|
2001
|
|
|
Nik baietz uste dut. Batasunaren
|
nahia
euskaldunon eskubideak Euska Herri osoan errespetatzea eta onartzea da. Iparraldean ez gara EAEn bezala, EAEn eskubideen onarpen maila bat dago eta hemen beste bat.
|
|
|
Joan den hauteskundeetan herritarrek zera adierazi ziguten argi eta garbi: nahiz eta subirotasun gehiago
|
nahi
euskaldunontzat, dagoena kudeatu eta erabili behar dela, eta bereziki, ezin da espainolen eskuetan utzi inolako botere autonomikorik.
|
|
|
Euskal Herria, oraingo Euskal Herria, ez dugu gehienok behar bezala ezagutzen; lehengoa, berriz, are gutxiago. Eta ez dut esan
|
nahi
euskaldunik gehienok ez dugula ezagutzen: inortxok ere ez daki zer den eta, batez ere, zer izan den.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, (vasco) espainol horien kezka argia da: beren oraingo hegemoni egoeran, Euskal Herrian ere Estatu Zentralak beraiek ordezkatzen eta babesten dituela sentitzen dute, eta ez lukete
|
nahi
euskaldunek (hots, euskaldun euskaldunek edo euskaldun soilek) orain arte berek ez bestek gozatzen dituzten pribilegioak ere berdintasunez lortzea: hizkuntz eskubideak, naziotasunaren aitormena, nazioarteko ordezkaritza, erabakimena, nagusitasun etnikoa etab.
|
|
2003
|
|
|
Bertaratuek euskara aberasteko aukera izan zuten: «batetik goi maileko gaieri bere mintzaira plegatuz, bestetik nun
|
nahiko
euskaldun eta euskalkiekin trebatuz». UEUk gehiago zuen kultura aste intentsibo baten tankera (hitzaldi bat bestearen atzetik, inongo espezializaziorik gabe), unibertsitate jarduerarena baino.
|
|
2004
|
|
|
Halakoxea da egoera: gatazka zipriztin handirik ez du sorrarazten euskaltasunean bizi
|
nahiak
euskaldunen aldetik. Euskaldunak, badakigu, langile porrokatuak gara, hitzekoak, baina batez ere ergelak.
|
|
2007
|
|
|
Baina neronek Ablitasera bidaliko nituzke batzuk, esan liezadaten zertarako behar den hor euskararen ofizialtasuna, ablitastarrak harritu eta zirikatzeko ez bada. Ablitasen edo non
|
nahi
euskaldunak inoiz gutxiengo nabarmen bat izan badaitez, izan dadila hor ere euskara ofiziala. Lehenago, ez.
|
|
2009
|
|
|
Buenos Airesen zein Montevideon, aita betarramisten bi ikastetxe hauen hasierako ikasle zerrendek euskal erroko mutil anitzen presentzia erakusten dute; baina horrek ez zuen esan
|
nahi
euskaldunek bakarrik sartzeko eskubidea zutenik. Azken finean, fundazio hauen atzean zegoena ez zen euskal elkarte bat, Eliza baizik.
|
|
2010
|
|
|
Bilboko Iñakiren adibidea ere esanguratsua da. Dublinera joan zen ingelesa ikastera eta ez zuen harremanik izan
|
nahi
euskaldunekin eta espainiarrekin, ingelesa baino ez zuen hitz egin nahi. Pub batean hasi zen lanean.
|
|
|
Politika mailako euskal nazioaren blokeoak ez du esan
|
nahi
euskaldunek eskubiderik ez dutenik. Eskubide partikular eta kolektiboak dituzte, eskubide unibertsalak.
|
|
2011
|
|
|
Ez nuke amaitu
|
nahi
euskaldunei buruzko topikorik topikoena aipatu barik: euskaldun fededun binomioak laburtzen duena.
|
|
2013
|
|
|
Astekaria irakurriz, ez zuen iduri soldaduen diziplina eta obeditzea arau gogorrek beharturik gertatu zela. Horrek ez du erran
|
nahi
Eskualduna k horrelakorik ez zuelako aipatzen, ez zenik gertatzen. Baina astekariak ematen zuen itxura zen soldaduek bihotz onez obeditzen zutela, nahiz eta batzuetan kexatu.
|
|
|
Ageriko arrazoiak lehenago aipatu arrazoi «politikoak» ziren, hala nola Frantzia defendatzearen aldekoak. Hori zen Eskualduna k eman nahi zuen mezua, nahiz eta horrek ez duen berez erran
|
nahi
euskaldunek horregatik onartu zutela gerla egitea.
|
|
2014
|
|
|
Horrela, bada, bertaratuek euskara aberasteko aukera izan zuten: batetik goi mailako gaiei bere mintzaira plegatuz, bestetik non
|
nahiko
euskaldunak euskalki ezberdinetan trebatuz».
|
|
|
Nolaz laketu dira hemen? Zergatik eta nork ez ditu utzi
|
nahi
euskaldunekin ezkontzera. Arrazismoa bada, egiazkoa, izaten ahal da ezkontza?
|
|
2015
|
|
|
idatziz bukatzen zituen. Euskaldun zintzoek, ordea, ez dute ezer jakin
|
nahi
euskaldun gaiztoez, direnik ere! Alabaina, ez litzateke ideia txarra, San Telmo museoak adibidez (hain ideia kontrajarriak zituen Passolinirekin ondo dotore egin duen eran, eta haren kontrapuntu gisa esaterako), Miranderen obrako eta bizitzako kontuak jendaurrean paratuko balitu, eta bide batez argitara eman Txomin Peillenek idazle zuberotar Pariskoari buruz diotenez sekretupean gordeta dituen hainbat izkribu.
|
|
|
Baina taxuzko euskal izenik ez izan arren, horrek ez du esan
|
nahi
euskaldunok ez dugula ezagutzen, edo jasaten, sentimendu hori.
|
|
2016
|
|
|
I. Esnaola: Proiektu hau egoteak ez baitu esan
|
nahi
euskaldunok on line ikasten ez dugunik. Ikasten dugu, baina beste unibertsitate batzuetan eta beste hizkuntza batzuetan.
|
|
|
Hipotesi horiek tentuz egin behar direla ohartarazi du, ordea, EHUko irakasle Josu Amezagak. «Ezagutzak gora egin du gehienbat eskolaren esku hartzearen ondorioz, baina horrek ez du esan
|
nahi
euskaldun berri horiek denak euskaraz sozializatu direnik. Hainbat ez dira sartu euskaraz bizi den mundu horretara, euskarazko komunikazioa kontsumitzen duen sektore horretara.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, euskal ongizate erregimena korporatibistagoa da, enplegu estatusean oinarritzen da, eta kontribuzio bidez finantzatzen (hau da, gizarte segurantzaren bidez). Hala ere, azpimarratu behar da ongizate erregimen desberdindua izateak ez duela esan
|
nahi
euskaldunak aberatsagoak direnik espainiarrak edo katalanak baino. Esan nahi duena da EEEek ahalmen erlatiboki handiagoa dutela (beste erkidegoen aldean), beren aberastasuna eta pobrezia erreproduzitzeko eta, beraz, beren klase sozio-ekonomiko eta politikoak birsortzeko.
|
|
|
Dereckek, gero, Euskal Herriko auziaz galdetu zuen. Eta orduan hasi zen Axi distira egin
|
nahian
euskaldunei buruz hizketan Josebaren lotsarako, izan ere, “the oldest language in Europe”, “nobody knows where it comes from”, ETA eta abar eta abar. Elkarrizketa itzaltzen joan zen eta Franek joan beharra zeukala esan, altxatu eta agur esan zien.
|
|
2018
|
|
|
Hau da, herri jakineko euskaldun guztiak beti eta soilik euskaraz hitz egingo balute, elkarren artean erdaldunetik aparte biziko balira, muturreko kasu horretan euskararen erabilera maila euskaldunen proportzio maila bera izango litzateke. Horrek ez du esan
|
nahi
euskaldunen batek itxaro daitekeena baino gehiago ezin erabil dezakeenik; ezta beste elebidunen batek, ahal izanik ere, euskara ez erabiltzea deus ere. Kontua da, elebiduna, hiztun baten bizimodu arruntean, egoera soziolinguistikoaren arabera, hizkuntza nagusia erabiltzera behartuta dagoela sarri askotan komunikazioa izango bada.
|
|
2019
|
|
|
Hortik abiatuta, herriaren kontzeptua (zentzu politikoan) gehitzen du diskurtsoan esaten duenean. Ez dugu nahi Euskadirik/ euskaraz izan ezik?. SabinoAranaren arabera, euskara galtzeak ez lukeen deus askorik esan
|
nahi
euskaldun arraza kutsatuezean beste arrazekin, eta espainiarretatik bereizteko errusieraz hitz egin zezaketen (Amezaga, 1994: 38).
|
|
2020
|
|
|
Zuloaga, Unamuno, Baroja, eta beste anitz. Txillida, aldiz, Euskal Herria' z lotsatu beharrean, nun
|
nahi
euskalduntzat har dezaten nahi du. Ausardia haundia eta eskergarria!
|
|
|
Jainko erdalduna dago bertan. Itxura denez, Jainkoak jaietan baino ez du
|
nahi
euskalduna elizaren barruan. Garbi eta alkandora berria jantzita.
|
|
2023
|
|
|
Gutxi fida, baten batek plantea lezake gaztelaniazko kategoriara euskaldunak ez aurkeztea; hartara, Imanol Ulaziak ezin izango zukeen saria erdietsi erdarazko kategorian. Izan ere, Nafarroa Garaian lanpostu publikoak direla eta, erdaldun elebakarrek antzeko zerbait planteatzen dute, ez baitute
|
nahi
euskaldun elebidunok aurkeztu ahal izatea, «porque nos quitan las plazas de castellano». Hartara, poeta erdaldun batek planteatu lezake poeta euskaldunak ezin garela aurkeztu, «porque nos quitan el premio a los de castellano», besteok elebidun garela eta erdaraz ere idazten badakigula ahaztuta.
|