|
2000
|
|
|
Eta segidan erran zidan: " Eta ez diat purgatorioan sinesten, eta linboan ere ez, zeren eta, nola ezkutatuko die Jainkoak bere begitartea bataiatu gabe hiltzen diren haurrei, baldin Jainkoa eskuzabala bada eta eskuzabaltasuna bera bada?" Eta osabak hura erran zidan, eta
|
ni
are harrituago geratu nintzen, don Frantziskori —baita ene inude Felisa zenari ere— purgatorioari eta linboari buruzko historia bat baino gehiago aditu izan nienez gero, eta neure bederatzi urteekin purgatoriorik eta linborik gabeko mundurik imajinatzen ez nuenez gero. Eta gero erran zidan:
|
|
|
‘Gutun hura ez zen galdu, eta berorrek ongi daki hori! ’ Ustekabean harrapatu nian, hain ustekabean, non ihardesteko betarik gabe utzi bainuen. Eta,
|
nik
are aitzinago egiten nuela, hitzak aldapa beheiti, erran nioan: ‘Non dago...? ’ Baina aitonak, ene lehen oldarraldian gibela egin ondoren, ez zian bigarrenean berdin gertatzerik nahi, eta erran zidaan:
|
|
|
Haatik, zer nenbilen ni orduan ere pentsu haien hausnarrean eta esperantza faltsuen peskizan, pentsatzeko denborarik ere ez nuenean, zeren ene laguna fin gaitza egiterat baitzihoan, erremediorik gabe! Eta, hala, oharturik ezen Joxek ez zuela deus egiterik bere ezpatarekin eta
|
nik
are gutiago gerrian neraman puinalarekin, ez dakit nola —zeren munduko gizonik ahulena eta ezdeusena sentitzen bainintzen—, baina, premiazko premiak premiaturik edo, zaldun haien arterat egin nuen bat batean, paparretik dilindaka nuen erlikiontzi iduriko hura eskuan. Eta erran nuen ozentki:
|
|
|
Eta, nola zuhaur baitzinen ene bekatuaren fruitu, seme, larritzen eta tormentatzen hasi nintzen, zeren nehor baino gehiago maite baitzintudan, alde batetik, baina gorrotatzen ere zintudan, bertzetik, zeren gorrotatzekoak baitziren, zinez, bekatua eta bekatuaren fruituak... Eta zutaz erditu, eta
|
nik
are erdibituagoa segitu nuen, neure larrian eta neure ezinegonean eritzerat eta gaixotzerat egin nuen arte. Eta, eritasunarekin batean, ene bularretako esnea mintzen eta garrazten hasi zitzaidan, eta, hondarrean, galtzen.
|
|
|
Eta
|
nik
are haserreago erran nion, begiak dantza haietarat zabalik:
|
|
|
Baina buruan nituen, halaber, bai ehundabatgarren kanoiaren iduria, aitak Amaiurri beha paratu nahi zuena baina guk Madrili beha paratu behar genuena eta mendekurako deia egiten zidana... eta bai emazteki haiek sugegorria ikusi bezain laster egin behar zituzten oihu eta keinu izugarriak ere, neure garaiti tipiaren iduri ere izan zitezkeenak. Eta nola ez bainuen, bertzalde, gibela egiterik, desiratu eta gutiziatu nuen ezen gertatu beharrekoa lehenbailehen gerta zedila, eta hala itzuli nintzen jangelarat ahalik eta zaluen eta arintkien, hatsa estu,
|
nik
are estuago egin nuena, osabaren erranetarat nengoelako eta hark teatroa egin behar nuela erran zidalako.
|
|
|
Zuzenketa berantiarrak irri motz bat eragin zion,
|
ni
are ergelago sentiaraziz. Harriko laburra amaiturik, mandarra kendu eta paretako gakotik zintzilikatu zuen nire aldera etorri aitzin.
|
|
|
elkarrekin bidaia, elkarrekin erosketak, elkarrekin otorduak. Baina hurbiltasun hori ez zait hain gogaikarria egin, beharbada arratsalde beranduan aintzira baten ertzean kanpatu garelako eta igerika ibiltzeak erlaxatu egin gaituelako(
|
ni
are gehiago lasaitu nau denda hau, jauregi hau, bidaia osoan niretzat bakarrik izango dela jakiteak).
|
|
2001
|
|
|
Ados nago zurekin, lagun esan nuen, baina
|
nik
are gehiago esango nuke, ez soilik giza eskubideak, baita, oro bar, bizitzaren eskubideak ere.
|
|
2002
|
|
|
Hamar urteko umemokoa haizela oraindik gero! –eta, nola
|
nik
are gehiago zabaldu nituen begiak, ustez ezkutuan erre bainuen, inoren begiradatik urrun, aitak erantsi zuen–: Zer uste duk, bada, ene espioi sareak ez duela funtzionatzen?
|
|
2003
|
|
|
Amak Kepa eta Pellori buruzko abenturak kontatzen zizkidan, bai, eta
|
nik
are gehiago miresten nituen Kepa eta Pello, biak ere heroi bihurtu arteraino, neure mundu irudizko bezain haragi hezurrezkoan.
|
|
2004
|
|
|
Eta Montsek gauza haiek esan zizkidan, eta
|
ni
are txoratuago geratu nintzen... nire kasua guztiz bestelakoa zelako, beharbada, irudimenik gabeko mutil baldarra bainintzen ni alor hartan, orduantxe hasi berria, nik ere erlijiosoen ikastetxe batean ikasi nuen arren.
|
|
|
Montse ongitxo ohartua zen orduko jeloskor nindukala eta,
|
ni
are gehiago zirikatzeko edo, taldetik hiruzpalau pauso urrundu ninduen besotik helduta; segidan, ezpainak belarrian ipini eta, ahots tonu isil eta sentsual batez, halaxe esan zidan:
|
|
2006
|
|
|
Amari hasperen bat atera zitzaion.
|
Ni
are errudunago sentitu nintzen. Neu nintzen guztion egonezinaren giltza, eta madarikatua ni!
|
|
2009
|
|
|
Haien aurka borrokatu eta gudukatu behar da, jendaurreko jardueretan, periodikoetan eta beren egiteko guztietan. Eta
|
nik
are urrunago joko nuke. Nik zerrenda beltzak osatuko nituzke, eta hala, udaldiaren atarian, ez nuke egunkarietan bizkaitar merkatari eta industrialarien zerrendarik argitaratuko, kontsumitzaileak jakinaren gainean egon daitezen?.
|
|
|
Eskerrik asko!!! Ustekabe ederra izan zen, eta poz handia, zuk Ez zaigu ahaztu jarri baitzenuen;
|
nik
are gehiago esango nuke, ez zaigula sekula ahaztuko.
|
|
|
Haien aurka borrokatu eta gudukatu behar da, jendaurreko jardueretan, periodikoetan eta beren egiteko guztietan. Eta
|
nik
are urrunago joko nuke. Nik zerrenda beltzak osatuko nituzke, eta hala, udaldiaren atarian, ez nuke egunkarietan bizkaitar merkatari eta industrialarien zerrendarik argitaratuko, kontsumitzaileak jakinaren gainean egon daitezen".
|
|
2010
|
|
|
eukaliptoa eta txoria irentsi dituena?. Eta
|
nik
are gehiago estutu nion eskua, eta berak: –Guztiok gara bat Jainkoaren baitan?
|
|
|
–Zure mihiagatik??; hasi ez beste, baina, are gehiago maite nuela konturatu, eta zuzendu egin nuen: . Zure azazkal bategatik??; baina
|
nik
are gehiago baino are gehiago maite nuen, eta orduan esan nion: –Zure betileetako ile bakar bategatik??; eta, hatsa hartu eta egozten nuela, honela amaitu nuen esaldia:
|
|
|
Eta izeba Ernestinarekin gertatutako harekin ere, halatsu, makina bat bider lotsatu izan bainaiz geroztik, behar adina adore ez izateagatik izebarekin bat egiteko. Behin edo behin mintzatu natzaizu heroien balizko miseriaz. Domingorenaz eta Teofilo Mariarenaz, esate baterako?, baina
|
ni
are miserableago sentitzen naiz hura oroitzen dudan bakoitzean: ai, ausartago jokatu izan banu orduan, izebaren alde lerratuz?!
|
|
|
Ganbaran konbertsio itxurako hura izan nuenetik aldatuta nengoen, apaiz izateko irrikarekin, baina mediku espezialistak esan zidan, izeba Ernestinak bezalaxe, hobe nuela itxarotea; izebak ez bezala, baina, zuhurrago agertu zitzaidan mediku jauna: . Apaiza izateko behar bezalako osasuna behar da, eta
|
nik
are sendoago nahi zintuzket, katarro batzuk harrapatzen baitituzu oraindik eta ez baitzintuzket zu berriz ikusi nahi Kochen baziloaren mende, ulertzen didazu??;. Bai. Baina zer denbora egin dut horrela??
|
|
|
Belaunaldi bat zinez markatu du sasi gerla horrek. Hor izan direnek ez dute hainbat aipatzen,
|
nik
are gutiago, egonaldi atipikoa egin baitut. Garai hartan Frantziako gobernuak Sahararen aljeriartasuna zalantzan ezartzen zuen.
|
|
|
" Oraintxe nintzen eukaliptoa... eta oraintxe txoria... baina ez naiz jada eukaliptoaren itzala baizik... eukaliptoa eta txoria irentsi dituena". Eta
|
nik
are gehiago estutu nion eskua, eta berak: " Guztiok gara bat Jainkoaren baitan... baina tarteka... mina eta nekea nagusitzen zaizkigu... eta orduan...
|
|
|
" Zure mihiagatik..."; hasi ez beste, baina, are gehiago maite nuela konturatu, eta zuzendu egin nuen: " Zure azazkal bategatik..."; baina
|
nik
are gehiago baino are gehiago maite nuen, eta orduan esan nion: " Zure betileetako ile bakar bategatik..."; eta, hatsa hartu eta egozten nuela, honela amaitu nuen esaldia:
|
|
|
Eta izeba Ernestinarekin gertatutako harekin ere, halatsu, makina bat bider lotsatu izan bainaiz geroztik, behar adina adore ez izateagatik izebarekin bat egiteko. Behin edo behin mintzatu natzaizu heroien balizko miseriaz —Domingorenaz eta Teofilo Mariarenaz, esate baterako—, baina
|
ni
are miserableago sentitzen naiz hura oroitzen dudan bakoitzean: ai, ausartago jokatu izan banu orduan, izebaren alde lerratuz...!
|
|
|
Ganbaran konbertsio itxurako hura izan nuenetik aldatuta nengoen, apaiz izateko irrikarekin, baina mediku espezialistak esan zidan, izeba Ernestinak bezalaxe, hobe nuela itxarotea; izebak ez bezala, baina, zuhurrago agertu zitzaidan mediku jauna: " Apaiza izateko behar bezalako osasuna behar da, eta
|
nik
are sendoago nahi zintuzket, katarro batzuk harrapatzen baitituzu oraindik eta ez baitzintuzket zu berriz ikusi nahi Kochen baziloaren mende, ulertzen didazu?";" Bai. Baina zer denbora egin dut horrela?" galdetu nion, erantzun zehatzago baten bila;" Bizpahiru urte, hiruzpalau, bospasei... hamar...";" Hamar...?!
|
|
2013
|
|
|
«Eta polita litzateke opari gisa Athletici irabaztea. Oso modu berezian bizi izaten ditugu beti derbiak, eta
|
niretzat
are bereziagoa izango da hau». Liga hasiera gogorra daukate bi taldeek.
|
|
|
Ur parrasta lasterka hedatu zen zubian gaindi. Hurrengo barrikara jo zuten,
|
niregandik
are hurbilago. Bertze galerianoa bidean gelditu zitzaien, ezin haratago joanez.
|
|
|
Ez dakit nola, besoa disparatu egin zitzaidan soineko haren azpitik eta emakumearen ipurdi mazela beroa harrapatu nuen. Fuerte besarkatu nion, gorputza
|
niregana
are gehiago ekarriz. Daldara batean jarri nintzen, eta bioi hatsa handitu zitzaigun, hitzik erran gabe.
|
|
2014
|
|
|
Arrazoi borobila zen, nornahi ahalketzeko eta isilarazteko heine koa.
|
ni
are gehiago pipertu ninduen. Bertze saihets bat bilatu nuen, min eman beharrez.
|
|
2018
|
|
|
Sarasuak horri, sua, etxeko beheko sua deritzo, eta funtsean, hor kokatzen du hiztunaren hezur mamia.
|
Nik
are gehiago esango nuke, hizkuntza gutxituen kasuan, non sarri, motibazio praktikoa hutsaren hurrengoa den, bestelako motibazioek hartzen dute pisu gehien, identitarioek kasu. Edozelan ere, azter genezake zer euskal hiztun mota sortzen den hezkuntza sisteman.
|
|
|
Berak batzu hil dirade;
|
ni
are nago bizirik.
|
|
|
Garai hartan hasi nintzen, bada, haren liburuetan aztarrika bibliotekan, edozein txolartetxotan, dama harenganako miresmenak akuilaturik. Hala, esate baterako, gogoan dut nola Kenton andereñoak 1936an Kornuallesera alde egin berritan sarritan jotzen nuen Symons andrearen lanen III. liburukira; izan ere, alderdi hartan sekula izan gabea nintzen, eta Devongo eta Kornuallesko bazter atsegingarriak agertzen dizkio irakurleari liburuki horretan, eskualde horretako argazkiak eta?
|
niretzat
are pizgarriago, zenbait artistaren marrazkiak eransteaz landa.
|
|
2019
|
|
|
Horra manifestuko proposamen laburra
|
nik
are laburrago emana:
|
|
|
Haren titi biluziak ikusi zituenean,
|
Niko
are eta gehiago berotu zen. Eskuekin ukitu zizkion, gogor estutuz.
|
|
2020
|
|
|
Olgak bai Txarlirekin bai nirekin izan zuen harremana eta Txarlirekin egun ere badu, baina inoiz norbait ondoan behar izan duenean Esther izan du euskarri, konparazio baterako abortuarenean, ez Txarlik ez nik ez genuen Olga Londresera lagundu, oker ez banaiz Txarlik Hendaian egin zezakeela, egin ziezaioketela aipatu zion, ba omen zuen berak klinika baten berri, berak lagunduko ziola, Olga ez zen fido, Londres hobetsi zuen eta bidaia hartan Esther izan zuen ondoan, gutako batena behar zuen, baina emakumezkoen aferak zirela iritzita arduragabe jokatu genuen. Bai, kontu horietan igualak gara Txarli eta biok, ederki dakigu axolagabe jokatzen, menturaz,
|
nik
are zabarrago dakit.
|
|
2021
|
|
|
ago itzuliaz baliatzen garelarik, aldez aurretik zerbait suposatzen dugu. Ezin gara, besterik gabe,
|
ni
are aberatsagoa naiz esaten hasi. Hau dioenak, aldez aurretik X aberatsa da edo X Y baino aberatsagoa da suposatu behar du, esaldia zentzuzkoa izango bada.
|
|
|
|
Nik
are beltzago maite dut erran zuen Peio Elizaldek. Baina gaur ezberdina da, eskaintzen didazuna hartuko dut, Amaia.
|
|
|
Nolwen eta Joana
|
nigandik
are hurbilago ikusten nituen. Maite nuen haien gorputzekiko kontaktu fisikoa, hainbeste denboraz gabetua izan banintz bezala.
|
|
2022
|
|
|
" Egia da erran zuen Oisillek hori laudagarria dela; baina badakit
|
nik
are laudagarriagoa den bertze batena".
|
|
|
Izan ere, batzuetan badira modu txarrean egindakoak. Nik beti diot nitaz zerbait txarra esaten duenak zera lortzen duela,
|
ni
are eta gehiago motibatzea. Hala behar du, behera egiten baduzu zure kalterako baita.
|
|
|
Beharbada horregatik izan zen
|
niretzat
are mingarriagoa 1975eko maiatzaren 8ko gaua Bilboko zezen plazan atxilotuta igaro ondoren goizaldera galdeketak egitera erizaindegira eraman nindutenean, kolpe bakan batzuk tarteko, adorea galdu, erabat larritu eta urtebete lehenago burutu genuen ekintzari buruzko zertzelada guztiak kontatzen hastea. Kontakizuna hain zen benetakoa eta sinesgarria, non gelan zeuden hiru poliziak, nire burua ur zikinez betetako terreina batean sartzen ari ziren biak eta mahai baten atzean eserita oharrak hartzen zituena, elkarri begira gelditu ziren, zer egin ez zekitela.
|
|
|
...infernua bereziki niretzat asmatu izan balu, niri gehiago sufriarazteagatik, batek daki nire pena zertaz egina izango litzatekeen, batek daki zer legenardun laztan jasan nituzkeen, eta berriz haragituko banintz, hura lazgarrikeria, nire suizida geneak hartu eta bizitza honetan lortu ez dudan biziraino garraiatu nituzke, eta zer dela-eta bizi nituzke bizitza bat baino gehiago, galdetu egiten dizut,
|
ni
are gehiago nardatzeko inondik ere eta aro eta herrialde guztietan okerrenarekiko nire tolerantzia proban jartzeko, azkenean ez dakit nik zein perfekzio toki merezi izateko, eta perfekzio toki horrek oka eragiten dit aurretiaz ere, infernuaren natura bera duelako, haren iraupena eramanezina delako.
|
|
|
Nik neuk ere gerra egin baninuen. Litekeena da zurekin mundua krudela izatea, Jaafar, baina
|
niretzat
are krudelagoa izan da, zuk imajinatu baino askoz krudelagoa. Eta, hala eta guztiz ere, hara non emakume letragabe batek miraria gauzatu zuen:
|
|
2023
|
|
|
Negarrak irri eta emozio bihurtzen ziren eta karpatik irten orduko, atoi eta orga artean sigi sagaka gidatzen ninduen aitatxok iluntasunean janari usain, mahai tresnen hots, iskanbila, sesio, kedar, lurrun, zaunka, marruma, marraka, gorotz eta giza-sundaren artean, harik eta ermita magaleko txondor larrain eta zabortegiko lugorrian kanpatzen zuten zirkoko artisten karabana artetik, pailazoari zegokion gurpil etxola korrokoildura iritsi, atea kax kax jo eta italiar boz higatu suabe batek sartzera gonbidatzen gintuen arte eta behin karabanako eskailerak igota hori zerura bidea, artean ni zure adinekoa izaki Dieguito, bihotza taupa taupa, aitaren gibelean kukutzen nintzen eta bata zuri zirpilduko pailazo nekatuak, makillajea erdi ezabatuan goxo hartzen ninduen, eta garai hobeak ezagututako zumezko besaulkitik betile faltsuak erauzten ari zela," Ciao bambina: come stai!", esango zukeen, eta berdin zuen pailazoaren bihotzean euri, kazkabar, haizete, elur edo bero sapa, makillajea kentzeari lagako zion une batez, bere belaunetan apatx igoaraziko eta nire izena galdetuko zidakeen eta oraindik ere indarren bat aterako zuen
|
ni
are gehiago miratzearren truku ederren bat paratzeko, zilar ezkatazko sardina zahar dirdaitsu bat nire golkotik ateratzeko eta irribarrez oparituko zidan, karabana utzi aurretik makillajearen arrastoak uzten zizkidan musu potoloa emateaz sekula ahaztu gabe, eta horrek guztiak nire bihotzeko txingarrak hauspotzen zituen, izarretara goratzen, aupatzen eta oparitzen ninduen hurrengo egun, hilabete e... Ez nuen besterik behar esne mamitan sentitzeko.
|
|
|
Ez zait axola pertsianak edo gortinak nola dauden, lanpara hau pizturik nahi dut". Sakelako erlojuan ordua ziurtaturik, bera hoteleko kafetegian geratu zen, datuak ordenatzen edo, baina ni agurtzeko altxatu zenean, haren bizkarraldea ate handi baten antzekoa iruditu zitzaidan eta
|
ni
are txikiagoa sentiarazi ninduen; egia esan, batzuetan pentsatzen dut nolatan sartu daitekeen halako pena handia nirea bezalako gorputz ñimiñoan. Jendetasunez, begiak begietan, ez zidan" Ongi lo egin" opatu, eta ohiko" Gabon" batekin agurtu ninduen.
|
|
|
Txantxarik gabe, oraingoan ez zidan esan bizi aseguru bat egin eta abokatu bat kontratatu nahi zuela. Bere jarrerarekin
|
ni
are gehiago zapuzturik, deseroso mintzatu nintzaion: " Literaturaren eta kazetaritzaren arteko muga non dagoen ez dakidan bezala, ezta ikerketa periodistikoaren eta polizialaren artekoa, badakit gaur Andreasekin dudala hitzordua eta, hainbeste nekeren ostean, ez dudala huts egin nahi".
|
|
|
|
ni
are koldarragoa naizela,
|