|
2000
|
|
|
Munduan ezta gauzarik hain eder ez plazentik,/
|
nola
emaztia gizonaren petik, buluzkorririk,/ beso biak zabaldurik, dago errendaturik,/ gizon horrek dagiela hartzaz nahi duyenik». Etxepareren «Emazten fabore» poemako ahapaldi bat dugu hau.
|
|
|
Zeren eta hark erran baitzuen: Deabruak anhitz sare badu ere arimen atzemaiteko, eztu batez ere hanbat atrapatzen,
|
nola
emazte gaixtoez. Eta erran zuen, halaber:
|
|
|
Gure presidentea ez da supergizon perfektua, baina kargu horretara zer edo zergatik heldu da eta, bizi dugun egoera sozio-politikoari gainbegiratuz gero, ezin esango dugu bere lana gaizki egin duenik. Soil soilik esan dezakegu, beraren jokamoldea kasu bakar batean izan dela desegokia, zeren, besteak beste Amelia Hilton bekadunarekin, ezin argiago utzi baitu bere prestutasuna, baina bere hutsa onartu du eta baita barkamena eskatu ere,
|
nola
emazteari hala herriari. Eta emazteak barkatu badio, arlo pribatua publiko egin den honetan, nor gara gu bera erruduntzat jotzeko?
|
|
2003
|
|
|
Eztakit zenbat denbora egon nintzan beregana joan gabe, behin bion adiskide erdeldun batek esan zidanean
|
nola
emaztea ta alabaa etxetik joan zitzaizkion bera bakarrik utzirik, eta nola geixorik eta ia hilteko zorian inoren laguntzarik gabe egon ostean, berez osatu zan, eta nola ikusi zuan elizan.
|
|
2006
|
|
|
Nullo tot diabolus animas rete capit quod laqueo pessimarum mulierum. Deabruak anitz sare badu ere arimen atzemateko, ez du batez ere hainbat harrapatzen,
|
nola
emazte gaixtoez, eta haiek hedatzen eta paratzen dituzten artez, sarez, laxoez eta segadez. Hemezortzi urte bazen hartatik, eta hala ere gaur gauaz erran dezake ez duela oraino ikasia.
|
|
2007
|
|
|
Ordea, ez da hori egia. Hona
|
nola
emazteen erreinua sortu zen. Lehen, duela aspaldi, Kolopeus errege han zen bizi, ezkonduak ziren gizonak ere, bertze erreinuetan bezala, han bizi zirela.
|
|
2008
|
|
|
– ordenatu zuen eta ezarri legea, nor ere eroriko baitzen adulterioan, eta nork ere behar etzen emaztearekin huts eginen baitzuen, halakoari eta halakoei, hainari eta hainei, hala gizonari
|
nola
emazteari, iustiziak begiak atherako eta iraziko zerauztela: barrenean, kulparen beldur gabe, itsutu zirenaz gero, kanpoan ere penarekin itsu zitezingatik (Alexander ab Alexandro lib. 4 cap.
|
|
2010
|
|
|
Baita senar zena Fraixkuren hiletarako Brijidari emandakoak ere. quatro reales en dinero y un carnero que según costumbre se ofrece en esta villa... y para sus honras quarenta reales en dinero y doze reales en robo y medio de trigo, y una oveja de ocho reales, mas doze reales por quatro libras de cera. Eta hori dena egia dela erakusteko, esaten du, senarrari botikak erosteko sosik gabe tokatu eta,
|
nola
emazte Brijidak eskatu zien Marinazi eta Sebastiana koinatei: que les diese una saia, huraxe saldu eta haren diruarekin botikak erosteko, eta errukiagatik eman ziotela sei pisu balio zuen saia por solo ocho reales.
|
|
2013
|
|
|
Xabier Itzainak nonbait erran bezala, pundu anitz gelditzen da ikertzeko ala
|
nola
emazteen egoera (frentean ez daude) edo eta soldadoen gutuneria, edo eta insumisioaren pizua edo oro har disidentziaren eragina. Estatuaren aitzinean euskal herritarrek izan duten jokaera zein pizua izan den gerlatik landa ikertzeko da ere.
|
|
2014
|
|
|
Genozidioaz antolatu Nazioarteko Zigor Auzitegian iraganak ditu oren parrasta bat. Eta ikusi du
|
nola
emazte bortxatu batzuen hitzak baliogabetu zituzten kontrainkestaren izenean. Defentsaren argumentuetako bat «ezin bortxatuak» zirela izan zen.
|
|
|
|
Nola
emaztea?
|
|
2015
|
|
|
Bagoi itogarrietan pilatuta, gau eta egunez garraiatuak, kontzentrazio esparruetara iristen zirenean trenetik jaitsarazi eta ilara luzeetan jartzen zituzten. Jainko ustezko gizon batek ezker eskuin banatzen zituen, hala gizona eskuin eta emaztea ezker,
|
nola
emaztea eskuin eta gizona ezker; hala aita amak eskuin eta seme alabak ezker, nola seme alabak eskuin eta aita amak ezker?
|
|
2016
|
|
|
Hala ere, emakume esklaboei erreparatzen dienean, oro har, haien etxekoandre joerak azpimarratzen dituenez, aise ondoriozta daiteke emakume zuriak bezalakoak zirela emakume beltzak ere, eta bi taldeen arteko alde bakarra zela zenbateraino oztopatzen zituen esklabotzak emakume beltzen helburu domestikoak. Gutmanek dioenez, esklabotza arau instituzionalizatuen arabera, emakumeek dezenteko askatasun sexuala izaten zuten ezkondu aurretik, baina gero ezkontza iraunkorrak eta familiak osatzen zituzten, hala senarraren
|
nola
emaztearen lana oinarri. Zinez baliotsuak dira Gutmanek matriarkatuaren tesiaren aurka aurkeztutako argudio sinesgarri eta dokumentatuak.
|
|
|
Aski laster ohartu nintzen komunitate hortako kideen arteko lokarriak bertzelakatzen ari zirela, emaztea bere buruaren jabeago bilakatzen ari zela, egoera ekonomikoak hortaraturik. Hala
|
nola
emazte batzuk artista gisa agertzen hasiak diren, beren komunitateko ohidura patriarkal hertxiak gaindituz. Hebreeraren ezagutza ttipia ukanikan ere, kausitu dut halere atzerritik etorritako Israeldar askorekin harreman zenbaiten lotzera, ingelesa, frantsesa, gaztelera eta italiera mintzo zutenekin bereziki.
|
|
2017
|
|
|
beztitzeko manera bereziekin, hala
|
nola
emazteak arrosorio gisakoekin gerrian, beren hizkuntzarekin, erlisionearekin". Tibetar budismoaren" sekulako hatzak badaude, monumentu, otoizleku (stupa edo chorten deituak), monasterio".
|
|
2018
|
|
|
Etxera joateko prestatu zenean soilik begiratu zuen, eta konturatu zen
|
nola
emaztea ibili zitzaion deiez. Gelatik irtenez geroztik, zer pasatzen zen jakin nahirik, itzuli zion deia emazteari.
|
|
|
|
nola
emaztia gizonaren petik buluzkorririk;
|
|
|
" Munduian ezta gauzarik hain eder ez plazentik
|
nola
emaztia gizonaren petik buluzkorririk; beso biak zabaldurik dago errendaturik, gizonorrek dagiela harzaz nahi duienik.
|
|
2020
|
|
|
". halakoari eta halakoei, hainari eta hainei, hala gizonari
|
nola
emazteari, justiziak begiak atherako eta iraziko zerauztela".
|
|
2021
|
|
|
Donibaneko eta Ziburuko arrantzaleek, aldiz, ezin zuten haien arrantza ekarri. Halaber, beste aktibitate batzuk ere baziren, hala
|
nola
emazteak Hondarribitik etortzen ziren etxeetan lan egitera eta haur pila bat Hendaiako eskoletara. Denak batela bidez mugitzen ziren.
|
|
|
Ondoko adibidean Axularrek izenordain anaforiko singularra eta plurala, biak, erabiltzen ditu: Zaleuko Greziako parte batzuetako erregeak[...], ordenatu zuen eta ezarri legea, nor ere eroriko baitzen adulterioan, eta nork ere behar etzen emaztearekin huts eginen baitzuen, halakoari eta halakoei, hainari eta hainei, hala gizonari
|
nola
emazteari, iustiziak begiak atherako eta iraziko zerauztela (Axular).
|
|
|
Kutun harekin berarekin leku hartan hilik ziren beste ehunka pertsonen hezurrak ukitu eta berriro piztu zituzten, eta denak batera abiatu ziren Uretako Izpirituaren herrira. Luenbak Mabunguri kontatu zion
|
nola
emazteak eta haren amak bera Mabungurekin nahastu zuten, eta nola bere kutunaren ahalmenak Mabunguren emaztea gorde zuen.
|
|
2022
|
|
|
Sortuk erran du krisiei buru egin behar zaiela eta ondorioak ezin dituztela betikoek jasan, hala
|
nola
emazteek, gazteek ala langileek. Beraz, berehalako neurriak aldarrikatu dituzte, neurri hauek" ezker independentismoak gidatu" behar dituela zehaztuz.
|
|
|
Ezkerrekoa hasi zen bere etxekoez mintzatzen.
|
Nola
emaztea etxean zuen bi haurrekin eta beste baten esperantzetan. Eskuinekoa mintzatu zitzaion haren burasoez eta jadanik gudukan galdua zuen anaia gazteaz.
|
|
|
Gizona gainean, emakumea azpian, biak biluzik. «Munduan ez da gauzarik hain eder ez plazentik/
|
nola
emaztea gizonaren petik buluzkorririk;/ beso biak zabaldurik dago errendaturik,/ gizon horrek dagiela hartzaz nahi duienik». Erotismo aleak topatuko ditu euskal irakurleak gerora ere literaturaren historian, baina, adituek diotenez, Joanes Barolo ezizenaren maskarapean argitaratutako Falo zantarra (Elkar, 1988) da euskarazko lehen liburu espresuki erotikoa.
|
|
|
Goodek argudiatu zuenez, genero harremanetan talde pribilegiatua zirelako egiten zioten gizonek kontra aldaketari. Baina pribilegio hori hainbat modutan orekatzen zen, eta gizonek emakume jakin batzuekin (hala
|
nola
emazte eta alabekin) partekatzen zituzten interesek zeharkatzen zuten.
|
|
2023
|
|
|
Bazterketa horrek emazteekiko aurreiritziak indartzen ditu eta benetako trabak dira emazteentzat agintera heltzeko. Lan mardul honetan Eric Bousmar, Jon athan Dumont, Alain Marchandisse et Bertrand Schnerb ikertzaileek erakus ten dute, hala ere,
|
nola
emazte asko agintean ez bada inguruan zeuden, ge hienetan senarraren itzalpean. Hala ere, ikusten dugu erregetza guztiek ez zutela lege salikoa onartu, hala nol a Nafarroako Erresumak.
|