|
2000
|
|
|
Galdetzeko franko nuen, eta orain ez zen agituko lehengo larunbatekoa, hark oihu eta ni mutu. Orain adituko zidan,
|
nahi
ala ez.
|
|
2003
|
|
|
Dezagun ikas, hortik beretik, gaurko, demokrazietan?, hautetsi guztien gainetik, badaudela barrandan auzitegietako epaile eta legelariak! Horra zergatik entzungor dagoen oraino V. Errepublika eta, baigorriar izan, zuberotar, ala paristar, Iparraldeko euskaltzain guztiok daukagun, gure nortasun agirian idatzirik,
|
nahi
ala ez: nationalité française; erran nahi baita, euskara garbian, naziotasunez frantsesak garela, ofizialki, guztiok.
|
|
|
Ezen, ordura arte, sinesten eta errepikatzen baldin bazuten gehienek animalia soziala zela Gizakia eta, halaber, Gizakiaren ondotik zetorrela Gizartea, eskema hori irauli zuen Hobbesek: Gizakiaren aitzinetik ezarri baitzuen Gizartea eta, sinetsarazi askori, Gizartearen arabera dabilela orotan eta beti,
|
nahi
ala ez, Gizaki bakoitza.
|
|
2004
|
|
|
Neuri ere ez zitzaidan gustatzen nonbait neure burua besterenez janztea. Aratuste batzuetan lehengusinaren gonak jantzi zizkidaten
|
nahi
ala ezean. Nahi ala ezean atera ere egin ninduten etxe aurrera, baina ez zen inor nahi ala ezean neure kontura ibilaraziko ninduenik.
|
|
|
Aratuste batzuetan lehengusinaren gonak jantzi zizkidaten nahi ala ezean.
|
Nahi
ala ezean atera ere egin ninduten etxe aurrera, baina ez zen inor nahi ala ezean neure kontura ibilaraziko ninduenik. Lurrean etzan nintzen, eta auzokoak larrera atera zuen behiak zapalduko ninduen, jaso eta berriz etxera sartu ez banindute.
|
|
|
Aratuste batzuetan lehengusinaren gonak jantzi zizkidaten nahi ala ezean. Nahi ala ezean atera ere egin ninduten etxe aurrera, baina ez zen inor
|
nahi
ala ezean neure kontura ibilaraziko ninduenik. Lurrean etzan nintzen, eta auzokoak larrera atera zuen behiak zapalduko ninduen, jaso eta berriz etxera sartu ez banindute.
|
|
2006
|
|
|
Soldaduaren ikuspegitik ez zuen makurrik: elizgizonek
|
nahi
ala ez nahi," Nabarrenkoxeko zezenkoak", liburuetan gabe, almenetan behar zuen, ziudadelaren defentsan.
|
|
2009
|
|
|
hankaperatu beharrez. Eta berak hala ulertu
|
nahi
ala ez, Unamuno, bere hitzaldiarekin, barbaro moderno horietxen esatari bihurtu da.
|
|
2010
|
|
|
Sakelan zeraman egitekora bueltatu zuen gogoa; lagunari agindutakoa bete behar zuen, ez zeukan atzera egiterik eta zenbat eta lehenago egin hobe. Gertatu beharrekoa gertatuko zen, berak
|
nahi
ala ez.
|
|
2011
|
|
|
demokraziaren aldeko borrokan, adibidez). Mendebaleko kulturaren hautua hori da, eta,
|
nahi
ala ez, mendebalean denok horren haurrak gara,, terroristak, barne.
|
|
|
Alferrik zen ezer esatea.
|
Nahi
ala ez, meriendatuta itzuli nuen etxera.
|
|
2012
|
|
|
Eta zure umeak, kanpaitik zintzilik dagoen sokari lotuta daude. Haien mugimendu bakoitzak mugiarazten zaitu, hotsa aterako dizu, zuk
|
nahi
ala ez. Zugandik zintzilik daude umeak, betiko.
|
|
|
demokraziaren aldeko borrokan, adibidez). Mendebaleko kulturaren hautua hori da, eta,
|
nahi
ala ez, mendebalean denok horren haurrak gara,, terroristak, barne.
|
|
2014
|
|
|
Baina haren karismaren menpe bizi ginen, neskak, mutilak, parasitoak.
|
Nahi
ala ez. Norbaiten karismaren menpe bizi behar dugulako beti.
|
|
|
Orduan Mikel izan zen elkarrizketa nola jarraitu ez zekiena.
|
Nahi
ala ez, elkar ulertu beste erremediorik ez genuen. Irribarrez nik:
|
|
|
Treitschkerentzat herrien autodeterminazioaren printzipioa eta, historia errealarekin zerikusirik ez duten ipuinak dira: alsaziar lorrenarrek hori
|
nahi
ala ez,, lurralde horiek ezpataren zuzenbideaz dira gureak?. Ez badute politikoki alemaniartu nahi,, euren nahiaren aurka itzuliko diegu euren nor izatea?.
|
|
2015
|
|
|
Patu huraxe zuen, berezitasun huraxe, berak
|
nahi
ala ez?, itsasoak pixkanaka jaten duen lurmutur batera iritsi eta bertan geratzea, itsas hegazti desolatu baten antzera, bakardadean. Ahal hori zeukan, dohain hori zeukan, azaleko guztia berehala jaurti, bere burua murriztu eta ñimiñotu, biluziago eman eta soilago sentitu, baita gorputzez ere, baina bere espirituaren intentsitaterik galdu gabe, eta bere ertz txiki hartan egon, giza ezjakintasunaren ilunpea aurrez aurre zuela, guk ezer jakin ez eta itsasoak oin azpiko lurra jaten digula... hori zen bere ahala, bere dohaina.
|
|
2016
|
|
|
Aita esnatu da, baina ez dago normal. Begiak ixten zaizkio
|
nahi
ala ez.
|
|
2017
|
|
|
Emakumeen eskubideak are gehiago mugatzen zituen beste sistema bat ere eratu zuten, compadrazgo zeritzona, eta, haren bidez, gizonek zuten haurren gaineko agintea ere. Gainera, emakume indigenek meategietako mita lanerako errekrutatuko ziren langileak erreproduzituko zituztela ziurtatzeko, senar emazteak ezin zirela bereizi zioten legeak egin zituzten espainiar agintariek, eta, beraz, emakumeak,
|
nahi
ala ez, behartuta zeuden senarren atzetik joatera, baita meategietako kutsadurak heriotzagune bihurtutako esparruetara ere (Cook Noble 1981: 205). 77
|
|
|
–Begira, Demetrio, ez nago txorakerietarako. Zuk hara eramango nauzu gaur,
|
nahi
ala ez. Oreinarena, tira, baina nik badakit zuek gauza gogorragoak ere badituzuela zeuen kontzientziaren gainean... eta ez litzateke batere atsegina izango ni bolo bolo horiek zabaltzen hastea.
|
|
|
–Anaiak ez balit bere azken orduan deus erran, hain segur, horrelakorik ez zitzaidaan burutik pasako ere... Baina, geroztik,
|
nahi
ala ez, eta egunero pixka bat gehiago, Emmak bereganatzen naik. Lagundu behar nauk, lagundu, bestela, luza gabe, burua galduko diat...
|
|
|
Neuzkan indar apurrak batu, eta esan nion, ahots hari batez, baina esan egin nion: Zuk
|
nahi
ala ez, zu eta ni ama alabak gara eta ez dago hori aldatuko duen Jainkorik, ama.
|
|
|
Egiten dutena egiten dutela ere, traketsak direla frogatu behar da. Ez dago jokabide zuzenik,
|
nahi
ala ez gure hautuan huts egiten dugu beti, guri leporatzen zaigu-eta egiaz denona den porrota, bai gizonena, bai emakumeena. Berariazko armak erabiltzen dira gure generoaren aurka, baina metodoa gizonei ere aplikatzen zaie.
|
|
|
Hau al zen, benetan, egin nahi nuena? Izan ala ez,
|
nahi
ala ez, berdin zion, biharamunean, hots, arratsaldean, bagindoazen eta...
|
|
2018
|
|
|
Alotzi urruma hori badantzuen nik galdeturik, entzungo ez dut, ba? darantzu, eta Ebanek agintzen du Simutek
|
nahi
ala ez tiratu behar zaiola. Hori ez da bere buruaren jabe!
|
|
2019
|
|
|
Biek semea galdu zuten, eta biek ere gazte. Horrek,
|
nahi
ala ez, halako hurreratze bat sortu zidan egunkari aurrean, neuk ere laguna gazte galdu bainuen, eta, aldi berean, urruntze bat, ni ez bainaiz guraso, lagun baizik, eta suizidioak sortzen duen minaren zilegitasunaren eskalan ez dakit oraindik zein leku osatzen duten lagunek.
|
|
|
Ondo zahartzen den emakumeak badaki objektu erotikoa izateari uzten ari zaiola, eta ez soilik bere haragiak jadanik ez diolako altxor freskorik eskaintzen gizonari: baita bere iraganak eta esperientziak pertsona bihurtzen dutelako ere,
|
nahi
ala ez; borroka egin du, maitatu, desiratu, sufritu, gozatu, dena bere kabuz: autonomia horrek intimidatu egiten du; emakumeak ahalegina egiten du autonomia hori ukatzeko; feminitatea esajeratzen du, bere burua apaintzen, lurrina ematen, eta osoki da xarma, grazia, immanentzia hutsa; begirada xaloz eta haur doinuz miresten du gizonezko solaskidea, eta, kontu kontari, gogora dakartza umetako oroitzapenak; mintzatu beharrean, txor txor aritzen da, eta eskuak astintzen ditu, algaraka barre egiten.
|
|
|
senarrari amorru gorria ematen diote haurraren makurrek, nola ematen dion afaria erre izanak edo emaztea desegoki portatzeak; senarraren exijentzia abstraktuek pisu handia dute amak haurrarekin duen harremanean; emakume independente bat, bere bakardadeari, axolagabetasunari edo etxean duen autoritateari esker? askoz ere bareago egongo da ezen ez borondate menderatzaileen uztarpean daudenak, halakoek
|
nahi
ala ez obeditu behar baitute borondate hori, haurrari obediaraziz. Izan ere, hauxe da zailtasunik handiena:
|
|
2022
|
|
|
|
Nahi
ala ez, aitaren mapa aspaldikoa zen, eta posible zen makina gelaz aldatuta egotea. " Edo beste galaxia batean...".
|
|
2023
|
|
|
Patxi oskol batean bezala itxi zen; hori izan zen haren defentsa. Oskolaren barne hartan, euskaltasunean gotortu eta gogortu zen, eta frantses giroarekin ahal bezain gutxi nahasten zen, nahiz eta,
|
nahi
ala ez, Christian Clavier, Vanessa Paradis, Gérard Depardieu eta gainerako frantses kultura eta erreferentziak sartzen ziren telebistatik, saltegietatik eta gutun-ontzira heltzen zen propagandatik, ura itaxuretatik bezala. Eta Patxiren etxea ere, euskal etxe gehienak bezala, itaxuraz betea zen.
|
|
|
Ari da jabetzen auzi serio bat izan litekeela. Balizko proiektuak bere etxaldea kaltetuko duen beldurtzen hasi da, aurreikusten baitu zenbat ongailu kimiko erabiliko dituzten golf edo beste belardietarako, zenbat kutsatuko duten inguruko lurra,
|
nahi
ala ez, kutsadura hori bere lurretara ere helduko dela, halako azpiegitura baten ondoan errepideak eraiki dituztela eta auto trafikoa handituko dela. Eta kezka hori hauspotu dio Eñautek inprimatu eta eskura eman dion artikuluak.
|
|
|
" Ez nago prest beldurrez bizi eta beldurrez hiltzeko. Nik
|
nahi
ala ez, gertatu behar dena gertatuko da, eta horregatik argi dut ez naizela ezkutatuko; gauzak ozen esango ditut, nire borrokan uste osoa baitut. Ez da gauza bera duintasunarekin hiltzea, begiak zabalik, edo beldurrez.
|