|
2003
|
|
|
bigunegiak direlako batzutan, kritikoegiak bestetan, axalegiak sarri, lan nekagarri eta esker gaiztokoa edonoiz. Inor mindu
|
nahi
ez izateak edota iruzkina ondo baino hobeto egin gurak ere (liburu aipamena testua ahitu behar duen ebazpen definitiboa izan balitz bezala) jende asko desanimatzen du gisa honetako idazkiak egitetik. Eta hola, maiz, liburu baten inguruan sortutako gogoeta interesgarriak adiskideen arteko konfidentzia soilean geratzen dira, historialarien komunitate orokorrarentzat ezezagun.
|
|
|
–Auzia, nire ustez, insolublea da. Hala ere, historiak zientzia bezala duen maila kontserbatu nahi badu, mistifikazoan erori
|
nahi
ez bada, halako lanak egiten jarraitu dira (liburu hauek bezalakoak, alegia). Beraz, agian atentzioa jarri dugu eskaileraren hurrengo mailan, dibulgazioan:
|
|
2004
|
|
|
Horrek, jakina, ez du esan gura edozein istoriok historia gisa balio duenik. Ikuspegi desberdinak beti egongo dira, baina iraganaren gaineko soa mitoz bete
|
nahi
ez bada, historialari zereginari dagozkion gutxieneko arauak bete dira.
|
|
2005
|
|
|
Beraz euskarak baditu bere lekukoak, eta ondorioz badu bere historia propioa (Michelena, 1990: 12) euskoiberistek ahaztu edo ezagutu
|
nahi
ez dutena.
|
|
|
Baina hori erdia bakarrik da ze, Josebaitor da, eta hau da kuriosoa, baita ere, bera ez dena. Alegia, izan
|
nahi
ez duena, izan nahiko lukeena baina ez dena (gogorik ez daukalako, baina izan zintezke), baina zuk izan nahi ez duzunak edo izan nahiko zenukeen baina izango ez zarenak zu egiten zaitu baita, adibidez zu zara, ez du izan nahi kritika bat etsenplu bat bakarrik, zu zara zentroafrikara leprosoak zaintzen joan ez den bat, beste bat joan egin da.
|
|
|
Alegia, izan nahi ez duena, izan nahiko lukeena baina ez dena (gogorik ez daukalako? baina izan zintezke), baina zuk izan
|
nahi
ez duzunak edo izan nahiko zenukeen baina izango ez zarenak zu egiten zaitu baita, adibidez zu zara, ez du izan nahi kritika bat etsenplu bat bakarrik, zu zara zentroafrikara leprosoak zaintzen joan ez den bat, beste bat joan egin da. Orduan, zu zara bazarena, hori memoria da, eta zu zara ez zarena:
|
|
|
Orduan, zu zara bazarena, hori memoria da, eta zu zara ez zarena:
|
nahi
ez duzulako, ezin duzulako edo oraindik proiektuan dagoelako. Zuk nahi duzu idazle bat izan eta orain ari zara lan egiten, ikasten, formatzen eta guzti hori, nahi duzu idazle bat izan, edo filosofo bat izan edo ekonomista bat izan.
|
|
|
Zu zara beraz, zu, eta zu ez zarena, baina sentidu hirukoitzean: ezin duzulako,
|
nahi
ez duzulako eta proiektuan zaudelako. Orain hau aplikatu herri bati, herri baten identitateari, eta berdin gizatasunari, zer da gizakia zer da morala?
|
|
|
–Euskal Herriari oztoporik handienak Frantziako eta Espainiako Estatu nazioetatik datozkio? dio Iztuetak, berauek, ekonomi arlotik orain begiratuz, beraien barne dagoen nazioaz laxatu
|
nahiko
ez dutelarik.
|
|
|
Eskubide bat da ala ez da. Euskaldunok esaten dugu, eskubide bat da, eskatu egiten dugulako; espainolek esaten dute, ez da eskubide bat, eman
|
nahi
ez dutelako; eta oso ondo ikusten da hor. Estatuaren ikuspegitik, noiz hasten da eskubide bat, eskubide bat izaten.
|
|
2006
|
|
|
Erromesen bidera ateratzen dira bi edo hiru astamakilarekin, zuzengabeko zergak indarrez kenduz. Eta ibiltariren batek, eskatzen dizkioten moduan eman
|
nahi
ez badizkie txanponak, astamakilez astintzen dute eta daukan guztia kentzen diote, mehatxatuz eta barruko galtzetaraino arakatuz. Izugarriak dira eurak eta izugarri, landugabe eta basatia bizi diren lurra; hauen begitartearen eta euren mintzaira basatiaren izugarritasunak ikaratu egiten ditu ikusten dituztenen bihotzak.
|
|
|
Mendi honen ondoan iparralderantz Valcarlos (Luzaide) deituriko harana dago, non Karlosek berak hartu baitzuen ostatu bere armadarekin, bere borrokalariak Orreagan hil zituztenean. Santiagorantz doazen erromes asko ere hemendik igarotzen dira, mendia igo
|
nahi
ez dutenak.
|
|
|
Eskoziar jatorrikoak direla esan ohi da, hauen antzekoak baitira ohiturak eta tankerari dagokionean. Julio Zesarrek hiru herri, hots, nubiarrak, eskoziarrak eta buztandun kornuallestarrak bidali omen zituen Hispaniara zergak ordaindu
|
nahi
ez zizkiotenez herri hispaniarrak menderatzera, gizonezko denak ezpataz hil eta andrazkoak soilik uzteko bizirik aginduz. Hauek lurralde hartara itsasoz iritsi zirenean, itsasontziak apurtu eta dena suntsitu zuten suaz eta ezpataz, Bartzelonako hiritik Zaragozaraino eta Baionatik Oca Mendietaraino.
|
|
2011
|
|
|
1901ean, sociedad de oficios varios? delako bat topatzen da Tolosan, nahiz eta kopurua eta ekinbide sindikala ez diren ezagutzen65 Perezaguaren eta sozialista bizkaitarren hedapen
|
nahiak
ez ziren eten. Lehen esan bezala 1902an berpiztuko da taldea eta 1905erako Gipuzkoan hiru talde sozialista izango ditugu:
|
|
2014
|
|
|
Euskal gizartearen sektore dinamiko ugarik irtenbide bakarra ikusten zuen, frankismoarekin erabat apurtzea. Baina, 1976an bertan hasi zen nabarmentzen Hego Euskal Herriko gizartearen gehiengoaren
|
nahiak
ez zuela bide hori babesten; izan ere, urte horretako abenduan Espainiako gobernu berriak erreferenduma deitu zuen erreforma politikoa onartzeko, eta alderdi demokratikoek abstenitzeko deia egin bazuten ere, Nafarroan erroldaren% 73 gainditu zuten botoa eman zutenek, arabarren% 76 hurbildu zen hautesontzietara eta gauza bera egin zuten bizkaitarren% 54k. Gipuzkoa izan zen parte hartzeak% 45 gainditu ez zuen lurralde bakarra.
|
|
2016
|
|
|
Filosemitismoak ez zuen esan
|
nahi
ez zituztenik baztertzen juduak. Juduen istorio biblikoak puritanoen irudikarian txertatu ziren, baina, Europan bizi ziren juduak bigarren mailako pertsonatzat zituzten (Sand, 2011:
|
|
|
populazioan zuen eraginari, dinamika sozialari eta erregimenaren proiektuei. Guy Hermeten azterketa nahiko soziologikoa da, bere ustez aldaketarako inflexio puntua 50 hamarkadan etorri zen, erregimenak Guda Zibilean parte hartu ez zuten erdi mailako klaseak bereganatu nahi izan zituenean, babes eremua nahi eta
|
nahi
ez aldatu egin omen zelako. Hermeten arabera, erregimenaren proiektua II errepublika ezabatzetik, oreka mantentzera?
|
|
|
Azken urteetan halako erdibideko bide bat joan da nagusitzen: frankismoaren berezitasunak Alemaniarekiko eta Italiarekiko ikertzen dituena, baina betiere azken hauek erreferentzia gisa ezarriz, hau da, elementu faxistak (ez dezagun ahaztu frankismoa erregimen faxisten aroan jaio zela, eta nahi eta
|
nahi
ez erregimen hauek eredu zirela) eta erregimen bakoitzaren berezitasunak bilbatzen dituen azterketak eginez. Aldi berean, euren lehen helburua ez da, galdera handiari?
|
|
2022
|
|
|
Ameriketako konkistaren hastapenetan, Karibean, populazio indigenen guztizko desagerpena gertatu zen, konkistaren bortizkeria eta gaixotasunen ondorioz (Livi Bacci, 2006: 200). Kasu horretan, nahiz eta indar kolonizatzailearen
|
nahia
ez izan, indigenen guztizko desagertzea suertatzen da.
|