|
2000
|
|
|
Gaur egun ere muntaketa sasizientifiko eta xenofobo honen aztarrenak gelditzen dira. Baina oraingoan zenbaitzuek abusu horiek xuritzeko," kultur mestizajea" moduko eufemismoak erabiltzen dituzte, dirudienetik noranzko bakarreko prozesu xelebrea berau, hor, besteek gurea hartzea aberastetzat jotzen den arren, guk, aurriritzi europozentrista zaharkituen eraginez, kanpokoengandik ezer hartu
|
nahi
ez dugun bitartean. Aski da gogoratzea, diogunaren adibide, Espainiako unibertsitateetan ez dagoela bat ere katedrarik Afrikako edo Amerikako kolonia izandako herri indigenen hizkuntzak ikasteko.
|
|
2001
|
|
|
Biblioteka nagusiarena ezin aurreratuz, gurasoak ez baitituzte engainatu San Francisco ikastetxetik alde egiteko gonbiteekin. Agintarien
|
nahi
eza gainditu beharra dute, aldiz, ikasketa artistikoen gogotan daudenek: Antzerki Eskolari ofizialtasuna ematea edo Ikasketa Musikalen Goi mailako zikloa ezartzea, euro gehiagoko eta epe motzeko luzimendu gutxiagoko inbertsioa baita.
|
|
|
Baina azken bolada honetan, Alexander Fleming-ek penizilina aurkitu zuenetik antibiotikoak aspaldian hor direla ahantzi duten —edo agian ikasi
|
nahi
ez duten— batzuek azken farmakopea berritzat sendabelarrak harturik, hor ari dira, jo eta ke, euskalkiak berpiztu guran, bizkaiera bereziki, berau dialekto bat barik, hizkuntza oso, beregain eta aparta balitz bezala. Jokabide hori berez lauzpabost txotxoloren keria litzateke, eragin praktikorik gabea, baldin eta beren inguruan bozgorailu sistema bikaina eratu ez balute, non eta Euskaldunon Egunkaria n.
|
|
|
Aspaldion euskarak aurrera egin badu, neurri handiz, euskara batuagatik izan da, eta hori ongisko dakite gure hizkuntzaren etsaiek. ...14, aspaldiko salatzaile nagusiaren hitzez," Ma rteko euskara" delako etiketak, mesede baino kalte handiagoa egiten du, Jose Ignacio Perez Iglesiasek, EHUko euskara errektoreorde ohiak zuhurki salatu duenez, horrek, azken buruan, euskaldun berriak erdaraz egitera gonbidatzen dituelako, hainbeste nekez ikasi duten euskara baztertuz, eta, bide batez euskara ikasteko inolako ahaleginik egin
|
nahi
ez dutenen zabarkeria eta alfertasuna xuritzen duelako. Hori al da ba nahi duguna?
|
|
|
Behin eta berriro agertzen da mahai gainean, ustekabean askotan, artearen mugaren auzia. Eta behin eta berriro argi gelditzen den gauza bakarra, muga hori zehaztea oso kontu zaila dela, azken mendeetan lortu ez dena, eta gaur egun, norberak erreakzionario edo kontserbadore etiketak bizkarrean itsatsita ikusi
|
nahi
ez baditu behintzat, auzia albo batean utzi eta ezikusia rena egitea hobe dela. Zaila da, ordea, kasu honetan, begiak itxi eta artearen kontzeptu zabalenekin bat egitea.
|
|
|
Accusatio manifesta
|
nahi
ez lukeen excusatio non petita bat egingo dut, amaitzeko. Euskalgintzaren kontrako erasoa ren bortitza ez dut, noski, zalantzan jartzen, are gutxiago haren iturburua soilik euskaltzaleon baldarkerian bilatu nahi.
|
|
|
Bizirik nahi duen, desberdin nahi duen, espainol edo frantses
|
nahi
ez duen herri bateko saiakera erreal, praktiko eta ausarten kimatze lanetan dabiltza. Noiz eta euskarak duen egoera zail honetan, gizartea ren mugimendua eta erantzuna, astiro baina irmo, euskararen benetakono rmalkuntza ren aldekoa dela adierazten denean.
|
|
|
Argi berba eginda, herrien arteko historiak, harremanak eta borrokak ezagututa, zoritxarrez berria ez den joera, eta ez nahi eta
|
nahi
ez lar harridurarik sortzekoa.
|
|
|
Hala ere, euskalgintza ETAren parte markatzeak eragin zuzena izan dezake euskararen aldeko jarrera ekintzetan ez gauzatzeko: eragile sozialek, badaezpada ere, zenbait erakunderekin harremanik
|
nahi
ez izatea; hainbat lagunek ikastola edo euskaltegietara joateari uztea eta abar. c) Giro honek eragin handia izan dezake euskalgintzan. Ugariak dira horrelakoetan orain arte egindako urratsak gehiegizkoak izan ote diren eta abiadura jaitsi behar ote den," urrutiegi joan nahi izateak sortu duela gaur bizi dugun giroa".
|
|
2002
|
|
|
Aldi neurgailuak behar omen eta erlojuak
|
nahiko
ez direlakoan, hona hemen, beste behin ere, urteak eskaini diguna gaingiroki azaltzeko prest.
|
|
|
Batetik, ezin utz dezaket alde batera euskal gizartea rekiko dugun erantzukizuna. Eta, bestetik, baliteke aldaketarik egin
|
nahi
ez izatea, ez egitea, eta, gutxien espero dugunean, sistema guztia gure gainean ero rtzea edo, bestela, apurkaapurka hiltzea. Unibertsitate batek gauzak behar bezala ez baditu egiten, beste batek egingo ditu, eta une horretan, euskal gizarteak bizkarra emango dio gauzak hain ondo egiten ez dituenari, zalantzarik gabe.
|
|
|
Gauzak horrela, edozein oztopo txiki, erraldoi bihur daiteke. Adibidez, sail batek, edo sail baten gehiengo batek irakasle euskaldunak kontratatzea
|
nahi
ez badu, zail samarra da sail horrennahiaren kontra joatea; bide ugari ditu horretarako. Etaho rrelako gertaera baten ondorioz, ehundaka ikasle gera daitezke enborreko gai bat euskaraz ikasteko aukerarik gabe.
|
|
|
Gure ikasleek hizkuntza bat baino gehiago jakin dute, jakintza zientifiko modernoaren iturritik bitartekaririk gabe edango badute; baina hori ezin da aitzakia izan gure hizkuntzaren menpetasun egoera betikotzeko. Litekeena da gai baten inguruko bibliografia guztia ingelesez baino ez egotea, baina gai horretaz espezialduko diren euskal profesionalek Euskal Herrian, euskal gizartean murgilduta egin dute lan, eta horretarako euskara ezin alboratuzko lanabesa izango zaie nahi eta
|
nahi
ez. Bi premisa horiek egoki uztartzean datza erronkaren arrakasta.
|
|
|
Gogoan dut behinola ikastolen aldeko mugimendua gerarazteko erabilitako ghettizazioaren" arriskua", denboraz boomerang modura itzuli dena, batetik erdararen erresuma zen eskola publiko/ pribatua poliki poliki gero eta euskaldunagoa izatera eraman duena, eta azkenean euskarari ateak zabaldu nahi izan ez dizkionAeredua ghetto arriskuan jarri duena. Izan ere, eredu euskaldunaren premia egon baita elebitasuna premiatzat hartzeko, euskara guztion eskubidea baita —baita euskara ikasi
|
nahi
ez duten euskal herritarrena ere—, eta ez elebidunen guraria betetzeko bidea. Praktika aipatu dugunez, bestalde, ez dago tokitik kanpo esatea ezen aukera hori egin dutela arrakastaz hizkuntza bi edo gehiago dituzten herrialde batzuetan, unibertsitateak bikoiztuz, eta hizkuntza minorizatuari zor zitzaizkion unibertsitateak eratuz (Flandria, Quebec, etab.). Eta, nik dakidala, herrialde aurreratutzat dauzkagu horiek.
|
|
|
Auzi honetan, bada, hizkuntzak maila batetik gora egitekotan eta aldameneko hizkuntza indartsuen itsasoan itota amaitu
|
nahi
ez badu, unibertsitatea funtsezko eta ezinbesteko zutabe eta eremua du, herri euskaldunaren aldeko hautua egin nahi baldin bada.
|
|
|
• Amaitzeko. Uste dut euskal unibertsitate bat bultzatzea, teorian bederen, posible baldin bada ere, ez dela batere errealista une honetan, ghetto bat bultzatu
|
nahi
ez badugu. Geratzen zaigun aukera bakarra da dagoenaz baliatzea.
|
|
2003
|
|
|
Baina euskaldunon historian —erlijio eta estatuen hazi behar honen ondorioz— beldurrak jokatu duen paperaz gutxi mintzatu gara. Eta orain ere euskaldun askok izendatu
|
nahi
ez dugun beldurra sentitzen dugu kurubilkatzen erraietan egunez egun.
|
|
|
Kontuan hauxe eduki behar dugu: nahiz eta kulturaren identitateak ez diren indarrez edo biolentziaz agertzen, horrek ez du esan
|
nahi
ez daudenik etengabeko lehian bizirik irauteko. Nola heldu Europako kultur bizikidetzari kultur talde guztiak ase edo konforme edo pozik egoteko moduan?
|
|
|
Bigarren aldiz, Mauletik irten eta berehala sartu baitzen nafar lurrean lasterketa. Baina oraingoan, Lizartza atzean utzi eta Araizko balletik barrena sartu da, oraingoan penintsulaz ari gara hizketan eta ez kontinenteaz, eta badirudi penintsulaz haratago ikusi
|
nahi
ez duen asko eta asko dagoela herri honetan. Ikusten ez dutenak bai behintzat.
|
|
|
Jarri orain Irakekoge rraren ordez beste edozein gai —gai nagusi, pertsona baten ideologia definitzen duten horietakoak— eta emaitza begi bistakoa da: periodikoak bere inguruko ideologia duten irakurleak behar ditu, iraungo badu, edo irakurleen ideologiara moldatu du, desagertu
|
nahi
ez badu.
|
|
|
Kontua da urteroko dirulaguntzarik gabe elkarte hauek ezin izango zutela aurrera egin. Eta erakundeak ere, egitura esklerotiko bihurtu
|
nahi
ez badute, ekimen pribatua ren dinamismoa fagozitatzeko beharrean daude.
|
|
2004
|
|
|
" Nire maxima lege orokor bihurtzea nahi izan ahal banu bezala bakarrik joka dezaket". Urrezko arauaren oso antzekoa da (Ez ezarri beste inori jasan
|
nahi
ez duzun hori), baina zentzu zabalagoa du. Aginduaren ondorio batzuetan ikus daiteke hori:
|
|
|
kanpotik datorren batek herri haien esku bitartekoak uztea edo bertakoek eskuratzea, sortzea eta garatzea. Kanpotik datorrenak, borondate onenarekin badabil ere, ez du kultura txikiari dagokion berezkotasuna behar bezala ulertuko; bertakoak, ezinbestean, zuzendu behar izango du ahalegina, berriro ere lehen bezain antzua edota kolonizatzailea izatea
|
nahi
ez bada behintzat. Aspaldidanik teorizaturiko" kolonizatuaren begirada" litzateke helburua.
|
|
|
Gizarte gatazkei muzin egiten ez diena, tokian tokiko literatura nahiz bizitza oinarritzat hartzen duena eta, azkenik, erkidegoarenbalioari norbanakoari baino kasu gehiago egiten diona. Askotan ohiko estetika arauetatik kanpo (Mendebaldeak ezarritakoak, bide batez) eta didaxiari edo ideologia jakin bati laguntzea besterik
|
nahi
ez duena, baina bertakoen esku betie re. Horregatik bideoa gero eta erabiliagoa ari da izaten, oso praktikoa baita, nahiz eta ohiko zinemagintzak (Super, 16mm edo, arraroagoa dena, 35mm, kasu) guztiz alboratu ez24 Aipatu bezala, teknikak helbideak dira helburu baterako:
|
|
|
(...) Besterentzat sortzen ez duenak ez du beretzat ere sortzen. Eta ezinbestean, besteri eman
|
nahi
eza dela medio, besteren mirabe eta mendeko bihurtzen da.6
|
|
|
Kartela jartzeak, baina, ez du geldiarazten gertakizunen gauzatze etengabea. Entzun
|
nahi
ez izateak ez du mutu bihurtzen ingurunea.
|
|
|
Garaiko beste gauzak bezala herritarren ekimenari esker, banaka banaka, herriz herri. Ingeniaritzan euskaraz irakasten ari direnak ere badira, batzuek oraindik sinetsi
|
nahi
ez badute ere, egia bilakatu da.
|
|
|
Horri heldu baino lehen, hizketan ari gara garai bateko hainbat konturi buruz eta bitxi bitxia den kontu bat etorri zait burura oraintxe, pasatu gabe utzi
|
nahi
ez nukeena. Zeruko Argia aldizkarian genbiltzan garai haietan, besteak gutxi zirela, beste gauza bat gehiagori ere heldu behar izan genion.
|
|
|
Horrelakoak ditut gaur egun gogoratu ere
|
nahi
ez nituzkeen pasarteak, askotan gaurko perspektibatik erridikuluak gertatzen baitzaizkit kontatzeko ere!
|
|
|
Irakekoaz ere gogoratuko da gutako bat baino gehiago. Zer esan, jaio ere jaiotzen utzi
|
nahi
ez duten gure balizko biblioteka nazionalari buruz?
|
|
|
noiznahi, nonahi eta nornahiren aurrean euskaraz jarduteko eskubidea dugu. Inork ezin gaitu behartu erdaraz egitera guk
|
nahi
ez badugu. Zenbait administraziotan gainera urrunago doaz, eta funtzionario erdaldunari agintzen diote norbait euskaraz eginez badatorkio, euskaraz egiten duen funtzionario baten bila joan behar duela herritarrari zerbitzua emateko (Donostiako Udala, Osakidetza, urte amaieran edo indarrean jarriko denplanaren zirr iborroak dioenez).
|
|
2005
|
|
|
Zirkuitu balizatuetatik kanpoko lurraldea da. Basa ez bada ere, mendi goietako malkarretan menturatzean bezalako zerbait, irristaka ibili
|
nahi
ez bada, eskumakila ez ezik, pioleta eta kranpoiak behar ditu ibiltariak.
|
|
|
Elvira Zipitria edota Gabriela Mistralen lanei erreparatu eta bere obreei umeekiko eta andreekikodarien errespetua ren sakonera ikusita, galdetzen dut —nireartean— familiarik ez izatea deliberatzeko zer nolako mugak sentitu zituzten. Belaunaldi batetik bestera transmititu
|
nahi
ez zutena eta hurrengo belaunaldira transmititu ezin zutena zertaraino ez ote zituen paralizatuko.
|
|
|
Ez aurrera bakarrik kalitatean, aurrera kantitatean ere bai. Askoz ere gehiago bikoiztu behar dugu, nahi eta
|
nahi
ez, zeren egiten ez badugu jai daukagu. Zinemetara heldu behar dugu, telebistan askoz ere aukera zabalagoa behar dugu... ez daukat zalantzarik horretan, zeren osterantzean alferrik da (A.
|
|
|
Zergatik? Bonba atomikoak dituztenek
|
nahi
ez dutelako. Estatu Batuek, Ingalaterrak, Frantziak, Israelek... ez dute nahi.
|
|
|
Arrotzez beterik egon da bultzia. Hitz lotsabakoak, abesti zantarrak, nahi ta
|
nahi
ez, entzun behar izan dodaz Jainkoaren aurka biraoaz nahastauta.
|
|
|
Amaiera izan
|
nahi
ez duen bukaera
|
|
2006
|
|
|
" Papers" en aldeko borroka, haren emaitza alde batera utziz, oso borroka berezia izan da —eta da— Katalunian. Hasierako frankismoak egindako dokumentu espoliazioa ezagutu eta sufritu zuen belaunaldia batu du beste belaunaldi gazteago batekin, hain zuzen ere XXI. mende bete betean demokrata espainolek zor hori kitatu
|
nahi
ez izateak adierazten duen sekulako zartakoaz kontziente den belaunaldiarekin. Bestalde, harrapaketen oinordekoak ere batu ditu ezer galdu ez arren Salamancako hiriarekin zerikusirik ez zuen ondarea berreskuratzeko berebiziko premia ikusten zutenekin.
|
|
|
Alegia, kontu horietan zer hobetu aaaaasko dagoela. Kontuan hartu behar da, gainera, komunikazioaren gizartean bizi garen honetan kontu horiek gero eta gehiago zaindu omen direla, eta beraz arlo horretako profesionalen laguntza dugula, euskarak eta soziolinguistikak ere, gustatu edo ez, joko arau horietan mugitu beharra dutelako... betirako fosilizatuta geratzea
|
nahi
ez badugu behintzat!
|
|
|
Hau da, euskara euskal nazionalismo mota ororen osagai garrantzitsua da, Jakin 155 uztaila abuztua 2006 abertzaletasun erradikalenetik hasita autonomismo epeleneraino. Eta, ondorioz, debate politikoaren halabeharrezko osagaia da, geuk
|
nahi
ez izanda ere. Erronka, beraz, ez da euskara debate politikotik ateratzea, debate politikoa bera razionalizatzea baino.
|
|
|
Ikuskera honek beharbada ñabardura batzuk lituzke. Adibidez, ezaguna da Euskal Herrian (eta Espainian) sozialista autodeitzen diren askoren erreferente ideologiko eta intelektualak sozialismoan baino liberalismoan bilatu behar direla (horrek ez du esan
|
nahi
ez dagoela osagai sozialistarik). Edo, baita ere, euskal nazionalisten artean aspaldi gauzatu zela zatiketa sakon bat, ezker abertzalea sortuz; baina gizartearen baitan oraintsu arte bederen neuk ez dut zinezko zatiketarik sumatu (azken urteotan bai, jakina).
|
|
|
Landak, bere pertsonaia femeninoen bidez, giza harreman alternatiboak eta sexuen arteko gatazka beste modu batera konpontzeko aukera eskainiko digu. Aldi berean, emakumearen irudi berriak erakutsi nahiko dizkigu; horretarako, emotibitatea, autokonfiantza eta sentsibilitatea oinarritzat dituzten emakume irudiak azalaraziko dizkigu bere pertsonaia femeninoen bidez. Emakumearen ezaugarri psikologiko izan diren menekotasuna, sufritzeko gaitasuna, jakin
|
nahi
eza, dependentzia... ez dira agertzen Landaren pertsonaia femeninoarengan; are gehiago, ausardia, gizartearen aurrean ikuspegi kritikoa eta aurre egiteko ahalmena azalduko duten emakumezkoak ditugu.
|
|
|
Eta Grazianak bere bizitzan hautua egin du. Aitortu
|
nahi
ez duen amodioaz, bakardadearen beldurraz, ihes egiten ari zaion bizitzaz pentsatu behar du (Olaziregi 2002).
|
|
|
Nik izan
|
nahi
ez nuelako. Garbi ikusten nuen:
|
|
2007
|
|
|
historia zuen asmo eta helburu espezifiko baten erasotzen zion hor ere Segurako Kixote txikiak. Izan ere, garbi/ mordoiloaren arazoa ez da berdina eremu guztietan eta inoiz ez da berdintzat hartu —salbuespentxo marjinalak salbu—, esaterako, a) sermoietan, dotrinan, eliz literatura otoitzezko edo onbidezkoan, per se genero lotuagoak ahozko mintzairari; edo ipuinak eta, herri literatura xume eta poesia modu askotan (non ere garbitasunak ez baitu nahi eta
|
nahi
ez problema handirik sortzen); b) literatura jasoagoan, baina mundu rural tradizionalean kokatuan, D. Agirreren eleberri kostunbristetan adibidez, konfliktoa egon baitaiteke egon hor, arrunt literatura ororen printzipiozko problema bat ez ezik, infidelitate bat adieraz dezakeelako obraren izaera kostunbristari (ala ez); edo, c) gaurko biziera modernoa ispilatu gura duen literaturan, K. Mitxelenak... Mitxelena edo Txillardegiren mordoiloaren defentsak lehen lehenik" kalekoa" nahi zuten literaturari begiratzen zion:
|
|
|
5 Zoin Europa? Ez ote du, orai Frantzian nahi ta
|
nahi
ez jasaiten dugun zentralismoa Europaren batasunak azkartuko. G. MORAL G. ARESTI:
|
|
|
Nazionalismo eroa ‘sendatzeari’ buruz, Moulinesek galdetzen dio ea nola pentsatzen duen ‘behartzea’ sendatu
|
nahi
ez duten milioika pertsona. Auschwitz edo Gulag berriak eraikiz?
|
|
|
Euskarazko produkzio eta prosa zientifikoaren historia eta bilakaeraren inguruan oraindik ezer gutxi dakigun honetan, eta euskarazko goi mailako produkzioaren azterketa kuantitatiborik gabe (esaterako, Scientometrics eta tankera bertsuko aldizkarietan argitaratutako lanez ari naiz), euskarazko produkzioa ebaluatuko dela errealitate bat da. Ebaluazioaren bitartez euskarazko produkzioa kaltetu (edo gainbaloratu)
|
nahi
ez bada, beharrezkoak dira ikerketa espezifikoak, hausnarketa lana eta hizkuntza gutxitu baten bilakaera sozial zein linguistikoari egokitutako eta sistematizatutako irizpideak. Adibidez, hizkuntza gutxitu batean eragin faktorea zer den birdefinitu beharra dago, zeren eragin faktorea existitu existitzen da, baina desberdin.
|
|
2008
|
|
|
Honekin lotuta, zer lagundu behar da gehiago, ekoizpena, kontsumoa? Biak noski, baina nire iritzian kulturgintza superbabestu eta subentzionatua
|
nahi
ez badugu, kontsumoa areagotzeak du lehentasuna gaur. Gizartea irabazi behar dugu, atzetik etorriko da editorialgintza.
|
|
|
Nobedadeak eta berrargitalpenak elkarri itsatsita doaz nahi eta
|
nahi
ez, txanponaren bi aldeak bezala. Hori badakigu.
|
|
|
1) Gurera etortzen diren pertsonak dira, Espainiako, Frantziako eta Europako atzerritarrei buruzko legeen" gainetik". Hau da, immigrante espainiarrentzat eta frantziarrentzat ez bezala,
|
nahi
ez dutela ere beren estatuen babesa baitute eta hiritareta nazionalitate eskubideak bermatuta baitituzte (espainiarra eta frantsesa), immigrante berri horientzat oso zaila da, edo zuzenean ezinezkoa, gutxieneko hiritar eskubideak aitortzea estatu horiek. Egoera halakoa izanik, edozein dela jatorria eta egoera, behartuta daude legearen arloan kolokan bizitzera eta sozialki oso egoera dramatikoan.
|
|
|
Gutxieneko subiranotasuna bermatzen duen estatu edo tresnaren bat duten nazio edo komunitate politiko guztietan, arazo nagusietako bat da lurralde horietara iristen diren pertsona migranteen hiritartasuna lehendabizi, eta nazionalitatea ondoren41 Estatu subiranoa duten nazio guztiek, edo izan nahi duten guztiek, nahi eta
|
nahi
ez hausnartu behar dute arazo horretaz. Ahalik eta berme gehienekin egitea, bestalde, erabakigarria izango da gizarte horretako bizikidetza demokratiko eta anitzarentzat, bizikidetza eta kalitateari eragingo baitio, eta, halaber, gizartean ez da lehen mailako eta bigarren mailako hiritarren arteko edo integratuen eta baztertuen arteko bereizketarik egingo42 Arazoari ez zaio irtenbidea emango hiritartasunaren eta nazionalitatearen arteko desberdintasunari uko eginda, edo bata ezabatuta bestearen mesedetan, edo pentsatuta hiritar eskubideak" unibertsalak" direla eta nazionalitate eskubideak" norberaren aukerakoak" direla; arazo nagusia da bien arteko lotura eta batetik besterako urratsa nork eta nola definitu behar duen.
|
|
|
konpon ezazue etxebizitzen arazoa, gela propio bat, gela propio bat behar dugu, ez besterik. Konpon ezazue idazle guztiak bertsolari bihurtzea
|
nahi
ez baduzue behintzat.
|
|
|
Hamarkada baten ondoren, Googlen produktu eta zerbitzuak nonahi ditugu. Gargantua bilakatuta, ez dago irentsi
|
nahi
ez duen sare zerbitzurik. Sarritan, gainera, internauten gehiengoa bere sabelean sartzea erdiesten du.
|
|
2009
|
|
|
Zein diren? Ezezagun bat edo beste, eta bidali nien eskariari erantzunik eman
|
nahi
ez dioten argitaldari batzuk, egoitza sozial nagusia Euskal Herritik kanpo daukatenak gehienbat, baina bertoko bat edo beste ere bai. ISBNko informazioa bildu ondoren, fitxa bibliografikoak argitaletxe bakoitzari berea bidali diogu zuzenean, konfirmazio eske.
|
|
|
Eta errepresentazioak, irudikapenak aztertzea ere bada soziolinguistikaren beste ikerketa alor bat. Soziolinguistikaren esparruan ez dira mota guztietako errepresentazioak aztertzen, hizkuntzei buruzko irudikapenak aztertzen dira bereziki; baina deskribapen hutsean geratu
|
nahi
ez badugu funtsezkoa da errepresentazioen funtzionamendua ezagutzea.
|
|
|
Salbatu behar dena da kontsumitzaileak gorde dezala beti aukera askatasuna, jabego intelektualean eskubiderik ez dutenek ez dezatela euren legea inposatu. Tresna horien dependentzia
|
nahi
ez bada, eta batez ere tresna horien bidez bakarrik irits baitzaitezke edukietara, operatzaileen eskuetan zaude harrapaturik. Sektorea ondo kokatzen ez bada, eta garaiz, eta aginte publikoak ez badu arautzen, sarrera giltza daukaten operadoreen menpe geldituko dira edukiak.
|
|
|
Alta bada, beste enbor bateko ezpala da, 2009an Euskal Herriko unibertsitate mapa osatua eta, halaber, ase dagoenean —ez ahaztu gurean 3 unibertsitate publiko, eta beste 3 pribatu daudela, UNEDeko zentroez aparte—, berritik sortuko den egitura unibertsitario bat sortu nahi izatea euskal unibertsitatea eratzeko. Estrategia okerra iruditzen zait, boluntarismoz beterik, asmo onez seguruenik ere bai, baina eskaintza unibertsitarioaren errealitatea ikusi
|
nahi
ez duena.
|
|
|
Ikusmira desenfokatua proposatzen du, eta zerumuga iluntzen du, ezkutatu arte. Beharbada, literatura sistema oraindik ahulegia delako sariek, nahi eta
|
nahi
ez, ekartzen duten kanonizazioaren aurrean. Eta horrek sortzen dituen desorekak eta bidegabekeria literarioak ez direlako erraz konpontzen.
|
|
|
Azken bost, zazpi, hamar urte hauetan erakutsi dugunez, Madrileko buruzagiak ez dira ari kazetari batzuk epaitzen eta zigortzen, baizik eta kolektibo oso baten ikusmoldea epaitzen eta zigortzen den. Periferia izan
|
nahi
ez izatea zigortzen da; erdigunea aldarrikatzeari ematen zaio zartakoa.
|
|
2010
|
|
|
Prestakuntza soziolinguistikoari dagokionez, jendeak interesa azaltzen du askotan baina ez daki erantzunak non bilatu. Komunak eta ohikoak diren iritzi soziolinguistikoak kritikatu nahi badira, urtero kaleratzen diren inkesta eta datu soziolinguistikoak analizatu gabe irentsi
|
nahi
ez badira, non aurki daiteke soziolinguistikari buruzko prestakuntza. Soziolinguistikari buruzko informazioa non eskura daiteke?
|
|
|
Erakuts daitezke arropak, noski, edo balet batekin doan musika jo daiteke; baina dantza betiere da espektakulu bat, alderdi fisiko eta presentzial nagusia duena, dantzarien interpretazioari oso lotua dagoena. Arte museo batean artelanaren aurrean gaude; dantzaren museo batean, aldiz, dokumentazioa izango da nahi eta
|
nahi
ez aurkeztuko zaiguna: dantzaren inguruan dagoen guztia, eta ez dantza bera.
|
|
|
Hala ere, lan gutxi dira estrategia horien emaitzak jorratzen dituztenak. Kontuan izan behar da umeek ez dietela helduei kontatzen haien arazoak, zigorrak jasotzeari beldur dielako, edo konexioa galdu
|
nahi
ez dutelako.
|
|
2011
|
|
|
Eransten dute egun dagoen txerto dosien biltegiekin eta bakuna sintetiko berriekin nahikoa izango litzatekeela balizko nafarreri berragerpena jazoko balitz. Suntsitzea
|
nahi
ez dutenek kontrakoa diote, zuhurrena dela laginak gordetzea, besteak beste birusari buruz gehiago ikasteko, adibidez, zergatik den horren hilkorra pertsonengan eta animaliei ez dien eragiten.
|
|
|
zirudienez, efektibo gehiagoren beharra aldarrikatuz zeramaten denbora nahikotxo, AENAren baiezko erantzunik jaso gabe, eta haien urteko lan orduak aspaldi gainditu zituzten. Kontrolatzaileek ziotenez, AENAk euren lanbiderako pertsona gehiago formatu
|
nahi
ez izanak datorren pribatizazio batean izango luke azalpena. Argi dagoena zera da, gobernuak abenduaren 3an indarrean jarritako legeak kontrolatzaileei amatasun bajak eta oporrak lan orduetatik kendu eta horiek berreskuratzera behartzen zituela.
|
|
|
DSK handia bera bortxatzen saiatu omen zen, baina Banonek ez zuen denuntziatu. Alde batetik, afera izan zuen neskatila ernaia bezala ezagutua izan
|
nahi
ez zuelako; eta bestetik, bere amak, Anne Mansouret diputatu sozialistak, gizonaren familia zein karrerari egin ahal zion kaltea irizpide, ez egiteko gomendatu ziolako. Bizarrak tente jartzeko moduko ama ulerkorra.
|
|
|
Ez daukat oso garbi bide hau momentuko adabakia ez ote den. Txertatzea
|
nahi
ez dutenek baliatzen dituzten argudioen artean ‘norbanakoaren askatasunarena’ dago. Kasu honetan nabarmena da ‘askatasun’ horrek hirugarrenei eragiten diela, eritasun poltsak sortarazten dituelako.
|
|
|
Horrenbeste dira zeinuak, ordea, ezen gehienen pean ezkutatzen dena ezin duen inork asmatu. Bilbon ere, eraikitzen den ezer, hartzen den edozein erabaki, zeinu bat da, eta zentzu ezkutua du, semantika politikoaren munduan barneratu
|
nahi
ez den ikusle axolagabeak orokorrean aintzakotzat hartuko ez duena.
|
|
|
Ogasuna zehapenik gabe? Zehapenak kendu nahi izatearen edo erabili
|
nahi
ez izatearen atzean euskara ez normalizatzeko nahia ezkutatzen da. Hizkuntza eskubideen urraketa sistematikoarekin bukatzeko borondaterik agertu ez duen horrek arau bitartez egin du.
|
|
|
Ikusten denez, hizkuntza politikan egiazki eta benetan gertatzen ari dena baino gehiago agertzen zaigu ikuspegi eta irizpide politikoen jokoa, beti bezala herritar arrunta, euskara aurrera joatea nahi duen eta aurreiritzietan katigaturik gelditu
|
nahi
ez duena, nora begiratu eta zer sinetsi ez dakiela gelditzen den bitartean.
|
|
|
Sarriren sariak, aurtengo literatur saiakeragatik Joseba Sarrionandiari aitortu arren ordaindu
|
nahi
ez izateak, gure kulturaren ondoeza erakutsi du argi eta garbi. Halere, zinema munduan ez dugu aspaldiko partez izan aurten bezalako uzta, nahiz eta urte honetan Antxon Ezeiza joan zaigun.
|
|
|
Joseba Sarrionandiaren kasuan, aldiz, liburu mardula kaleraturik zegoen jada, eta Euskadi Sarien epaimahaiak bere ekarpena hobetsi du. Gobernuak, berriz, Sarrik irabazi arren ordaindu
|
nahi
ez ziola zioen, eta diru saria bereganatu zuen horretarako inolako ebazpen judizialik izan gabe, Montesquieuk irudikatu zuen botere banaketari muzin eginez, eta, bide batez, beraiek ezarritako sarien araudiari berari iruzur eginez. Eusko Jaurlaritza, kultur arloan ere, lotsagarri geratu da.
|
|
|
Horregatik esan dezakegu euskaldunak eta amazigak (eta, ziur aski, munduko beste herri asko) funtsean berdinak garela guztiok zapalduak garelako, zapalketa historia luze baten oinordekoak garelako. Baina aldi berean inor ez gara moroak, zapalduak izan
|
nahi
ez dugulako eta zapalketaren kontra matxinatzen garelako. Beraz, Sarrionandiarentzat garrantzitsua da gure zapalketaren historia ezagutzea, baina garrantzitsuago zapalketa horren aurka altxatzea, matxinada horren bidez askatasuna eta giza duintasuna irabaziko dugulako:
|
|
|
Iraultzarik ez? Eta iraultzarik
|
nahi
ez bada, zer da nahi dena. Erreforma zentzudun batzuk, apika?
|
|
2012
|
|
|
Hasiera batean, behin bozka eginda boterea berreskuraezina delako herriarentzat; orain, gainera, oligarkiaren itzulera justifikatua (euren ikuspegitik, noski) datorkigulako: horrelako egoera kritikoan, espezialistek jendeak
|
nahi
ez dituen erabakiak hartu behar dituzte," guztion onerako".
|
|
|
Soziolinguistika aldizkaria 76, 2010, 53); bertan, euskarari buruzko diskurtsoaren bilakaera aipatzen du, gero iritzi publikoa nola sortzen eta aldatzen den aztertzen du, eta, bukatzeko, euskalgintzatik diskurtso berri bat sortu behar dela aipatzen du. Ezinbestekoa dirudi mota horretako lanak irakurtzea eta bide horretatik lanketak egitea, txotxongiloak bihurtu
|
nahi
ez badugu. Gizartean zabaltzen diren diskurtsoei dagokienez, hedabideek berebiziko garrantzia dute; eta, alde horretatik, Garabide Elkarteak Hedabideak.
|
|
|
Datua ez da hutsala; Goyanarteren biografian ohikoa izango da haurtzaroaz eta gaztaroaz informazio eta aipamen eskasia, eta hortik ondoriozta dezakegu bere familiarekiko harremanak ez zirela oso onak izan. Gurasoei buruzko datu askorik ez izanagatik, susmatzekoa da aita autoritarioa izan zuela (eta horrela uler daiteke nerabeak egin
|
nahi
ez zituen ikasketak egitera behartzea) edo, hori ez bazen, behintzat Juan Goyanartek etxeko giroa ez zuela atsegin.
|
|
|
Kontatzen genuen betidanik lurralde zehatz batean baina estaturik eratu gabe mugitu den herriak oraingoan azkenean pausoa eman eta Azawad sortu duela Mali eta Libiaren artean. Baina bilaturiko aliatuek —Al Qaeda inguruko islamistek—, ostera ere, boteretik baztertu dituzte tuaregak, euren lege erlijiosoak inposatu dituzte eta Tonbuktu hirian historian zehar sortutako hainbat sinbolo kultural eta erlijioso ez islamikoak suntsitzen hasi dira, eta jendea zigortzen euren kode fundamentalisten arabera bizi
|
nahi
ez dutelako. Aurreikusi ere aurreikusten da Mendebalaren esku hartze militarren bat, beti ere interes estrategikoak, kasu honetan batez ere Frantziarenak, atzean ezkutatzen direla.
|
|
|
Esan zitekeen hiru aste horietan zehar erakusketa eraikiz joan zela, taldeko partaide askok lan bereziak osatu zituztelako proiekturako, eta hainbat gairen ikuspegien zehazketa eztabaida horien bitartez eratu zelako. Azken finean, komisarioek ulertu ulertzen zutelako talde identitatea ez dela pertsona bakar batek zehaztu dezakeen zerbait; bazekitelako identitate nazional bati buruz hitz egiteak nahi eta
|
nahi
ez arazoak sortzen dituela, horren barne eta horren kanpo sentitzen diren pertsonen artean; eta argi zutelako, identitate hori anitza eta aldakorra den heinean, anitza eta aldakorra izan behar zuela horri buruz hitz egiteko prozesuak ere.
|
|
|
Inoiz ez bezalako jendetza, hunkidura, anaitasuna... Gobernuak
|
nahi
ez badu ere mugitu du, esaten zen, sinesten zen. Orain ere antzekoak entzungo ditugu, eta ez dakit ba, ezinegona hezurretaraino sartzen zait, pentsatzean 2014ko urtarrilean beste manifestazio erraldoi bat egingo dela, lelo poetiko batekin, Espainiako gobernua bere itxikeriatik ateratzera behartuko omen duena, espetxe politika guztiz anker eta bidegabeak bere horretan jarraitzen duen bitartean, borroka armatua amaitu eta hainbat urtetara...
|
|
2013
|
|
|
Pertsona horiek, erdara erabiltzeko aukera ez eze, erabili beharra ere badute beren bizitzako zenbait egoeretan, euskararen aurkako diglosia dela eta (Ferguson 1959). Horrek erdaren hizkuntza komunitateko kide bihurtzen ditu nahi eta
|
nahi
ez. Beraz, ez daude komunitate linguistiko bi, bata bestearen ezberdina.
|
|
|
Esperientziari lehentasuna emateko proposamen esanguratsua egitean, postmodernitateak erlatibizatzen du modernitatearen arrazoia, erlatibizatze horrek eszeptizismo hutsean erortzea esan
|
nahi
ez badu ere. Arrazoimenari zentraltasuna kentzeak ahalbidetzen du ezagutzeko beste bide batzuen sorrera eta beste bide batzuetatik ibiltzea, esperientziarekin lotuta dauden bideak, hain zuzen ere.
|
|
|
Azken batean, erlijio lighta da, ezer aldatu
|
nahi
ez duena, esperientzia politak eta lasaigarriak izan nahi dituena, intimismoaren labirinto ilun ezkutuan, amildegitik behera jaurtikitzen den bizipena. Ondorioz, postmodernitatearen bizipen espirituala eta erlijiosoa askatasun proiektu indibidualista eta burgesa bilaka daitekeelarik, munduan dauden pobreek eta baztertuek ezer gutxi espero dezakete giro kultural berri horretatik.
|
|
|
Ahotsak kantari dirau. Ezetz esaten dugu, ez dakigulako esaten bai/ nahi dugun horren atzetik baino/ nola heldu naiz honaino/
|
nahi
ez dugunaren ihesi ematen egunak/ zoriontasunaren morroi ahulak/ zerbaitengatik borrokatu ordez/ beti zerbaiten kontra.
|
|
|
Ez da hori gertatu. Okerragora goazela ematen du, gainera, aitortu
|
nahi
ez dugun diglosian egonkortzen ari garela.
|
|
|
Baina alternatiba orokorra, metakontakizun perfektua izan
|
nahi
ez duen ereduak arazo garrantzitsua izan dezake arrakastarekin, tamainarekin; tamainak bai baitu inporta auzi hauetan. Larregi hazteak komunitatearen lurraldetik kanpo aritzera behartzen du, eta hortxe jadanik ez dago subjektu homogeneorik, ez kultura komunik, ez helburu kolektiborik...
|
|
2014
|
|
|
1980an Carlos Garaikoetxeak deitu zuen bere lehen gobernuan komunikazio, harreman publiko eta protokolo arloan aholkulari lanetan aritzeko. Ajuria Eneko jauregitik Iurretara egin zuen jauzi gero Euskal Telebistako lehen zuzendaria izateko 1982tik 1984ra, berak
|
nahi
ez zuen arren lehendakariak ardura hori hartzeko eskatu ziolako. Handik bere betiko kutxara itzuli zen, baina luze gabe aldikako lana bihurtu zuen kutxakoa, bestelako jardunetarako asti gehiago izateko.
|
|
|
Egun ilun eta gogorrak sufritu behar izan zituen Euskal Herriko edozein kultur espresiok garai korapilatsu eta zail hartan. Eta euskal kantugintza berria ez zen hortik salbatu, gaur hori aitortu
|
nahi
ez duen etorri berri asko bada ere gure artean. •
|
|
|
Zuzendarien izenak Ezeiza, Izagirre, Berasategi eta Agirresaroberen artean pentsatzen dituzte. Gero, haien ustez ondo landuko duen gai bat proposatzen diote bakoitzari, zuzendariak bereziki problematika bati heldu
|
nahi
ez badio bederen, eta erabakia Luis Iriondorekin kontsultatzen dute19 Ezeizak maiz adierazi izan du ahalik eta irizpide zabalenekin hautatzen zituztela zuzendariak," modu ez exkluientean" 20 Datuek arrazoia ematen diote: 21 filmetan 15 zuzendari ezberdin ageri dira kredituetan.
|
|
|
Besterik behar du gure hizkuntzak, normalkuntzarako erreferentzia makroa galdu
|
nahi
ez badu behintzat.
|
|
|
Zer gertatzen da estatu patriarkal batek bultzatuta inplementatzen badira (gonbidapenez) edo estatu patriarkal batean hesituak izandako pertsonek jartzen badituzte abian (oldarka)? Nahi eta
|
nahi
ez: erreprodukzioa.
|
|
|
Egindakoa egin ezean non eta nola egonen ginatekeen asmatzea ez da oso zaila. Baina, bestalde, gauzak hau da, politikak, estrategiak, inbertsioak, mentalitateak... errotik aldatu behar direla erakusten digute datu soziolinguistikoek, ahalegin hutsean eta jauzi bat eman nahian ito
|
nahi
ez badugu behintzat. Aldaketa kualitatibo bat euskararen garabidean, euskararen hizkuntza politikan, euskalgintzaren estrategian...
|
|
|
Arazoa zaila da; eta ezina da, guziz ezina, Aresti-ren eta Kintana-ren iritziak, erabakien kontra, ontzat eman. Ez da inundik ere komeni[...] Elkartea eta orain arteko lana alperrik hondatzea
|
nahi
ez badugu, ermoki hitzegin behar diegu Kintana eta Arestiri. Ni ez nago gertu inolaz ere, haur batek bezela jokatzeko.
|
|
|
Gauzak horrela, uste dut nahi ta
|
nahi
ez liburu horren galeradak ikusi behar ditugula. Altunak eta neuk ikusi behar genituela uste dut.
|
|
|
Anaitasuna-k behintzat, Bizkaiko aldizkaria izanarren, Bizkai aldeko batasuna egin gura dau, Euskalerriko batasunari begira, astiro astiro, euskereak iraungo badau, guztiok beteko dogun euskera batua lortu daigun. Behin emondako berbea jaterik
|
nahi
ez dogulako, eta Euskalerriaren geroak arduratzen gaitualako. Horrexegaitik ipini doguz ‘Anaitasuna aldizkarirako bizkaierazko batasuna’ egiteko oinarriak (Anaitasuna 1968c).
|
|
|
Euskaltzaindiaren Laguntzailleak erakundetik autonomia ekonomikoa eskatzen genuen. Baina hauxe zen Euskaltzaindiak, ‘infiltrazio’ abertzaleak sinetsirik, onartu
|
nahi
ez zuena. Orduan ere" nor dago atzean?" galdetzen zuten geldikorrek eta legezaleek.
|
|
|
Emakumezkoen kartzela batean kokaturiko Orange is the New Black bezalakoak ikusita kartzelako historiak ez ditugu bada, guk, gutxi... inbidia osoki insanoa sortzen zaio bati. Kartzeletan gertatzen ari dena, gertatu zena, inoiz gerta daitekeena, gertatzerik
|
nahiko
ez genukeena fikziora ekartzeko gidoilarien grina miresgarria da telesail horretan. Gidoi horiek, aktore puska horiek...
|
|
|
Ez al luke horrek behar ETBren funtzio nagusietakoa? Beste inork egin
|
nahi
ez duena eta egin ezin duenaegitea, alegia.
|
|
|
Oso zaila ikusten dut Alemaniako telebistaren kalitatea hobetu eta telebista gero eta arrotzago zaion gazte jendea geureganatzea. Audientzia kuotek obsesionatuta jarraitzen dugun bitartean, publiko zaharra izango dugu, arriskua dakarten produkturik
|
nahi
ez duena.
|
|
|
Metro kubiko anitzak berotzeko gasaren fakturak datozkigu orduan burura. Eta inork lapurtu
|
nahiko
ez lituzkeen artelanak zaintzen dituzten museo hutsetako zinpeko zaintzaile zintzoen soldatak elikatu beharra ere bai giza-faktorea deritzon hori. Ez dugu funtzionarioekin juzku orokortzailerik egin nahi, baina zilegi bekigu burokrata kafkianoak vs funtzionario arduratsu eta eraginkorrak kontrajartzea.
|