|
2000
|
|
|
Hori kontuan izanik, eta XXI. mendea euskararen mendea izatea
|
nahi
baldin badugu behintzat, 1998ko irailean abiatu zen prozesu politiko berriaren aurrean euskalgintzak ere jarrera bultzatzailea izan behar duela eta bere baliabide guztiak martxan jarri behar dituela ohartzen gara. Gogoeta honek presoenganako elkartasuna adieraztera bultzatu gaitu, horixe baita momentu honetan prozesua oztopatzeko Paris eta Madrilgo Gobernuek darabilten jukutria, hau da, Euskal Herriak demokratikoki erabakitzeko duen eskubideari jartzen dioten traba.
|
|
|
Halaxe dute Itoiz saldu: Irati ugaldearen urak mukurutuko ditugu, halabeharrez, gerora Nafarroako hegoalde egartia ureztatu
|
nahi
baldin badugu bederen. Aitzinamendua da hau, herrialdearen urrea; ura.
|
|
|
Bourdieuk, bere txostenean, Europako Konfederazio Sindikal Bateratua eratzearen helburua bultzatu nahi du, eta, utopikoa dirudien arren, ez dago esaterik ezinezko helburua denik. Bere ustez, Europako mugimendu soziala" eraiki"
|
nahi
baldin bada, helburu hori gauzatzea guztiz ezinbestekoa izango da eraberritu beharko diren erakunde kolektibo ugariak eta milaka jarrera partikularrak aldaraziko lituzkeen bide kolektiboa indartzeko eta gidatzeko.
|
|
|
Bake eta normalizaziorako saio berri baten sartuta gara berriz ere, hurrengo hauteskunde autonomikoen ondorengo negoziazioetan epe eta muga duena. Negoziazio hori aurreratu daiteke baldin eta pausu batzuk eman
|
nahi
baldin badira, edo aitzitik, azken egunerako utzi daiteke. Baina negoziazioak, azken egunean, kalkulo, premiak eta presioak tarte, ez dira oso txukun egiten.
|
|
|
Horren aurrean zerbait esan beharra daukagu. Kudeaketa plangintza onartua bada eta Udalbiltzak legimitatea eta errespetua irabazi
|
nahi
baldin baditu, herriaren eraikuntzan ari den aldetik instituzio honi giza-eskubiden errespetua eskatu behar zaio. EHk erantzukizuna ETAk daukala pentsatzen badu, bere jarrera argitu behar du.
|
|
|
Baina, mundua handia izaki eta, hizkuntza asko dira bertan. Hori bai, denak errespetagarriak, bakebiderik
|
nahi
baldin badugu. Zeren hizkuntza bakoitzak bere inguru jakina du eta inguru bakoitzak bere balio bereziak, elkar ulertu beharrez anaitasunerantz garamatzatenak.
|
|
|
Bakeari buruz hitz asko egiten da, baina lortu ote genezake hizkuntza txikiagoak ukatuz? Egiazki, bakerik
|
nahi
baldin badugu, guztiok elkar errespetatu beharra dugu, naturalezak eman diguna bizirik iraunarazteko eskubidea emanaz eta laguntzak eskainiz. Eta horretarako legezkoena da epaitegietan bakoitzak bere burua ondoen defendatu ahal izateko egokien zaion hizkuntzaz baliatzea.
|
|
|
Bestalde, kontzeptua dirauen zerbait da?
|
nahi
baldin bada,, eternalki??; bainaesanahi honekin: denborak diraueno.
|
|
|
Gogorra da abuztuan lan egitea, baina hala tokatu zait niri. Txemak oporrak ditu, eta esan diot,
|
nahi
baldin bazuen behintzat, niri ez zaidala batere inporta bera oporretan joatea. Horrela esan diot, baina egiaz nahiago nuke oporretara joango balitz, berdin Asturias edo Malawira.
|
|
|
Zure gelara deika ibili naiz eta inork ez dit erantzun. Batean Estherrek hartu dit, baina han ez zeundela esateko eta,
|
nahi
baldin badut, haiekin joateko. Zer moduz zaude?
|
|
|
Hortaz, Zirkuluak Watsonen jatorrizko konduktismoa onartu eta jaso zuen, eta behavioristika edo, geroago, neokonduktismo izenaz berrizendatu zuen, nahasketarik egon ez zedin. Alabaina, bazegoen beste modurik psikologia positibizatzeko, esaterako ezagutza psikologikoaren kontzeptualizazioaren bitartez —edo portaerarena,
|
nahi
baldin bada—, enuntziatu psikologikoak gizakien egoera neurologikoei buruzko enuntziatuetara murrizteko prozedura erabiliz. Hala eta guztiz ere, murriztapen kasu orotan enuntziatu psikologiko oro hizkuntza fisikora itzul daiteke.
|
|
2001
|
|
|
Aipaturiko helburu horiek guztiek betetzeko, Aula del Mar elkartearen proiektu nagusia Gure Zita arrantzontziaren transformazioa da eta horretan dihardute Bermeoko Astilleros de Bermeo ontzi oletan. " Sinplea da, itsasorekin zer ikusia duen oro jendeari helarazi
|
nahi
baldin badiogu, egokiena jendea bertara eramatea da", dio Prietok. Itsaso zabalera gerturatze hori Gure Zitaren bitartez egingo dutela gauza nabaria den arren, oraindik ez dute ordea zehaztu zenbatekoa izango den era horretako bidaia edo txango baten prezioa.
|
|
|
Kopuru hori 150.000 pezetatik beherakoa bada, berriz, epaiketa horretara abokaturik eta prokuradorerik gabe aurkeztu ahal izango da, hala
|
nahi
baldin bada.
|
|
|
Parket mugikorrean, aldiz, metro karratu bakoitzeko 6.000 pezeta ordaindu behar da gutxienez eta 12.000 pezetaraino iritsiko gara, kalitate on-oneko ohol luzeak erosi
|
nahi
baldin baditugu.
|
|
|
Beti agertzen den adibide bat aipatzeko, Santxo de Elsoren Dotrina Iruñean agertu zenetik alerik gelditu bada, ez dakigu non dagoen. Orain badiote Madrileko handizki nafar batzuen etxean ote dagoen, ez dakit egia den ala ez, eta egia balitz ere, nola, ni oker ez baldin banago, ez dagoen inolako eskubiderik pertsona bati bere ondasun bezala duen liburu bat agerrarazteko edo agertzera behartzeko, gorde
|
nahi
baldin badu gordeko du, berak atera nahi duen arte.
|
|
|
Ez dut uste euskaldunok sortzaileegi izan garenik literatura mota berriak sortzen, baina mota klasikoak ere badakizue noizkoak diren. Lehenbiziko euskal nobela Peru Abarka izan daiteke,
|
nahi
baldin baduzue. Ez da zeharo eta garbiro nobela, baina antzeko zerbait bezala har daiteke; mila zortziehun ingurukoa litzateke, beraz, eta laurogei urte geroago arte argitaratu ez zena.
|
|
|
Norbaitek nobelaren bat egin
|
nahi
baldin balu garai horretaz, hobeko du Auspoakoei eskerrak eskuetara dizkiguten josturarik gabeko ohar hauek irakurri bestelako liburu lodi asko baino. Eta historia egin nahi duenari ere, barrengo eta zinezko historia baldin bada, ez dio kalterik egingo horiek astiro-astiro ikuskatzeak.
|
|
|
Horrelakorik balitz gure artean, eta bada horrelakorik, komeni litzaiguke harako itsumutil bihurtu zen  itsuarenaz oroitzea. Bere burua amildegian behera amildu
|
nahi duenik
baldin bada gure artean, eta badirudi badela, ez diot nik eragozpenik ipiniko. Gogor egingo nioke, ordea, ahal dudan bezainbeste, gure Herria bere buruarekin batean amildu beharrean ari baldin balitz.
|
|
|
giza kondaira lurraren kondairari, eta batez ere lur-azalarenari, itsatsirik ageri baitzaigu. Ikerlan horietan sartu dena galdurik dago gizona eta gizartea beren soilean, itxuratu duten inguruneaz aparte, ezagutu
|
nahi
baldin baditu.
|
|
|
Ez da galdera erraza, erantzun bakarrekoa ez behintzat, eta zuhurgabe litzateke hitz labur batez erantzutea. Aitzitik, nago erantzunak ez ote dituen hurbilbide asko behar, ikusmolde desberdin asko jaso, egiaren zati bat bederen islatu
|
nahi
baldin badu.
|
|
|
badakit ez dutela esana ontzat hartuko euskaltzale askok, beharbada gehienok. Gogo onez, are onegiz, mintzatzen dira modu honetan, geure gaitzak besteri egotzi nahian, baina eskaini dituztenak baino arrazoi bortitzagoak eskaini beharko dituzte honako sinesgogor hau beren bidera eraman
|
nahi
baldin badute.
|
|
|
Gainerakoei buruz, neurerik eta erdarazkorik inork irakurri
|
nahi
baldin badu, hor daude I Semana de AntropologÃa Vascan agertzen den lantxoa eta" Luz y sonido en el lenguaje", aurki Revista española de lingüÃtican argitarako dena. Azkeneko hau, joan den udan Madrilen izan zen elkarrekiko edate batean, edari gabeko edatea damurik (hots, symposion), irakurria izan zen.
|
|
|
Akayar-ek". Besteren gisa mintzatu
|
nahi
baldin badugu, ikas dezagun lehenbizi besteren mintzaera.
|
|
|
Ba, orduko eta geroxeagoko lagunez. Burgoskoez, Burgos baino lehenagokoez eta are Luzear hil zen garaikoez? zerbait jakin
|
nahi
baldin badu, mundu osoak dakiena, edo jakin behar lukeena bederen, esango diot. Hark eta nik genituen lagunak ñabar xamarrak ziren:
|
|
|
Era berean, jasotzen duten turismoaren zati handi bat Quebec barrukoa da, frantsesduna, alegia, eta frantsesez egiten dute. Edo, eskola bukatu eta unibertsitatean segitu
|
nahi
baldin badute, halabeharrezkoa zaie frantsesez jakitea, Frantsesaren Legearen 88 atalak gogorarazten dienez, bestalde.
|
|
|
Gutxi dela uste al duzu? Eta, gehiago
|
nahi
baldin baduzu, herria ren arima. Hori baino gehiago esaterik ez dagoela uste dut.°
|
|
|
Baina, aldi berean, egia ere bada aldagarrien arteko ezberdintasunak nabariak direna eta teknologi-aurrera kuntzakzein giza-ezagutzak erabateko eragileak direna hazkuntza ekonomikoa suspertzeko orduan. Hain zuzen ere, Euskadiko Kutxaren ikerketak dioenez, euskal ekonomiak bi ard atzhoriek behar omen ditu gogoan izan orain arteko hazkuntza iraunkorrari benetan eutsi
|
nahi
baldin bazaio.
|
|
|
Nondik jalgi datazue apo zahar kuskuilatu hau? Ni biziko niz oraino ere, Jinkoak
|
nahi
baldin badu.
|
|
|
hartu
|
nahi
baldin baduzu, sei zentzuen
|
|
|
entitate publikoko kide izanez Errepublikaren haurrak eta arra haurrak gara. Halatan, publikotasuna eskubide zaigu, errepublikaren partaide
|
nahi
baldin bagaituzte behintzat. Bestela balitz jakinean ezarri beharko gintuzkete, eraketa planetario ezberdinaren bideratzeari buruzko hausnarketa sail baiezko eta sakon bati hasiera eman diezaiogun bertan.
|
|
|
Norberarik. Harekin
|
nahi
baldin baduzu bildu
|
|
|
harrapatu
|
nahi
baldin baduzu behintzat.
|
|
|
Maripazi soberaxko iruditu zitzaion leihora agertze hura. Handiagorik ez zuen biztu, guregatik, baina osabari adierazi behar izan genion bakean utzi beharko zuela emakume hura, gure etxean segitu
|
nahi
baldin bazuen. Berria agudo zabaldu zen Alkasoron barna, halere.
|
|
2002
|
|
|
Nahizta ez izan orain gure esku, guziok dakizkigun zenbait baldintza. Gure hizkuntzaren etorkaro eder bat landu
|
nahi
baldin badugu, Larresorok erakusten digu bidea. Nerau ere, aspaldian nengoen horixe esan nahian, bainan ez nuan asmatzen nola, noiz eta nun.
|
|
|
Ni ez naiz alderdi bat, eta lan hori adibidez alderdiek egin behar dute. Eta oso gauza garrantzitsu bat bezala hartu behar dute, aurrera elkarlanean jardun
|
nahi
baldin badute.
|
|
|
Garbiago esateko, bitartekoen gaia funtsezkoa dela uste dugu. Prozesu honi buruzko elkarlanerako proposamen bat egin
|
nahi
baldin bada bitartekoen gaia alde batera utzita, guk uste dugu ez goazela inora. Pozten gara LABek dokumentua ondo hartu izanaz, baina bere jarreran ez da azaltzen bitartekoen balorazioa eta gai horren inguruko adostasunik gabe ezinezkoa da elkarrekin bidea egitea.
|
|
|
Koakzio tresnak alde batera utzi behar dira, herriaren borondatea irabaztera doan estrategia ez baita bateragarria mehatxuekin. Hori da Lizarra-Garaziko adierazpenaren ondorioetako bat benetan aurrera egin
|
nahi
baldin badugu. Gainera, prozesu hau gizartearena izan behar da, eta hori ez da lortuko ez bide armatuetatik baina ezta planteamendu instituzional hutsetik ere.
|
|
|
Orain, bere aiton eta izen bereko denaren ondoan dago, zaldien gorabeheretan sartua, eta haiei dagoten antzeari emana.
|
Nahi
baldin ba duzu, haren galde ioan gintezke. Bere etxeruntz ioan berri da, hemendik hurbil hurbila, Melitera.6
|
|
|
-Hori
|
nahi izan
baldin badu, han aurkituko du, noski.
|
|
|
Landareak, arbolak edo zuhaixkak itzal handia egin edo toki zabalegia betetzen duelako adajea murriztu
|
nahi
baldin bada, pixkanaka-pixkanaka moztu beharko dugu, kontrakoa (ugaltzen eta ugaltzen etortzea) gerta ez dadin.
|
|
|
linea anitzeko kontratuan edo SIM multiple txartelarekin, abonatuak zeuzkan zenbakietako bat beste konpainia batera eraman
|
nahi
baldin badu baina guztiak ez, zenbaki guztiekin zuen kontratua amaitu behar du, eta gero beste konpainia batera eraman nahi duen zenbakiarentzat kontratu berria egin (hori guztia baja eman nahi den operadorearekin) horrela zenbaki zuzen batekin jokatu ahal izateko.
|
|
|
Baina ikasketetan aurrera egiteko dezente kalitate handiagoko tresna ekarri
|
nahi
baldin badu, ordainketa 3.000 eurotara irits daiteke.
|
|
|
Aparatu digitala eskuratzea komeni da, aitzitik, irudiak ordenagailuan landu
|
nahi
baldin badira edo, bestela, argazkiak pantailan (PC nahiz telebistakoan) ikustea nahikoa denean.
|
|
|
Iruditzen zait bihar-etziko UnibertsitateEuskalduha. Euskal Unibertsitatea, alegia? zenbait kate eta zilbor-heste hautsibeharrean dagoela, jaio gura baldin badu, jaiotzea
|
nahi
baldin badugu. Hautsibeharreko kateen artean, bi ekarri gura nituzke gogora; honako hauek:
|
|
|
Arlo honetan ere, Madrildik eta Paristik finkatzen dirairizpide guztiak. Hego Euskal Herriko unibertsitate publikoetan irakaslebatek bere ibilbide profesionalean finkotasuna lortu
|
nahi
baldin badu, Espainiako funtzionario bihurtu behar du. Unibertsitate pribatuetan irakasleriaren irudiak finkatzeko askatasun handiago daukate.
|
|
|
Aurreiritzi eta estereotipoetatik alde egin
|
nahi
baldin badugu, albisteak kontsumitzerakoan argi gorria piztu eta honako kasu hauek eduki beharko genituzke gogoan:
|
|
|
–Bitter erdi batera gonbidatuko zaitut hurrengoan, zuk
|
nahi
baldin baduzu, jakina...
|
|
|
Urduri baitzegoen Sara. Eta ahotsak ere huts egin zion, bere"
|
nahi
baldin baduzu" hura esan zidanean: " nahi baldin badu-u-uzu", alegia.
|
|
|
Eta ahotsak ere huts egin zion, bere" nahi baldin baduzu" hura esan zidanean: "
|
nahi
baldin badu-u-uzu", alegia. Eta nik pena sentitu nahi izan nuen, baina poza nagusitu zitzaidan berriro.
|
|
|
Hala izanik ere, esan daiteke aspaldi beretu izan dutela euskal idazleek erabide hau, euskalki guztietako testu idatzietan aurkitzen baita" (EGLU V, 219 or.). Baina ez da baztertze kontua, zeren batek esan dezake, ikerketa mailan, halakoak ageri direla gure klasikoen artean, baina gero benetan beste zerbaiten alde agertu edo kontrakoa gomendatzen dugula. Bada, liburu honetan ez da holakorik deus ageri, berak ikusten ahal duenez,
|
nahi
baldin badu behintzat, zeren erabilera hori nola izan den eta nola erabili beharko litzatekeen zintzoki eta espresuki gomendatzen baita, eta ez du Villasantek idatzi. Bide batez, Rubiok ongi baieztatzen duen bezala," zein" galdetzailea murrizgarria edo ez-murrizgarria izan daiteke, ez dadila estutu horregatik:
|
|
|
Gure hizkera euskaran arrotzak izan diren egiturez betetzen ari gara, zuzenean hartzen baititugu hitzak, esamoldeak eta egitura osoak beste hizkuntza horietatik, batez ere gaztelaniatik. Hau da, eta nik neuk ere eman ditut zenbait adibide lan honetan, euskarak, bizirik iraun
|
nahi
baldin badu, duen beste arrisku argietako bat.
|
|
|
Badakizu, orduan: joan zaitez Arandara eta roast lamb eskatu, edo janbaka hasi, bildoski errea jan
|
nahi
baldin baduzu. Edo, hori gehiegi bada, Madrildik hona hegazkinean zatozenean, egiozu gaztelaniaz hegazkin zerbitzariari Urduñako pareraino iristen zaren arte, baina ondoren orange juice, please!
|
|
|
Familia erdalduna izanik aldi berean euskaltzalea baldin bada, eta umeei euskal hezkuntza eman
|
nahi
baldin badie, euskal programetara bidali behar dituzte seme-alabak, D ereduetara alegia, ez da horretan zalantzarik. Kontuan izanik, hori ere esan behar da inor ere engainatu gabe, etxean neketan ibiliko direla, eta umeek zailtasun batzuk izango dituztela, etxeko lanak egiteko orduan anitzetan behar duten laguntza ezingo dutelako eskuratu.
|
|
|
bere inguruko umeekin erdaraz egingo du sarritan, eta irakasleekin anitzetan berak etxean erabiltzen ez duen bezalako euskara batean. Honek ez du konponbide erraza, geroago ikusiko dugun moduan, baina uste dut, hala ere, umeak euskararen erabiltzeko beste erregistro bat bereganatu
|
nahi
baldin badu, toki egokian dagoela D eredu horretan.
|
|
|
Ironia bai, hori asko gustatzen zait. Praktika handia eskatzen du ordea, taxuz egin
|
nahi
baldin bada; umorea eta inteligentzia nahasten dira hor, flema edo karkaxa, literatura, iradoki  tzeko gaitasuna, anbiguitatea, zalantza, entzulea apur bat deskolokatua uzteko gaitasuna. Ironia, baina, ez da zilegi zeure buruarengandik hasten ez bada.
|
|
|
Beraz, gure helburu" bakarra" karrera batzuk (klase batzuk) euskaraz ematea baldin bada, gaur egun dugun eskarmentuarekin eta hizkuntza bera esparru gehienetan zabalduta dagoenez, orokorrean arazorik gabe martxan jar litekeela esan daiteke. Aldiz, benetako unibertsitate bat, ikerketak garrantzi handia duena eta hirugarren ziklo sendo batekin sortu
|
nahi
baldin badugu, arazoak nabarm enak izango dira.
|
|
|
Kontua da, ordea, jakintza arlo gutxi batzuk kendurik (eta hemen ere zalantzak sor daitezke) gaur egungo ikerketa gehiena ingelesez argitaratzen dela. Eta kontua da gure artera lehen mailako irakasleak ekarri
|
nahi
baldin baditugu, mintegi bat ematera, ikastaro bat ematera, etab., normalean euskara ez den beste hizkuntzaren bat erabiliko dutela. Horrek hautsiko du, nahi edo ez, hizkuntzaren batasuna.
|
|
|
egiturak nahiz giza-baliabideak hortxe daude —ikasle eta irakasle euskaldunak EHUn daude beste inon baino gehiago— EHUn arrautza erruteak zerotik abiatu behar ez izatea bermatzen digu. Hankak lurrean jartzeak —pragmatismoak
|
nahi
baldin bada— honoko hauxe eskatzen du: euskal unibertsitatea EHUn erditzea, horixe baita bideragarriena.
|
|
|
Auzi honetan, bada, hizkuntzak maila batetik gora egitekotan eta aldameneko hizkuntza indartsuen itsasoan itota amaitu nahi ez badu, unibertsitatea funtsezko eta ezinbesteko zutabe eta eremua du, herri euskaldunaren aldeko hautua egin
|
nahi
baldin bada.
|
|
2003
|
|
|
I. ARRATIBEL. Arazoa esfortzuaren kontrolean dago, agian hori baita arlo ezezagunena. Norbaitek aktibitate fisikoa egin dezan
|
nahi
baldin badugu, eta hori onuragarri izan dakiokeela uste badugu, bidea urratsez urrats markatu behar diogu. 1987an Alemanian ezagutu nuen programa bat aipatuko dut.
|
|
|
Kristoren pretentsioa iruditzen zait. Poeta batek mundua liburu baten bitartez aldatu
|
nahi
baldin badu, handiuste eta inozoa da. Liburu batek ez du mundua aldatuko.
|
|
|
kredituaren %10 ordaindu
|
nahi
baldin badugu, adibidez, zatikako baja horrengatik ordaindu beharreko komisioa, gainerakoa ordaintzeko epea eta itzuli beharreko diru-kopurua zehatz-mehatz negoziatzea komeni izaten da.
|
|
|
ZoneAlarm (www.zonelabs.com) eta antzeko programen oinarrizko bertsioak dohain deskarga daitezke eta Interneterako konexioa kontrolatzen dute: programaren batek informazioa Sarera helarazi
|
nahi
baldin badu edo kanpotik gure ordenagailura sartu nahi baldin badu norbaitek, alarma piztu eta gaztigatu egingo zaigu.
|
|
|
ZoneAlarm (www.zonelabs.com) eta antzeko programen oinarrizko bertsioak dohain deskarga daitezke eta Interneterako konexioa kontrolatzen dute: programaren batek informazioa Sarera helarazi nahi baldin badu edo kanpotik gure ordenagailura sartu
|
nahi
baldin badu norbaitek, alarma piztu eta gaztigatu egingo zaigu.
|
|
|
Hildako pertsonaren familiak hiletako gastu ugarietatik baten batean aurreztu behar edo
|
nahi
baldin badu, mesedegarri gertatuko zaio jakitea zenbateko totalaren %75 hilkutxaren (%36), eskelaren (%19), hileta autoaren (%12) eta lore koroaren (%8) batuketa dela, eta, ondorioz, garestienak diren gastu horietakoren baten kostua murrizten edo kentzen saiatu behar lukeela.
|
|
|
Ohartzen zara Oya? Sei asteren buruan Istanbulen izanen gara, eta aldi honetan, Jainkoak
|
nahi
baldin badu, han egoiteko! Kontent zara?
|
|
|
Horregatik pentsatu nuen, leial jokatu
|
nahi
baldin banuen, kontatu egin behar niola neure historia. Bitan saiatu nintzen.
|
|
|
Nahiz eta isiltzea hobe den anitzetan, hitz-huts gauden une bakoitzean, gogoak ilegaltasunera makurtzen ditugu. Egun horietarik batez, errealitatea den bezala haztatzekoa dateke eta aldaketak
|
nahi
baldin badira, bide legalez saiatu. Ezin da demokraziaren sare den eskasena ukatu.
|
|
|
-Ongi. Eta bere burua hil
|
nahi
baldin badu, zergatik eskatzen du laguntza?
|
|
|
Baina baldin balizko komunitate bakarrean partaide batzuek ezin badute berdintasunezko harremanik garatu besteekin, badirudi ezen talde edo klase nahiz kasta desberdinak egon daitezkeela gizarte horretan. Euskaldun batzuei halako zerbait gertatzen zaie erdaldunarekin giza eta gizarte-harremanak garatzerakoan, zeren harekiko harremanak garatu
|
nahi
baldin badituzte beren ezaugarrietako bat edo batzuk baztertu eta bestearenak hartu behar baitituzte eskuetan; egia esan, bestearen hizkuntza ere badakite eta horregatik ez zaie hain bortitza egiten erdaraz min  tzatzea. Baina erdara dakite, beharko jakin, erdaldunek euskararik ez dakite eta!
|
|
|
Baina erdara dakite, beharko jakin, erdaldunek euskararik ez dakite eta! Komunitate bi ez dira izango, horrela
|
nahi
baldin baduzu; baina orduan estatus desberdineko komunitate kideei buruz hitz egin beharko litzateke. Ez dakit zer den grabeagoa.
|
|
|
Gogorra da. Buru hotza behar du zanpaturik bizi denak aurrera egin
|
nahi
baldin badu, eta ez etsipenezko alegoriarik. Tunelak badu bere irteera; eta ez bakarra, gutxienez aho bikoak baitira bideak euren baitan hartzen dituzten zulo beltz horiek.
|
|
|
Gizarte diglosikoan murgildurik, den-denak euskalduntzea amets liluragarria da, utopia eskuragarria, agian; baina batez ere epe laburrean eskuraezina. Bitartean, apurron jarduera elebakarra da biziraupen eta garapenaren ardatza;
|
nahi
baldin bada, aberri eleanitzean, baina jarduera elebakarra da aterabide bakarra guretzat, euskaldunontzat.
|
|
|
" Herri honek nazio bilakatu
|
nahi
baldin badu, hizkuntza nazionalean oinarritutako kultura bat garatu behar du, eta kultura horretan bere izate nazionala egituratu91". Letra gutxitan asko esatea zer den.
|
|
|
Ez diot oraindik Urrutiri esango, erabaki du gero. Bila nazala berak, ezer
|
nahi
baldin badu. Ez da komeni gauzak hain azkar argitzea, egun batetik bestera.
|
|
2004
|
|
|
Baina, orain dena diru publikoa duk, Txomin, dena diru publikoa, leku guztietan diru publikoa! Eta gero, agian, hire semeak atletismoa egin
|
nahi
baldin badu, 60 kilometro egin behar pertika bat lortuko badu. Akaso herri txikietara pertikak bidali beharko lirateke, ez dakit!
|
|
|
Eskas. Bitaminak behar zituzten konpetizioan jarraitu
|
nahi
baldin bazuten txukun. Eta horrekin batera, entrenamenduaren bolumena eta intentsitatea norbanakoari egokitu azterketen arabera.
|
|
|
Komunikabideak erabat aspertzen ditu. Beraz, hedabideen arreta gureganatu
|
nahi
baldin badugu, urtegiek beren etxeetatik bidaliko dituzten ehunka mila lagunek bestelako martingalak erabili beharko dituzte, edo eta amore eman».
|
|
|
Badaramagu Jopu. Zure txakur famatu hau berriz bizirik ikustea
|
nahi
baldin baduzu, zatoz bakarrik, inori ezer esan barik, bihar, Urteberri iluntzean, zortzietan, Gezalako hondartzako haitzetara, eta ekarri itzazu hamar milioi pezeta (ez da asko zuretzat) edo horren baloreko txeke bat.
|
|
|
Hautesleentzat mesedegarri eta desiragarri diren helburu ekonomiko eta sozialak ez ezik, nahi horiek gauzatzeak epe luzera ekar ditzakeen ondorioez informazioa ere eman behar dute alderdi politikoek eta, horrela, etorkizun hobea
|
nahi
baldin badu gizarteak nolako prezioa ordaintzeko prest dagoen deliberatu behar du.
|
|
|
Gure diruari etekinik ateratzea
|
nahi
baldin badugu badira bestelako produktu egokiagoak.
|
|
|
Egungo pisua erosiko duenarekin akordiorik ez izatekotan eta jasotako diru kopurua bikoizturik kontratua baliogabetzeko ahalmenik ez edukitzekotan, erostunak etxebizitza
|
nahi
baldin badu, eskriturak sinatzean entregatu beharko duzu ondasuna, etxebizitza berria oraindik ez badaukazu ere.
|
|
|
Ea, bada, behingoz, gure gogo-mehartasunak pittin bat zabaltzen ditugun, eta gauza hauek era naturalean hartzen hasten garen. Izan ere, euskaldunak zergatik galdu behar du bere gutasuna bere herrinortasunaren araberako erreferentzia-sisteman bizi
|
nahi
baldin badu. Alegia, erdaldunak zergatik ez du egin behar dagoeneko euskaldunak egina baino eginago daukan urrats bat:
|
|
|
Euskararen normalkuntzaren kontzeptua jorratu
|
nahi
baldin badugu, kontzeptu horren luze-laburrak zedarriztatzetik hasi beharko genuke. Izan ere, adigai horren osaera taxutzen duten kategoriak begiz jotzeko orduan, euskaltzaleon iritziak ez baitira aho batekoak izaten usu:
|
|
|
Ez gara beraz gehiegi harrituko, ez kasu hauetan eta ez beste askotan, euskalgintzaren auzia (in) dependentziaren asmo eta helburuekin nahasten denean gure artean entzundakoaz. Irudikatu, burutapen nahikoa bitxiak irudikatzen baitira askoren aho-lumetan dependentziaren alde eta independentziaren aurka egindako hobespen-aitorpenetan, aldez aurretik euskaltasuna gauza guztien gainetik jarri
|
nahi izan
baldin bada behinik behin. Honekin guztionekin ez dut ukatzen, noski, pentsatzekoa denez, denpendentziaren aldeko euskaltzaleak independentziaren aldeko militante politikoak baino lan gehiago egin ezin duenik herri honen alde.
|
|
|
–Euskal botere bat
|
nahi
baldin bada, dio Joxe Azurmendik, norbaitek galdu behar du botere zati hori.
|
|
|
Estatuaren baitako erakunde-osagarrien eskumen zehaztua ezagutu
|
nahi
baldin badugu, hori ere eskura daukagu Videgaini esker. Honela dio, aurrerago, delako txostena iruzkinduz:
|
|
|
Osotasunean datza, beraz, euskararen osasuna, indar-kemenez osatzea, hitzaren esanahiari jarraiki, oso izatetik datorrelako edo: . Eta ez dugu ahaztu behar euskarak komunikazio funtzio guztiak bete behar dituela, bizirik irautea
|
nahi
baldin badugu. Euskararen erabileran eremuak zabaldu egin behar ditugu bizitzaren esparru guztietara, komunikazio mota guztietara, funtzio komunikatibo guztiak betetzera heltzeraino.
|
|
|
Euskal identitatearen balio eta ereduak oraindik definitu gabe omen dauzkagu, oinarrizko hezkuntza-sistematik hasi eta unibertsitateraino. Balio eta eredu horien artean egongo dira noski, euskaldun gisa bizi
|
nahi
baldin badugu bederen, euskal nazioaren izari-ezaugarri nagusiak. Hizkuntza dela, kultura dela, historia dela...
|
|
|
Problema ez da orduan euskal nazionalismoak euskararekiko ezartzen duen kontrol ideologikoa. Aitzitik, doi-doi atzekoz aurrera jarri beharko genuke Saizarbitoriaren iritzia, zinez gertatzen zaiguna ezagutu
|
nahi
baldin badugu: alegia, euskararen gainean euskal nazionalismoak daukan kontrol ideologikorik ezak edo kontrol eskasiak sorrarazten baitu hain justu ere euskararen auziari darion izaera ideologikoa.
|
|
|
Ikastoletako hizkuntza-ereduaren bidetik jo behar litzatekeela irizten dio: . Euskaldunok munduan berezko kultur eremu bat
|
nahi
baldin badugu, ezinbestekoa dugu gure lurraldean komunikazio-eremu euskalduna antolatzea. Eskola-eremuan euskara hedatzen hasia den moduan, komunikazio-eremuan beste hainbeste egin beharra daukagu ezinbestean.
|
|
|
eta hori gizartearekin jardutea baino askoz errazagoa da. Hala ere, hiztegi horri indarra eman
|
nahi
baldin badiozu, orduan gizartearekin lan egin beharko duzu. Orduan, azken finean beti status-planifikazioa egiten duzu.
|
|
|
Beno, honekin ere kontsola gaitezke, baina sasi-folklorezko Euskal Herri bat egingo dugu eta hori ez da nahikoa. Beraz, benetako Herri bat sortu
|
nahi
baldin badugu eta bere buruaren jabe izan nahi baldin badu oinarri nagusi bat behar dugu eta oinarri hau Euskara da. Hortaz, ez badugu Euskararen gain finkatzen Euskal Herria, ez dugu Euskal Herri bat sortuko?. 44
|
|
|
Hizkuntza eta kultura giro horrek zizelkatu du bere nortasun antropologikoaren irudia. Zizelak eta irudiak ahotan hartuak ditugunez, eskultore baten hizkuntza-bizipenak aipatuz has gaitezke
|
nahi
baldin bada. Hala, Oteizak, joan berri zaigun Oteizak, testigantza garratz hau utzi digu euskarari dagokionez:
|
|
|
F. Fukuyamak historiaren bukaerarekin batera ongizate-egoerarenamaiera azaltzen duenean, neoliberalismoaren suspertzea dauka buruan. Analista politikoari (bai teorikoari bai filosofoari), garai horretako aldaketekin batera, erronka berriaplanteatzen zaio, inguruan gertaturiko errealitatea azaldu
|
nahi
baldin badu bederen. Lehenerabiltzen ziren kategoria politikoek (askatasuna, berdintasuna, boterea, giza eskubideak, justizia, etab.) gaur egungo arazoak aztertzeko ez dute balio jada, eta, berriro ere, besteosagai batzuekin batera izan behar dira pentsatuak.
|
|
|
Modu horretan, norbaitek kasu zehatz batean gezurrik ez lukeela esan behar diogunean, gezurra esatea okerra dela esaten duen printzipio unibertsalarekin konprometitzen ariko ginateke. Gure argudioetan moralaren trinkotasun logikoabermatu
|
nahi
baldin badugu, ezin gara ezta istant jakin batean ere printzipio batez baliatubeste noizbait printzipio hori bera onartzeko borondaterik ez baldin badugu. Hori dela eta, preskriptiboa izanagatik, hizkuntza moralak ez dio uzten unibertsalizagarri izateari.
|
|
|
Gure ekintzen ondorioak esparru horietan kokatzendira sarri, hau da, ezin dugu, aldcz aurretik, gurc ckintzen ondorioak zein izango direnjakin. Hortik abiatuz, etikaren oinarria ekintzen ondorioetan kokatzea ezinezkoa dclaondorioztatuko du Kantek.Argudiatzeko bide horri jarraituz, gure erreakzio einozionalen gaineko erabatekokontrolik ez daukagunez, gizakiaren izaera morala defendatu
|
nahi
baldin bada, ezingoditugu, zuzena, eta, okerra?
|
|
|
Niri iruditzen zait, Euskal Herria euskaldundu
|
nahi
baldin badugu, diru publikoaren jabe direnek nahi eta nahi ez Hitza bezalako proiektuak lagundu behar dituztela.
|
|
2005
|
|
|
Pneumonia »edo pulmonia» da 65 urtetik gorakoen heriotza-arrazoi nagusietakoa. Horregatik, Espainiako Pneumologia eta Kirurgia Torazikoko Elkartean bildutako euskal adituek oso beharrezkotzat jotzen dute informazio-kanpaina egokiak martxan jartzea, prebentzio neurriak eta bizi-ohitura osasungarriak ezagutzera emateko, gaixotasunaren eragina murriztu
|
nahi
baldin bada.
|
|
|
Hori baino, nazionaltasunaren izateaz gozatzeko aukera ematen zaie hala nahi dutenei, Espainiako legeriak xedatutako baldintzei jarraiki, betiere nazionaltasuna hautatzeko eskubidea izango den arren. Nazionaltasuna, bide batez, espainiarra, alemana edo argentinarra dela, ezin liteke inoiz arau juridikoen bidez inposatu; edozein hiritarrek eskubidea izango du edozein nazionaltasun libreki ukatzeko, bere borondatez hala
|
nahi
baldin badu. Ondorioz, gure kasuan ez da inolako inposaketarik, ez bada bereizketarik gabeko ondorio eta egiaztagiriez hornitutako hautaketa bikoitza egiteko aukera.
|