
nuen
lana dudala han.
|
|
2022
|
|
|
Bazuen postu handia eta ibiltzen zen eskuin ezker, Parisen eta bertzeetan, eta bazuen aski, baina, hala ere, maite zuen gauzak xerkatzea, eta hala egin du pilota egiteko makina hori. Horretarik partitu da ene afera, zeren haurrak handitzean etxe hartan ez zuten ene beharrik, baina nagusiak galdetu ninduen ea nahi
|
nuen
lan egin pilota munduan. Berezia izanen zela lan hura.
|
|
|
Bai... Atzo entzun nuen apeza eta aguazilak zuen etxean izan zirela, baina uste
|
nuen
lan konturen batengatik izango zela. Zer salatu dute bada?
|
|
|
“Urte eta erdi eman nuen oso egoera txarrean: deprimituta sentitzen nintzen eta ezin
|
nuen
lanik egin. Negar eta oihu besterik ez zuen egiten.
|
|
|
Garbi nuen zer musikari nahi nituen, eta zer instrumentu mota. Pello Ramirez eta Gorka Hermosarekin nahi
|
nuen
lan egin; harreman sakon batek lotzen nau biekin aspaldiko urte hauetan, eta Euskal Herrian dauden musikaririk handienetako batzuk iruditzen zaizkit. Haien bidez iritsi zen Nacho Soto, sentsibilitate handiko pianista gazte bat.
|
|
|
Ia zorabiatu egin nintzen. Uste
|
nuen
lana eta dena galduko nituela. Mercedes Milari esan nion jakingo zuela nor naizen eta zer nolakoak garen; beste askok ez daukaten duintasuna daukagula erakutsiko niola.
|
|
|
Doppel hitzak bikoitza esan nahi du, eta Gänger hitzak, ondoan dabilena, zure itzala. Bikoitzarekin egin nahi
|
nuen
lan, gu bat garelako, baina haren barruan asko garelako. Denboraren esperientzia bat ere lortu nahi nuen, eta nolabait aurkeztu nahi nituen pertsonaia hauek egunerokotasunean, eszenikoak ez diren espazioetan, deigarriak diren jantzi horiekin, eguneroko bizitzarekin kontrastatzeko.
|
|
|
Pandemiak ikuspuntua aldatu dit sorkuntzari eta merkatuari dagokienez. Erritmoa aldatu eta beste lasaitasun batekin egin nahi
|
nuen
lan, eta ikerketa arloan murgildu nahi nuen ekoizpen arloan egon beharrean. Beraz, denbora erreminta koreografiko gisa ikertzen hasi nintzen.
|
|
|
Ez, beste zerbait egin nahi nuen, zer ez dakit, baina beste nonbait nahi
|
nuen
lan egin. Lehen, ezetz esaten nuen, baina, azkenean, hemen amaitu nuen.
|
|
|
Ez
|
nuen
lanik hartu Obduliak ematen zidan ikara ezkutatzen. Gure adineko neska bat zen, baina ni baino arra bete garaiagoa zen, eta askoz ere sendoagoa.
|
|
|
Ontziburua nire bila etorri zen beita prestatzen ari ginela. Gogoko
|
nuen
lan hura, baina ohartarazpenak jasotzen nituen beti, gainerakoek bezain azkar ez egiteagatik.
|
|
|
Gozatu ez nuen oporraldia eta edoskitze baimena gehitu nizkion. Martxoan bueltatu behar
|
nuen
lanera. Gutxi zen niretzat.
|
|
|
Eta biharamunean ere ez ginen beharrera joan. Biharamunean, amak galdetu zidan ez ote
|
nuen
lanera joan behar. Eta nik ezetz.
|
|
|
13 urtetarako lanean hasi nintzen. Baina 14 urteak bete arte ez zuten asegururik egiten, eta ezin
|
nuen
lanik egin". Bere ahizpa gazteago baten andereñoak bere etxean lanean hasteko eskaintza egin zion, eta hara joan zen.
|
|
|
–Dirutza bat xahutu dugu Madrilgo enpresa horrekin eta magnetismo urrun baten zantzuak eta antzinako aktoreen ez dakit zer dituzula jakiteko –erantsi zuen haserre– Horretarako hobe
|
nuen
lan hori neure emazteari eman izan banio. Askoz ere azkarrago egingo zuen eta musu truk –kexatu zen.
|
|
|
–Egia esan, denbora zurekin hizketan aprobetxatzea nahiago
|
nuen
lanean aritu baino.
|
|
2023
|
|
|
Nafarroako Ospitalean
|
nuen
lana utzi nuen 22 urtean aritu eta gero. Unea zela uste dut.
|
|
|
Vincentek, azkenean, eliza katolikoko sakristauaren etxean estudio bat alokatu zuen, aitaren iritziaren kontra.
|
Nuenen
lan asko egin zuen Vincentek; han bihurtu zen ehuleen eta ehungailuen pintore; Nuenen go ehungileak Borinageko meatzarien pareko ziren beretzat. 1884ko udan Margot Begemann andereñoa Vincentez maitemindu zen, baina bataren zein bestearen senitartekoek ez zuten begi onez ikusten harreman hori, besteak beste Margot Vincent baino hainbat urte zaharragoa zelako, eta Margot en suizidio entsegu batez amaitu zen harremana.
|
|
|
Musikariak bi hilabeteko bira bat antolatu zion Rebeca Lane musikariari, eta hari esker hasi zen buruari bueltaka: «Egiten
|
nuena
lana zela esan zidan; hari zor diot proiektu hau abiatu izana».
|
|
|
Kargua uzteko erabakia hartu nuen alderdi barneko liskarrak konpontzen pasatzen nituelako eguneroko ordu gehienak, eta ez gertatzen ari zenaren gainean hausnartzen. Kongresuan egin nahi
|
nuen
lan, eta ez nuen denborarik, alderdi barrua kudeatzen pasatzen nuelako denbora.
|
|
|
Kargua uzteko erabakia hartu nuen alderdi barneko liskarrak konpontzen pasatzen nituelako eguneroko ordu gehienak, eta ez gertatzen ari zenaren gainean hausnartzen. Kongresuan egin nahi
|
nuen
lan, eta ez nuen denborarik, alderdi barrua kudeatzen pasatzen nuelako denbora.
|
|
|
egin behar
|
nuen
lana
|
|
|
Antzerki klasikoa uzteko arrazoietako bat hau ere izan zen. Francisco Vidalek paper protagonista egiteko aukera eman zidan, baina antzerki klasikoan
|
nuen
lanarekin ez zenez bateragarria, bien artean aukeratu behar izan nuen. Antzerki klasikoan egiten nuen lanarekin konparatuz, erronka artistikoa erronka ekonomikoa baino interesgarriagoa iruditu zitzaidanez, Nievaren pertsonaia egitea erabaki nuen.
|
|
|
Bere entrenamenduek eta teknika irakaspenek haize berri bat ekarri zuten taldera, batez ere aktorearen lan egiteko moduan. Gorputzetik egin nahi
|
nuen
lan. Pertsonaia esperpentikoak sortu, espresionismotik hurbilago zeudenak, dena handi eta intentsu.
|
|
|
Orduan niri deitu zidan, ea ordezkapen bat egin ahal nion eta baiezkoa eman nion, 2006 urtea zen. Garai hartan zuzendari emakumeekin egin nahi
|
nuen
lan, urte batzuk beranduago Maite Agirrerekin eta Garbi Losadarekin egingo nuen bezala. Lan egiteko beste modu bat probatu nahi nuen, emakumeek zuzendua.
|
|
|
Antzerkiolako garaia bukatzear zegoen eta proiektu berrietarako berarekin jarraitu nahi
|
nuen
lanean. Tartean Errautsak proiektuan parte hartu zuen.
|