|
2001
|
|
|
Pixka bat harantzago, kulunkaulki batean eserita, Julia. Eguzkitarako betaurrekoak jantzita zerura begira zegoen,
|
niri
bizkarra emanez. Atzetik inguratu nintzaiolarik, hitzik esan gabe, besoa luzatu zuen bere aldamenean esertzeko adieraziz.
|
|
2003
|
|
|
Urte batzuk geroago giltzak eskuetan bere etxera sartzeko zorian nengoela, ordea, duda mudak izan nituen, nik ez bainuen inolako eskubiderik nirea izan zen baina orain arrotz egiten zitzaidan etxe horretan sartzeko, are gutxiago nirea ez zen zerbaiten bila, idazlearen emazteak esandakoa egia izatekotan. Beldur nintzen Monika ez ote zen barruan izango, beharbada lo zegoen oraindik, bere ohe zabalean trabeska bakarrik, edo, okerrago dena, beste norbaitekin bazegoen, eskuineko aldean zuzen, hala egiten zuen nirekin bizi zenean bederen,
|
niri
bizkar emanez eta burkoa bi besoekin besarkatuz. Orduak eta orduak lo sakon egiteko adurra zuen eta zoria.
|
|
|
Beharbada bila zetorkion atzetik, bidean birao isilak jaurti edo mendeku izugarriak aginduz. Baina nik ez omen nuen erruki zirkinik ere egin eta emakumeak, duintasun puntua berreskuratuz,
|
niri
bizkar emanik, alde egin omen zuen. Berandu, beranduegi, gutuna irakurri ondoren, ohartu omen nintzen gertatu behar zuenaz edo gertatuko zenaz eta alferrik egin omen nuen korrika emakumearen bila, nik neuk martxan jarria nuen heriotzaren gurpil eroa geratu nahirik.
|
|
2005
|
|
|
–Igartzen zaizu ez zabiltzala ondo –erantzun zuen berak, eta
|
niri
bizkarra emanez esku artean zuen postrearekin jarraitu zuen.
|
|
2006
|
|
|
Berdin interpreta zitekeen desenkusazko keinu gisa edo antzarak ferratzera bidali ninduela. Edonola ere,
|
niri
bizkarra eman, eta zubi azpira abiatu zen modatik pasatutako duintasun baten imintzio eginez. Une hartan, ordea, ni nintzen gizon haren premian nengoena.
|
|
2009
|
|
|
Barre txiki bat gero kolkoan. ...ketan, Orixe eta euskal kultura eta literatura, Bizkaiko industria eta poesia berria jorratuko baikenituen, suposatzen dut, Aresti, Krutwig, gazteriaren krisi erlijiosoa, ETA, momentuko gorabehera politiko, filosofiko, erlijioso guztiak, urte haietan ohi zen suharraz, eta, xurruta xurrut, orduak aurrera bero bero, ordu bat edo biak aldera zutitu zen bere aulkitik eta, beso biak zabal zabal jasota,
|
niri
bizkarra emanez, Ezkerraldeko garabien kredo bat sinestezina inprobisatu zuen boz goran, bera garabia balitz bezala?, izugarria, sekulako poema bat, profeta batek deklamatua, dardarka utzi baininduen goitik beheraino.
|
|
|
–Ez zekiat, Tasio, ostia! . Zutik jarri zen,
|
niri
bizkarra emanez?. Gauza bat bakarra zekiat:
|
|
2010
|
|
|
–Zoaz antzarak ferratzera, burgeskume nazkagarri hori!?. Eta,
|
niri
bizkarra emanda, atetik irten zen, atea kolpe bortitz batez itxiz.
|
|
|
–Ez berriro esan halakorik! Ni ez naiz neska galdu bat!?; eta
|
niri
bizkarra emanez, gelatik alde egin zuen, suminduta, sentipen ezti garratz bat neureganatzen nuen bitartean, ezti baitzitzaidan haren ahotik esan zituenak entzutea, nolabaiteko harrotasuna erakusten zuten, zentzurik onenean?, haren sumina garratz zitzaidan bezala: sumintzen zitzaidàn lehenengo aldia zen gainera, eta txokolate erraziorik gabe utzi ninduen, ez elgorriagarik eta ez matíaslópezik?
|
|
|
" Ez berriro esan halakorik! Ni ez naiz neska galdu bat!"; eta
|
niri
bizkarra emanez, gelatik alde egin zuen, suminduta, sentipen ezti garratz bat neureganatzen nuen bitartean, ezti baitzitzaidan haren ahotik esan zituenak entzutea —nolabaiteko harrotasuna erakusten zuten, zentzurik onenean—, haren sumina garratz zitzaidan bezala: sumintzen zitzaidàn lehenengo aldia zen gainera, eta txokolate erraziorik gabe utzi ninduen, ez elgorriagarik eta ez matíaslópezik...
|
|
|
‘Gehiago sinesten dut Grimm anaien ipuinetan iraultzan baino! ’ Gerhard izoztuta bezala gelditu zen; begiak, baina, hiruzpalau segundoren buruan txinpartaz bete zitzaizkion: ‘Zoaz antzarak ferratzera, burgeskume nazkagarri hori! ’ Eta,
|
niri
bizkarra emanda, atetik irten zen, atea kolpe bortitz batez itxiz.
|
|
|
" Beste askojakin horiei orain".
|
Niri
bizkarra emanda maisuei begira jarri dira fusilekin. Ni altxa egin naiz korrika jarraitzeko.
|
|
|
Lehengoan ordea,
|
niri
bizkarra emanda zorua garbitzen ari zela hizketan hasi zitzaidan.
|
|
|
Kontua da bost kandela piztuz hornituriko tartaren inguruan zegoen haur talde osoaren aurrean" EZ NEKANE, I DU RREK, IDURRE KKKK, ERGATIBOA, JOPE, IDURREK EZ DU NAHI COCA COLARIK!" esan niola garrasi batean. Begiak zuloetatik ia irteten zitzaizkiola begiratu zidan, txintik atera gabe, eta haurrei edariak plastikozko edalontzietara isurtzen jarraitu zuen,
|
niri
bizkarra emanez. Kanpora alde egin nuen, paseatzera, ezin bainintzen kontrolatu.
|
|
2013
|
|
|
Urteak eman genituen emazteak eta biok elkarrekin, eta geratzen zaidan irudia, behin eta berriz etortzen zaidana, ezkutatuta egon nintzen etxe aurreko jolastokikoa da. Maren besarkatzen zuen
|
niri
bizkarra emanez, eta hala egiten zituen tarte luzeak nik umearen aurpegia ikus nezan, berak eman ziezadakeen gauzarik ederrena haurra balitz bezala. Memoriak ez du nonbait mugimendua gustuko, eta haizearen kontra geldirik dagoen irudi hori berritzen dut behin eta berriz.
|
|
|
–Mozkorrik nagoenean bakarrik egiten dut, ahapeka, Azuzenak,
|
niri
bizkarra emanda?. Zorionez, askotan mozkortu naiz azken urteotan, eta gehienetan zurekin, Fermin.. Amorante zaharrak ipurdia hurbildu dit magal azpira nire izena hasperen batean bilduz.
|
|
|
Potzolok liburua guardia berriari pasa, eta hark galtzetako poltsikoan gorde zuen. Galeriara atera ziren biak
|
niri
bizkarra eman gabe.
|
|
2014
|
|
|
Oin bat urduri mugitzen zuelarik entzun zituen nire azken hitzak. Bizkarraldea osatzen zuen taularen gainetik zabaldu zuen besoa, eta biratu egin zen,
|
niri
bizkar emanez. Nigandik urrun bilatu zuen begirada jartzeko tokia:
|
|
|
|
Niri
bizkarra eman?
|
|
|
Ez
|
niri
bizkarra eman!
|
|
2015
|
|
|
Bere lagun ilehori harekin. Yanbe edo antzeko zerbait izena zuen? hizketan ari zen apur bat urrunago eserita,
|
niri
bizkarra emanda. Ilehoriak, aldiz, ez zidan begia gainetik kentzen.
|
|
2017
|
|
|
imintzioak egin burlaka
|
nik
bizkarra ematean;
|
|
|
Nire lagun berriak ez zuen, nik ez bezala, janzteko presarik hartu.
|
Niri
bizkarra emanda, armairua arakatzeari lotu zitzaion. Nahi gabe ere, begiek haren ipurdiko mazeletara egin zidaten ihes.
|
|
|
Medikua behar zuen sartzeko keinua egin zidan gizon bizardunak. Paperen artean zokomiran hasi zen,
|
niri
bizkarra emanda. Analitiken emaitzak atera zituen mahai gainera.
|
|
|
Zakilarekin begiratu dit bularretara. Gero jiratu eta esku-oihalarekin igurtzi du gorputza, bizi, eta
|
niri
bizkarra emanda jantzi da.
|
|
2018
|
|
|
Kandela argi berotan brasa gori eginik, halako batean,
|
niri
bizkar emanda, hankak tolestuta erdi eserita bere orpobelaunen gainean, sabelaldean kukurio jarri zitzaidanean, burutik oinetara, inoiz ezagutu ditudanik eta astindu eta dardara sutsuenak sentitu nituen. Atzez ikusten izan nuelarik eki lili dizdizean, ezelango amarraduraz lotu beharrik egon ez zelarik, onean onean eduki ninduelarik gerritik gora eta gerritik behera geldi geldian, zirkinik ezin eginik mugitzekean, matarrasa eginik dudan venus mendi garbian, lehenbizi eskuekin zirri labainak zehero modu goriki maitagarrian, eta zetazko luma mehail finarekin xehe xehe kilikiliak xamur xamur ondorean, pozaren pozez betez zirriztadaz atseginean, ipinarazi ninduenean txilin dilindari soinua joz dilin dilin, lili zuri usain gozo dariolarik, plazer gozamen gainezkaldian.
|
|
|
Apur bat urrundu nintzenean, biratu nintzen. Han zeuden oraindik guardia zibilak,
|
niri
bizkarra emanda, haien artean berbetan. Une batez gelditu ziren, eta haietako batek zigarreta pare bat eta pospolo kaxa atera zituen.
|
|
|
Barre egin zuen Erregek, baina Aba Yakue, haserre jiraturik, haren aurrez aurre jarri zen,
|
niri
bizkarra emanik. Eta esan zion:
|
|
|
Ez zion euli bati baino jaramon gehiago eskaini nire ziriari, eta,
|
niri
bizkar eman ondoren, ezkaratzerantz jo zuen, esaten zidala:
|
|
|
Erregek ez zuen txintik atera. Jiratu, eta leihorantz egin zuen,
|
niri
bizkarra emanik. Leihoa zabalik zegoen, eta Aba Yakueren monasteriotik irtendakoan bezalakoxe bero astuna sartzen zen salara.
|
|
|
–haserretu zitzaidan.
|
Niri
bizkarra eman, eta atzera aurrera hasi zen gelan, zaputz.
|
|
|
Ez zen sutondoko harmailatik jaiki.
|
Niri
bizkarra eman, eta aiztoaz zorroztutako txotxaren laguntzaz enborretako punta erreak libratzen hasi zen. Sutara begira hitz egin zuen, denbora guztian niri bizkarra emanez:
|
|
|
Niri bizkarra eman, eta aiztoaz zorroztutako txotxaren laguntzaz enborretako punta erreak libratzen hasi zen. Sutara begira hitz egin zuen, denbora guztian
|
niri
bizkarra emanez:
|
|
|
–Pausa egin zuen, hitzen efektua indartzeko.
|
Niri
bizkarra emanda segitzen zuen. Sorbaldak jaso, arranoek hegaldiari ekin aurretik hego barrenak harrotzen dituzten bezala, eta galdera bota zuen?:
|
|
|
Mendeku hartzeko kinka nuen. Banekien nork abisatu zuen Errege izurriteaz, nork esan zion aspaldi handitik nintzela ni Gaitzaren jakitun; banekien nor zegoen matxinoak suntsitzeko aukera aparta baztertzeko erabakiaren atzean; banekien nork jarri zuen Errege nire aurka, Erregek ia
|
niri
bizkar emateraino (ziega suntsitzerakoan erakutsi nuen kemenak limurtu zuen Errege, seguru nengoen horretaz). Leo  tzetan, zazpi gurdien segizioan eta Mikaleten errotaren inguruetan etengabe imajinatzen nuen neure kautan fraide kaskaila, niri irribarrez esaka:
|
|
2019
|
|
|
–Tiroa jotzea merezi duzu,
|
niri
bizkarra emateagatik, arma jaso eta Laleren bekokira apuntatu du?. Begiratu niri.
|
|
|
Izerdi tantak sentitzen nituen bizkarrean behera labaintzen. Poliki poliki hurbildu nintzen eta hasperen egin nuen lasaiturik nire ama ikustean, sukaldeko mahaira eserita
|
niri
bizkarra emanez. tok. tok. tok. Aurrera jarraitu nuen isilik nire presentziaz ohar ez zedin.
|
|
2020
|
|
|
Telefono dei bat aski izaten zuen, ordea, erabat suspertu eta euforiaren gailurrera igotzeko. Ahots apalez mugikorretik hitz egiten ikusi ohi nuen orduan, eta ni inguruan nintzela ohartzen zenean lorategira ateratzen zen eta, ertzean dagoen zuhaitz baten ondoraino joanik,
|
niri
bizkarra emanda jarraitzen zuen, esku librea airean mugitzen zuela, euliak uxatuz bezala, eta tarteka barre algara laburrak egiten zituen, hamar urte lehenago nirekin egiten zituen barre algara berberak edo antzekoak. Ordukoak naturalak, gardenak, sendagarriak iruditzen zitzaizkidan, askotan esaten nion berari erreka garbiek egiten duten hotsa ekartzen zidatela gogora.
|
|
|
Orduan, sofatik altxatzen zinen, salako begiratokira hurbiltzeko.
|
Niri
bizkarra emanda, itsaso oldartuari begiratzen zenion, mutu. Sofatik bertatik entzun zitekeen olatuen ekina.
|
|
|
Geroxeago, erretilu bat eskuetan neramala terrazara ateratzerakoan, bi biak elkarri zirrika atzeman nituen. Benjak,
|
niri
bizkarra emanda, eskuaz igurzten zuen Izarberen titi bat. Aurrez aurre neukan Izarbe, esku eskuina Benjaren lepoa ferekatuz, ezkerra beraren zirritu irekian galdua, burua alde batera makurtua, ahoa erdi irekia, begiak itxiak.
|
|
2021
|
|
|
Guztia itzalean zegoen, salbu zerua eta itsasoa erakusten zituen balkoi gaineko zirkulu erdia eta neska zegoen txokoa. Sofa batean nengoen –metalezko sofa bat kuxin marradun arinekin– eta neska balkoiaren gainera makurtuta zegoen
|
niri
bizkarra emanez. Egunsentiko argiak jotzen zuen belarrian eta masailean.
|
|
|
Ez dago hutsik oraingoan. Noiz atertuko duen zain zaude,
|
niri
bizkarra emanda. Ez duzu keinurik egin, ez zara biratu.
|
|
|
Itsasoa bere osotasunean ikusgai geneukala gurutzatu nintzen 60 urte pasako gizon batekin. Maskararik gabe zihoan, eta geldialdia egin zuen bidean, horizonteari begira jarriz, disimuluan
|
niri
bizkarra emateko. Ez agurrik, ez buru keinurik, ez ezer.
|
|
|
–Erotuta egon behar dut, esan zidan agur gisa, gela mortuan barrena lasai lasai zebilela,
|
niri
bizkarra emanez?: Ajuria Enea ondora etortzeko esan diot zipaio bati, armaz inguratutako areto batera.
|
|
2022
|
|
|
Gero, sor Teresari erreparatu diot.
|
Niri
bizkar emanda zegoen, burko batekin abadesa itotzen, filmetan bezala.
|
|
|
Erditze gelara pilotarekin sartu zen, erditze gela berria, atseginagoa. Dutxan sartu zen pilotarekin,
|
nik
bizkarrean ematen nion ura. Momentu batean taktoa egin zioten, burua hortxe zegoen.
|
|
2023
|
|
|
Hurbildu nintzenean zertxobait edanda zegoela konturatu nintzen, eta
|
niri
bizkarra emateko buelta eman arren begiak gorrituak eta malkoz beterik zituela ikusi ahal izan nuen.
|
|
|
Harraska aurrean gelditu zen, geldi, kikara oraindik eskuetan, arnasa hartzea kostatuko balitzaio bezala.
|
Niri
bizkarra emanda. Ostrukak burua lurpean sartzen omen du arriskuari antzematean; bazegoen zerbait horretatik amaren keinuan.
|