|
2008
|
|
|
Horrenbestez, halako kontzeptua adierazteko erabil litezkeen hitz edo terminoen artean bat hobesterakoan hizkuntzalaritzaren irizpideen arabera okertzat eta baztergarritzat jotzen denik ez badago, hobe litzateke erabilera errealari (edo erabilera errealean nagusi den forma ri) men egitea, ahalik eta distortsiorik txikiena sortzeko. Ez genuke ahantzi behar eus karaz bizi nahi duen gizartea ezin dela Euskaltzaindiak halako kontzeptuak euskaraz
|
nola
behar duen noiz erabakiko zain egon, gizarteko premiak akademia batek eraba kiak har ditzakeen baino lasterrago aldatzen eta berritzen direlako. Hori esanik, ez dugu adierazi nahi sortu eta zabaldu diren hitzak besterik gabe onartu behar direnik, errealitatea hor dagoela eta merezi duen heinean aintzat hartzekoa dela baizik.
|
|
|
Lekukotasuna, hots, forma hori azaltzen den pasartea hau da: «Segitzen da atenzioa, egones alert beira nor nori ta nola mintzatzen garen, zeren ezi emen gorputza ta gogoa barin badago barraio,
|
nola
bear du aditu alako orazioa, eztuelaik aditzen iten duenak berak?» (HGN2, 628). Etzana gurea da.
|
|
|
– Hau da, galde egiteko ea noiz izan nintzen hemen, etxe honetan,
|
nola
behar dautazu erran? –noiz egon zinen??
|
|
|
Honek, 1917ko urri hartan gutun bat igorri zion EuskalEsnale aldizkariaren arduradun zen Gregorio Muxikari, honek halaber Azkueri helaraz ziezaion. (Kuriosoa da Errasti bilbotarra izanik
|
nola
behar izan zuen gipuzkoar baten bitartekaritza Bilbo berean bizi zen Azkuegana heltzeko: bizkaitar biek harreman oso lagunkoia ez zuten seinale).
|
|
2012
|
|
|
Nola mintzatzen dira eta
|
nola
behar düen mintzatü. Aingürüek ez düe ihoiz elerik emaiten, bena bai kantatzen.
|
|
2016
|
|
|
Idaz eta bere bi haurrez:
|
nola
behar duten bizi!
|
|
|
APEZA:
|
Nola
behar dugun jokatu, hobe gure abokatuari dei egitea eta haren kontseiluari jarraikitzea. Ofizioko gizonak nagusi baitira gu bezalako jakintza gutikoei.
|
|
2021
|
|
|
Horrela gertatzen da, adibidez, Axularren ondoko hiru adibideetan, bi kasutan (e) la konpletiboa delarik mendeko perpausa (ondoko bi adibideak), eta beste kasuan baperpaus supositiboa (azken adibidea): Seguratzen zaituztet, ezen nork ere utziko baitu enegatik, eta ene Ebanjelioagatik etxerik, anaiarik, arrebarik, aitarik edo amarik, errezibituko duela orai presenteko denbora hunetan, utziko duenetik ehun gehiago, eta gero bertze munduan bizitze eternala (Axular); Orduan zeure ondokoei, eta han presentean edireiten direnei, zer ere nahi baitute, eta
|
nola
behar dela ikhusiko baitute, hala dagitela utzten derauezu (Axular); Zeren baldin Elizako doktor batzuek dioten bezala, Ama Birjinak, are mundu hunetan zenean ere, nori ere, eta nork ere behatzen baitzioen, hari, haragiaren desira desordenatuak eta gogoeta lizunak iraungirik, heken lekhuan gogoeta garbi batzuk, eta garbiki bizitzeko nahikunde handi batzuk pitzten eta emaiten bazerautzan:... zenbatenaz orai han goititik, loriatik, hanbat kredit eta esku duen lekhutik, bere debotei egiazki gomendatzen zaizkonei erdietsiko deraue, eta erdietsirik emanen deraue, haragiaren tendamenduen haizatzeko eta benzutzeko indar, bothere, eta garazia?
|
|
|
(J. P. Arbelbide); Igandeak ala bestak
|
nola
behar dira begiratu? (J.
|
|
|
Zenbanahi urrun marinelak bere begiak heda ditzan, beti urak ditu ikusten (J. P. Arbelbide); Guk ere jasan
|
nola
behar dugun, zenbanahi dorpea izanikan ere, Jainkoak igortzen digun gurutzea (Barbier); Zenbanahi maltzur eta faltsu izanik[...] (Mirande).
|