|
2000
|
|
|
Zeren hik lur bat irabaziko duk eta mundu osoa irabaziko duk, baina noiz ediren behar duk zer edo zer heure aitaren erreumarentzat...? Edo, saldaren egiteko
|
nahi
ote dituk ene hezurrak, oilo zaharrarenak bezala...?
|
|
|
Tarteka begiztatzen zituèn zeru puska urdin haiek Afrikakoak oroitarazten ote zizkioten? Eta hodei haiek, leihoen espazioa iragaiten zutenak, alfonbra magikotzat ote zituen, auskalo nondik iritsiak, eta haien gainean hegaldatu
|
nahi
ote zuen, Afrikako ordokietaraino. Zer bertze mila amets egin ote zituen bere gartzelaldiaren eta bere gatibualdiaren gau luze... ez hain luzean, bertzalde, zeren eta, berehala ohartuko zaren bezala, handik gutirat egin baitzuen ihes?
|
|
|
Zeren garaile izan nahi bainuen nik ere, ez galtzaile! Baina urteak aitzina doazkit, eta zer erran
|
nahi
ote dute egiazki hitz horiek, jaun André, eta zergatik uzten ote gaituzte haiek usu noraezean eta nahasbidean. Hitzen bidez nahi baikenuke mundua —kanpokoa zein barrengoa— eskuetaratu, eta atzeman, honelatan, geure benetako izatasuna:
|
|
|
Baina, Louis XIV.aren mirailen inguruan zuk zeure buruari egiten zenizkion galderen ildotik... zer erran
|
nahi
ote zuten aitaren ehiza trofeo haiek, sala nagusiaren apaintzeko eta dekoratzeko erabili zituenek. Zer ezkutatzen zuen, edo zer agertzen zuen aitaren jokabide eta jokamolde hark, iduriotarik haratago?
|
|
|
horrela, maiuskulaz skribatua —erran zuen osaba Joanikotek, airean M bat egiten zuela—; eta haren aitzinean bertze mirakulu guztiak iraungi egiten dira, nola iraungitzen den izarren argia eguzkiarenaren parean. Edo, ezkoaren argiz argitu
|
nahi
ote duzu orain eguzkia...?
|
|
|
Baina ez, ezin nuen halakorik egin. Edo, anaia eta Elbira galdu eta hondatu
|
nahi
ote nituen, baina baita neure burua ere.... Ez, bertze joko tailu bat jokatu beharra nuen, neure burua perilean jarri gabe...
|
|
|
Izan ere, gizonari beldurra kentzen bazaio, puzten duk, harrotzen duk, berez dena baino gehiago sentitzen duk, ikusten dik bere burua goikoaren estatuan eta graduan, eta hartzen dik azkenean hura oinpean. Eta hik ere hori
|
nahi
ote duk, bada, guretzat...?
|
|
|
Baina zer... zer erran
|
nahi
ote zuen amak hitz haiekin. Zein ote zen amaren egia lazgarri eta beldurgarri hura?
|
|
|
—Zentzutik eta adimendutik kanpoan hago ala...? Edo, ni baino giristinoagoa haizela erran
|
nahi
ote duk horrekin. Baina ba ote giristino giristinoagorik, finik eta leialagorik, gurutzadetan Jerusalemen alde eta Leku Sainduen alde borrokatu zirenak baino... edo mairuak penintsulatik ezpataz egotzi zituztenak baino?
|
|
|
zuentzat bai, baina enetzat... Edo, indiar batzuen artean ehortzi
|
nahi
ote nauzue, ene bizitzako ametsa Potosi denean...? —eta, guri so egin ondoren, aita Zacaríasi so egin zion, eskuak ohi bezala mugitzen zituela, haietan ezpata ikustezin bana balu bezala.
|
|
|
Bere poltsatik bertze pilula bat atera eta irentsi zuen, komuneko joan etorria berriz ere egina zuen basoaren eduki gardenaren laguntzaz.
|
Nahi
ote nuen galdetu gabe ezarri zuen bertze bat nire eskuan, edalontzi erdizka hustuarekin batean. Hark bezala egin nuen, eskutik ahora zorroratu.
|
|
|
Erreximenten laguntzaz, minutu bat ere ez nuen behar izan zerbitzatuari ohore egiteko. Gehiago
|
nahi
ote nuen galdegin hark, eta baietz nik; berrogeiak gibelera utzita ere, ez dut uste neure burua doilortzea denik bizia eman didanari ama guztiz amultsuarena jokatzera uztea. Gainera, banuen, sobera ere, inork mainaturik sentitzeko premia.
|
|
|
Anarengan pausatu nituen begiak, zerbait gaineratu
|
nahi
ote zuen. Ahoa ireki gabe zegoen oraino.
|
|
2001
|
|
|
Zer egiten zuten nasan ordu haietan, zer dela eta sartu ziren ontzietara? Kontrabandoa harrapatu
|
nahi
ote zuten. Zer egiten zuten ontziolako kamioien azpian makurtuz?
|
|
2002
|
|
|
Imanolekin etxe berean izatea... Neska ez zegoen ja seguru zer
|
nahi
ote zuen.
|
|
2003
|
|
|
–Baina, ai, ni dudan nenbilean garai hartan neure bokazioarekin, ez bainekien Jainkoak apaiz
|
nahi
ote ninduen; edo abokatu, edo injineru, edo albaitero, edo, aita bezala, mediku. Honek askotan galdetzen zidan zer estudiatu nahi nuen, baina nik ez nioan garbi erantzuten, ez bainekien garbi zer nahi nuen.
|
|
|
–Zalantzan nengoan, beraz, Jainkoak zer
|
nahi
ote zuen nitaz, baina, don Esteberen sermoia entzun eta handik gutxira, ideia ezin distiratsuagoa etorri zitzaidaan burura. Zalantzan bainengoen, bost profesio haiek paper batean izkiriatuko nituen, eta haietatik lau ezabatuko zizkidan Jainkoak, baldin eta fede handiz eskatzen banion.
|
|
|
Hantxe jarraitzen baitzuen nik idatzitakoak, lerro bat eta letra bat bera ere ezabatu gabe! Bost karrera haiek batera egitea
|
nahi
ote zuen, bada, Jaunak. Baina hura ezinezkoa zen!
|
|
|
Ez dut erantzun. Etxetik zer edo zer
|
nahi
ote dudan. Arropa eta konpresak eskatu ditut.
|
|
|
Nirea deabruaren begirada zela uste nuen eta, handitan, begi biak atera eta kolore bereko bi bola jarriko nituela esaten nion amonari. Baina amona Sarak asko zekien eta berak esan zidan begiak aterata itsu geratuko nintzela, eta ea gauza ederrak ikusi gabe bizi
|
nahi
ote nuen. Ez al dituzu ezagutu nahi urrutiko herrialdeak?
|
|
2004
|
|
|
Euskara horietako bat da, ez gehiago ez gutxiago. Zer esan
|
nahi
ote dugu horrekin. Euskararen tresnatasuna, nolabait esan?
|
|
|
Mintegiren aipuan ñabardura jakin batzuk egiten zitzaizkigun: , hizkuntza ez izanik elementu definitzaile bakarra?. 731 Zer esan
|
nahi
ote zuen horrekin. Beharbada, euskal identitatearen elementu bakarra ez dela hizkuntza?
|
|
|
Horrela esan zuen: kamustea eta matxardatzea, azkenak zer esan nahi zuen edo ezer esan
|
nahi
ote zuen oso ondo ez bazekien ere. Eta eskatu zien mesedez une batez pentsatzeko zer egin behar zuten, zelako astakeria, ze, pentsatu zer den mendate bat jaistea katebegi bat matxardatuta baduzu, hori baino gauza peligrosoagorik.
|
|
|
Zergatik zegoen hain urduri? Mireiaren lorpena bere egin
|
nahi
ote zuen. Agian Mireiaren txostena zuzena zen, eta fisikari hark bere bizitzako aukera ikusi zuen...
|
|
|
Orduan ez nuen ulertu zergatik esan zizkidan esan zizkidanak. Ni zundatu
|
nahian
ote zebilen, nekizkienak esanarazteko. Nazientzako lanean ari ote zen?
|
|
|
Ez, nik ez dakit mutil hark zinez esaten zizkigun gauza haiek, edo pose bat ote zen, edo adarra jo
|
nahi
ote zigun, besterik gabe. Edo antzerkia egiten ari ote zen, euskal munduan arrakasta handia duen antzerki talde batean sartua baitabil gaur egun. Kalean ere bizpahiru aldiz ikusi izan dut azken aldi honetan, eta guztietan oroitarazi izan diot anekdota, zorionak ematearekin batera, bere arrakastarengatik.
|
|
2005
|
|
|
–Etsaia? –ezetz egin nuen buruarekin, Ander bezalako on puska nork hil
|
nahiko
ote zuen pentsatzen ahalegintzen nintzen bitartean.
|
|
|
Erabaki handiz hitz egin zuen eta ni pentsakor gelditu nintzen, horrekin zer esan
|
nahi
ote zuen asmatzeko ahaleginean.
|
|
|
Eta nik, galderari jaramonik egin gabe –erantzun nahi ez niolako edo kontu haiek berriro gogoratu nahi ez nituelako–, zerbait hartu
|
nahi
ote zuen galdetu nion, edariren bat, kafetxo bat...
|
|
|
Edo, gutxienik, zorionaren bitartekariarena egitea. Horrexegatik ibiltzen dira egun guztian argazkirik atera
|
nahi
ote duzun galdezka; badakitelako zoriona argazki albumean gordetzen dela, zoriona istant bat dela, argazki kameraren botoiak une labur labur batez harrapatzen duen denbora besterik ez... klik bat bezain iragankorra...
|
|
2006
|
|
|
B: Batzuetan pentsatu izan dut, zergatik
|
nahi
ote dudan ama izan?
|
|
|
Nik ez nuen zuregana hurbiltzeko keinurik egin; zuk ere ez zenuen niganako pausorik eman; baina nirekin zegoen lagunak jo zuen irakasle jaunagana, aurreko ikasturteko tratu jatorra gogoan seguru asko, eta horrela sortu zen solasa, gu hirurok bildu gintuena. Bestela ere egin genuen topo, lehentxeago edo geroxeago, eta, hortaz, ezin esan bizitzaren norantza aldarazi zigun ustekabe horietakoa izan zenik; baina handik gutxira, gizalegeak hartaraturik edo kafetegian ezer hartu
|
nahi
ote genuen galdetu zenigularik, nire lagun hura izan zen ezetz esan zuena, ezinbesteko mandatu bat egitera joan behar zuela eta; nik, berriz, baietz.
|
|
|
–Frantxak etxean sartu
|
nahian
ote habil. Denak galduko gaituk hemen gelditzen bahaiz!
|
|
|
Gauaz lo eskasa egiten nuen. Beldur nintzen bertze norbaitek urratu
|
nahiko
ote zuen bankarrak irekitako bidea. Hain eroria nintzen, mendeku gogorik ere ez bainuen.
|
|
|
Arestiko beldurrak berpiztu zitzaizkion. Luterano batekin lotu
|
nahi
ote zuen orain Idiakezek?
|
|
|
Berri mingarria ematera etorritako bera zen gizon hura, bere kapa eta kapela ilunekin. Ontziolak kendu zion bizia gure aitari eta, oraingoan, bere tokia hartu
|
nahian
ote zebilen beldurrez jarri nintzen.
|
|
2007
|
|
|
Politikaren zurrunbiloak oso oso urruti geneuzkala esan liteke, haren zartadak eta dardarak tarteka guztiz gertu tokatu arren. Apolitikoak ginela esan
|
nahi
ote dut. Ez da hori ere, ez erabat behintzat:
|
|
|
|
nahi
ote zuten?
|
|
2008
|
|
|
–Negozio ederra egin behar duk astean aitzur bakarra egiten baduk?! Petiri Santz ekarri
|
nahi
ote duk, bada, etxera apopilo. Beste gauza bat ere esango diat, gainera, lehengoan esan ez niana, eta, begiak Nazarioren begietan josita, jarraitu zuen?:
|
|
|
–Infernura joan
|
nahi
ote duk. Ez al dakik, bada, nork bere burua botatzea bekatu mortala dela?
|
|
|
–Hainbeste kostatzen zaizu Natividadek egin duena egitea? Jaioberritan gurutziltzatu
|
nahi
ote duzu, bada, Jesus haurra berriro, zure bekatuen bidez?
|
|
|
Eta orain, zuek esadazue: halako zerbait
|
nahi
ote duzue zeuentzat. Eskandalua nahi ote duzue, bada, eta deabruaren deabrukeriak, ondorioz, zeuen bizitzan gidari, apaltasunaren eta xumetasunaren ordez?
|
|
|
halako zerbait nahi ote duzue zeuentzat? Eskandalua
|
nahi
ote duzue, bada, eta deabruaren deabrukeriak, ondorioz, zeuen bizitzan gidari, apaltasunaren eta xumetasunaren ordez. Beste Jainko bat baita nik sinesten dudana.
|
|
|
Izan ere, ez al zaizkizu hormak zuriz pintatuak gustatzen? Eta orain zer, zeure zauriei darien odolarekin zipriztindu eta zikindu
|
nahi
ote dituzu?. Eta oinazearen zain bazaude, zaude lasai, bizitzak behin baino gehiagotan zaurituko zaitu-eta, Kristo zauritu zuen bezala.
|
|
|
Jarrai zezan gonbidatu eta gero, koadroz betetako gela batera eraman zuen, sofan eserarazi eta, zerbait hartu
|
nahi
ote zuen galdetu ondoren, bakarrik utzi zuen. Janzkerak ez zion etxe hartako luxuarekin bat egiten.
|
|
|
Zerbaitekin lotu nahi izan zuen Macarenak perfume hura, norbaitekin, lekuren batekin, egunen batekin. Barre egin
|
nahi
ote zion lehengusuak. Edota beldurtu egin nahi zuen zerbaitengatik?
|
|
|
Hitz haiek zeozer ezkutatzen zutelako burutapena ziurtatzean, amorru bizia sentitu zuen. Zirudiena baino gehiago zekiela adierazi
|
nahi
ote zion lehengusuak. Hileta egunean gurutzatutako hitz haietatik ezin zezakeen ezer garbirik atera, baina burutazioa izan zuen Macarenak perfumearen, atzeko aldean?
|
|
|
Mariek Citroëna garajetik ateratzen zuen bitartean Émilie igo zen gelara, kafearen bandeja hartu eta beste zerbait
|
nahi
ote zuen galdetu ondoren ate atzean desagertzeko. Geroxeago, Marieren alboan eseri zen Citroënean.
|
|
|
–Infernura joan
|
nahi
ote duk. Ez al dakik, bada, nork bere burua botatzea bekatu mortala dela?
|
|
|
Eta orain, zuek esadazue: halako zerbait
|
nahi
ote duzue zeuentzat. Eskandalua nahi ote duzue, bada, eta deabruaren deabrukeriak, ondorioz, zeuen bizitzan gidari, apaltasunaren eta xumetasunaren ordez?
|
|
|
halako zerbait nahi ote duzue zeuentzat? Eskandalua
|
nahi
ote duzue, bada, eta deabruaren deabrukeriak, ondorioz, zeuen bizitzan gidari, apaltasunaren eta xumetasunaren ordez. Beste Jainko bat baita nik sinesten dudana.
|
|
|
–Hainbeste kostatzen zaizu Natividadek egin duena egitea? Jaioberritan gurutziltzatu
|
nahi
ote duzu, bada, Jesus haurra berriro, zure bekatuen bidez?
|
|
|
–Negozio ederra egin behar duk astean aitzur bakarra egiten baduk...! Petiri Santz ekarri
|
nahi
ote duk, bada, etxera apopilo. Beste gauza bat ere esango diat, gainera, lehengoan esan ez niana –eta, begiak Nazarioren begietan josita, jarraitu zuen–:
|
|
|
Izan ere, ez al zaizkizu hormak zuriz pintatuak gustatzen? Eta orain zer, zeure zauriei darien odolarekin zipriztindu eta zikindu
|
nahi
ote dituzu.... Eta oinazearen zain bazaude, zaude lasai, bizitzak behin baino gehiagotan zaurituko zaitu-eta, Kristo zauritu zuen bezala.
|
|
2009
|
|
|
esan al du? Zer esan
|
nahi
ote zuen. Iraultzarekin?? –maltzur, Olak.
|
|
|
Jaiegun haietan lan egin nahi izanez gero, egin genezakeen. Ordu extrak sartu
|
nahi
ote nituen galdetu zidaten. Ordu horiek ez ziren inon agertuko eta, eskura ordaintzen zizkigutenez, diru gehiago zen.
|
|
|
Urteko lehen egunean, arratsaldeko laurak aldera, Paulari deitu nion. Galdu egin nintzela, bat batean luze iritzita tabernara sartu nintzela haien bila eta ez zegoela inor; hariaren bestaldean isilik jarraitu zuen denak minutu erdiz; gero Paulak coca cola bat hartzera joan
|
nahi
ote nuen galdetu zidan. Seguru nago aitzakiaren bat jarri izan banio ez zuela ezustean harrapatuko, baina baietz esan nuen.
|
|
|
Auzunean ezagutzen ez nituen tabernetan sartu, kafesneak edan eta egunkariak irakurri, hori baino ez nuen egin. Paulak lanean pare bat egun jai hartzea
|
nahi
ote nuen galdetu zidan, zor zizkioten egunak eta ez zen inolako arazorik izango. Baina orduan are itoago ikusiko nukeen neure burua eta ezetz erantzun nion; ezetz, ondo nengoela.
|
|
|
erantzuna galderak gabe, bilaketak gabe, eta ebidentea ez beste guztia da izen horrek zeri erantzuten dion, zer, edo ezer? esan
|
nahi
ote duen. Auskalo noiz, Neanderthal aldean edo hasi eta, zer bilatu du gizabereak, kulturarik diferenteen eta modurik diferenteenetan. Jainkoa?
|
|
|
Zertarako
|
nahi
ote zuen horrenbeste whiski. Handik eta hemendik zirikatu eta jazokuntza korapilatsua kontatu zuen.
|
|
|
Munduko hirietan bidaiatuz Martinek taxia, mesedez esaten ikasi du dozenaka hizkuntzatan eta mapak irakurtzen eta lekuko ohiturak berehala ikasten, baina, bereziki, zure bizitzan une bero batez sartu eta irten nahi duten emakumeak identifikatzen ikasi du, horiek bakarrik interesatu zaizkiolako. Miriam Izenbako Hankaluze Usaingoxo ez da horrekin konformatuko, dardara bat du begietan hitz egiten dionean eta Martinek sentitzen du, bai, taupada epel epel bat haren ondoan ibiliz eta haren perfumea usainduz, baina haren etxeko atarira iritsi eta Miriamek zerbait hartu
|
nahi
ote duen galdetzen dionean baietz esango balio, engainatu egingo luke. Nahi duelako bai, zerbait, baina Miriamek ezin dio eman eta hilzorian daudenek ez dute inor engainatzeko eskubiderik.
|
|
|
She besterik ez. Bide hobean geunden jada, bazegoen espaloi zabala eta nora eraman behar nuen galdetu nion, inori deitzerik
|
nahi
ote zuen, nondik zetorren.
|
|
|
–Maite dut, bai, baina Gabino ez gutxiago: bizirik irauten duten gutxitakoa da, tuberkulosia pasatuta gero; bestelakoan, nazionalista da, eta euskara ikasteari ekin zion, zuk bezala; orain, berriz, zera dabil esaten, frantziskotar joan
|
nahi
ote duen?
|
|
|
–B bai, jakina? , guztiaz ere, medikuak burua zuri behar zuen (gaitzari bere izena ematetik ihes egin
|
nahian
ote zebilen?), jarraian honela esan baitzuen?: Zera?
|
|
|
Domingo baino zuhurragotzat zintudan, ordea! Hiriko etxerik onena eroetxe bihurtu
|
nahi
ote duzue, bada? –esan zuen, maletina irekitzen zuela.
|
|
|
–Eroa eta mila aldiz eroa, zu, Teofilo Maria!?; horregatik, nola poztu zen Damaso don Zoilok iritzia eman zuenean, berearekin bat egiten zuena: . Hiriko etxerik onena eroetxe bihurtu
|
nahi
ote duzue, bada??; guztiak baitzeuden eroturik etxe hartan, antza, bera izan ezik, eta izeba Ernestina eta Maria Bibiana, beharbada; Damasok bazekien, bai, bere giroan beste bat zela estetika, gizon egindako Jainko gurutziltzatu batengan oinarritua, baina, gorputzaren gehiegikerien aurka gorputza bera matxinatzen zitzaiolako, ausaz, gurutzeak atzeraka eragiten zion, halako moldez, non noiznahi ig... nire alde eman duzu bizia, bai, Jauna, baina nik ez nizun eskatu; nire alde daramazu arantzazko koroa, baina nik ez nizun eskatu; nire alde lantza saihetsean, baina nik ez nizun eskatu; nik ez nuen nahi, eta ez dut zure mundu hori nahi, nik beste era bateko mundua egingo bainuke, arantzarik gabe, lantzarik gabe, gurutzerik gabe?
|
|
|
Ihes eginez gero, izan behar nuen norengana jo. Nolanahi ere, ez nengoen seguru Nafarroatik hain urrun ihes egin
|
nahi
ote nuen.
|
|
|
Printzeek bertzeek inola ere lor ez ditzaketen gauzak lortzeko esku luzea dutela jabetu nintzen aldi hartan. Bistan dena, Henrikek ez zuen galdegin Pauera
|
nahi
ote nuen. Xehetasun horrek ez ninduen larritu.
|
|
|
Gorriak ikusten nituen halakoetatik ateratzeko. Ez nekien neurtu
|
nahi
ote ninduen edo bertzelako xederen bat ote zuen horrek guztiak.
|
|
|
Aurelia zen Higinia Luzen senide hurbilena. Ahizparen bizitzak hartu zuen bidea ezagututa, zalantza nuen 90 urte bete behar zituen emakume hark berriro dena gogoratu
|
nahiko
ote zuen.
|
|
|
–Maite dut, bai, baina Gabino ez gutxiago: bizirik irauten duten gutxitakoa da, tuberkulosia pasatuta gero; bestelakoan, nazionalista da, eta euskara ikasteari ekin zion, zuk bezala; orain, berriz, zera dabil esaten, frantziskotar joan
|
nahi
ote duen...
|
|
|
–B bai, jakina... –guztiaz ere, medikuak burua zuri behar zuen (gaitzari bere izena ematetik ihes egin
|
nahian
ote zebilen?), jarraian honela esan baitzuen–: Zera...
|
|
|
Domingo baino zuhurragotzat zintudan, ordea! Hiriko etxerik onena eroetxe bihurtu
|
nahi
ote duzue, bada? –esan zuen, maletina irekitzen zuela.
|
|
|
" Eroa eta mila aldiz eroa, zu, Teofilo Maria!"; horregatik, nola poztu zen Damaso don Zoilok iritzia eman zuenean, berearekin bat egiten zuena: " Hiriko etxerik onena eroetxe bihurtu
|
nahi
ote duzue, bada?"; guztiak baitzeuden eroturik etxe hartan, antza, bera izan ezik, eta izeba Ernestina eta Maria Bibiana, beharbada; Damasok bazekien, bai, bere giroan beste bat zela estetika, gizon egindako Jainko gurutziltzatu batengan oinarritua, baina, gorputzaren gehiegikerien aurka gorputza bera matxinatzen zitzaiolako, ausaz, gurutzeak atzeraka eragiten zion, halako moldez, non noizna... nire alde eman duzu bizia, bai, Jauna, baina nik ez nizun eskatu; nire alde daramazu arantzazko koroa, baina nik ez nizun eskatu; nire alde lantza saihetsean, baina nik ez nizun eskatu; nik ez nuen nahi, eta ez dut zure mundu hori nahi, nik beste era bateko mundua egingo bainuke, arantzarik gabe, lantzarik gabe, gurutzerik gabe... bizitzak zerbait xumeagoa behar bailuke, beharbada, zerbait apalagoa, hitz handien usainik ez duena:
|
|
2010
|
|
|
Ikusten duzu, bada, Damaso, nola bizi izan genuen kontu hura kulpa handi bat bezala; ihes egin nahi izan genion munstroari, eta munstro beldurgarriago batek harrapatu gintuen; gure ama ere ez zen hartaz libratu, jakina; eta galderak etengabe datozkit, gaiak munduko galdera guztietarako ematen du-eta; umetokian munstro bat eraman izanak areagotu egin ote zion amari Ama Birjina, garbitasun orbangabearen sinboloa zena? inoiz agertzeko grina eta irrika?; eta gure aitak, zer??; itzalari ihes egin
|
nahian
ote zebilen hura ere, fabrika gotorlekutzat hartu zuèn garaian?; Domingo salbatzen da zerrendatik, maitatu ez ezik, miretsi ere egiten baitzuen Benjamin Maria, hitz egin dizut horretaz; eta izeba Ernestina?
|
|
|
–Jainkoak esan du hori, Teo. Edo lekua kendu
|
nahi
ote diozu Jainkoari? –Ez epaitu eta ez zaituztete epaituko?
|
|
|
esan zion amak aitari. . Ezgauza naiz ia gauza guztietarako, eta zuk ezgauzago
|
nahi
ote nauzu?, protestatu zuen anaiak, ama hitzik gabe utzi zuèn erantzunean.
|
|
|
edan eta edan egin zuela, morroi neskameen oharkizunei kasu zipitzik egin gabe: behin izango izateko aukera, eta zeuen mendeko
|
nahi
ote nauzue, petral miserable horiek?. Ondoren, berriz, uhaskara hurbildu eta ahate bati egin zion tiro, itxuraz.
|
|
|
Jainkoak beste mana euri bat bidaltzen ez badu behintzat, txanpon euri urrezko bat edo??; zu harpa jotzen ari zintzaizkidan, Damaso, eta nik banekien; beste askotan ez bezala, baina, gogor egin nizun: . Diruaz erosi
|
nahi
ote duzu orain santu baten arima. Santu baten arimak ez du preziorik, ordea!?; baina zu ere ez zeunden barkatzeko prest:
|
|
|
hantxe haurraren, urte urdin iesak? bat batean beltz bihurtuak!; nire marrazki hura ezohikoa zen, jakina, baina, zuoi anai arreboi erakusterakoan, inork ez zidan galdetu zer esan
|
nahi
ote nuen harekin, Domingok ere ez, nahiz eta honek ezker eskuin mugitu zuen burua, esan nahiko balit bezala:
|
|
|
Ezin diot eutsi zarata honi, hondamendia da nire animoarentzat. Zeozer adierazi
|
nahi
ote didate. Madarikatuta nagoela?
|
|
|
Zergatik, baina? Zer
|
nahi
ote du nigandik azti madarikatu horrek?
|
|
|
Berari begira zegoen Nerea, ezer esan gabe. Bere loa zaintzera etorria?, zerbait
|
nahi
ote zuen galdezka?, giza konpainia apur baten beharrean, besterik gabe?
|
|
|
Baietz esan du Julenek, baina bere artean duda egiten du, indarberritu eta gero ere, lehengo saltsetan sartu
|
nahiko
ote duen.
|
|
|
Medikuek ekarritako paperak sinatzerakoan pentsatu nuen, beraz, orriok zirriborratzen hastea, bestela esango ez nizukeena betiko esan gabe geldituko zen beldurrez. Gero, berriz," testamentu bitala" egin
|
nahi
ote nuen galdetu zidaten: bizirik jarraitzeko makina bati entxufaturik gelditzekotan zer egitea nahi nukeen eta hori dena.
|
|
|
Kontuak halakoak ziren, bada, baina gure arteko isiltasun hura onartzen ez nuelako edo, nik neuk ere oihu egin nahi izan nuen halako batean, etxeko mahai, lanpara eta aulkiekin batera... eta etxe osoarekin batera, eta horrela, egun batean, marrazkiak egiten ari ginela, nik Txinako tinta hartu eta beltzez margotu nuen orria: hantxe haurraren" urte urdin iesak" bat batean beltz bihurtuak!; nire marrazki hura ezohikoa zen, jakina, baina, zuoi anai arreboi erakusterakoan, inork ez zidan galdetu zer esan
|
nahi
ote nuen harekin, Domingok ere ez... nahiz eta honek ezker eskuin mugitu zuen burua, esan nahiko balit bezala: " Beltz ikusten dituzu gauzak, jauregiaren etorkizuna ere beltz, baina kendu hori burutik, Gabino...".
|
|
|
Jainkoak beste mana euri bat bidaltzen ez badu behintzat, txanpon euri urrezko bat edo..."; zu harpa jotzen ari zintzaizkidan, Damaso, eta nik banekien; beste askotan ez bezala, baina, gogor egin nizun: " Diruaz erosi
|
nahi
ote duzu orain santu baten arima. Santu baten arimak ez du preziorik, ordea!"; baina zu ere ez zeunden barkatzeko prest:
|
|
|
...ion munstroari, eta munstro beldurgarriago batek harrapatu gintuen; gure ama ere ez zen hartaz libratu, jakina; eta galderak etengabe datozkit, gaiak munduko galdera guztietarako ematen du-eta; umetokian munstro bat eraman izanak areagotu egin ote zion amari Ama Birjina —garbitasun orbangabearen sinboloa zena— inoiz agertzeko grina eta irrika?; eta gure aitak, zer...?; itzalari ihes egin
|
nahian
ote zebilen hura ere, fabrika gotorlekutzat hartu zuèn garaian?; Domingo salbatzen da zerrendatik, maitatu ez ezik, miretsi ere egiten baitzuen Benjamin Maria, hitz egin dizut horretaz; eta izeba Ernestina...
|
|
|
" Jainkoak esan du hori, Teo. Edo lekua kendu
|
nahi
ote diozu Jainkoari? ‘Ez epaitu eta ez zaituztete epaituko’ esan zuen Kristok...".
|
|
|
Hobe zenuke kentzea’ esan zion amak aitari. ‘Ezgauza naiz ia gauza guztietarako, eta zuk ezgauzago
|
nahi
ote nauzu? ’ protestatu zuen anaiak, ama hitzik gabe utzi zuèn erantzunean.
|
|
|
‘Utzi bakean, ama, ez naiz-eta bularreko haurtxoa! ’ Gero, badirudi Heinrichek —pistola esku batean, bestean pitxerra— edan eta edan egin zuela, morroi neskameen oharkizunei kasu zipitzik egin gabe: behin izango izateko aukera, eta zeuen mendeko
|
nahi
ote nauzue, petral miserable horiek.... Ondoren, berriz, uhaskara hurbildu eta ahate bati egin zion tiro, itxuraz.
|
|
2011
|
|
|
Hemendik aitzina, nekezago ahaztuko zaio mauletar txikia, haren adorea eta bizitzeko gogoa han sumatu baititu bizikleta gainean pedalka oraingoan, berak Montoriranzko bidea hartu, eta emakumea aurrera, Larraine aldera, urruntzen ikusi duelarik. Bizikletaz inoiz iritsi ez denarentzat, derragun aldapa pikoa dela haraino iristeko igo beharrekoa, malda polita, Txemak eta Iñakik esango luketen bezala; zalantzan geratu da gero bizikletaria, ea emakumeak, Larraine aipatu dionean, Larraine herria esan
|
nahi
ote zuen edo Indurainen bortu madarikatu hura, etxetik gertuen zebilela seigarren tourrak alde egiten ziola ikusten hasi zeneko hura, Soulera destinatutako ingeniari frantsesen batek bizikletarien zigorgarri diseinatutako mendi errepide ezinezko horietako bat.
|
|
|
Liburu honen beraren izenburua aipa liteke, urrunago joan gabe, adibidetzat: nola suma zezakeen editoreak, izenbururako Tximeletaren irria iradoki zuelarik, zergatik
|
nahi
ote zuen idazleak, bere testuaren lehen irakurleak. Latitudea agertzea bere liburuaren azalean?
|
|
|
Irratiaren bolumena jaitsi behar izan du berriro, telefonokoa hobeto entzutearren. Itxoin pixka bat, beste dei bat daukat-eta, segituan naiz zurekin berriz, politta; andrea da, zer
|
nahi
ote du orain, erotu egingo naiz hola, bai, deituko dizut oraintxe, laneko kontu batekin ari nintzen..., bai, segituan, ia ia joan nintzen bazterrera, hots egingo dizut.
|
|
|
–eta, bere eskuak zabaltzen zituela, erantsi zuen?: Errotik kendu
|
nahi
ote didazue, bada, bihotza, izotz puska bihurtzeko, ametsik gabeko negu azkengabean??
|
|
|
ez ziela inondik ere eragotzi. Buruan ote zuen, bada, Estanisekin izan zuèn eztabaida eta haren ondorioz
|
nahi
ote zuen ikasleek plazan gertatutakoa ikustea, benetan ohar zitezen gerra zela munduan gerta zitekeèn hondamendien hondamendia. Edo etorkizunak eta etorkizunari lotutako goiti beheiti arazotsuek kezkatzen ote zuten maisua, maila batean edo bertzean, blokeatzerainoko jarreran?
|
|
|
Seguru nengoen Karlak arretaz begiratuko ziela, itzultzaileak bidaiatu zaleak direlako edo gaztetan izan zirelako gutxienez, eta nik ohea egin eta gela txukuntzen nuen bitartean espero nuen bere lekutik mugitu gabe ahotsa altxatuz galderaren batzuk egingo zizkidala. Nik logelan edozein moduz botata izaten ditudan arropa zikinak arrapaladan bildu eta bainugelan toalla erabiliak aldatzeko asmoa nuen, gau mahaiko lanparari argia jaitsiko nion ondoren argitasuna arras murriztu arte, eta Karlarengana itzuliko nintzen segidan, zer
|
nahi
ote zuen galdetzera. Sukaldeko harraskan ere izango nituen ontzi zikinen batzuk, eta pizza lehorturen bat ere bai beharbada mahaiaren gainean bere kartoizko estalkian erdi ezkutaturik, baina izango nuen horiek erretiratzeko astia goizaldean ere, gauzak ondo bidean oheratzera iristen baginen behintzat, emakume batekin oheratu naizen aldi bakanetan oso goiz esnatzen bainaiz, ohitura faltagatik seguru asko.
|
|
|
Katu beltza zoko batean setiatu dute umeek. Zertarako harrapatu
|
nahi
ote dute. Baina Mirenek ez du gehiago begiratzen.
|
|
|
Zer esan
|
nahi
ote dio oraingoan ametsak Anttoni, eta Txillardegik irakurleari?
|
|
|
Edonola ere, Daviden jatorrizko memoriala Obabako liburutegian dago. Esan
|
nahi
ote du horrek Atxagak Soinujolearen semea ren lehenbiziko bertsioa,. Anaiaren liburua, izenburukoa, Asteasuko liburutegiari eman diola?
|