|
2000
|
|
|
Baina horiekin batera, badira, halaber, beste mota batzuetako lege eta arauak, ikus entzunezko sektorea bere osotasunean araupetu edota jarduera honi muga berezituak ezarri nahi dizkiotenak. ...atorriz katalanez egindakoprogramekin osatua izatea; bikoiztuta edo azpi-idatzita ematen diren programak, gutxienez, katalanez ere emanak izatea; telebista lokalen kasuan, emakidetan, katalanarenerabilera eta Kataluniako kulturari egindako ekarpenaren balorazioa,...) 55 Halaber, Hizkuntz Politikaren Legeak zenbait hizkuntz eskakizun ezartzen ditu, telebistaz gainirratian ere agintzen dutenak, hala
|
nola
Kataluniako erakunde publikoek zuzeneangestionatutako irrati eta telebistek normalean katalanez jardun beharra, edo, orokorrean, Kataluniako eremuko telebistek beren produkzio propioaren erdia katalanez egitea,... Beste maila batean, Ikus entzunezkoen Kataluniako Batzordea (CAC) eratzen duenlegeak ere aipamena merezi du56.
|
|
2004
|
|
|
15 Xedapen hau garrantzitsua izan da zenbait autonomia erkidegoetan, hala
|
nola
Katalunian, non legea eman zenerako telebista mapa nahikoa osatuta zuten. Hain zuzen ere, Kataluniako Generalitateak, legea aintzat hartuta, lizentziak eman ez baino oztopatu bai egin duela behin eta berriro telebista berrien zabaltzea, behintzat eragile pribatuek sustatutakoak.
|
|
|
Baina, edozein modutan, derrigorrezkoa ikusten dugu, EAEn behintzat, ikus entzunezko sistemaren gaineko orain arte ez bezalako legegintza eta instituzionalizazio propio bat eraikitzea, Ikus entzunezkoen gaineko euskal lege bat eta Ikus entzunezkoen Euskal Batzorde Goren bat, alegia, gauza izango liratekeenak ikus entzunezko sistemarako, eta haren baitan telebistagintza lokalentzako, irizpide eta politika printzipiobe rri batzuk ezartzeko. Nafarroako Legea eta Batzordeakhorren adibide izan litezke, baina bada eredu egokiagorik non begiratu, hala
|
nola
Kataluniako CAC (Consell de l’Audiovisual de Catalunya). Hona hemen gure ustez telebista lokalaren gainean aintzat hartu beharreko irizpide batzuk:
|
|
2005
|
|
|
“Lankidetzan aritzea ez da soberan duguna ematea” lemapean, eta Aragoiko Gobernuaren diru-laguntzarekin eta Farmazialarien Elkargo Ofizialaren laguntzarekin, hiru erakundeek parte hartzen duten kolektibo profesionalei (osasuna, unibertsitatea, misioak, GKE) eta, oro har, Aragoiko biztanleei zuzentzen zaizkie. Beste autonomia erkidego batzuetan, hala
|
nola
Katalunian, Galizian eta Errioxan, oso harrera ona izan du kanpainak. Horregatik, “Aragoiko herritarrak orientatu eta informatu nahi dira, OMEk dohaintza egokiei buruz gaur egun dituen jarraibideetan oinarrituta.
|
|
2007
|
|
|
Espainian hainbat erkidegok, hala
|
nola
Kataluniak edo Valentziak badituzte paisaiaren gaineko berariazko legeak.
|
|
|
Azken datuen arabera, 1 motako diabetikoen% 0,7k jarraitzen du terapia hori larruazalpeko intsulina infusioarekin. Kasu batzuetan, hala
|
nola
Katalunian edo Malagan, kopuru hori %2 ingurukoa da. “Intsulina ponpak 1 motako diabetesa duten pertsonen tratamenduaren alternatiba dira, eta bularreko haurrei, haurdunei eta adingabeei ere aplika dakizkieke”, dio Isaac Levy Bartzelonako Ospitale Klinikoko endokrinoak, Espainian horrelako terapietan aitzindaria denak.
|
|
|
36 euroren truke, Sofia Erregina, Prado, Thyssen Bornemisza, Altamirako Nazionala eta Ikerketa Zentroa, Arkeologiko Nazionala eta Cervantes Etxea bisitatu daitezke, besteak beste. Katalunian ere, Articket BCN txartelarekin, Bartzelonako zazpi museo nagusiak ezagut daitezke, hala
|
nola
Kataluniako Arte Museo Nazionala (MNAC), Bartzelonako Arte Garaikidearen Museoa (MACBA), Antoni Tàpies Fundazioa, Bartzelonako Kultura Garaikidearen Zentroa (CCCB), Fundación Pedrasso Catalunya Txartel honek 20 euro balio du eta sei hilabeteko iraupena du. Zenbait hirik ere pizgarri txartelak aurkeztu dituzte kultura jardueretan, nahiz eta aukera gehiago eskaintzen dituzten dendetan deskontuak edo aparkatzeko erraztasunak.
|
|
|
Aukera asko daude. Hainbat hiritako aireko bisitak egiteaz gain, paisaia naturalak gaindi daitezke, hala
|
nola
Kataluniako Montserrat mendiak, Sierra Nevadako gailurrak edo Granadako Alhambra bezalako monumentu historikoak. Behar diren segurtasun neurri guztiak eskainiko dituen eta aireko ibilbideen ezaugarriei buruzko informazio zehatza emango duen profesionaltasun konpainia bermatu bat bilatu behar da.
|
|
|
Autonomiek, zehazki, apustu estrategiko osagarriak egingo dituzte, eta datorren urtean jarriko dira martxan, Ingurumen ministroak iragarri zuenez. Cristina Narbonak gogorarazi zuen zenbait autonomia erkidegok dagoeneko badituzte ekimenak klima aldaketari aurre egiteko, eta beste batzuek “estrategia oso aurreratuak” dituzte, hala
|
nola
Katalunia, Euskadi eta Andaluzia. Kyotoko Protokoloa berretsi ondoren Espainiak hartutako konpromisoak betetzea bermatzen duen esparrua osatzen du Espainiako estrategiak.
|
|
2009
|
|
|
Salatu du zenbait eskualdek, hala nola Gaztela eta Leonek edo Kataluniak, ez dutela Arriskuan dauden Espezieen Eskualdeko Katalogorik egin, eta, beraz, ez dutela kontserbatzeko prozedurarik. Horregatik, arrisku larrian dauden espezieen erroldari eusteko proiektuak ere egin daitezela eskatu dute, hala
|
nola
Kataluniako estepako hegaztiak. Ingurumen, Landagune eta Itsas Inguruetako Ministerioari (MARM) hainbat hegaztiren estrategia nazionalak onar ditzala eskatzen diote:
|
|
|
Valentziako Erkidegoan, Gaztela eta Leonen, Murtzian eta Nafarroan, bigarren ikuskapena lehenengoa baino merkeago kobratzen da. Beste erkidego batzuetan, hala
|
nola
Katalunian, azterketa lehenengo azterketaren ondorengo 15 egunetan egiten bada, doakoa da. Bestela, ohiko berrikuspenean indarrean dauden prezioen% 60ko tarifak aplikatuko dira.
|
|
|
Bizi den herrian denbora bankurik dagoen jakiteko, udaletxera edo udal batzarrera jo daiteke. Espainian, banku horiek hainbat autonomia erkidegotan daude banatuta, hala
|
nola
Katalunian, Euskal Herrian, Madrilgo Erkidegoan eta Murtzian. Rivas garaiko bankua.
|
|
2010
|
|
|
Egokia da zerbitzu berriak jakinarazteko eta herritarren kexak edo iradokizunak bideratzeko. Zenbait administrazio publiko Twitter en daude, hala
|
nola
Kataluniako Generalitateko Hezkuntza eta Lan Sailak. Arau garrantzitsu bakarra dago:
|
|
2011
|
|
|
Pastorrek azpimarratu du Jaurlaritzak esfortzua egin duela Lan Eskaintza Publikoen bidez funtzionarioei egonkortasuna emateko eta horrelako politikak beste erkidego batzuetan, hala
|
nola
Katalunian, ez direla ohikoak zehaztu du.
|
|
2013
|
|
|
2009an, 212,3 milioi aisialdiko txango egin ziren, aurreko urtean baino% 11,8 gutxiago. Erkidego igorle nagusiak Mediterraneoko itsasertzekoak izan ziren, hala
|
nola
Katalunia, Andaluzia eta Valentziako Erkidegoa, baita Madrilgo Erkidegoa ere (2009ko txangoen erdia baino gehiago izan ziren). Txangozaleen helmuga eskualde barrukoa izan zen nagusiki, hau da, txangoak erkidegoaren barruan egin ziren.
|
|
2014
|
|
|
Ikusi nola egin duten lan Eskozian,
|
nola
Katalunian, eta gauza bat zait deigarriena: alegia, gogoeta esparruak partekatu dituztela bi herrialdeetan.
|
|
2016
|
|
|
Iraunkortasunaren Behatokia 7 Autonomia erkidegoek ez dute klima aldaketaren aurkako politikarik onartu Autonomia erkidegoek «ez dute erronkaren larritasuna onartu», dio Alfonsok. Txostenaren arabera, emisioen salerosketa horretarako karbono merkatuak ez dira funtzionatu, eta egokitze politiketan ez dira egin, oro har, lan politiko gehiago, hala
|
nola
Kataluniak, Andaluziak, Valentziako Erkidegoak eta Extremadurak lan politiko handiagoa egin dute, eta, aldi berean, Asturias eta Murtzia oso gutxi zentratu dira».
|
|
2017
|
|
|
Hasieran eremu hertsia dute, Ilede France delako eskualdea, Paristik Orleansera heltzen dena. Emeki emeki beste lurraldeak beretuko dituzte, jaun batzuen ondasunak meneratuz, teorian beren azpiko dituzten dukerri autonomoak anexionatuz, herri arrotz batzuk konkistatuz, hala
|
nola
Kataluniako iparraldea, batzuetan erosiz ere, Korsikaren kasuan bezala.
|
|
2018
|
|
|
Liberalismo hori ez da neutrala. Irudizko etsaiak behar ditu, hala Venezuela bezalako kanpoko etsaiak,
|
nola
Kataluniako Printzerria bezalako barruko etsaiak. Askotan, Espainiako grabitate eremu politikoan makineriaren erakarleak aliantzaren bat sinatzen du bazterreko burgesia liberal europeistekin, adibidez, euskal jeltzaleekin edo katalan konbergenteekin, zeinek erregimenaren dinamika sostengatzen eta bultzatzen duten, kapitalismoa dela medio.
|
|
2019
|
|
|
Patricia Maine De Grave Kontsumitzaileak arreta jarri behar dio etiketari buruzko informazioari, eta handitu egin dezake saltzaileekin, komertzialekin, produktoreekin eta abarrekin. Zenbait autonomia erkidegok, hala
|
nola
Kataluniak eta Andaluziak, legeak egin dituzte, hurbiltasun sektorea hobeto kontrolatzeko, zuzeneko salmentarako akreditatutako ekoizleen erregistroekin. Irudia:
|
|
2020
|
|
|
Lehenik, bi alderdi independentista nagusiek batera jokatu behar dute. Eta bigarrenik, nola Madrilek, errepresio politiko judizial polizial bortitza gorabehera, ezin duen lortu Kataluniako parlamentuan independentistak nagusi izatea, eta
|
nola
Kataluniako gizartean ere independentziak ez duen lortzen aski atxikimendu alde bakarrez independentzia aldarrikatzeko eta praktikara eramateko Estatuaren eta Europako estatuen aldekotasunik gabe, beste bide bat jorratu beharra dagoela dio. Zein bide?
|
|
|
Bada, kuriosoa izan zen ikustea
|
nola
Katalunian burujabetzaren aldeko prozesuak indarra hartzeareki batera, El Intermedio k, eskuinaren panpina bolada baterako bazterrean utzi, eta gerra munizio guztia nola jarri zuen Kataluniara begira, independentisten desakreditazioa jomugan hartuta. Seguru saioko zuzendari aurkezleak eta gidoigileek ez zutela goitik deirik jaso beharrik izan.
|
|
|
...detako desindustrializazioak manufakturako eskulana galtzea, errenta maila txikia, eta lekualdatze demografikoa eragin ditu Europako eskualdeetan —industria astuneko eta meatzaritzako eremuetan bereziki— (Hainaut, Valonia, Normandia Garaia, Nord Pas de Calais, eskualde saxoiak), ia kasu gehienetan (esate baterako, makineriako eta automobilgintzako espezialistek egokitzen jakin dute, hala
|
nola
Kataluniak, Lombardiak, Stuttgart inguruak). Manufakturako eskualdeetan eta hiri txiki eta ertainetan, enpleguaren eta ordainsarien beherakada erlatiboa gertatu da, baita hiri horien inguruetan eta nekazaritza eremuetan ere.
|
|
|
1978an sortutako ibilbide luzeko esperientzia hori Extremaduran gauzatu da, eta, garbiki, ideologia libertariokotzat definitzen dute beren burua (Martm, 2004, 2006; Carneros, 2018). Badira ibilbide laburragoko beste proiektu mota batzuk, hala
|
nola
Kataluniako La Caseta eta El Roure. Azken bi esperientzia horiek 2000 urtean sortu ziren, eta biak dira Xarxa d’Educacio Lliure sareko partaideak.
|
|
2021
|
|
|
Erkidegoen arabera, zigortuena Murtzia izango litzateke (%14, 2), eta datu onenak ematen dituena, Aragoi: % 2,5 Euskal Herrian eta Katalunian, hartutako estrategiek ez zuten lortu nahi zen eraginkortasuna, eta, orain dela gutxi, programa berriak ezarri dira, obesitatearen aurkako borrokan eraginkorragoak izan nahi dutenak, eta neurri aitzindariak hartu dira, hala
|
nola
Katalunian edari azukretsuen gaineko zergak igotzea. Euskal Herria:
|
|
|
Hau da, testamentu hori baliozkoa izango da —zuzenketarik edo aldaketarik egin ezean—, baita testamentugileak ahalmen mentalak galdu ere sinatu eta denbora gutxira. Espainian, testamentu solidarioa ez da berez legezko figura, baizik eta Kode Zibilak eta zenbait lurraldetako legeria propioak arautzen dute, hala
|
nola
Katalunia, Aragoi, Euskadi, Nafarroa, Galizia eta Balearrak. Herentzia uzteko hiru modu Ondare solidarioa Espainiako hiru testamentu motetan sar daiteke:
|
|
|
" Kolaboratzaile batek esan zigun berak ezagutzen zuela
|
nola
Katalunian bizpahiru urte zeramatzaten kazetaritza udalekuak egiten, eta iruditu zitzaigun gurera ekartzeko moduko ideia zela", dio Goienako Eneko Azkaratek ideiaren jatorriari buruz; Araegunkariaren udako campusaren berri izan ostean erabaki zuten Mondragon Unibertsitateak eta Goienak ere eurena martxan jartzea. " Hura aintzat edo eredu moduan hartuta diseinatu dugu gurea, baina ez da haren berdina.
|
|
2022
|
|
|
Internazionalismo aurrerakoiak, ordea, haurridetasuna aldarrikatzen du muga guztien gainetik. Gainera, ezkerrak ondo bereizi behar ditu nazionalismo inperialistak, haien kontra borrokatu beharra baitago, eta nazionalismo emantzipatzaileak, hala
|
nola
Kataluniakoa, ezkerrak babestu egin behar bailituzke halakoak.
|
|
|
Beste hainbat adibide daude, hala
|
nola
Kataluniako manteroen sindikatuaren ekintza politikoak, disidentzia sexualek egiten dituzten protestak edo pandemia garaian sortutako zenbait zaintza sare politizatu, tartean.
|
|
|
Hirugarren ideia bat ere garatu du Enbatak, ez berak asmatua, egia da, kristau demokratek aitzinetik sortua eta hedatua baitzuten, bereziki Euskal Herrian, baina hau ere fidelki atxiki du orain arte, ETAkoek ez dutelarik beretu: Herrien Europa federal baten xedea, haatik europazale klasikoek ez bezala Herri horietan sartuz Estatu gabeko nazioak, hala
|
nola
Katalunia, Eskozia, Flandria, Bretainia, eta prefosta Euskal Herri batua. Bitartean departamendu berri bat eskatzen du Iparraldeko hiru lurraldeentzat, euskararen aldeko araudi batekin.
|
|
|
Zenbait autonomia erkidegotan, hala
|
nola
Katalunian edo Madrilen, osasun agintariek salbuespenezko neurriak hartu zituzten patologia konkretuak zituzten egoiliarrak ospitaletara sartzea mugatzeko. EAEn elkarrizketatutako zuzendariek ez dute era horretako agindurik jaso.
|
|
|
Zenbait autonomia erkidegotan, hala
|
nola
Katalunian edo Madrilen, osasun agintariek salbuespenezko neurriak hartu zituzten patologia konkretuak zituzten egoiliarrak ospitaletara sartzea mugatzeko. EAEn elkarrizketatutako zuzendariek ez dute era horretako agindurik jaso.
|
|
2023
|
|
|
Gure herrialdean, 10 ezkontzatik 6 oraindik ere irabazpidezko sozietatearen erregimenean daude. Askok ez dute planteatzen ondasunen banantzearen alternatiba ere, hori baita zenbait autonomia erkidegotan indarrean dagoena, hala
|
nola
Katalunian, Aragoin, Balearretan, Nafarroan eta Infantzonatuaren edo Bizkaiko Lurralde Lauan (Euskal Autonomia Erkidegoa). Irabazpidezko erregimenari eustea akatsa izan daiteke, adituek diotenez.
|
|
|
Horietako batzuetan, eskaerak egiteko epea amaitu da. Beste batzuetan, hala
|
nola
Katalunian, Ceutan eta Melillan, oraindik ez dute deitu. Erkidego hauek jarri zuten abian:
|
|
|
Erabilera handitzen den neurrian, euskararen presentzia, beharra eta motibazioa handitu egingo da; bestela, atzera egiteko arriskua daukagu. Berdin gertatuko da kezka berbera dutenekin ere, hala
|
nola
Katalunian, Galesen, Bretainian eta Galizian.
|