|
2000
|
|
|
–
|
Nik
be irakurria dot Azken fusila –sartu zen solasaldian Lauaxeta– Eta niri be asko gustatu jatan. Horrelako nobela gehiago behar dauz euskal literaturak!
|
|
|
– Nik be irakurria dot Azken fusila –sartu zen solasaldian Lauaxeta– Eta
|
niri
be asko gustatu jatan. Horrelako nobela gehiago behar dauz euskal literaturak!
|
|
|
Idazle fina da.
|
Nitaz
be idatzi izan dau.
|
|
2002
|
|
|
Nik zu lehenago ezagutu eza. Ha bera ni baino morroskoagoa da baina, harek daukana
|
nik
be...
|
|
|
|
Nik
be, hartzen dodaz haizearen sastadak, euri zaparradak, lei zitalak eta sargore kiskalgarriak; eta txarrago dana, mutil ziztrinen urrakadak, lorak eta ostroak lardaskatzen deustezala.
|
|
|
Zuek jai egunetan mendietara zoazenean, nahi ta ez arbolaren bat jo ta eratsi eta etxera ekarten ete dozue? Ba
|
nik
be, itsasoan ibili arren, ez arrainik ostu, ez galdu, ez ito. Bizi daitezala euren urezko basoan, urezko etxean.
|
|
|
Errenta bako errenteruak.
|
Nik
be, han" arsenaliin" ezagutu nituan. Baina harrezkero... iztarrarteak garbi.
|
|
|
San Martiñek, barriz, sakonago ekin deutsa. Eibartar idazle atsegingarri orren lana irakurri ala, doiñu zaharren otsa entzun dot nik bere, neure kolkoan, gunean, eta aren itzak,
|
nireak
be ba direala gomutauteko, lerro zahar oneik barriro jarten ditut emen. 1962 gnean, agertu nituan.
|
|
|
Zaarra nok eta... deabruarena jazoten jatak
|
niri
be.
|
|
|
Ezin egin. Dakizun lez, atea gizonak egina danez eta beraz, gizonaren laguna, edozein atek, eta
|
nik
be bai, bere bihotza, bere samurberatasuna dauka. Halan be, ezin jaramonik inori egin, honako paperik ez baldin badakar.
|
|
|
Horraitino, soziotzako aukerakoa ez ete neuke izango?
|
Nik
be, edozein antzera, gora egin nahi neuke ta; prosperau.
|
|
|
" Zoroburdi" hori zeurea al da? Eta
|
niri
be ez adierazo, lantzoi horrek?
|
|
2003
|
|
|
"
|
Nik
be bero daukat bihotzean garra;
|
|
|
Eta
|
nik
be beragaz berba egitea gura zenduan Bibiotek aurreko mugimenduak errepikatu zituen.
|
|
|
Nik ulertzen dot zugaz... parkatu, ez neban hori esan gura baina... Zergaitik jokatu behar dau holan
|
neugaz
be?
|
|
2005
|
|
|
–Bada
|
niri
be etxatan oin haren ixena etorten... Ala, bai!
|
|
|
–Esate’an lez, txarra kenduta ondo! Valcorneja ez, baia zerbaitxu ezautu yoat
|
nik
be" Su Majestad" en hoteletan...
|
|
2008
|
|
|
Bigarrenez aurkeztu nintzenean irabazi egin neban. Gustura sentitu naz,
|
niretzako
be ikastea izan delako eta gehiago idaztera bultzatu nauelako. Bildumatxoa osatu dodanean, Txalaparta argitaletxeagaz kaleratu dot.Liburua idazteko prozesu hori zelakoa izan da. Normalean narrazino liburu baterako urteak hartzen ditut; ez da jarraian egiten dodan gauza.
|
|
|
Aita metaren ganean eta pare bat arreba sardeagaz aitari ira emoten.
|
Ni
be han nenbilen zer edo zertan, gertaera daukat eta. Arreba batek, Rosariok, burditik salto egin eban, lurrean, ira artean erdi ezkutuan, sarda atxurra ahoz gora egoala konturatu barik.
|
|
|
Guraso, anaia arreba eta hurkoekin bizi izandako urte horreetako gomutak ondo markauta geratu dira betiko. Halantxe
|
nire baitan
be. Ume eta gaztetxo garan arteko bizipenek betiko markatzen gaitue, gugaz irauten dabelako fresko fresko, bizi garan artean.
|
|
|
Ez da oihartzuna, erantzuna baino: Hi bahaz,
|
ni
be banok. Zer nahi dok?
|
|
|
Tomasek lagaten eban lehenengo, sentibera hutsa zan eta;
|
nik
be, amorru galantagaz, laga egin behar.
|
|
|
Motxila erabilten ez nago ohituta, lehen aldia da gaurkoa eta. Kontua da, trenetik jatsi eta gero beste guztien atzetik joan nazala
|
ni
be, buruan egurrezko maleta, astuna madarikatua! eta motxila bizkarrean.
|
|
|
NEKANE:
|
Niri
be etzait bape kostatzen..
|
|
|
NEKANE:
|
Nik
be bai. Baina zoaz zu aurrena.
|
|
|
NEKANE:
|
Niri
be ez. Baina uste dut inguruko jendeak denbora apur bat behar duela gure harremon honetara egokitzeko, eta geu (k) pe bai.
|
|
|
HAIZEA.
|
Niri
be etzaidak ezer kostatzen. Eta hi baino goiztiarragoa naizenez?
|
|
|
Eta ez da erraza izango beretzat.
|
Niretzat
be ez da.
|
|
2009
|
|
|
|
Nik
be halan uste joat. Pekaturik be ez dok izango handi handirik holako ziri sartzea be eta.
|
|
|
Osterantzean, zer zala ta eroan ahal eikien guardia zibilak kartzelara eperdiak bero bero egin eta ostean? Ez dogu, ba, guztiok zuk eta
|
nik
be, irakurle baten baino sarriago doministiku egin. Eta inoiz kartzelaratu ete gaitue horregaitik?
|
|
|
Eta
|
ni
be bai, irakurle; ni be pozik, zilbota ez baina, kolkoa behintzat barrearen barrez ganezka neroialako. Pozik ganera, Txanton Piperren ahotik lezinotxu polit bat ikasi nebalako.
|
|
|
Eta ni be bai, irakurle;
|
ni
be pozik, zilbota ez baina, kolkoa behintzat barrearen barrez ganezka neroialako. Pozik ganera, Txanton Piperren ahotik lezinotxu polit bat ikasi nebalako.
|
|
2010
|
|
|
NEKANE.
|
Niri
be heldu zait beste abisu bat...
|
|
|
Jendea deika eta deika dabil. Baita
|
niri
be.
|
|
|
Pozik etxeratzen da ontzilaria ibai barera, urrineko ugarteetatik, irabaztea izandakoan; olan etorriko nintzake
|
ni
be errira, saminaina ondasun batu izan banitu.
|
|
2011
|
|
|
Egin dan azterketa liburu hau funtsean horixe da, joan joakun lehengo Busturiari begiradatxu bat botatea. Eta
|
nik
be gauza bera egingo dot lerro honeetan neure lehengo Busturigaz.
|
|
|
Gure amamak esaten ebanaren arabera, denpora luzean egon zan Busturian gure birraititaren errastua: eleizearen atariaren aurrean egoan, eta
|
nik
be ezagutu dodan, burdinazko kurutzea; berak egindakoa ei zan. Edozein modutan be, kurutze hori aspaldi desagertu da, denporearen eta Busturia modernizetako ahaleginen baten eraginez ziur aski.
|
|
|
Azken ordainketa arazo honeetan
|
nik
be esku hartu arren, ordurako Julen Kalzada etorrita egoan Iurretara eta, beraz, Oromiñora be. Ni, aitatuko dogun kleromotoa zala eta, Markina aldera joan barri nengoan.
|
|
|
" Nork ekarri deutsu sinatu daizun?" Gehien edo danen erantzuna,
|
nirea
be beste horrenbestekoa zala: " Zelan esango deutsut, ba, holakorik?
|
|
|
Harek be, errazoi sakonak erabiliz, bakotxaren hizkuntzak norbere heziketan dauen garrantzia argitu euskun. Jose Anjelek, hain zintzoa eta fina izanik, biotariko bati bakarrik errazoia emon barik,
|
niri
be errazoizko ziritxua sartu eustan, euskeraz egiten ez dan Euskal Herriko lurraldeei buruz orain gogoratzen ez dodan zerbait aitatuz.
|
|
|
Baina ez uste ni zerbait nintzala ta hartu nebanik urtebete lehenago abadetza bakarrean. Aurreko urtean, neure moduan Comillasen egoan Barakaldoko Iñaki Francori, orain be lagun mina dodanari, jazo jakona jazo jatan
|
niri
be: semea laster abade ikusteko pozarren egoan amaren heriotzea.
|
|
|
Ez dakit eraginik izan eban be gure eskutitzak, baina badakit handik laster samar euskerea sartu zala ikastetxean. Orduantxe hasi nintzan
|
ni
be bertan eskola bat edo beste emoten, bai euskeraz bai erderaz. Urteak dira, dana edo gehiena behintzat, edozein ikastolatan lez, euskeraz emoten dala," Zerutxu" be bere barruan izanik.
|
|
|
Eta argi dagistazu, oi urrezko,
|
niri
be, eta zuk beaire damostazu barriro, aizetxu, pozen batbedeinka bazeistan, beinola lez, etaemen zabildaz, zoriontsuakan lez, bularrean.
|
|
|
Baina gaur noan baketsu bidezior ezagunazzugaztira, urrez koroitzen deutsoz buruakbere il agineko orriak,
|
niri
be koroitu eidazuebekokia, gomutapen maitagarriok!
|
|
|
Eta
|
nik
be nire biotz ilkorra osatzekobesteak lez bizileku iraunkorra izan dagidaneta aberri bage arimeak bizitik aldeegiterik ez dagian irrika,
|
|
|
Ontsu bedeinkatzen deutsazue, ilkorren gain, bakoitzari bere ondasuna, zeruko indarrok, oi bedeinka
|
nirea
be, eta ez begiParka k ametsa amai goizegi.
|
|
2012
|
|
|
he!
|
Ni
be bezala. Bueno, ni Ju Julian, baina izeko batek Ju Julen deitzen zidan; baina ama haserretu egiten zen ho horregatik.
|
|
|
GARBIÑE:
|
Niretzat
be bai. Asko akordatu naiz zugaz.
|
|
|
NEKANE:
|
Nik
be bai. Baina (holangoa da legea?)
|
|
|
Pozik nau
|
ni
be herrixan sortu dan berbabidiakin. Eta agintari ohi eta barrixen papelak zela aldatu dian ikustiakin.
|
|
2013
|
|
|
–Itzel gomutarazten jeustak Namurren ezagutu neban andrazko bat. Nik ez nekian haren berbetea, ezta hak
|
nirea
be. Baina belarrira txutxu mutxuka berba egiten eustanean, aingeruak kantan eragoiela iruditzen jatan.
|
|
|
NEKANE:
|
Ni
be asko pozten naiz zuengatik?
|
|
|
AIMAR.
|
Niri
be bai.
|
|
|
GARBIÑE.
|
Nik
be oso gustura ikusiko nuen ezkontzan.
|
|
|
GARBIÑE:
|
Niretzat
be oso inportantea zara... Baina akordatu egoera jakin bategatik etorri zinela gure etxera... eta orain konpondu duzue arazoa.
|
|
|
GARBIÑE:
|
Nik
be asko estimatzen dut.
|
|
2014
|
|
|
gizonen gerra, haurren gosea, gau eta egun lanean diharduen nekazariaren lan eskerga eta eskergaitza, pobreen esperantzak... Vittorio de sicaren Ladri> di> biciclette> (1948) ekar tzen du gogora, istorio hura ere, komeni da gogoratzea, etxeko izara erabili gabeak bahitura etxera eramanda hasten baitzen; maindireak bahituran emanda trukean hartutako diruarekin eros ten zuten aita semeek gero lapurtuko zieten bizikleta.
|
niri
be hintzat, film haren oihartzunak ekarri dizkit Arestiren, ezkondu hintzenean/ bost gona hituen,/ bi bahituran jarri/ bi saldu hituen,/ soinean dunan hori/ diagon zaharra, horrek. duintasunaren al darri bat da, funtsean, inoren zorrik ez dun ordainduko?
|
|
|
Bilboko Manzarredo kalean abade mordo bat eta erlijioso batzuk egozan alkartuta Gotzaindegiko gela hareetan, diktadurak eta Gotzainak hari men eginik, gure Herriaren aurka euken jokaera bidegabea salatzeko.
|
Ni
be han nintzan, baina nirea hareei alkartasuna adierazteko bisita antzera izan zan gehiago. Eta, holan, hurrengo egunean, jaieguna izanik, abadeak mezen konpromisoak zituen; hareetariko baten ordezko egiteko, bere autoan hartuta eroan ninduan Jose Antonio Retolazak Meñakabarrena neure auzora.
|
|
2015
|
|
|
" Gu seirok bakarrik ez; deitu egingo deutsegu euskal kulturan dagozanen arteko batzuei".
|
Niri
be dei egin eusten. Barandiaranek emon eban nire izena; ni ikastaroakaz nenbilelako, horregaitik izango zan.
|
|
|
Ponentziak zirean aztertzeko zer egoeratan egozan euskal jakintza arloak.
|
Niri
be ezarri eusten ponentzia bat hezkuntzaren ganekoa. Don Andres Mañarikuak be parte hartu eban, Karlos Santamariak be bai, Adrian Zelaiak eta beste askok.
|
|
|
Olazabalagak Juan Mari Iraolagoitia eroan eban eta hasi zirean euskerazko programak egiten bera eta Inma Gallastegi.
|
Nik
be neure irrati saiorik gehienak urteetan egingo nebazan. Uste dot hogei bat programa egin nebazala, euskal kulturearen ganekoak.
|
|
|
– Hau poza emoten didazuna, Uhaina!
|
Ni
be ekologista naiz, planeta salbatu behar dugu! Pizza hau lako elikadura jatorraren alde egin behar dugu!
|
|
2016
|
|
|
Ba, ez dakit
|
ni
be baserrikoa nazalako izango dan, baina, egia esan, ezbardina da. Baserrian bizi dan jentea bakartuago dago eta hara joaten zaranean, berba egiteko gogoa daukie normalean.
|
|
|
Hori bai ez zitzaiola burutik pasatu Joni. Ezta
|
niri
be. Kapitainak barre anker bat egin zuen, garailearena, burua niregana jiratuta.
|
|
|
–
|
Nik
be ez dut horrelako laguntzailea galdu gura. Ez didate jaramonik egin.
|
|
|
Itxuraz, inora joatea ezina zala, bideak zarratuta egozala igarrita.
|
Nik
be bira egin neban. Ikusi eta konturatu nintzan Iruñetik jendea linterna argitan etorten hasia zala.
|
|
|
Entzun ditut, baina, gurasoak euren artean hizkuntza ohituren inguruko elkarrizketak izaten: " bai, harek oso ondo daki, baina ez dakit ba, baserriko jente askok lotsia eukitzen dau gero euskeraz berbetako"" beste haregaz erderaz ibili za ta, zelan ba?"," joeria dauko harek, itzela eta, jarritxu azkenien
|
nik
be...". Eta horrela, etxean entzundakoetatik ikasi dut.
|
|
2017
|
|
|
"
|
Nik
be, ez dakit. Es que segun gaixa ta hola.
|
|
|
Urteak geroago, Santakurtz izeneko Jubiladuen Alkartea sortu eben Muxikan eta Oscar izan genduan horren buru be, eta euren ekintzak bultzatzeko diru beharrizana eben eta herriko lantegi batzuen lagun tzea gura eben.
|
Nigana
be etorri ziran, eta ahal izan nebanik eta ondoen portetan ahalegindu nintzan, ze ondo nekian zenbat esfortzu eta buruauste egin behar izaten zituan jubiladuen alkarte hori aurrera aterateko. Beraren ahaleginari esker hamaikatxu ostera eta ibilte egin zituen herriko zaharrek batera eta bestera; batzuk amesetan be pentsauko ez eben lekuetara.
|
|
|
Ailegau zan eguna eta han agertu zan zaldia, mantatxu eta guzti.
|
Ni
be prest. Hasteko txistua jo behar ebanak esan euskun:
|
|
|
Amaieran, Lahoz zaintzen nentorren ni. Bi edo hiru bider jo eban eta
|
ni
be atzean jarri nintzan. Halako baten, Jaime Montañak albotik pasau ninduan eta bigarren izateagaz konformau behar.
|
|
|
Lehenengo Parisera trenean eta gero handik Dijonera Pariseko Euskal Etxean aurkitu genduan batek eroan ginduzan. Berez, kontratua Loroñorentzat bakarrik zan, baina bitarteko egin ebanak esan eutsen ni bere lagun tzailerik finena nintzala eta
|
niri
be bizikletea emon eusten.
|
|
|
Ikasten ez nintzan beste mundukoa, baina inguruko guztiek baino hobeto nekian erderaz. Jakina, aitak, hainbeste urte kanpoan eginda, erderarako jokerea eukan eta
|
niri
be erderaz egiten eustan. Beste ez eben aditu be egiten.
|
|
|
" Etorri hai hona ume eta beittik kanpora, gaurko moduen ez dozak izerrak egunero ikusten. Bizimodue ederra dok baina erlojuen orratzak hegan eitten jjabiek eta norbera konturatu orduko halako baten geratu eingo dozak
|
niretzat
be. Laster, ume, zeruko izerrei beste bat batuko jjakek ondora.
|
|
|
Mordo bat aida baten bertara igonik, gertu gagoz aurrera egiteko.
|
Ni
be,, euren apaiz, nazala ta ez nabe an itxi nai izan.
|
|
2020
|
|
|
|
Ni
bez, baina erreza ixango da. Ardixak hemendik hara eruan, dirua batu eta orduan edarto bixi!
|
|
|
Heuri toketan jak oin hemen geratu eta aurrera egittia.
|
Nik
be holaxe egin naixuan. Eta ez Mitxelekin bakarrik… behin baino gehixautan.
|
|
2021
|
|
|
Neri adibidez pasau ziten presentau zibenien nire lagun baten neskie Iruñakua ta etorri zan gureana ta
|
nik
bea ez nun ezautzen osea nik berez enakixen zein zan ta nei ezantziben erderaz ez zekixela ordun nik ja askoz gehixo kostau ziten irekitzie osea euskaraz askoz e errezo esango nion nungu zea ta baña erderaz nik ez, askoz gehixo kostatzen zat. Gañea berak esateu errespeto falta bat iruditzen zaiola guk euskeraz itxia berak ulertze eztunian. (Ikasle 9, Eus Ele, Azkoitia, E)
|
|
2022
|
|
|
Neure buruari esan nion: “Beste batzuek be egin xuek ta
|
nik
be egin biko xuat”.
|
|
|
|
Nik
be jertse bat daukat poltsoan neuretzat
|
|
|
Geldi geldirik, isil isilik mikrosegundo bat min barik zelan egoten den gogoratzea, sikiera, hori bai. Edo bestela, minarekin batera lokartzea
|
ni
be beti arteuda arte edo zu arte. lokartu bildu begiak eta garena laga, parentesian.
|
|
2023
|
|
|
|
Nik
be bai 2023, Argazki eta Bideo Lehiaketea
|