|
2000
|
|
|
Eta
|
nik
baietz esan diot. Ez dakit ze hitz erabili dudan baiezkoa emateko, berbok berez egin baitidate ihes eztarritik, eta beraz ez dut aukerarik izan nire erantzuna gramatikalki zuzena zen frogatzeko.
|
|
|
Noski, ez nuke hain bizimodu hotzean jaio eta hazi nahi, eta familiarik ez izatea eta holan, baina Rocíok" eta zuri buruz, zer?" galdetu didanean berak beste eskarmentu izan nahi nukeela konturatu naiz, hori bai. Horregatik eztul txiki bat egin eta kontatuko niona pentsatzen hasi naizenean, berriz itaundu dit" zer?, ez al duzu ezer kontatzeko?", eta
|
nik
baietz, hain zuzen ere horrexegatik etorri naizela Irlandara, nazka nazka eginda nagoelako kontatzeko ditudan gauza gutxiekin.
|
|
|
Eta
|
nik
baietz ihardetsi nizun, banekiela zerbait hari buruz, guti bazen ere, zeren eta oroitzen bainuen nola etxean izaiten genituen solasaldietarik batean apezaren borrokak izan genituen mintzagai...
|
|
|
—Baina, izurrite hura iritsi baino lehen, kontatu behar dizut nola mintzatu zitzaidan aita Bartolome bere bisita haietarik batean honetaz eta hartaz... baita nik artean egin gaberik nuen testamentaz ere, eta nola kontseilatu zidan ezen jauregia ospital baten egiteko erabil nezakeela, edo Jesusen Konpainiaren eskutan ere utz nezakeela, hura kasik onena!, zeren Konpainiak baitzuen kontu haietan jende aditurik eta ezin prestuagorik, Jainkoaren zerbitzari leialak guztiak, jauregia modurik onenean enplega zezaketenak, Jainkoaren jainkozko loria gatik. " Pentsa ezazu", erran zidan hark, eta
|
nik
baietz erran nion, pentsatuko nuela.
|
|
|
" Pentsatu al duzu lehengoan erran nizun zer hartaz, andere Graziana...?" Ene testamentaz eta jauregiaren etorkizunaz ari zitzaidan, jakina... Eta
|
nik
baietz erran nion, baina ezetz, zeren baitzegoen, bertzenaz ere, zertan pentsatu miseria harekin, baina hurrengoan pentsatuko nuela... nahiz eta izurritearen ondorez pentsatzen nuen ezen hobe izan zitekeela ospitale baten egitea, gaixoen hartu ahal izaiteko, halako larrialdietan. Eta aita Bartolomek, apur bat urduri, erran zidan:
|
|
|
Eta lagunek, bitartean, hitz egiten zidaten, eta
|
nik
baietz edo ezetz ihardesten nien, jakin gabe garbi zer erraiten zidaten eta zer erraiten nien, zeren bistaren gibeletik bainituen bertze zentzu guztiak, begiak harat eta honat, kale kantoietako emazteki haiei beha... harik eta, halako batean, Manexen boza aditu nuen arte:
|
|
|
Horixe izan zen txintxetek igorri zidaten mezua. Eta
|
nik
baietz egin nuen berehala buruarekin, baietz demonio, ea ez al nuen irudimena kontrolatzen ikasi. Eta zer eskain ziezadakeen halako une larri batean nire jakinduriaren altxorrak?
|
|
2001
|
|
|
Ez ote dituk sortuko?
|
Ni
baietzean negok.
|
|
|
Batasunak defendatzen duen ildoa egokia ote da ere Iparraldean lan egiteko?
|
Nik
baietz uste dut. Batasunaren nahia euskaldunon eskubideak Euska Herri osoan errespetatzea eta onartzea da.
|
|
|
" Jaungoikorik ba al dago".
|
Nik
baietz. Beraiek orduan:
|
|
|
|
Nik
baietz, egina nuela egitekoa, nahiz eta ni ere ezer gertatu ez balitz bezala nengoen.
|
|
|
A (zezena adarretatik helduz): Behin honetaraz gero,
|
nik
baietz uste dut, jauna. Garestitxo aterako zaizu, baina ongi gastatutako dirua izango duzu, horretan ez dudarik egin (Malko pare bati bidea utziz):
|
|
|
Descartesen Discours de la Méthode sartzen al da frantses literaturan?
|
Nik
baietz esango nuke, uste dut horrelako liburuak egiten dituzten gehienek sartzen dutela, nahiz bere leku berezia literaturaren historiatik kanpora izan, eta antzeko liburuak edozein literaturatan eta edozein hiz  kuntzatan aurki daitezke. Momentuan momentuko eta beste mugaketatan sartu gabe oraingoz (etorriko baita garaia hori egiteko) hemen hartuko dugu euskal literatura bezala, arrazoi berezirik ez baldin bada, euskaraz idatzirik agertzen den guztia edo gehiena behintzat, eta nahiz idatzirik ez egon, euskaraz esan diren gauza franko.
|
|
|
Ulertuko duzunez, handik aurrera" Ados?" galdetzen zidaten bakoitzean
|
nik
baietz erantzuten nuen, ahalik eta bizkorren. Etsi nuen eta su piztekoak erosten hasi nintzen, su piztekoen mekanismoa ongi menderatzen nuelakoan; estankoetan bada makina bat modelo itxuroso eta diseinuzko, merke gainera, eta betiko moduan funtzionatzen dutenak, baina horiek ere badute akatsa:
|
|
|
|
Nik
baietz esan nion guztiari, eta adi adi jarri nintzen, Berlusgoñik segitzen baitzuen bere liburu bukatugabe eta korapilatsua nolakoa zen adierazten.
|
|
2002
|
|
|
Biharamunean klasera joan nintzen berriz, eta ama etorri zitzaidan. Larrituta ikusi ninduen eta galdetu zidanean ea ahaleginak merezi zuen
|
nik
baietz erantzun nion. Une horretan barneratu nuen hartutako erabakia.
|
|
|
Igande hartan, ordea, haizea eta euria egin zituen, baina hurrengoan, aldiz, ezin hobea... eta hantxe egon nintzen ni ere, Arroan, Sararen lehen hegaldi hartan. Berak ez joateko esan zidan, baina
|
nik
baietz. Esan nion:
|
|
|
– Uste duzue hirurok joan ahal izango dugula motoan? –aurrea hartu zuen harrigarriki, Joseluk–
|
Nik
baietz esango nuke.
|
|
2003
|
|
|
Zer gertatzen da hizkuntza bat literatura egiteko aukeratuz gero, aukerak eragina du?
|
Nik
baietz esango nuke, hizkuntzak norberaren idazkera aldatzen duela.
|
|
|
|
Nik
baietz.
|
|
2004
|
|
|
Bai,
|
nik
baietz uste dut. Arte Ederren Museoak garai on bat bizi duela iruditzen zait.
|
|
|
—Zergatik ez dituzten harrapatzen, horixe jakin nahi nuke nik —esan zuen La Vachek pentsakor. Eta
|
nik
baietz egin nuen buruaz, nik ere puntu hura konprenitu nahi nuela ondo.
|
|
|
|
Nik
baietz egin nion buruaz. Gustatu egiten zait moja ttikiari arrazoi ematea.
|
|
2005
|
|
|
" Prontxio eta biok ia muturka egin genian, motel.
|
Nik
baietz, ailegatuko hintzela. Eta hark ezetz, berandu henbilela.
|
|
|
Berak, nigana hurbilduta, ea irundarranintzen galdetu zidan.
|
Nik
baietz erantzun nion. Eta hurrengo galdera izan zen eazer konpainiatan ateratzen nintzen Alardean.
|
|
|
–Sentitzen dut; zakur ona zen –esan zuen azkenik, eta pisua hanka batetik bestera aldatu zuen; besoek bular aldean gurutzatuta jarraitzen zuten.
|
Nik
baietz egin nuen buruarekin.
|
|
|
–Ez dakit... –begira jarraitu zuen, erantzun baten eskean– Bai,
|
nik
baietz uste dut, froga guztiek hori adierazten dute; berak edo Iñigok, baina biek zekiten zertan ari ziren.
|
|
|
–Zerorrek aukeratuko duzu; hondartza erdian egotea nahi baduzu ere,
|
nik
baietz esango dut.
|
|
|
–Ez dugu elkar asko ezagutzen, baina beti izan zaitut estimuan –esan zuen begirada bere edalontziko aparrera jaitsiz;
|
nik
baietz egin nuen, neure edalontzikoari begira.
|
|
|
Ni. Eta osaba Simonek baimena eskatzen dit orduan golf zelaiaren barruan errugbi zelaia egiteko, eta
|
nik
baietz esaten diot, eta konforme gelditzen gara, eta osaba Abelek keinu bat egiten du buruarekin, eta keinu horrek esan nahi du pazientzia handia izan behar duela osaba Simonekin, eta nirekin ere bai. Izeko Martinak ere askotan egiten du keinu hori bera.
|
|
|
|
Nik
baietz.
|
|
|
Arrainak ezagutzen ote nituen, izokinak batez ere, horixe galdegin zidan. Eta
|
nik
baietz, sekula gehiegi landu ez badut ere, iktiologia ikasi genuela geure ikasle garaietan. Zientzia liburuak irakurtzeko zaletasuna ere badudala apur bat eta beti geratzen dela zerbait ganbaran itsatsita.
|
|
|
Arrantzan hasten badira ez zietek filiñoei baino are zekenago ordainduko? ...t nahita utzi nindutela, pausoak hartuko zizkidatek, nondik nora nabilen, menturaz barrandan zauzkaagu hemen bertan, kantinan, zertan gabiltzan gu biok, hirekin ni, horregatik etorri zaidak malkoa, egik kontu zer den niretako orai galdatu didaana, barkamen zoragarria duk, hik pentsa ezak nahi duana, errak berriro hik badakiala zergatik erori hintzen eta ez zela nire hobena izan, berdin zaidak, eta
|
nik
baietz erraten diat Eustakio, jakina baietz, hik ez duk konprenitzen ahal, hik ez dakik, hik dena kontrolatu nahi duk baina nik badaukat zokoño bat inork inoiz jakinen ez duena, han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk, nire dorretxea, hiru mila zaldik zaindu eta 380 voltiok hesitutako barrendegia, burutik egin ote zaidan, ez dakik nola, bai, bai erraten diat, bihar atxilotzen banaut...
|
|
2006
|
|
|
Apeza, pertsona deno, amoros da.
|
Nik
baietz erranen dut, beste batek ezetz erran behar badu, erran dezala.
|
|
|
Ni bizi naizen arte jarraitu jotzen, ni bizi ez naizenean nahi duzuna egin. Eta
|
nik
baietz esan nion, sumatu gabe hori esan zidanean artean gazte samarra zela bera eta urte asko biziko zela! Eta orain ezin hasiko naiz uzten.
|
|
|
" Hau ezin da hola gelditu", esaten zuen, eta batzar bat antolatu behar zela ahalik eta lasterren," zurrumurru txatxu eta pozoitsu hori lehenbailehen gelditzeko".
|
Nik
baietz, noski. Zer esango nion ba ama haserretu bati?
|
|
|
|
Nik
baietz edo esan nion, buruarekin. Berak" atsegina dirudi" edo halako zerbait.
|
|
|
Izen berria ez ezik, gauza gehiago aldatuko zion Santiago gazteluko ateetako zalapartak.
|
Nik
baietz hik ezetz hartan, bigorrar haietariko bat lurrean zerraldo gelditu zen, aitatxiren mailuak sudurra hautsirik.
|
|
|
Kirastxoa dago hemen, ezta?
|
Nik
baietz esango nuke. Komun japoniarretan, erdi ilunetan, ez zen bereizten garbi zegoenaren eta hain garbi ez zegoenaren arteko muga.
|
|
|
Seguru zaude hau dela Marseillako bidea?, galdetzen zidan aldian behin, xuxurlaka eta alemanez.
|
Nik
baietz egiten nion buruaz. Gero, frantsesez eta ozen, paisaiari edo bidaiari buruzko zerbait esaten nuen, gidariak susmo txarrik har ez zezan.
|
|
|
Horretan nago ni.
|
Nik
baietz uste dut.
|
|
|
ea beraiek zituzten gaztelaniazko proiektuetan kolaboratuko ote nuen eskoletarako musika materiala sortzen.
|
Nik
baietz. Lan piloa egin genuen beraientzat, eta oso pozik gainera.
|
|
|
– Bai, egun hartan motorren arduradunak, Roblesek zera esan zidaan, bizpahiru ordu gehiago sartzeko, hurrengo egunerako tren bat prest egon behar zelako, eta
|
nik
baietz, ez zidala larregi inporta. Aparteko dirutxo bat jasoko nian haren kontura... eta, bueno, hartan ibili ninduan, nirekin batera Lopategi eta Pelucos.
|
|
2007
|
|
|
Musikarik ez al genuen entzun nahi esan zigun, besteetan beti musika entzuten egoten ginenez gero.
|
Nik
baietz, baina aparatua Roberrena zela.
|
|
|
Eduk purrustada bat egin zuen, lagunen aurrean bere arrebaz lotsatuko balitz bezala, baina
|
nik
baietz esan nuen berriz ere. Ekarri zuen kasetea, eta zinta batzuk ere bai, baina Inma guztiz galduta zebilen musika kontuetan.
|
|
|
90 bidaiarirekin, bi hizkuntzak hitz egiten zituen bakarra zen. Animaliekin ez da ongi moldatzen… Egia esan,
|
nik
baietz uste nuen, baina ez dirudi. Base Esperanzan pinguinoetara hurbiltzea bururatu zitzaidan eta harkaitz batean eseri nintzen, bat batean pinguinoz inguratuta nengoela jaka hiltzen.
|
|
|
Gure errebista onek ez ote du praille kume arpegia argiegi?
|
Ni
baietzean nago. Ia piska bat" laizizatzen" dugun.
|
|
|
" Sortida egin behar duk orduan?", diost narratzaileak. Eta
|
nik
baietz erran diot nire buruari. Berriz ere, Passeig de Gracia eta Ramblastik urrun, errebal edo aldirietara noa ikusminez.
|
|
|
Iturrino Handia ote nintzen galdegin zenidan, eta
|
nik
baietz. Zer esango nizun, ba?
|
|
|
|
Nik
baietz erantzun diot, besterik gabe.
|
|
2008
|
|
|
Enpresa jakin batek deitzen dit. Behin, orain dela lau edo bost urte, galdetu zidaten Euskadi sarietan itzultzen lan egiteko prest ote nengoen, eta
|
nik
baietz. Eta joan nintzen.
|
|
|
" Gaur egun propagandak agian kritikak baino indar handiagoa du, eta propaganda barruan sartzen dut idazlea komunikabideen orrietan azaltzea, bost axola argitaratu duen liburuagatik den. Hortaz, sarri azaltzen direnak aukera gehiago duten edo ez baloratzeko unean,
|
nik
baietz esango nuke. Dena dela, ahoz ahokoak ere funtzionatzen duelakoan nago, baina balantza, zalantzarik gabe, aurrekoen alde makurtzen da".
|
|
|
–Baina Gariri esan nion? atzo galdetu zidan gaur etxean egongo ote nintzen eta
|
nik
baietz??. –Eta zer?
|
|
|
Ez ote zaigu gertatzen ordea euskalduntasuna merke zurrean saltzeko prest gaudelako?
|
Nik
baietz erantzungo nuke.
|
|
|
ausartuko al zinateke Soljenitsynek urtarrilean proposatutako zeregina betetzera?
|
Nik
baietz erantzun nion berehala. Baina ondorengo lauzpabost egunetan ezin izan nuen lorik egin, non gorde eta nola atera pentsatuz, gorputzean izerdi hotza nuela.
|
|
|
Langileek beren kasa pentsatu dute hori. Eta
|
nik
baietz, posible dela esan diet. Ez da gezurra.
|
|
|
ANDONI: Ba
|
nik
baietz uste diat. Ez duk ezer lortuko kalean jendearen atzetik ibilita.
|
|
|
NEKANE:
|
Nik
baietz uste dut. Ez ahaztu hilketa bat ikertzen gabiltzala!
|
|
|
AKETZA.
|
Nik
baietz uste dut. Ze, mingaina astintzen badut?
|
|
|
UNAI:
|
Nik
baietz uste dut.
|
|
|
|
Nik
baietz esango nuke. Liga luzea da eta gauza asko egiteko denbora dago.
|
|
|
Halako batean, bikote gazte bat gerturatu zitzaidan, eta mutilak esan zidan ea futbolean jokatzen nuen.
|
Nik
baietz, eta hark esan zidan Eibarren ikusi ninduela Hospitaletekin jokatzen, eta gustatuko litzaiokeela Eibarrek ni fitxatzea. Esan nion sinatu berri nuela, eta oso pozik jarri zen hura, eta niri ere ilusioa egin zidan».
|
|
2009
|
|
|
" Ez al zaizue iruditzen zutabegileon artean norbere buruaz hitz egiteko joera zabaltzen ari dela?".
|
Nik
baietz erantzungo nioke, ohikoak direla oso zutabegintzan" ni"," nire"," niretzat"," nire aburuz"," nire lagun batek dio" eta horrelakoak. Eta gainera esango nioke Gabriel Arestik aspaldi eman zigula koartada perfektua nitasun horretan tinko mantentzeko:
|
|
|
Eta, begiak irekirik, hamaika hodi, kable, ontzi eta ordenagailuz inguratua ikusi nuela neure burua. ' Leire, entzuten al nauzu?', galdegin zidan sendagileak, eta
|
nik
baietz erantzun, entzuten niola;' Hitz egidazu', hark ekin, eta nik baietz, entzuten niola berriro ere, baina nire hitzak ez zitzaizkion iristen, indarrik ez, nonbait".
|
|
|
Eta, begiak irekirik, hamaika hodi, kable, ontzi eta ordenagailuz inguratua ikusi nuela neure burua. ' Leire, entzuten al nauzu?', galdegin zidan sendagileak, eta nik baietz erantzun, entzuten niola;' Hitz egidazu', hark ekin, eta
|
nik
baietz, entzuten niola berriro ere, baina nire hitzak ez zitzaizkion iristen, indarrik ez, nonbait".
|
|
|
Bere ogibideaz biziteko nahikorik irabazi ezin dauenari, ez ete leikio, gero, parkatu tranpatxu bat edo beste?
|
Nik
baietz esango neuke.
|
|
|
|
Nik
baietz uste dutenetakoa naiz, klima aldaketa gertatzen ari dela.Dauzkagun baino mundu gehiago kontsumitzen ditugu, eta horrek sortu du arazoa
|
|
|
|
Nik
baietz uste dutenetakoa naiz, klima aldaketa gertatzen ari dela.
|
|
|
Kontserbatu behar ditugu Euskal Herriko pagoak? Hori bigarren mailako eztabaida izango litzateke nire ustez, eta
|
nik
baietz esango nuke. Orduan, tenperatura, prezipitazioa eta abar aldatzen badira, agian, pagoak desagertu egingo dira, eta, pagoekin batera, pagadietako habitat osoa.
|
|
|
–esan zidan Jose Ramonek aparte eraman ninduen batean.
|
Nik
baietz erantzun nion, zer bestela??. Ni oso pozik nagok hire lanarekin; jakitea nahi nian, eta erantzunik itxaron gabe, bertatik urrutiratu zen, langile berriei piezak kakoetan nola eskegi azaltzera.
|
|
|
Halako batean, taberna barruan eserita geundela geure coca colak edaten, Paulak. Gabon madarikatu hauek?? esan zuen, eta
|
nik
baietz egin nuen buruarekin.
|
|
|
Besotik heltzen zidan bere indar guztiekin, ez zuen askatzeko intentziorik
|
nik
baietz erantzun arte. Barreak nire bularretik eztarrirainoko bidea egin zuen azkar eta baietz erantzun nuen.
|
|
|
–
|
Nik
baietz uste dut. Nik uste dut arazorik gabe iritsiko zinateketela lehorrera, baina behin hara iritsita, kaiuko batean heldu zaretela ikusirik?
|
|
|
Bai, ama, bai, ama, Madril ez zela segurua batere, trenak lehen eta aireportuak orain, hurrengoa metroan izango zen edo auskalo, askoz hobeto nengoela Bilbon, Amaiarekin, hain txoriburua ez banintz? hiri handietan ez zegoela behar bezala, eta akaso Madril horretan nire kontra jarriko zirela orain, euskalduna izateagatik, kontuz ibiltzeko gero, eta
|
nik
baietz, baietz, arrazoi osoa zuela baina orain afaldu beharra nuela eta hitz egingo genuela biharamunean, urte berria elkarri opatuz.
|
|
|
Paseoa goiz, Martin? esaten didate eta
|
nik
baietz buruarekin, zer esango diet, bigarrengoz aldegin didala emakume iheskorrak, iheskorra dela denbora, egunak geratzen zaizkidala, aingerua atzetik dudala?
|
|
|
Arima salduko ote nuen galdetu zidan ezezagunak eta
|
nik
baietz. Eta berak zeren truke?
|
|
|
–
|
Nik
baietz uste dut. Ez baita gaur gauekoa soilik, bada beste zerbait ere.
|
|
|
|
Nik
baietz egiten nion buruarekin, eta ama korrika txikian irteten zen kale kantoira. Igandero hamar urte gaztetzen zen.
|
|
|
harik eta, lasterketa amaitzera zihoanean. Domingok azken pausoa eman zuenean doi?, semeak ukabila jaso eta Reginak sabelean zerbait hautsi zitzaiola nabaritu zuen arte, bi eskuak sabelera nabarmen eraman zituen behinik behin?, ukabilaren keinu erabateko harekin semeak zera esan nahi izan balio bezala: . Zuk ezetz diozu, ama, baina
|
nik
baietz, eta hara nire ukabilkada, nire baiezko guztien baiezkoa dena, zure ezezko guztiak hankaz gora jartzeko ahaleginean?; susmo hura hitzez berretsi ezean, ordea, egoerara moldatzeko moduan zegoen, eta hori egin zuen Reginak, ez luzaroan baina, entzun nahi ez zituèn hitzak hurrengo kale kantoian aurkitu baitzituen, orbetarrak automobilera igo eta aitak, txoferrari jai eman zion igande hartan?... motorra martxan jarri baino lehen:
|
|
|
Plazan dantzaldia dago eta Isidro ikusten dut niregana gerturatzen. Berarekin dantza egin nahi dudan galdetzen dit eta
|
nik
baietz buruarekin, lotsati, eta harrituta, Carmenengana zuzendu behar zela uste bainuen. Lagunei begiratzen diet, Carmen eta Mirariri, haien baimena eskatuz bezala, eta bat batean nire oinak airean dabiltza, eta beso sendo batzuen berotasuna sentitzen dut gerrian, sorbaldan.
|
|
|
–
|
Nik
baietz esan nien, noski. Ezagutzen nuela, gurekin lan egiten zuela.
|
|
|
ABEL.
|
Nik
baietz uste dinat. Hire osaba ere harro zagon hire lanarekin.
|
|
|
HAIZEA.
|
Nik
baietz uste dot. Bestela zergaittik oheratu da ba nigaz?
|
|
|
|
Nik
baietz uste dut, baina hondakinen planak ezartzen dituztenek konbentzituta egon behar dute, hasteko. Ez hemen, baina orokorrean ez dakit sinesten duten, edo behar beste dakiten.
|
|
|
|
Nik
baietz uste dut. Aurtengo apustua, Tourra soilik kontuan hartzearena alegia, bere apustua izaten zen txirrindularia zenean.
|
|
|
iruditu ere, iruditu zitzaion une batez, antza, hartarako gai izan zitekeela, Domingok ematen zuèn pauso bakoitzari Reginak bere ezezkoa jartzen baitzion, pausoari pausoa zerraiola eta ezezkoari ezezkoa... harik eta, lasterketa amaitzera zihoanean –Domingok azken pausoa eman zuenean doi–, semeak ukabila jaso eta Reginak sabelean zerbait hautsi zitzaiola nabaritu zuen arte –bi eskuak sabelera nabarmen eraman zituen behinik behin–, ukabilaren keinu erabateko harekin semeak zera esan nahi izan balio bezala: " Zuk ezetz diozu, ama, baina
|
nik
baietz, eta hara nire ukabilkada, nire baiezko guztien baiezkoa dena, zure ezezko guztiak hankaz gora jartzeko ahaleginean"; susmo hura hitzez berretsi ezean, ordea, egoerara moldatzeko moduan zegoen, eta hori egin zuen Reginak, ez luzaroan baina, entzun nahi ez zituèn hitzak hurrengo kale kantoian aurkitu baitzituen, orbetarrak automobilera igo eta aitak –txoferrari jai eman zion igan... Ada, izan ere, berritsu jaiki zen, berritsu jarraitzen zuen, eta guztiok entzuteko moduan esan zuen:
|
|
2010
|
|
|
|
Nik
baietz esango nuke, batez ere egungo politikaren filosofian, erabakiaren demokrazia deitzen den honetan argi gelditzen da elkarrizketa gehiago behar dela, eztabaida publiko gehiago. Erakundeetatik haratago joaten den eztabaida publikoa.
|
|
|
Bai.
|
Nik
baietz defendatzen dut. Nirea planteamendu subiranista aurrera ateratzea da.
|
|
|
Izagirre doktoreak ezin hobeto ikusi ninduen; galdetu zidan ea bere aholku guztiak jarraitzen nituen: ea arnasketa ariketak egiten nituen, alegia, eta bizikleta zuhurtasunez erabiltzen, eta
|
nik
baietz; baina nik banuen amarekin konpontzeko kontu bat, ez bainuen ahaztekoa amak egin zidana, noiz eta Felipe Gastaminzari etxera etortzea eragotzi baitzion, niri ere, bide batez, txistua jotzea eragozten zidala: hura nuen, bai, buruan, eta nola ikusten bainuen amarekiko harremanak hobera egin zuela, era nabarmenean egin ere azken bolada hartan, zirt edo zart egiteko mementoa iritsi zela iritzita, halaxe mintzatu nintzaion mediku jaunari:
|
|
|
bat ere bota nion, baina berak orduan: . Inori ez, Ernestina, inori ez!?; eta
|
nik
baietz esan nion, eta baiezko hari kateatuta bizi izan naiz, oraindik ez dakit ongi edo gaizki egin nuen?; gaur, ordea, arazoa azaldu didazunean, ezin izan dut gehiago: barkatuko ahal dit zure amak zerutik?!?.
|
|
|
bazekien hura guztia, eta horregatik aurkitu genuen, beharbada, hura gure zain, Helena eta biok saioa bukatu eta etxeratu ez beste, sukaldeko leihotik begiztatu zuenari buruz bere iruzkina egiteko prest: bere begiek ikusi zutena oso polita izan zela, bai, baina kontuz ibiltzeko, kontuz eta kontuz, eta
|
nik
baietz erantzun nion, arrazoi zuela, arrazoi zuenez?
|
|
|
...zidan, bai, amak, baina berak bakarrik hitz egin zuen afalorduan; eta aitak, jakina; nire urtebetetze eguna zen, baina nire gurutziltzatzearena izan zen batez ere; ereinotzezko koroa behar nuen, baina arantzazkoa ipini zidaten, neure ohorea ez ezik, orbetarren leinua ere hankaz gora jarri nuelako, antza; biek ala biek gurutziltzatu ninduten, gainera, aitak eta amak, gupidagabeki gurutziltzatu ere;
|
nik
baietz esaten nien ahoz, baina ezetz buru bihotzez; behin baino gehiagotan etorri zitzaidan haiek jaurtitako diatribei emateko moduko erantzun egokia?. Zu ere neskamea izan zinen noizbait, ama, eta ulertu zenuke ni neskame batekin maitemintzea!??, baina mihira zetozkidàn hitz guztiek irudimenaren esparruan bakarrik egiten zuten hots, hotsik gabeko hotsetan, bistan da; hainbeste hitz egin zuen am... esan zidan kexu, halako batean?, noizbait eman behar zidan bere jokabidearen sakoneko arrazoia:
|
|
|
Amak, lehen egonalditik etxera itzulita gero, pasioz eta liluraz hitz egin zien etxekoei,. Lurra zeruan, hori da Pagoaga!? behin eta berriro errepikatzen zuen bitartean, eta
|
nik
baietz, arrazoi zuela, hura ikusi egin behar zela, batzuei ikusezina ikusteko modua gertatzen zitzaielako eta beste batzuei ikusezina sentitzeko modua; etxean geundenon artean, baina, Maria Bibianak soilik egiten zigun kasu pixka bat, Adak beste nonbait baitzuen burua, igarri ere, igartzen zitzaion, nahiz eta nik nekez suma nezakeen non?, eta izeba Ernestinak bere bide espiritualari lotuta jarrai...
|
|
|
–Egoitza ongi dago, ezta?? galdetu zidan Meyer jaunak, eta
|
nik
baietz, munduko txapelketa antolatzeko modukoa iruditzen zitzaidala, Capablanca eta Alekhinen artean. –Hori txakurren eta katuen arteko anaitasun unibertsala baino ezinezkoagoa da:
|
|
|
–Zu ez zara don Nazario Orberen semea izango???. Eta
|
nik
baietz erantzun nionean, ahapeka bezala erantsi zuen: –Jakiten badu zertan zabiltzan, akabatuko zaitu?.
|
|
|
_
|
Nik
baietz uste dut. Eta zure amak ere bai.
|
|
|
TXUS: Martxa honetan
|
ni
baietz zoratu. A, lore!
|
|
|
Patxadan eta luze mintzatu gara honetaz eta hartaz, eta itxaropenik gabe egotetik, bere ama eta seme alabak gertu dituela ohartuz ilusio izatera pasa da. Idazteko eskatu dit, eta
|
nik
baietz erantzun. Zein eginkizun ederra egin dezakedana holako pertsonekin, batez ere kartzelan dauden horiekin!
|
|
|
Egin nion minaz ea konturatzen naizen galdetu dit.
|
Nik
baietz esan diot. Berak azalpenarekin jarraitu du.
|
|
|
Orduan Carl Lewisen urte onenak ziren, izarra zen, eta ni nengoen irteerako epaile moduan.Hala, lasterketa hasieran Carl Lewisek balio ez zuen irteera egin zuen, irteera nulua adierazi nuen. Berak ez zuen onartzen, eta
|
nik
baietz esaten nion. Eta telebista irudiak daude biok eztabaidan, burua mugitzen:
|