|
2006
|
|
|
Kasu honetan, lehen egin bezala, beste hizkuntzarena, estatistikoki esanguratsua ez delako baztertzen dugu, inor aspertu
|
nahi
ez dugulako hain zuzen ere.
|
|
|
Kasu horietan, hizkuntza batzuk gutxituak, eskualdekoak ala lekukoak bezala izendatuak dira, hizkuntza nagusia nazionaltzat ala ofizialtzat jotzen den bitartean. Horrek, hizkuntza politikak jorratzera garamatza, jakinik ez dutela nahi ta
|
nahi
ez ekintza publiko ofizial baten itxura hartzen baizik eta elkarteen zein gizabanakoen esku hartzeei lekua uzten diela.
|
|
2007
|
|
|
Eta ikasi
|
nahi
ez duena, inoiz ez da etorriko euskaltegira, hemen, inolako beharrik ez baitu inork euskaraz aritzeko.
|
|
2008
|
|
|
Dena dela, bada teknologiarekin bainoago hizkuntzarekin lotutako kontu bat, konpondu beharrekoa: makinek euskaraz hitz egingo badute, azentuazioari eta transkripzio fonetikoari dagozkien arau eta gomendioak eman behar dira euskara estandarrean, zeren, nahi eta
|
nahi
ez, prosodia batean txertatu behar baitira makinak ebaki beharreko hitzak. Horrenbestez, ezinbestekoa da euskararen ahoskerari eta doinuari buruzko gomendio argiak izatea, gailu teknologikoen hizketa kalitatea nabarmen hobetuko bailitzateke hala.
|
|
|
Eskertu genuen hala izatea. Hari eransten genizkion, gupida handirik gabe, inork
|
nahi
ez —edo burutu ezin— zituen lanak: dela hitzaldi bat egitea, dela ikastaro bat ematea.
|
|
|
Beraz, askoz ere nekezagoa izango zaigu euskararen alde egitea espainieraren alde egitea baino; gurean aipatzen den" elebitasun eta elebiduntasun orekatuak" lortzeko helburura iristea ia ezinezkoa izango da. Nahiz eta euskara gutxiengoaren hizkuntza eta hizkuntza gutxiagotua izan —hizkuntza gutxiagotua eta bereziki landu beharrekoa—, eta espainiera, berriz, hizkuntza hedatuagoa eta osasuntsuagoa izan, horren aldekoak dira bereziki euskara
|
nahi
ez dutenak, paradoxikoki berriz ere.
|
|
|
Nahiz eta euskara gutxiengoaren hizkuntza eta hizkuntza gutxiagotua izan hizkuntza gutxiagotua eta bereziki landu beharrekoa, eta espainiera, berriz, hizkuntza hedatuagoa eta osasuntsuagoa izan, horren aldekoak dira bereziki euskara
|
nahi
ez dutenak, paradoxikoki berriz ere.
|
|
|
euskararen hizkuntza komunitatetzat definitzen dena, euskara gaztelera elebidunak diren pertsonek osatuta dago. Pertsona horiek gaztelera erabiltzeko aukera, erabili beharra ere dute beren bizitzako zenbait egoeretan, euskararen aurkako diglosia dela eta1 Horrek gazteleraren hizkuntza komunitateko kide bihurtzen ditu nahi eta
|
nahi
ez. Hartara, euskaraz aritzen den kanala euskaraz dakien populazioaren zatiari soilik zuzentzen zaion bitartean, gazteleraz aritzen dena populazio osoari zuzentzen zaio, euskaldun elebidunak barne.
|
|
2009
|
|
|
Gaur egun, euskarari buruzkoa Foru Legeak (abenduaren 15eko 18/ 1986 zki.dunak alegia) Nafarroa hiru hizkuntza eremutan zatitzen du: " euskalduna" —" euskal hiztuna" esan
|
nahi
ez duena eta eremu
|
|
|
Horrek denak, nire ustez, soziolinguistikaren aldetik unibertso berri bat sortzen du, eta funtsezko aldaketa bat dago bertan. Nirea hizkuntza globala da, ez da ingelesa, ez espainiera, ez italiera, baina nirea ere globala da hala izateko borondatea dagoelako, eta hizkuntza globalen talde horretan sartzea lortu da, globalizazioaren aurrean isolaturik gelditu
|
nahi
ez duten hizkuntzen artean, beste edozein baino gutxiago izan nahi ez dutenen artean. Beraz, aintzat hartuak izan daitezen sortzen eta lan egiten dute, eta horrek aldaketa handiak dakartza.
|
|
|
Horrek denak, nire ustez, soziolinguistikaren aldetik unibertso berri bat sortzen du, eta funtsezko aldaketa bat dago bertan. Nirea hizkuntza globala da, ez da ingelesa, ez espainiera, ez italiera, baina nirea ere globala da hala izateko borondatea dagoelako, eta hizkuntza globalen talde horretan sartzea lortu da, globalizazioaren aurrean isolaturik gelditu nahi ez duten hizkuntzen artean, beste edozein baino gutxiago izan
|
nahi
ez dutenen artean. Beraz, aintzat hartuak izan daitezen sortzen eta lan egiten dute, eta horrek aldaketa handiak dakartza.
|
|
|
Funtsean botere arazo bat dago euskal hiztun herriaren azpian, agintaritzak bere dimentsio anizkunean heldu
|
nahi
ez dion gatazka bat, aitzitik, saihestu eta ezkutatu nahi duena. Euskarazko kultur produktu erakargarriak ekoiztea omen da euskarak irauteko eta suspertzeko estrategiaren zutabe nagusia.
|
|
|
Nahi duenarekin lan egin: Borondatezko baietza ematen dutenekin lan egitea lehenetsi eta parte hartu
|
nahi
ez dutenei aurrera begira ateak irekita utzi.
|
|
2010
|
|
|
Bestetik, guztiz aurkakoa den jarrera dugu: erru osoa hiztunak dauka, eta hark euskaraz egiten ez badu, besterik gabe,
|
nahi
ez duelako da; eta jokabide hori iaia arduragabekeriaren mugan kokatzen da. Hizkuntzaren galera jokabiOndorioak urrutiegira eramanez gero, pentsa genezake euskaraz ez jakiteak herritar batzuk talde jakin batzuetara eramaten dituela, harreman sare jakin bat ematen diela, eta sare horren balorazio soziala eskasa dela eta marjinalitate puntu bat ere ematen duela.
|
|
|
Arau horrekin bat egiten ez duenak, akaso, bere burua nahikoa mugatua ikusiko du parte hartzeko garaian. " Nik
|
nahi
ez dudan arren, euskaraz antolatu eta egin ditut gauzak." Horren aurrean, eta deseroso sentitzeko arriskuaren aurrean, agian batzuek nahiagoko dute parte ez hartzea. Parte hartzen dutenek, oro har, idatzi gabeko arau hori ontzat jotzen dutenak izanen dira.
|
|
|
Jada ez da atzerakada geografiko bat, ezta bizkortua ere; orain, batetik etorkin erdal hiztunak toki guztietan egotearen ondorioz, eta bestetik bertako biztanleriak neurri batean beren hizkuntza utzi zuelako, printzatu egin da lurralde euskalduna. nafarroaren ipar mendebaldean eta gipuzkoaren barnealdean, gehiengoak euskalduna izaten jarraitzen du, baina urolaren goiibilguak, debabarrenak eta ibaizabal arroak ziriarena egiten dute, eta isolatuta uzten dituzte gehiengoa euskalduna duten beste ingurune batzuk, hala nola bizkaiko itsasertza eta arratia bailara. esan beharrik ere ez dago une horretan gehiengoa euskalduna zuten eskualdeak landa eremukoak zirela eta, beraz, biztanleria txikiena zutenak. euskararen ezagutza maila handia edo dezentekoa zuten eskualdeetan, bigarren edo hirugarren belaunaldiak ziren euskaldunenak. gainera, hiriburua eskualdeko batez bestekoaren azpitik ageri zen beti, eta gune erdaratzaile gisa jarduten zuen. egoera hori biribiltzeko, ez zen inolako berreskurapen zantzurik antzematen jada azken belaunaldietan erdaldundutako eskualdeetan, eta are gutxiago euskara berrezartzeko zantzurik, bertako euskara duela zenbait mende galdu zutenetan. hauek lirateke hegoaldeko guztizko kopuruak, urte hartan (nafarroako datu fidagarririk ez dagoen arren): 2.650.000 pertsonako biztanleriatik 490.000 pertsona izango lirateke euskaldunak, gutxi gorabehera biztanleria osoaren %18, 5 begi bistakoa zen zer arrisku zetorkion gainera euskarari, eta ez dakienak edo ulertu
|
nahi
ez duenak, aski du ikustea zer bilakaera izan zuen garai hartan euskara baino erabiliagoa zen bretoierak, handik aurrera. gertaera horren aurrean, eaeko agintari politikoek euskararen erabileraren normalizazioaren oinarrizko legea onartu zuten 1982an. hizkuntza desagertzeko bideari buelta emateko aukera bakarra zen. horrenbestez, rlS bati aurre egiten zion munduko lehen lurraldeetako bilakatu zen... Jarraian ikusiko dugun bezala, nafarroako agintariek premia handieneko hizkuntzarekiko izan duten jarreraren ondorioz, oso bestelako berreskurapen erritmoa dute nafarroako eskualdeek.
|
|
|
Justizia administrazioa euskalduntzearen inguruan, auzia ematen da euskara ikasi
|
nahi
ez duten epaileen kasuan. zenbait epaileren ustez euskal autonomi erkidegoan epaileentzat euskara meritu izan luke, borondatezko aukera bat, baina inola ere ez beharrizan edo baldintza bat, hau da derrigorrezkoa. euskara jakitea epaile batentzat ez da beharrezko bere lana egiteko eta ezta premiazkoa ere. gizarte eleanitza sortzeko helburua beraz, ez dago erabat onartua gure gizartean, jarrera kon... Jatorrizkoa den hizkuntzak bere nagusitasuna izateari uko egiten dio eta beste hizkuntza onartzen dugu guretzat, gaztelaGizarte eleanitza sortzeko helburua beraz, ez dago erabat onartua gure gizartean, jarrera kontrajarriak daude eta zer ikusia dute herri asmo ezberdinekin. nia, geure egiten dugu bestea ere. honek, gu aldarazi egiten gaitu. baina zer gertatzen da ahulena den hizkuntzarekin, euskararekin?
|
|
|
Komunikabideen ezberdintasunak aztertuz, espainiar eremuko prentsa da euskara euskal abertzaletasunarekin indartsuen lotzen duena. Euskal eremuko prentsak euskara erakundeekin edo politikariekin edo herritarrekin gehiago lotzen duen bitartean. ten badira erreferentziatzat. gure gizarte konplexu honetan, gehiengoak elebitasuna onartzen badu ere, badira bazterketa joerak, euskararekiko bereziki. baina bada baita, legezko hitzarmena eta gizarte akordioarekin hautsiaz hizkuntzen elebitasuna onartu
|
nahi
ez duenik ere. gure gizartean hizkuntzaren inguruan bizi dugun errealitate konplexu honek, ez digu errazten batere, hizkuntza ezberdinen elkarbizitza normalizatua lortzen. hizkuntzetako bat baztertzeko joera honek, hizkuntzarekiko identitate zatikatua eragiten du. euskara gurea da edo gurea erdara da, esaerekin gertuago dauden herritarrak bananduaz eta azken finean, elebitasuna edo bi hizkuntzen ...
|
|
2011
|
|
|
Batik bat herritarrak praktika zuzenen bidez korporalizatzen duelako espazioarekiko/ hizkuntzarekiko harremana. Euskararekiko jarrerak diskurtso tipoek planteatzen dutenetik urruti daude, eta norberaren esperientziak elikatzen ditu lehenik eta behin, eta ondorioz diskurtsoek moldatu behar dute errealitatetik at geratu
|
nahi
ez badute.
|
|
|
Hots, itzal luzea du diskurtso hegemoniko tradizionalak bilbotar guztiengan, hiriaren eraldaketa espaziala gidatu duten instituzioen ikuspegi unibertsalizanteak denengan du eragina eta aldi berean, ertzetako euskararen aldeko mugimenduen bultzadak euskararen aldeko urrats txikiena onartzeko prest ez daudenengan ere eragiten du. Eta dudarik ez, diskurtso bakoitzaren erreprodukzioak moldaketa dakar ezinbestean, bere burua besteen aurrean biluzik eta salduta aurkitu
|
nahi
ez badu behintzat.
|
|
|
Bertan egote horrek arazoak baitakartza berarekin:
|
nahi
ez ditugun horiek eraikinaren barruan denbora pasa egongo balira azpiegiturak kutsu glamurosoa galduko luke, eta hori inola ere ezin da baimendu. Horren adibide da ere nola alboko Arrikibar plazan zeuden bankuak berehala desagerrarazi zituzten aurretiaz etxerik gabeko batzuk bertan egonkorturik egon ohi zirela argudiatuta.
|
|
|
Arnasguneek segurtaturik izan behar dute, nabarmenki desitxuratu eta gesalduko ez badira, hirigintzaren alorreko autorregulazio maila arrazoizko bat: ...etik kanpotarren uholde masiboak kontrolatzea, arras mesedegarrizko neurriak dira, beti ere pertsonen eta gainerako instantzien erabakimen esparruak alde batera utzi gabe. hori guztia kontuan izanik ere orain arte baino ondotxoz gehiago egin liteke arnasguneen kontzentrazio demografikoa babesteko. ondotxoz gehiago egin liteke eta egin da, ohiko kontzentrazio hori belaunaldi batean edo bitan xahutu
|
nahi
ez bada.
|
|
|
Lehenengoak zientziaren objektibotasunaren izenean ari omen dira eta bigarrengoak, ordea, batek daki unean uneko zein interesen arabera. Adiera popularrak, azkenik, ez dio zientifikotasunari heldu, adiera politiko ideologikoari baizik. zientzia erreibindikatzen du zalbidek eta kexu ageri da diglosia kontzeptuari Fishmanek eman nahi izan dion adiera aintzat hartu
|
nahi
ez delako gure artean.
|
|
|
bidean da ingelesa nagusikeria hori? eta nagusikeria antiekologiko hori aintzat hartu
|
nahi
ez izateak utopiko, maximalista, diskurtso politikoen gidaritzapeko bihurtu (ko) gaitu. ez da, bada, jada hala, esaiozu, esaiozu anglofono elebakar horri beste hizkuntza funtzional bat (txinera, arabiera, gaztelania...) ikasi behar duela, nahitaez, hizkuntza ekologia zer den usaintzen hasteko. esaiozu, esaiozu hizkuntza handi hori ez ezik funtzionaltasun handirik eskainiko ez dion beste hizkuntza bat ere ikasi egin behar duela (euskara, ketxuera, norvegiera...), ikasi bai!
|
|
|
1) Identitatean erein gabe ezin diogu intimitateari eutsi, ez arnasguneetan eta ezta gainerakoetan ere; 2) Identitate autozentratuan ereindakook, ordea, intimitatean bizi ahal izanda bakarrik euskaraz, ez gara gustura bizi XXI. mendean: egungoa baino bidezidor zabalagoa behar dugu konpartimentazio sozio funtzionalean (K→B= K+ B eskeman den denok, bai!) ahalik eta garatuen bizitzeko gure identitate euskaldun eleaniztuna; 3) Ordainpeko autopista bakarrean ibili
|
nahi
ez badu gizateriak hiruzpalau belaunaldi barru, espabila gaitezen egungo di/ tri/ multi (poli) glosiko guztiok!, bizi bizirik jarrai dezagun etorri datorren hurrengo ziaboga aldi historikoan: deshazkundearena.
|
|
|
Ikusi hamar urteotan diglosia hitza zenbat aldiz agertu den ordura arteko adieran, eta zenbat aldiz diglosia/ biglosia bikote berriaren arabera (hots, hudson en banaketa semantiko osagarriaz). gogoa eta astia izanez gero ikus hABeko liburutegi tekniko goi mailakoan izendapen bide batek eta besteak zer arrakasta eta zer hedadura eskuratu duen azken hamarkadan. Bibliografia teknikoaren azterketa sakonean murgil egin
|
nahi
ez duenak aski du, aldiz, Google en sartzea. Batean zein bestean proba egin dudalarik argia da erantzuna:
|
|
|
biglosiak ez du, hudson ek 2001ean esandako moduan (hots, exodiglosia adierazteko), aparteko lekurik irabazi bibliografia teknikoan. Berak lortu ez duena nekezago eskuratuko dugu guk. komunitate zientifikoak bere arauak ditu eta komunitate hori ez dago, oro har, euskaldunoi zer okurrituko zain. ez dugu euskaldunok hain fama txarra mundu zabaleko soziolinguista adituen artean, behin baino gehiagotan ikustea suertatzen denez. guganako begiruneak eta ongi
|
nahiak
ez ditu ordea atzerriko adituak, hori eta horrenbestez, beren konstruktu teoriko nagusiak eta kontzeptu sare osoa birmoldatzera eta gure gustura jartzera eraman. Aurrerantzean ere nekez makurtuko dira horretara, non eta euskaldunok eduki kontzeptuzko ekarpen soziolinguistiko funtsezkorik egiten ez dugun19 hobe dugu beraz, ene ustez, terminologiazko adiera kontuan besteren arrastora hurbildu eta konstruktu teorikoen zein ebidentzia enpiriko egituratuen alorrean, apalik baina gogotsu, dezakegun ekarpenik baliagarrienak eskaini.
|
|
|
XXI mendean ari garela, ekintzaren bitartez jendeak harrapa ditzake hor dauden parametro teorikoak nahi izanez gero. eta praktika horrekin ados egonez gero, zientziak dioena aplikatzen ari zara, bai. Beraz, hiru maila horiek batetik. zientzia per se niri oso gutxi interesatzen zait, nahiz eta bere garrantzia kendu
|
nahi
ez diodan, baina, praktikara eramango gaituzten ondorioetara iritsi behar da.
|
|
|
politika, inkestak eta erabilera tzen du hobeto komunikatzeko, munduan hizkuntza bakarra izatea litzatekeela ideala; logikoa da erantzun tasa hori. halere, elkarrizketatuen %42ak, ia zazpitik hiruk, hizkuntza bakarreko mundua baino nahiago txarto komunikatzea! errealitatean, jakina, jendea ez da horren ergela, edozein pertsonak ahalik ondoen komunikatzea nahi du eta, pertsonok
|
nahi
ez duguna da gure hizkuntza galtzea, dakizkigukeen bakar bat ere ez. Izan ere, hizkuntzen aniztasuna eta (pertsonen arteko) komunikazioaren kalitatea, guk dakigula, ez daukate erlazio zuzenik edo, izatekotan, hizkuntzen aniztasunak komunikazioa kaltetu baino hobetzen baitu.
|
|
2012
|
|
|
...re horretara moldatu ezinean zebiltzan iruritar bordariendako irria eta trufak zilegi izaten ziren. euskaragatik izandako bizipen mingarri horiek ondorioak izan dituzte subjektuen ondoko hizkuntza hautuetan. erdara ez ongi jakiteagatik mesprezua jasan zutenek kosta ahala kosta erdara ikastea ziurtatu nahi zuten eta horretarako erdara hutsezko eskola hautatu zuten (euskarazko irakaskuntza inola ere
|
nahi
ez zutela), beren umeak gutxiespenetik babestearren. herriko iruritarren eta baserrietakoen arteko bereizketa ego belaunaldiraino iritsi da. Berriemaileen haurtzaroan errekakoen eta karrikakoen arteko harremanak oso bakanak izan ziren.
|
|
|
Badira uste dutenak euskara berandu iritsi dela horra (horra, ere bai), baina egiten ari den ahaleginak erakusten du gaur egungo eragileak ohartuta daudela leiho hori zabalik dagoela, eta beti egongo dela zabalik, eta gero eta handiagoa dela, gero eta koloretsuagoa, eta gero eta argi gehiago sartzen dela gainera. Begiratu
|
nahi
ez izatea ez da eguzkia itzalAlberto Barandiaran – Hedabideen garrantzia hizkuntzen berreskurapenerako tzea: norbere hizkuntzak hartzen ez dituen eremuak ingelesak, espainolak edo beste hizkuntza hegemoniko batek hartuko ditu. euskal prentsak betetzen ez dituen eremuak espainolak, frantsesak edo ingelesak beteko dituzte.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, proposamenen ugaritasunak —eta maiz, nahasketak— ez liguke komunitate nozioa bazter uztea behartu behar; izan ere, nahi badugu edo
|
nahi
ez badugu, esanahi teoriko osoa du barietate nozioaren korrelatu soziala den heinean eta, zalantzarik gabe, erabilera praktiko handia du hainbat gizarteren eta komunitateren arteko alderaketak egiteko. Komunikazio gaitasun edo errepertorio ideiek ez dituzte kentzen hizkuntza edo dialekto nozioak, baizik eta errealitate konplexu batean artikulatzen dituzte.
|
|
|
Euskaldun baten hizkuntz bidaia egokitzeko gauza dela. Zerbitzua bezeroak
|
nahi
ez duen hizkuntzan inposatzen denean, berriz, norberaren lehentasunak jartzen dira bezeroaren aurretik, eta eskaerari erantzuteko ezintasuna erakusten da.
|
|
|
Esperimentuaren bizipenek irakatsi didate, euskararen kasuan, irabazten den gatazka bakarra borrokatzen ez dena dela; enpatiaz eta konfiantzaz lortu ditut emaitzarik onenak; biziraupen mekanismoaren esanetara, hots, borrokan, berriz, beti galdu. Hori da emaitzak aztertu ostean atera dudan ondorioa; hau da, euskara entzun
|
nahi
ez dutenekin gatazkan xahutu dudan energia euskal hiztunekin elkarlanean erabiliz gero, marka hobe dezakedala.
|
|
2014
|
|
|
Gertakari hauen oinarrian, urte luzez, hizkuntza plangintza ugari haur eta gaztetxoengan soilik zentratu izana egon daiteke. Lionel Jolyk aipatu bezala, helduek egin
|
nahi
ez zuten ahalegina plangintzen helburu ziren haurrek egitea espero izan da; ezer esaterik ez zuten haurrek, botorik eta iritzirik emateko aukerarik eskaintzen ez zitzaien gaztetxo berberek. Baina hori ez da horrela izan.
|
|
2015
|
|
|
Hori gutxi balitz, auzo berrien agerpenek masifikazio eta gethizazioa areagotu zuten. Urte horietan ezin esan integraziorik egon zenik (bai, ordea, isolamendua eta marjinazioa), baina ez inork
|
nahi
ez zuelako, baizik eta auzo berriak aparte zeudelako bertakoen auzoetatik.
|
|
2016
|
|
|
, datorreneko kulturari eutsi eta berrian ere parte hartu, bikulturalismoa. , harrerako gizartearekin harremanik sortu
|
nahi
ez izatea, sorterrikoekin jarraituz. , bai harrera gizarteko bai sorterriko kultura identitatearekiko arbuioa eta distantzia.
|
|
|
" A lost cause is a cause whose adherents permit hope to take precedence over experience." (Fishman, 2007 [1996]. " Lost cause" edo" causa perdida" batean murgildu
|
nahi
ez badugu, HINBE lanaz hanhemen bildutako ebidentzia enpirikoari eta horren argitan eraikitako formulazio teorikoei(" Theoretical and Empirical Foundations of Assistance to Threatened Languages" direlakoei, alegia) aurrez aurre helduko dien gogoeta gunea da, gure ustez, eskuartean dugun erronka nagusietako bat da. • ohArrAK
|
|
|
225 Erdararekiko social dependency relations direlakoak, giza arteko mendekotasun harreman euskal galgarriak bereziki, ebitatu edo minimizatu ditzaketen baldintzak hartu behar dira hor kontuan, batetik, eta euskal osaera etnolinguistiko jatorra modernotasun supratenikoarekin era pizgarrian konbinatzeko sormen esparruak bestetik. Moderno izan
|
nahi
ez duen gero eta gizatalde gutxiago dago hemen, Mendebal Europako beste leku gehienetan bezala. Modernotasun horretarako bidea euskal osaera kontuan izanik eraikitzeko prest dauden herritarrak gutxiago dira ordea, eta ibilbide hori egiteko gai direnak aski diferente banaturik daude (kopuruz eta portzentajez) hiztun herriaren leku batean eta bestean.
|
|
2017
|
|
|
Nola izan ginen horren inozoak? Ez ote ginen konturatzen, burrukarako
|
nahirik
ez zuten pertsonengan ezin zitekeela kultur burrukarako laguntza handirik espero. Berandu bada ere, ea nozpait konturatzen garen!
|
|
|
Txepetxek hizkuntza komunitatearen partaide izateko hizkuntza erabiltzea
|
nahiko
ez dela defenditu du, hortaz gain, beharrezkoa baita motibazioa eta jarrera baikorra (Sanchez Carrion, 1987). ikasleek aitortutako iritzietan sakonduta, ordea, jarrera baikorra eta ezagutza ageri dituzten arren, inguruko hizkuntzak euskararen maila berean jarri eta hauek erabiltzearen hautua hobesten dute. egoera diglosikoan dauden testuinguruetan, gurean kasu, bertako hizkuntzak maila berean jar...
|
|
2018
|
|
|
Integrazioa, datorreneko kulturari eutsi eta berrian ere parte hartu, bikulturalismoa. Bereizketa, harrerako gizartearekin harremanik sortu
|
nahi
ez izatea, sorterrikoekin jarraituz. Marjinazioa, bai harrera gizarteko bai sorterriko kultura identitatearekiko arbuioa eta distantzia.
|
|
|
Euskaldunei euskara erabiltzeko aukerak eskaintzeaz gain, 6 astez euskararen gaia mahai gaineratzeko parada da: hedabideen zutabe edo uhinetan, agenda mediatikoan, jendearen kontzientzietan eta ikusi
|
nahi
ez gaituzten jakobinoen begi aitzinean ere.
|
|
|
Horretan utzi
|
nahi
ez eta, testigantza horiek oinarri, euskara zerbitzuak" Armairutik atera ginenekoa" liburuxka argitaratu berri du, hizkuntza ohiturak astintzearen gaineko pedagogia soziala egiten jarraitzeko asmoarekin.
|
|
|
Eusle bat, jokaera urratzailea erakusten duenean, ez da izen propioz ari, taldearen enkargu bat betetzen ari da. Eusle batek hizkuntza zaharrari heltzen ez badio, ez da
|
nahi
ez duelako, baizik eta taldeak emandako funtzioa betetzearen ondorioz ezin duelako. Beraz, bere jokaera ez da erantzukizun pertsonala, kolektiboa baizik.
|
|
|
Badirudi, hurkoari egozten dizkiegun asmoek geure baitan oso aldarte desberdinak sorrarazten dituztela. Kontsideratzen badugu solaskideak guregana egokitzen ahal duela baina ez dela egokitzen
|
NAHI
EZ duelako, baliteke gure baitan harekiko erresistentziak eta gaitzespen sentipenak erraz ernatzea. Era berean, kontsideratzen badugu solaskideak guregana ez dela egokitzen benetan EZIN duelako, orduan harekiko enpatia eta uste ona nagusituko zaigu, eta ez dugu arazorik izango ahal izanez gero gu harengana egokitzeko, bera guregana egokitu ezinean dabilenez.
|
|
|
Seguru sentitzen dira. Badakite ez dutela egingo
|
nahi
ez duten ezer. Segurtasun horrek murrizten du jokaera eragozleen agerpena.
|
|
|
Horiek horrela, bada profesional kopuru handi bat" e" etiketarik jantzi
|
nahi
ez duena eta euskaraz hitz egin nahi ez duena lehen agurrean, lehen esaldian eta, hala suertatuz gero, elkarrizketan berean, nahiz hala jokatzeko eskatzen den Osakidetzaren Euskara Planean. Hori oztopo
|
|
|
Horiek horrela, bada profesional kopuru handi bat" e" etiketarik jantzi nahi ez duena eta euskaraz hitz egin
|
nahi
ez duena lehen agurrean, lehen esaldian eta, hala suertatuz gero, elkarrizketan berean, nahiz hala jokatzeko eskatzen den Osakidetzaren Euskara Planean. Hori oztopo
|
|
|
Ikerketa honek utzitako emaitzetatik haratago eta proposamen bat egitera ausartuz, hiketaren suspertzerako uste dut feminismoak emango lukeela biderik. Hitanoa hizkera binarioa da guztiz, eta bi kategorien baitan —neska/ mutil— kokatu
|
nahi
ez duten pertsonentzat ez da izango baliagarria. Baliteke, norbait hiketaren aurka ere egotea; binarismoaren aldarrikapen linguistiko gisara interpretatu daitekeelako.
|
|
2019
|
|
|
Harakiri ak ere ez du ordea balio: ezer gabe ezin dira herri txikiak luzaro bizi; guztia ezin da" zenbaki handien" mirabe bihurtu, handiak txikia jatea
|
nahi
ez badugu. txikien aldeko neurri proaktiboak kontuan izan behar ditu horregatik, honetan ez bada hartan, arnasguneen alde dagoela dioenak. zer egin, beraz? " guztia ala ezer ez" alde batera utzita" bere neurriko trajea" landu behar dute arnasguneetako arduradunek65 zer neurri?
|
|
|
...iroletan,..), bere hainbat elementu bizirik badago ere oraindik. ez dago motibo argirik, azken urteotako berrikuntza multzo horri buelta emango zaiola uste izateko. errazago gertatuko da, ezer gertatzekotan, azken hamarkadotako globalizazio prozesuak begien bistako etorkizunean bizirik segitzea eta, agian, are esparru zabalagoak bereganatzea. horrekin kontatu beharra dago, amets sehaskan kulunkatu
|
nahi
ez badugu.
|
|
|
a (euskara hutsezko bizimodua, hitzez eta idatziz), B (euskara erdaren konpartimentazio soziofuntzional berria) eta C (erdara hutsezko bizimodua). euskara hutsezko a bizibiderik ez dago arnasguneetan. are nekezago izango da halakorik gero, gizarte urak beren bidetik badoaz: a) erdararen nagusitasun moldaera hain zabala eta hain sakona izanik gure artean, eta inork" bere arnasgunean ixkutaturik" bizi
|
nahi
ez duenez, erdararik gabe ezin da bizi: erdaldunekin erdaraz egin behar; b) euskaraz jardun litekeenean ere, beti beti ez da nahi izaten:
|
|
|
antzinako ingelesa (ang), avestera (ave), kornubiera (cor), ge’ez (gez), latina (lat), mandaic (myz), paliera (pli), armeniera klasikoa (xcl), eta anglo normandiera (xno). aurreko kasuetan bezala, zalantzarik gabeko hizkuntzak baino ez ziren sartu multzo horietan. arrakala digitalaren beheko muturrerako (S kategoria) zerrenda guztietatik kanpo dauden hizkuntzak hautatu dira. eta honako ezaugarriak dituzte: ez dute wikipediarik (ezta inkubagailu moduan ere), ez daude udhr zerrendan, ez dute Bibliarik ez zuzentzaile ortografikorik, ezta apple ko zein microsoft eko euskarririk ere; ez dute aipamenik omniglot en ez eta daturik ere ez Crúbadán proiektuan. aipatu behar da, nolanahi ere, horrek ez duela esan
|
nahi
ez dutela aktibitate digitalik, baizik eta egin diren saiakeretan ez dela haien arrastorik agertu. 6.541 hizkuntza dira eta haien artean bi azpimultzo sortu dira zoriz, S0 eta S1, bakoitzean 75 hizkuntza sartuz. adibide tipikoak honakoak dira:
|
|
|
Euskara biziberritzeko dinamikan txertatzen diren eragile guzti guztien
|
nahia
ez da izango korronte neoliberaletik urruntzea, ezta hurrik eman ere.
|
|
|
Bestela esanda, euskara biziberritzeko dinamikan txertatzen diren eragile guzti guztien
|
nahia
ez da izango korronte neoliberaletik urruntzea, ezta hurrik eman ere. Gainera, euskalgintzan murgilduta dabiltzan aktoreak ere askotan ez dira jabetzen lan ildo horrek lekarkeen eragin sakonaz:
|
|
|
... soziokulturalki autorregulatzeko eta belaunez belaun transmititzeko indar faltaz euskal etnokultura (hizkuntza barne) gainbehera datorrela ikusirik, erabat galtzeko egoeran dela uste izanik eta halakorik
|
nahi
ez delarik, etnokultura horri bizirik eusteko giza artean deliberatuki egindako saio multzoa, hori da. (...) Berariazko euskalgintza da hori:
|
|
2021
|
|
|
Artikulu osoan zehar ikusi dugu irakaskuntza eta euskarak ez dutela harreman sinplea. Izenondo horrekin ez dut erran
|
nahi
ez dutela elkar ulertzen baina bai harreman konplexu horrek egoera eta ondorio desberdinak sortzen ahal dituela. Hiru sareek adibidez, gibelondo desberdinak proposatzen dituzte:
|
|
|
Amerika Aimara, guambira, guaraniera, kaqchikelera, kektxiera, ketxua, kitxua, mapudungun, mixtekera, nahuatlera, nasa yuwe, uru chipaya, yukatekera, yurakare. Amerikako jatorriko hizkuntzen presentzia kontuan hartzekoa da ez soilik Erdi eta Hego Amerikan, baizik eta gerta daiteke Ipar Amerikako jatorrizko herrietako hizkuntzek ere presentzia izatea EAE n (ingelesa),
|
nahi
ez den dokumentatu oraindik.
|
|
2022
|
|
|
Lagunarteko hizkera kolokialarekin duen lotura eten
|
nahi
ez bada, segur aski garrantzitsua izango da ez dezatela itxura instituzionaliza tuegia izan, eta lehen azaldutako hezkuntza proiektuen ildotik, izaera ludikoa izan dezatela egitasmo horiek.
|
|
|
Azken ohar gisa honako hau: lagunarteko hizkera kolokialarekin duen lotura eten
|
nahi
ez bada, segur aski garrantzitsua izango da ez dezatela itxura instituzionalizatuegia izan, eta lehen azaldutako hezkuntza proiektuen ildotik, izaera ludikoa izan dezatela egitasmo horiek, hots, ez ditzatela ohiko irakaskuntza dinamika magistralak erreproduzitu.
|
|
|
Horrez gain, lagunekin konfiantza hartzean euskara gutxiago erabiltzen dutela (59) eta nagikeria ematen diela (60) adierazi digute parte hartzaileek, eta lagunen jarrerek ere beraien mudak oztopatzen dituztela ere ikusi dugu. Hain zuzen ere, mintzakideek gaztelaniaz erantzutea (61) eta lagunen lotsak nahiz lagunek euskarari buruz ezer jakin
|
nahi
eza (62) dira parte hartzaileen mudak oztopatzen dituzten ingurukoen jarrerarik aipagarrienak edo, bestela esanda, lagunen esfortzu falta:
|
|
|
Azken honekin lotuta, arrisku handiegiz, Kontseiluak bost estadio jendez betetzeko apustua egin zuen: 123.000 lagun bildu ziren 1998ko abenduaren 26an eta beste 15.000, gutxi gorabehera, ezin sarturik gelditu ziren, Euskal Herrian inoiz izan den mobilizaziorik handienetako batean2 Arrakastak asko erakarri zituen, horren garrantzi sozial handia hartzen ari zen prozesu batetik kanpo gelditu
|
nahi
ez zutelako.
|
|
|
Alderdiak ados jartzen ez direla alegatzea alderdi horietako batzuei jokoa egitearen parekoa da, eta bitartean Konstituzioaren aginduari kalte egitea. Konpromisoari uko egitea, politikan sartu
|
nahi
ez dela argudiatuz, jokoa egitea da, baina garapen jasangarrian eta Konstituzioan berean oinarritu litzateke.
|