|
2001
|
|
|
Beú edukitzen nuen norbait nire magalean jezarrita, beren bizitzako momentuetan parte hartzeko baimena ematen zidatelarik.
|
Ni
nagoen leku honetatik, inguratzen nauen gizarteaz asko ikasi dut, inguratu nauen pertsona mota guztiei esker. Orain, ordea, bakardadearen hotza arnasten dut, eta ez da udan bezala, erabat ezberdina da, orain baliogabe sentitzen naiz, eta udaberriaren zain nago berriro, biziak jarraitzen duela frogatu nahi dut.
|
|
2003
|
|
|
Berandu nenbilela esan nion eta autoaren bila laguntzeko eskatu nion. Desgogora onartu zuen baina bidean,
|
nirea
zegoen lekura ninderamalarik, eskuak bolantean eta begirada aurreko autoen atezuan, irribarre egiten zuela iruditu zitzaidan, nire aztoramendua, pentsamenduak edo barruko zernahi den gogo irakurtzen ari balitzait bezala.
|
|
2004
|
|
|
Halako baten, jeep bat agertu zen kalearen goiko aldean.
|
Ni
nengoen lekura lau mutiko etorri ziren korrika. Etxe barruan sartu behar ginela esan zidaten.
|
|
|
|
ni
nengoen lekutik bi metrora edo.
|
|
2006
|
|
|
Bere burua zuritzeko daude bulego eta zerbitzuak, beste ezertarako ez. Mailarik ez dago hemen eta, aldiz,
|
ni
nagoen lekuan bai». Chavezek:
|
|
2007
|
|
|
Zer da ideologia?
|
Ni
nagoen lekuan, esate baterako (eta ez da enpresa pribatubat, erakunde publiko bat baizik), politika egiten da, kultura politika, xedebaterako eta ideologia jakin baterako. Alde horretatik, egia da ideologia batzabaldu nahi dela.
|
|
2009
|
|
|
" Ai!", atera zitzaidan niri. Anbulantziaren txoferrak burua jiratu zuen
|
ni
nengoen lekurantz. Ahalik eta gehien makurtzen ahalegindu nintzen une batez, petrilaren ostean.
|
|
|
" Dejad en paz a la puta vieja" oihukatu zenienean zure lagunei, atzerantz begiratu nuen eta han ikusi ahal zintudan, alboz. Konturatu egin zinen, eta burua
|
ni
nengoen lekurantz bueltatuz, barkamena eskatu zenidan: " Perdón, señora".
|
|
2010
|
|
|
Nik ez dakit, esaten nion? zein izen izango duen hor eseriko den presidenteak, ezta
|
ni
nagoen lekuan egongo den lehendakaria nor izango den ere. Baina badakit auziei konponbiderik ematen ez badiegu, hor jarraituko dutela, eta horiei buruz hitz egin dutela zure eta nire ondorengoek.
|
|
2011
|
|
|
Zailtasuna. Harengatik izan ez banu, ez nintzateke
|
ni
nagoen lekura iritsiko. Askotan, nire bizitzan eskuoihala botatzeko tentazioa izan dut, baina aurrera jarraitu dut, eta hori da nire ustez zerbait lortzeko egin behar dena.
|
|
|
Orain zuentzat prestatzera noa. Hori egin ondoren, berriro etorri eta neurekin eramango zaituztet,
|
ni
nagoen lekuan zuek ere egon zaitezten.
|
|
|
Ez dut erreparatu... Barre hotsak entzuten ditut... jendeak altu hitz egiten du
|
ni
nagoen lekutik oso hurbil. Baina ni jolasean ibiltzen naiz, ulertzen duzu?, ez dut behin ere begiratu.
|
|
|
Atzekoz aurrera zeraman bisera beltzak harrapatzen ez zuen ilea urdindua zuen bere gehienean. Burututako lanari txukuna iritzi zionean, zutundu egin zen aldamio gainean eta
|
ni
nengoen lekurantz jiratu.
|
|
2012
|
|
|
Ei!, itxaron pixka batean. Akaso hemen dago,
|
ni
nagoen leku honetantxe, baina nik ez dut ikusten, etorri nintzenetik ez baitut inor ikusi, eta hona heldu nintzela izango da... ez dakit zenbat denbora pasatu den, egia esateko. Pentsatzen hasita nago hemen gaudenok ez dugula elkar ikusten.
|
|
|
Zalantza. Hala ere..., ez dakit, ba; zuek ni ikusten nauzue, ezta? Denbora puska daramazue
|
ni
nagoen lekurantz begira, behintzat, eta belarriak erne jarrita, gainera. Edo hala uste dut.
|
|
|
Beste zuhaitz bat eta sasiarte txiki bat zegoen harantzago, basatiak zeuden aldera,
|
ni
nengoen lekutik hamabost bat iardara, eta, handik itzulingurua eginez gero, konturatu nintzen ez nindutela hurbiltzen ikusiko, eta gainera tiromenean izango nituela. Beraz, neure grinak menderatu nituen, nahiz eta sutan egon; eta hogei bat urrats atzera egin eta bide osoan aurrera egiten zuten sasi batzuen atzera iritsi nintzen, eta handik beste zuhaitz bateraino.
|
|
|
Maiatzak 17 Ontziaren zati batzuk ikusi nituen hondartzan, urruti samar,
|
ni
nengoen lekutik bi miliatara edo, baina erabaki nuen zer zen ikustera joatea. Ontziko brankaren zati bat zela ikusi nuen, baina astunegia nik handik eramateko.
|
|
|
Abendua zen, eta, lehen esan dudan bezala, han neraman hogeita hirugarren urtea, eta neguko solstizioaren garaia zenez gero, negua ezin bainion esan?, uzta garaia, eta soroetan askotan ibili beharra izaten nuen. Egun batean, goizean goiz, ia eguna argitu baino lehen irten, eta harri eta zur geratu nintzen hondartzan suaren distira ikusi nuenean,
|
ni
nengoen lekutik uhartearen beste muturrerantz bi milia ingurura, lehen ere basatiak izan zirela sumatu nuen leku berean. Baina orduan ez zeuden uhartearen beste aldean, nire atsekabe handirako, uhartearen nire aldean baizik.
|
|
|
Ostiral: Haiek gehiago izan nire herria baino,
|
ni
nengoen lekuan; han hartu zituzten bat, bi, hiru eta ni. Nire herriak irabazi harantzago lekuetan, baina ni ez egon; han nire herriak preso hartu bat, bi, milaka.
|
|
|
Mendi tontorrean oina jarri orduko, argi eta garbi ikusi nuen nire begien aurrean itsasontzi batek aingura bota zuela,
|
ni
nengoen lekutik hego hego ekialderantz bi legoa eta erdi ingurura, baina itsasertzetik ez legoa eta erdi baino urrunago. Begiztatzeak argi eta garbi erakutsi zidan ontzi ingeles bat zela, eta zirudienez txalupa ere ingeles txalupa luze bat zela.
|
|
|
Ez neraman denbora luzea jarrera horretan, halako batean txalupa hondartzara hurbiltzen ikusi nuenean, itsasarte baten bila ariko balira bezala, handik sartu eta lehorreratzea errazago egiteko. Dena den, nahikoa urrundu ez zirenez gero, ez zuten aurkitu alak lehorreratzeko erabili nuen itsasadarra, eta hondartzan lehorreratu zuten txalupa,
|
ni
nengoen lekutik milia batera gutxi gorabehera. Horrek poz handia eman zidan, bestela, esan dudan bezala, nire ate ondoan lehorreratuko baitziren, eta neure gaztelutik bota, neukan guztia kenduko baitzidaten.
|
|
|
Erabakia nuen, lehen esan dudan bezala, ahaleginik ez egitea gaua egin arte, baina ordu biak aldera, eguzki galda beroenak izaten zirenean, konturatu nintzen basora abiatu zirela denak, eta pentsatu nuen lotara joanak izango zirela. Hiru gizajo atsekabetuak, ziurrenik beren egoeraz kezkatuegiak loak hartu ahal izateko, etzanda zeuden zuhaitz handi baten itzalean,
|
ni
nengoen lekutik milia laurden batera edo, eta, iruditu zitzaidanez, gainerakoen ikusmenetik kanpo.
|
|
|
Baina gauzarik harrigarriena iruditu zitzaidan, gauean, itsasgorari esker, itsasontzia, aurreko gauean haren kontra jotzearen ondorioz, hondarretatik atera zela ikustea, eta urak arrastaka eraman zuela, ia zeharo mazpilduta utzi ninduen harkaitzeraino.
|
Ni
nengoen lekutik milia batera edo zegoela ikusita, eta itsasontzia artean osorik zegoela zirudienez gero, ontziratzeko gogoa egin zitzaidan, erabilgarriak gerta zekizkidakeen zenbait gauza handik atera ahal izateko.
|
|
|
Ez nekien oraindik non nengoen; kontinentea edo uharte bat zen, jendeztaua edo jendeztatu gabea, eta animalia basatien arriskurik zegoen edo ez. Mendixka bat bazen
|
ni
nengoen lekutik gorantz milia eskas batera, oso aldapatsua eta garaia, eta, itxuraz, harekin batera iparralderantz mendi-lerroa osatzen zuten beste mendi bizkar batzuk baino gorago iristen zena. Ehiza eskopetak, pistola bat eta sutauts adar bat hartu, eta, armaz hornitua, mendi tontorrera iristeko asmoz abiatu nintzen, eta han, goraino iristeko neke handiak igaro ondoren, atsekabez ikusi nuen nire halabeharra; alegia, uharte batean nengoela, itsasoak leku guztietatik inguratzen ninduela, ez zela inon lurrik ikusten, salbu eta oso urrutian zeuden harkaitz batzuk eta, mendebalerantz hiru legoara, nirea baino txikiagoak ziren bi uharte.
|
|
|
Berehala konturatu nintzen
|
ni
nengoen lekua ez zela egokia han bizilekua kokatzeko, batez ere azpian itsaso ondoko lur laua eta zingiratsua zuelako; iruditzen zitzaidan ez zela bizitzeko oso leku ona, are gutxiago inguruan edateko urik ez zegoelako. Beraz, erabaki nuen lur osasungarriagoa eta egokiagoa aurkitzea.
|
|
|
Beldurrak airean nengoen, baina ez nekien zer gertatzen zen, eta pentsatu nuen leize zuloko sabaia erortzera zihoala, lehenago ere zatiren bat erori baitzen, eta korrika joan nintzen eskaileraraino, lurperatua geratzeko beldurrez; han ere neure burua oso babestua ikusten ez nuenez, horma igo eta beste aldera igaro nintzen, menditik abailduko ziren lurretenek azpian harrapatuko ninduten beldurrez. Oina lur gainean jarri bezain laster, argi eta garbi ikusi nuen lurrikara ikaragarri bat zela hura, azpian nuen lurrak dardara egin baitzuen hiru aldiz, batetik bestera zortzi minutuko tartearekin, eta astinduak horren handiak izan zirenez, lur gaineko eraikuntzarik sendoena ere botako zuketen, eta
|
ni
nengoen lekutik itsaso aldera milia erdira edo zegoen harkaitz tontor batetik mendi puska handi bat erori zen, nire bizitza osoan entzundako burrunba ikaragarriena eginez. Konturatu nintzen baita ere lurrikarak itsasoa bera bortizki mugiarazi zuela, eta uste dut astinduak gogorragoak izan zirela ur azpian uhartean baino.
|
|
|
Lur gainean jarri bezain laster hurbiltzen hasi zitzaidan, eskuan ni hiltzeko eztenaga edo armaren bat zuela, eta lur tontor batera iritsi zenean,
|
ni
nengoen lekutik gertu, hitz egin zidan, eta horren ahots beldurgarria entzun nuen, ezen ezinezkoa baitzait hark eragindako izua adieraztea. Ulertu nuen gauza bakarra hau izan zen:
|
|
|
Oso itxura berezia eta zatarra zuten, zeinak pixka bat txunditu baininduen eta sasi atzean ezkutarazi hobeto behatzeko. Haietako batzuk hurbildu egin zirenez
|
ni
nengoen lekurantz, beraien itxuraz garbi ohartzeko aukera izan nuen. Burua eta bularra ile lodiz estaliak zituzten, batzuek kizkurtua eta beste batzuek leuna; ahuntzak bezalako bizarra zuten, eta ile motots luzea bizkarraldean behera, baita izter eta hanken aurrealdean ere, baina gorputzaren gainerakoa ilegabe; beraz, larrua ikus niezaiekeen, nabar horixka kolorekoa.
|
|
|
Hemen nekez egiten da topo inorekin. Horregatik harritu egin nintzen emakume ahots bat entzun nuenean, norbaiti deika,
|
ni
nengoen lekutik ez oso urruti. Ahots melodikoa eta zorrotza zen.
|
|
2013
|
|
|
Bikote batekin bakarrik egoteak inplizituki daraman sentsazio arraro hori ez zen existitzen, eta zuen bion mundutik kanpo beste guztientzat lagunak zineten. Jendeak zer pentsatuko zuen axola ez zitzaizuenez, zuek zeuen modura jarraitu zenuten, zuen erlazio ez arruntarekin,
|
ni
nengoen lekutik inbidiaz beteta begiratzen niona askotan.
|
|
2015
|
|
|
Ez zuen atertzen. Neskatila gelditu, burua
|
ni
nengoen lekura biratu, eta zera esan zigun:
|
|
|
Ezin diezaiokezu ariman daramazun pisuari eutsi. Pisu horrek ekarri zaitu
|
ni
nagoen lekura.
|
|
|
Nire onera itzuli nintzenean tiroak eta eztanda hotsak entzuten ziren, baina
|
ni
nengoen lekutik urrun samar. Pixka bat gehiago kostatu zitzaidan gaua ilunegi zegoela konturatzea.
|
|
|
Agusen zain egon nintzen, urduri, tabernan sartuta. Muga automobilez pasatu ondoren,
|
ni
nengoen lekuan agertu behar zuen auzo bide batetik barrena. Bost minutu besterik ez zuen behar izan.
|
|
|
Orain keinutxo bat egingo du buruarekin eta hegaldiari ekingo dio. Horrelaxe, begirada arintxo bat ezkerraldera,
|
ni
nagoen lekura, beste bat eskumaldera, ergela dagoen ingurura, eta, hura ikustean izutu egingo balitz bezala, hegan doa.
|
|
|
Beste batean koruan nintzen eta neure baitan biltzeko eragin indartsua sumatu nuen. Joan egin nintzen handik konturaez zitezen, baina handik hurbil guztiek entzun zituzten kolpe hotsak
|
ni
nengoen lekuan, eta nik neure ondoan hitz egiten entzun nuen zerbait hitzartuko balute bezala, baina ez nuen ulertu zer; hizkera zakarra zen; baina otoitzean sartu sarturik nengoen-eta, ez nuen ezer ulertu ezta inolako beldurrik ere ez nuen izan. Jaunak nire hitzaren ekinez arimaren bati onura ekartzeko mesedea egiten zidanean izaten zen ia beti.
|
|
|
6 Han nengoela erlijioso bat etortzea egokitu zen, pertsona goi goikoa; harekin orain dela urte asko hainbat aldiz harremanak izan nituen. Eta haren Ordenako monasterio batean,
|
ni
nengoen lekutik hurbil zen monasterio batean, mezatan nengoela, arima hura zer egoeratan zen jakiteko gogoa etorri zitzaidan, hura Jainkoaren zerbitzari handia izatea nahi bainuen, eta berarekin hitz egitera joateko asmoz jaiki nintzen. Ni otoitzean bildua nengoen-eta, denbora alferrik ematea zela uste izan nuen gero, ea nork sartzen ninduen ni hartan, eta berriro eseri nintzen.
|
|
|
2 Handik bi hilabetera, gutxi gorabehera, halako gaixotasun azkar batek jorik, hitza galdu zuen, eta ez zuen ongi aitortzeko modurik izan, Jaunari barkamena eskatzeko seinale ugari eman bazituen ere. Laster batean hil zen,
|
ni
nengoen lekutik nahiko urruti. Jaunak esan zidan, haren salbamena nahiko zalantzan egon zela, eta erruki izan zitzaiola, bere Amari egin zion zerbitzu harengatik, bere Ordenako monasterioa egiteko eman zuen etxe hartan egin zionagatik, eta ez zela garbitokitik irtengo han lehen meza eman arte; orduantxe irtengo zela.
|
|
|
Lo egiteko dozena erdi pilula hartu behar zenituzke
|
ni
nagoen lekura ailegatzeko. Pixa lehor, izerdi, botika eta lixiba usainaren oldarrari hala hola eutsi, begiak indarrez zarratu, eta beldar nazkagarri baten heste larderiatsua dirudien oihan iluna zeharkatu gero, non ez den deus ikusten eta entzuten, pentsamendu propioaren hatsanka metalikoa izan ezik.
|
|
2016
|
|
|
Ile bakantzen hasia motots triste eta urri batean bildurik zeraman. Niri tipo patetikoa iruditzen zitzaidan, baina nire emaztea bere hezurrei maitekiro itsatsirik zeraman, eta
|
ni
nengoen lekutik igarotzean, zeharka begiratu zidan eta nire emazteari gerritik estuago heldu zion, esanez bezala, ea noizbait ikasten duzuen emakume bat zertarako den?. Kalearen bururaino jarraitu nien begiradarekin eta, adin tartea gorabehera, ez zutela bikote txarra egiten erabaki nuela esan diot irakasleari.
|
|
2017
|
|
|
Rosek klank eskegi zuen telefonoa eta
|
ni
nengoen lekura itzuli zen. Myrak zer behar zuen galdetu nion eta berak itxaron zezakeen kontua zela esan zuen, ze kristo.
|
|
|
Eta gaur egun zu zeu zara jokalari beteranoena.18 urte nituela hasi nintzen jokatzen Txangurrorekin, eta orain bera izan da nire entrenatzailea. Nik bera zaharra bezala ikusten nuen garai hartan, eta orain
|
ni
nago leku horretan, gazteekin jokatzen. Beheko mailetara begiratuz gero, ohartzen zara jende oso ona datorrela, eta gero eta hobeto egiten dela lan.
|
|
2018
|
|
|
Ez
|
ni
nengoen lekuan.
|
|
2019
|
|
|
Bai, oso ariketa ona izan dela uste dut. Batetik, beldurra galdu dugu sentitu dugun dena esateko, eta beste alde batetik, ikusten dut gaur egun 16 urterekin neska batek salto egiten duenean plazara, ideologikoki ez dagoela
|
ni
nengoen lekuan, askoz aurrerago baizik.
|
|
|
Zaldiak nigana datoz ametsean, ziztuan, beldurtuta nago, zapalduko naute, burua lehertu, lotan nagoela ere eten egiten zaizkit birikak. Baina
|
ni
nagoen lekura heltzen direnean ez naute harrapatzen, zaldiek, zaldi koitaduek, zeharkatu egiten naute, nire gorputzean zehar pasatzen dira, edo ni euren gorputzean zehar, ez dakit, zaldi guztiak, mila, milioi bat. Ez dakizue zertaz ari naizen, ezta?
|
|
|
Ezagutcen dut, nere Jauna, ta Jabea, ni bezain gaizqui vicitu denac ez luqueala572,
|
ni
nagoen lecuan egon behar573; baña zuc utci nazun ezquero emen sartcen, Meza574 ematera doan Apaizaren otoitzaquin575 batean escatu [44] behar576 dizut577 nere becatuen barcacioa578 Aitorcen dut gogotic Ceruaren, ta lurraren579, Ama Virginaren, San Miguel Aingueru, San Pedro, San Paulo, ta Ceruan arquitcen580 diran gucien beguietan, pecatore naizala581, ta aguitz andia, baña582 gaurdanic diot ar... asitzeracoan.
|
|
2020
|
|
|
Beltz bat izan da. Landare tartetik irten da,
|
ni
nengoen lekutik dozena bat urrats eskasetara geratu eta tiro bat bota dit. Snider bat zuen eta hanka gainean indar eginez tiro egin du:
|
|
2021
|
|
|
Duela bi urte bera dagoen lekuan nengoen ni, eta bera
|
ni
nagoen lekuan.
|
|
|
Ezin nion pentsatzeari utzi hiltzailearen oxigeno bera arnasten ari nintzela. Eta ordu batzuk lehenago, tratatu gabeko nahasmendu psikopatikoa zuen ergel bat areto hartan,
|
ni
nengoen leku hartantxe egona zela, eta katedraleko aire kapsulatura begiratu nuen, ezerezean aztarnarik utzi izan behar balu bezala. Ezagutzen nituen haren mugimenduak, kamera azkarrean ikusten nituen.
|
|
2022
|
|
|
Ez nuen halakorik aurreikusi. Lekaimea oztopo bat zen
|
ni
nengoen lekuaren eta irteeraren artean. Haren gainetik igaro ezean, nuen komentutik ihes egin.
|
|
|
–Mundua uste duzuna baino konplexuagoa da, Naiara. Egunen batean zu, edo zure kideetakoren bat,
|
ni
nagoen lekuan egongo zarete, edo antzeko batean, eta gauza bera esango duzue: eta bitartean, zer?
|
|
|
" Hurrengoan atean zerbait utzi behar didazunean, deitu lehenengo, inoren etxera etorri eta ez agurtzea hori bai dela gaizki haziarena", esan zuen, eta gero erantsi: " Utziko mesedez?", adierazten zidalarik justu
|
ni
nengoen lekutik pasatu nahi zuela. Sar zekidakeen damua edo errabia, berak han pilatuta ikusi zituelako erbiak, baina sartu zitzaidana bihotzerrea izan zen, berriz ere, zeren emakume haren tonuan eta haren aurpegian eta haren mugitzeko moduan, haren guztian, jauna, haren guztian, ikusi nuen ez zela bera izan gaizki haziarena.
|
|
|
...eta gainera ama ez litzateke inoiz haraino joango, hondartzaraino, urrunegi dago, bero handiegia egiten du eta abioia hartu behar da, larruazaleko minbizia eta gainerako guztia, ordu ezohikoan janari ezohikoa jateko arriskua, ni bere larba bizitik ehun miliatara banago ere, amak ez du horretaz pentsatzen eta nik ere ez nuke horretaz gehiago pentsatu, baina ni baino indartsuago da, berak egon luke
|
ni
nagoen lekuan, ez nik, gazte eta eder izan luke berriz, une horixe gogoan duela ohera itzuli ahal izateko eta hartaz luze birpentsatu ahal izateko, behin eta berriz eta askotan pentsatu horretaz bere bizia eguzkitako eta hondartzako istant horretara murriztu arte, non bere azalak ez bailuke harrezkero makillaturik egon, non bere ahoa ez bailitzateke lerro bat izango, egiazko aho bat baizik, irrib...
|
|
|
Ez dut behar besterik eguneroko bizi antzezpena burutzeko.
|
Ni
nagoen lekua da neretzat denik eta lekurik interesgarriena. Hura da munduaren erdigunea.
|
|
2023
|
|
|
Nire familia han dago, Iruñean.
|
Ni
nagoen leku guztietan dago nire familia. Esaterako, irundarrentzat joan den astelehena egun txarra zen Iruñera joateko, Frantziako Tourraren trafiko aldaketengatik.
|
|
|
Hemen, non? Zu zauden lekuan edo
|
ni
nagoen lekuan. Izan ere, bi leku oso desberdinetan geunden ordurako.
|