|
2000
|
|
|
Platon-en eskolakoek egindakoaren arrastoarisegituz, antzerkia idazten. Gizabanakoaren
|
nahiz
gizartearen askatasuna bereizinahi izan zuten ilustratuen aurrean, tinko bezain gogor, estaturik gabeko kulturakolonizatuen eskubideak aldarrikatzen beti (Les Temps Modernes aldizkariko bi aleEuskal Herriari buruz kaleratu zituen, 1972an eta 1976an).
|
|
|
Oinarrizko maila hau herritar guztiek nahitanahiez egin behar izango zutela kontuan izanik, gaztelaniaren posizioa guztiz nagusia zela esatea begien bistakoa da. Zer esanik ez, gaztelaniaren garrantzia, modernizazio prozesuaren barruan eta Estatu Nazio espainiarraren eraikitzearen testuinguruan irakurri behar da; Gellner en271 ereduari jarraituz, eta eredu hori Estatu espainiarrari egokituz, liberalek duten gizarte modernoa eraikitzeko
|
nahiak
gizarte hori alfabetatzea hizkuntza batean eta eskolaren bidez kultura homogeneoa bultzatzea eskatzen dituela esango genuke, horretarako transmisio hizkuntza bat eta bat soilik erabili behar delarik: gaztelania.
|
|
2002
|
|
|
Praktika, agintariena
|
nahiz
gizartearena bere osotasunean, askoz kamutsagoada, ordea.
|
|
2003
|
|
|
Homosexuala izan arren bere egiazko izatea normaltasunez bizitzeko gauza ez den gizon baten erabaki tristea azaltzen du aipatu. Gizon horrek ez du inolaz ere
|
nahi
gizarteak jakiterik bere sexukoek erakartzen dutela. Iruditzen zaio, adibidez, etxean garbi agertuko balu homosexuala dela, bere ama hil egingo litzatekeela disgustuarekin.
|
|
|
leuna baino malkartsua da bidea, kontraesanak ere agerian dituena. Kontraesana norberarena
|
nahiz
gizartearena, herriarena nahiz administraziorena, eskolarena nahiz hedabideena. Kontraesan horietan, Sarasuak honoko hau ikusten du Larrunen:
|
|
2004
|
|
|
Demokraziaren eskurik ez ote dabil bada mintzairen munduan? Dirudienez, hizkuntzen eta dialektoen biziraupena beti eta non
|
nahi
gizarte dinamika jakinen esanetara makurtua dagoen zerbait da, balizko asmo zintzoen gainetik bide dago gizarte eraginaren eskua hizkuntzen bilakaera objektiboan.
|
|
|
gerra ondoko txirotasun moralak eta ekonomikoak jotako herria zen Arrasate. ...ktuaren sustraiak errotzen: 50eko hamarkadan, berak ereindako lana fruituak ematen hasia zen, alde batetikEskola Profesionalaren garatzearekin, eta bestetik, enpresa kooperatiboen sorkuntzaren bitartez (horien adibide argiena, Ulgor, egungo Fagor Electrodomesticos). Ondoren, Lan Kide Kutxa (oraingo Euskadiko Kutxa), Lagun Aro, Alecoop etabeste hainbeste ekimen bultzatu zituen, ordena berria ezarri
|
nahian
gizarte lanetan, beti ere pertsonalismoaren ildotik: lankidetzaren eta autoeraketaren bitartez, gizarte askea ahalbideratzea1.
|
|
2005
|
|
|
Ondorio horietako behienena zera dugu, mugarik gabeko hazkunde ekonomikoak erabat kanpo uzten duela lurrak mugak badituelako ideia; horregatik, natur baliabide askok doaneko baliabidetzat hartzen dira, muga orotatik kanpo ustiatzeko modukotzat. Ildo beretik, garapen iraunkor kontzeptupean munduko gobernuek ez zuten sekula zalantzan jarri bere" aurrerapen" interesei halako zerbitzu bikaina eskaintzen zien ingurumen politika finkatua, eta ez zuten ulertu
|
nahi
gizarte berdintasuna ezin zela lortu aldagai ekologikoa kontuan hartzeke.
|
|
2006
|
|
|
Europako zuzendaritzak agindu bezala Frantziak duen
|
nahiak
gizartearen onarpena jaso behar du Bruselaren onarpenaren aurretik. Hau dela eta, eztabaida hasi da Frantziako gizartean, batetik enpresa askorentzat proposamena egokia dela aitortuz, baina bestetik ingurumeneko elkarteentzat asmoak eskasak direla aldarrikatuz.
|
|
|
Izan ere, «50 pertsonentzako lekua duen zentroa badago, epaileek 50ak beteko dituzte eta 100 leku badaude, 100ak. Epaileak gizartea zaintzen du, ez du
|
nahi
gizartean alarma pizterik eta jendearen bidegabeko beldur horrekin amaitzeko' arazoak' kaletik kentzen ditu, zentroetan sartuz».
|
|
|
Hau da, gizarte batean bi hizkuntza ezin dira erabili biek funtzio guztiak betez. Noski, horrek ez du esan
|
nahi
gizarte" elebidun" bat eraiki ezin denik, ez eta bi hizkutzen arteko bizikidetza osasuntsua utopia hutsa denik; baina bai banaketa bat ematen dela hizkuntzen artean, eta banaketa hori, gainera, hiztun talde horien arteko indar korrelazioarekin oso lotua egoten dela. Eta banaketa horretan aldaketak gertatzen direnean ere, aldaketa bultzatu duten indar batzuen ondorioz izaten dela.
|
|
2008
|
|
|
Hala ere, gizarte berri hau eratze prozesuan dago eta pixkanaka sistema orekatzen eta egituratzen joango da. Horrek ez du esan
|
nahi
gizarte justuago baterantz abiatu denik, daraman bidea justu kontrakoa baita. Baina gure eginkizuna gertakari historikoak azaltzea da, ahal den heinean baloraziorik egin gabe, gaur egungo gizarte errusiarraren funtzionamendua aztertzeko.
|
|
|
Barkatuko didazue, baina gizonkerietan lotsa hartzen duen honek esan gabe doa, baita nireetan ere, noski, ez du behar emakume itxurako gizon gero eta gehiago, ez du
|
nahi
gizarte gizondurik, ez dut uste gizateriarentzat arrakasta dakarrenik, arrakatsa (ar+ akatsa) baizik: botere eta menperakeriaren logika.
|
|
2009
|
|
|
dela esan du, eta itunek ez dutela zertan aldaezinak izan. . Ez dugu
|
nahi
gizartea iraganaren gatibu izatea; gizarteak garatu egin behar du, eta errealitate berrietara moldatu behar du askatasun indibidualetan eta demokrazian sakonduz?.
|
|
2010
|
|
|
Gizarte honek zein itxura hartuko duen jakin ezin denarren, haren egungo egoera duela zenbait mende izan ziren gizarte nazionaleneraketa prozesuekin aldera daiteke (salbuespen askorekin bada ere). Honekin ez daesan
|
nahi
gizarte globalaren eraikuntza gizarte nazionalen parametroetara egokitubehar denik, ez eta haien pausoei jarraitu behar dienik ere, baina bai antzekoa denzerbait nolabait ere gailentzen ari dela, plazaratzen ari den komunitate honek modukolektiboan jarduteko tresnak, politikak, balioak, etab. eskatzen baititu. Izan ere, gizarte berri bat eraikitzen ari bada, gizarte globala alegia, honek ez du moduegokian funtzionatzerik izango, ez badu justizia minimo bat, edo hobe esanda, ezbadu bere zilegitasuna justiziaren bitartez eskuratzeko asmorik.
|
|
|
Euskadi, Euskal Herria egin nahi dugun gizon eta emakumeen gehiengo zabala duen gizartea. Ez dugu
|
nahi
gizarte hori inoren kontra egiterik, egitasmo bidezko eta demokratiko bat aurrera eramatea baino ez dugu nahi.
|
|
2011
|
|
|
Euskal Herrian, bereziki Hego Euskal Herrian, gizarte bazterketaren eta pobreziaren aurkako herri plataforma ugari dago. Harresiak Apurtuz (www.harresiak.org) etorkinei laguntzeko eta pobreziaren
|
nahiz
gizarte bazterketaren aurkako EAEko Gobernuz Kanpoko Erakundeen koordinatzailea da. Dozenaka erakunde barne hartzen ditu.
|
|
|
...tek eta unamunok ezin itxaro zuketen zerbait gertatu izan dela euskara oraindino bizirik egoteko. kasu honetan, zorionez, gizarte zientzien ahuldadeek ez zien biderik eman hizkuntzaren ezinbesteko galera iragarri ahal izateko. zoritxarrez, beste aldetik, gizarte zientzien ahuldade horiek beroriek ez dute biderik ematen hizkuntzaren biziraupenaren berme guztizko giltzarriak aurkitzeko. ez dugu esan
|
nahi
gizarte zientziak alferrikakoak direnik, ezta urrik ere. gizarte zientziak, oro har, eta ikerketa sozialak, partikularki, gero eta baliagarriagoak eta argigarriagoak dira, soziolinguistikazkoak barne, gizarte alorreko problemei soluzioak aurkitzeko. euskararen biziraupen bera ere, esate baterako, ez dago ulertzerik linguistika eta soziolinguistika zientzien ekarpenetatik aparte; euskararen gaur e...
|
|
|
munduaren zati txiki bat gara, baina duintasun osoa dugu. horrenbestez, iraunkortasunaren filosofiak ingurumenaren etika eta morala aldarrikatzen ditu. Filosofia horren arabera, gizakiok etikoki eta arduraz jokatu behar dugu ingurumenarekin. helburua da ekonomiaren
|
nahiz
gizartearen aurrerabidea eta ingurumenarekiko errespetua uztartzea. ekonomia eredu eta gizarte hedakorrei aurka egin behar diegu. Ideia hori hizkuntzen iraunkortasunari aplikatzeak hizkuntza hedakorrei, hizkuntza menderatzaileei eta hizkuntzaren eginkizunak neurriz kanpo erabili nahi dituzten hizkuntzei aurka egitea dakar.
|
|
|
Euskaldunon artean jatorduak beti izan dau garrantzi handia; etxeko ospakizun nagusiak mahaiaren inguruan egin izan dira; eta bardin lan munduko
|
nahi
gizarte arloko tratu eta akordu asko jatorduaren bidez ebatzi izan dira.
|
|
|
Begi aurrean daukagu era eta kolore guztietako polizien presentzia itogarria, jendearen etengabeko kontrol eta galdeketekin, eta are itogarriago bihurtzen da Sasiondo inguruko mendietan; egunean zehar, hamaika mendizale eta ekologistak ikusi dute, ikusi eta pairatu, nola debekatu zaien mendian ibiltze hutsa, ez dakit nongo segurtasun arrazoiak direla medio. Hala ere, poliziaren, estatuaren eta AHTren atzean dauden interes kapitalisten
|
nahia
gizartea lokartzea eta anestesiatzea izan arren, ez dute lortuko. Jakinarazi behar dizuet, gaur arratsaldean bertan, AHTren kontrako solidario talde batek lortu duela poliziaren kontrolak gainditzea eta Sakoneta ondoraino iristea, AHTren obrak salatzeko eta Joxe Garmendiaren borrokarekiko elkartasuna adierazteko.
|
|
2012
|
|
|
«EAJk euskal gizartea kohesionatuta egotea nahi du. Ez dugu
|
nahi
gizartearen etorkizuna mugatzea gobernuen kudeaketa txarra dela eta». Bilduri kudeaketa «kontrako eztarritik» joan zaiola uste du EAJko buruak, eta Eusko Jaurlaritzaren gestioaren pare jarri du koalizio abertzalea Gipuzkoan egiten ari dena:
|
|
|
Harreman hori hainbat motatakoa izan daiteke, afektuzkoa, identitatezkoa, estetikoa, sinbolikoa, espirituala edo ekonomikoa?, eta berekin dakar banakoek
|
nahi
gizarteek paisaiei gizarte aintzatespeneko balioak ematea zenbait mailatan (tokikoa, eskualdekoa, estatukoa nahiz nazioartekoa).
|
|
|
Jabetze horretan berebiziko garrantzia izan du aurrerakuntza teknologikoek, superkonputadoreen existentzia batik bat, ahalbidetu duten informazio pilaketak (Cleveland, 1993). Modu horretan banakoen
|
nahiz
gizartearen arreta erakartzea eta mehatxua errealagoa, nabariagoa eta hurbilagoa egitea lortu da (Man, 1991).
|
|
|
Esan bezala, laburpen honetan lehen bost aldagaiak aztertuko ditugu, eta 5.a, herrian/ kanpoan bizitzeko nahia, hipotesia bete ez duen kasuetako bat izan da. Herrian/ kanpoan bizitzeko
|
nahia
gizarte aldagaiaren bidez, goizuetar identitatea hizkeran nola islatzen den aztertu nahi izan dugu, esan dugun bezala. Esperimentu honen emaitzak ez dira izan esperotakoak, segur aski, goizuetar identitatea ez delako galdera soil horren bidez jasotzen.
|
|
|
Teoria horren defendatzaileek diote zientzia hutsezkoak direla haien konstatazioak, ez dagoela hor inolako interes ideologikorik eta ez dutela ondoriorik atera
|
nahi
gizarte antolamenduari begira; teoria sozialen zaleek, aldiz, betiko matxismoa betikotzeko tresna izatea egozten diote biologismo horri.
|
|
2013
|
|
|
Ekintzen aldetik, labaindu baino gehiago. Batzutan liberte delakoaren izenean, bestetzutan egalite delakoaren izenean eta inoiz fraternite delakoaren izenean, astindu ederrik jaso dute gizakiaren
|
nahiz
gizartearen beste hainbat dimentsiok. Euskararen herriak badaki horretaz zerbait.
|
|
2014
|
|
|
UNICEFek ohartarazi du 2,3 milioi haur pobrezia arriskuan daudela eta Save the Children 2,8 milioi txikirekin igotzen dela 2012an, Espainian adin txikikoen egoera aztertu zuen UNICEFek. «Krisiak haurrengan duen eragina» txostenean azaldu zuenez, Espainiako pobrezia haurren aurpegia da, eta arduradun politikoen
|
nahiz
gizarte osoaren arreta jasotzen zuen, «krisi testuinguruan haurtzaroa kontuan hartzearen garrantziaz». Hala eta guztiz ere, duela bi hilabete argitaratutako txosten berri batean, esan du «haurtzaroaren egoerari buruzko adierazle sozial gehienek ez dutela okerrera egin».
|
|
|
Agerikoa da emakumeek gero eta askatasun gehiago dutela euren parte hartze proiektuak eta bizitza proiektuak garatu ahal izateko. Hala ere, horrek ez du esan
|
nahi
gizarte berdinzaleetan bizi garenik, hots, ez du esan nahi euskal gizartea berdinzalea denik. Nonahi daude emakumeen bizitza proiektuak baldintzatzen dituzten genero arauak, baita espazio demokratizatzaileetan ere.
|
|
2015
|
|
|
George Labazee oraingo departamenduko buruak salatu du lurralde erreformaren eztabaida horretan nehork ez duela bere gain hartu
|
nahi
Gizarte edo elkartasun Saila. Alta, beharretan diren jendeenganako laguntza ez da emendatuz baizik ari, eta laguntza sare oso bat hunkitzen du.
|
|
|
Aitortu nahiko genuke, Europako hizkuntza komunitateen inguruan eratutako gizarte zibil antolatuaren lana. Bizitza demokratikoago batera jotzeko
|
nahiak
gizarte zibilaren aldarrikapena eta bizi gogoa suspertu ditu, eta horri esker lortu egin da herritarren sentsibilitatean eragitea.
|
|
2016
|
|
|
Errito erlijiosoak folklore edo ikuskizun bihurtzeak ez du esan
|
nahi
gizarte eraginik edo kultur izaerarik dutenik, alegia, albiste bihurtzeko justifikaziorik dutenik.
|
|
|
Hori dela-eta, estigmatizatzea izugarria izango da; estigma ez baita soilki delitugile bezala izango, «emakume delitugile» gisa baizik (Herrera, 1993). Etiketa pisutsu horren ondorioak izango dira errespetua, begirunea zein zilegitasuna ukatzea, eta zaurgarritasuna eta babesgabetasuna areagotzea; edo, bestela esanda, balio galera, gutxiespena nahiz mespretxua, eta diskriminazioen
|
nahiz
gizarte desberdinkerien gehiagotzea (Juliano, 2004).
|
|
|
Elkartasun tailerreko lankidetza proiektuen arduraduna den Jesús García Consuegak dio «komunitate alfabetatu bat gizarte justu eta berdintasunezkoan aldatzeko eta aurrera egiteko itxaropena dela». Pertsonen eta familien
|
nahiz
gizarteen kasuan, alfabetatzea autonomia ematen duen tresna da, osasuna, sarrera eta munduarekiko harremana hobetzeko.
|
|
2017
|
|
|
ETA Luhuso gutunetan erakunde armatuak baldintza gisa jarri zuenez garaile garaitu eskemarik ez izatea, harentzat garrantzitsua zen Luhusokoek, gizarte zibilak? nazioartekoei ematea armategiaren inbentarioaren eta kokalekuen berri; ez zuen
|
nahi
gizarte zibilak Frantziari ematea. Rufi Etxeberriak uste du, posizio politikoa irabazi?
|
|
|
Ez dago ongi?. Barneratutako gizartearen presio horren eskutik, pertsonak norberaren morala garatzen du, kode bat bere portaera besteen arabera egokitzen eta bulkadei eusten laguntzen diona, bere
|
nahiak
gizartearen arauetara egokituz. Horrela, gizartean parte hartzeko gai izango da.
|
|
|
gisa baizik (Herrera, 1993). Etiketa pisutsu horren ondorioak izango dira errespetua, begirunea zein zilegitasuna ukatzea, eta zaurgarritasuna eta babesgabetasuna areagotzea; edo, bestela esanda, balio galera, gutxiespena nahiz mespretxua, eta diskriminazioen
|
nahiz
gizarte desberdinkerien gehiagotzea (Juliano, 2004).
|
|
2018
|
|
|
Joxe Mari Izeta ekimeneko partaide usurbildarrak azaldu zuen. " Hondakinen gaia erabat politizatuta dago, eta gure
|
nahia
gizarte zibilak antolatutako parte hartze prozesua egitea da. Horretarako, informazioa eman eta eztabaida sortu nahi dugu.
|
|
2020
|
|
|
euskal selekzioa". Zulo hori betetzeko
|
nahiak
gizartean" onarpen zabala" duela dio kirolarien dokumentuak, eta aldarrikatu egin dute euskal selekzioek nazioartean ofizialki parte hartzea.
|
|
|
Hori ezin da ez hautatu, ez baztertu; ez du automatikoki tolerantziara eramaten, eta diskriminaziora eta xenofobiara eraman dezake. Mundu mailako gizartearen anbibalentziak leku batean modu gatazkatsuan sartzen direnean, horrek ez du esan
|
nahi
gizarte esperimentu kultur aniztunek porrot egin dutenik, baizik eta, ziurrenik, bizimodu transnazionalak eta transkulturalak eguneroko ogi bihurtzen diren garai sozial baten hasiera dela. Errealitate horiek aurrez aurre ikusi nahi ez dituen eta bere burua eta gainerakoak kultura (herrikoi) monolitikoei dagokienez pentsatzen jarraitzen duen biztanleriak zailtasun berezia izango du mundu mailako gizartearen nahas mahas guztiz normalari aurre egiteko.
|
|
|
GizarteZientzien ebaluazioazhitz egitea didaktika orokorrekoplanteamenduarekin bat egitea da, ez baitago propio arloaz aritzen den ebaluazio sistemarik. Hala ere, azpimarratu dugun esaldi horrek ez du esan
|
nahi
Gizarte Zientziak ez duela berariazko irizpiderik ebaluatzeko garaian. Gizarte Zientzien helburu nagusia bada etorkizuneko herritarrak prestatzea eta herritar horiek sozialki eskudunak izatea, esan nahi dugu bi galdera hauei erantzuten jakin behar dugula, arlo pertsonalean zein profesionalean garatu ahal izateko behar adina trebetasun izanda:
|
|
|
Ez dut
|
nahi
gizarteak, ezta zerbitzariek ere, zuri ezer aurpegiratu ahal izatea.
|
|
2021
|
|
|
Eta hala ere, herren baina 2010ean baino askoz hobeto gaude, zalantza barik. Bake
|
nahia
gizartearen lehen lerroan zegoen, metatutako sufrimendua handiegia zen. Eman dira urrats interesgarriak, baina merezi zuen abagunea hobeto baliatzea denboran bake ziklo sendoa ireki, eta bizikidetza eta etorkizuneko arau politikoak adostasun zabalagoaz eraikitzeko.
|
|
|
Indarkeria mota hau klase sozial guztietan ematen zen, baita langile klasean eta etxola auzoetan ere. Honekin ez dut esan
|
nahi
gizarte talde honetan besteetan baino kasu gehiago zeudenik, hori garai hartan kuantifikatzea, salaketarik gabe, ezinezkoa baitzen. Baina indarkeria fisikoa egon bazegoen etxola auzoetan, etxolaren horma estuen artean.
|
|
2022
|
|
|
Otaegi alkateak ez du ahaztu
|
nahi
gizarte eragileek Errenterian egin duten lana: “Komunitate trinkoa eta sendoa dugu herrian.
|
|
|
Konplexutasun hori azpimarratzeak ez du esan
|
nahi
gizarte egituraren garrantzia ukatzen denik, ez eta gertatzen den horri forma bat antzematen ez diogunik ere. Xehetasunak xehetasun, narratiba hauetan guztietan momentu logiko berberak ageri dira:
|
|
2023
|
|
|
ez zen Galesekoaren antzeko kanpaina herritarrik egon (bottom up), gobernu autonomikoetako agintariek beharrezko instrumentutzat zituzten eta hasieratik eman zieten bultzada (top down). Edonola ere, agintarien egitasmoa izateak ez du esan
|
nahi
gizartean bestelako jarrera zegoenik, garaiko gizarteak ere beharrezkotzat baitzituen euskarazko hedabideak (Kelly Holmes et al. 2009, 230).
|
|
|
Lege horrek gizarte arriskuen aurkako lehenengo babes teknika zehaztua eratu zuen Espainian. Gainera, berau da gizarte aseguruen
|
nahiz
Gizarte Segurantzaren aurrekaria. Bada, gaur eguneraino heldu diren kontzeptu garrantzitsuak ezarri zituen, hala nola, lan istripua, aldi baterako ezgaitasuna, ezgaitasun iraunkorra, laneko segurtasun eta higieneko neurriak hausteagatiko kalte ordainen gaineko errekargua eta legeak aitortutako eskubideen ukaezintasuna.
|